มณฑล (สันสกฤต : Maṇḍala ) มีความหมายตามรากศัพท์ว่า "วงกลม" นักรัฐศาสตร์เลือกใช้คำว่ามณฑลเพื่ออธิบายลักษณะของอำนาจทางรัฐศาสตร์ในประวัติศาสตร์โบราณบนพื้นที่อุษาคเนย์ ในยุคสมัยที่อำนาจท้องถิ่นมีความสำคัญหลักในการปกครอง ซึ่งมีจุดศูนย์กลางของอำนาจอยู่ที่เมืองหรือเกอดาตวน และแผ่กระจายสู่บริเวณโดยรอบ ทั้งนี้เพื่อให้ต่างออกไปจากกรอบคิดของคนในยุคปัจจุบันซึ่งให้ความสำคัญกับความเป็นเอกภาพของรัฐอย่างเช่นการปกครองแบบราชอาณาจักรรวมศูนย์ หรือรัฐสมัยใหม่ที่เกิดขึ้นหลังจากเทคโนโลยีแผนที่ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 15 แนวคิดเรื่องมณฑลได้รับความสนใจจากวอลเตอร์ (1982) ซึ่งได้ให้คำจำกัดความไว้ว่า
เขตอำนาจมณฑลที่สำคัญในประวัติศาสตร์เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ก่อนยุคอาณานิคม:
พุกาม , อยุธยา, จามปา, เขมร, ศรีวิชัย และมัชปาหิต
The map of earlier Southeast Asia which evolved from the prehistoric networks of small settlements and reveals itself in historical records was a patchwork of often overlapping mandalas.
แนวคิดนี้ถูกริเริ่มขึ้นมาเพื่อทำความเข้าใจกับรูปแบบการสร้างรัฐอำนาจบนดินแดนอุษาคเนย์ ตัวอย่างเช่น รูปแบบของสหพันธราชอาณาจักรอันมีอำนาจหลัก ณ ศูนย์กลางการปกครอง แนวคิดนี้พัฒนาขึ้นจากแนวคิดด้านการปกครองของอินเดียเพื่อเลี่ยงการใช้คำว่ารัฐในความหมายของรัฐสมัยใหม่ซึ่งมีพื้นฐานจากขนบการปกครองของจีนหรือยุโรปซึ่งมองว่าแผ่นดินเป็นจุดกำหนดรัฐและมีอาณาบริเวณที่กำหนดแน่นอนตายตัวโดยที่ทุกเขตการปกครองขึ้นตรงต่อส่วนกลาง ต่างจากแนวคิดของมณฑลที่มองว่าอำนาจอธิปไตยเหนือดินแดนนั้นถูกกำหนดโดยศูนย์กลางหลักเป็นสำคัญ ขอบเขตของอธิปไตยอาจครอบคลุมอาณาเขตของเมืองประเทศราชอื่นในลักษณะของการแผ่อำนาจ แต่จะไม่เข้าไปควบคุมดูแลกิจการภายในของเมืองประเทศราชนั้น
ระบบอำนาจแบบมณฑลอาจเทียบได้กับระบบเจ้าขุนมูลนาย ของยุโรปในลักษณะของความสัมพันธ์ระหว่างเจ้านครกับเมืองประเทศราช อย่างไรก็ดี หัวเมืองประเทศราชภายใต้ระบบอำนาจแบบมณฑลมีความเป็นเอกเทศมากกว่าในระบบเจ้าขุนมูลนาย ความสัมพันธ์เป็นไปในลักษณะส่วนตัวมากกว่าทางการ หัวเมืองที่เป็นประเทศราชหนึ่ง ๆ อาจอยู่ใต้อำนาจของหลายขั้วอำนาจใหญ่ในเวลาเดียวกันได้
เชิงอรรถ O.W. Wolters, 1999, p. 27
มณฑล, แบบจำลองทางร, ฐศาสตร, มณฑล, นสกฤต, maṇḍala, ความหมายตามรากศ, พท, วงกลม, กร, ฐศาสตร, เล, อกใช, คำว, ามณฑลเพ, ออธ, บายล, กษณะของอำนาจทางร, ฐศาสตร, ในประว, ศาสตร, โบราณบนพ, นท, ษาคเนย, ในย, คสม, ยท, อำนาจท, องถ, นม, ความสำค, ญหล, กในการปกครอง, งม, ดศ, นย, ก. mnthl snskvt Maṇḍala mikhwamhmaytamraksphthwa wngklm nkrthsastreluxkichkhawamnthlephuxxthibaylksnakhxngxanacthangrthsastrinprawtisastrobranbnphunthixusakhenyinyukhsmythixanacthxngthinmikhwamsakhyhlkinkarpkkhrxng sungmicudsunyklangkhxngxanacxyuthiemuxnghruxekxdatwn aelaaephkracaysubriewnodyrxb thngniephuxihtangxxkipcakkrxbkhidkhxngkhninyukhpccubnsungihkhwamsakhykbkhwamepnexkphaphkhxngrthxyangechnkarpkkhrxngaebbrachxanackrrwmsuny hruxrthsmyihmthiekidkhunhlngcakethkhonolyiaephnthiinchwngkhriststwrrsthi 15 aenwkhideruxngmnthlidrbkhwamsniccakwxletxr 1982 sungidihkhacakdkhwamiwwaekhtxanacmnthlthisakhyinprawtisastrexechiytawnxxkechiyngitkxnyukhxananikhm phukam xyuthya campa ekhmr sriwichy aelamchpahit The map of earlier Southeast Asia which evolved from the prehistoric networks of small settlements and reveals itself in historical records was a patchwork of often overlapping mandalas 1 aenwkhidnithukrierimkhunmaephuxthakhwamekhaickbrupaebbkarsrangrthxanacbndinaednxusakheny twxyangechn rupaebbkhxngshphnthrachxanackrxnmixanachlk n sunyklangkarpkkhrxng aenwkhidniphthnakhuncakaenwkhiddankarpkkhrxngkhxngxinediyephuxeliyngkarichkhawarthinkhwamhmaykhxngrthsmyihmsungmiphunthancakkhnbkarpkkhrxngkhxngcinhruxyuorpsungmxngwaaephndinepncudkahndrthaelamixanabriewnthikahndaennxntaytwodythithukekhtkarpkkhrxngkhuntrngtxswnklang tangcakaenwkhidkhxngmnthlthimxngwaxanacxthipityehnuxdinaednnnthukkahndodysunyklanghlkepnsakhy khxbekhtkhxngxthipityxackhrxbkhlumxanaekhtkhxngemuxngpraethsrachxuninlksnakhxngkaraephxanac aetcaimekhaipkhwbkhumduaelkickarphayinkhxngemuxngpraethsrachnnrabbxanacaebbmnthlxacethiybidkbrabbecakhunmulnaykhxngyuorpinlksnakhxngkhwamsmphnthrahwangecankhrkbemuxngpraethsrach xyangirkdi hwemuxngpraethsrachphayitrabbxanacaebbmnthlmikhwamepnexkethsmakkwainrabbecakhunmulnay khwamsmphnthepnipinlksnaswntwmakkwathangkar hwemuxngthiepnpraethsrachhnung xacxyuitxanackhxnghlaykhwxanacihyinewlaediywknidechingxrrth aekikh O W Wolters 1999 p 27ekhathungcak https th wikipedia org w index php title mnthl aebbcalxngthangrthsastr amp oldid 7214867, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ , อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
