รางวัลอาเบล (อังกฤษ: Abel Prize, นอร์เวย์: Abelprisen) เป็นรางวัลที่มอบโดยสมเด็จพระราชาธิบดีแห่งนอร์เวย์ แก่นักคณิตศาสตร์ผู้มีผลงานดีเด่นในแต่ละปี ชื่อรางวัลมาจากนักคณิตศาสตร์ชาวนอร์เวย์ นีลส์ เฮนริก อาเบล (1802–1829) โดยจัดขึ้นในปี 2001 รางวัลอาเบลเป็นหนึ่งในรางวัลที่มักถูกขนานนามให้เป็น "รางวัลโนเบลสาขาคณิตศาสตร์" (อีกรางวัลคือ เหรียญฟิลด์ส)
พิธีมอบรางวัลจะจัดขึ้นที่หอประชุมที่มหาวิทยาลัยกฎหมายออสโล ซึ่งเดิมเคยเป็นสถานที่จัดพิธีมอบรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพ ระหว่างปี 1947-1989 มูลค่าเงินรางวัลในปัจจุบันคือ 6 ล้านโครเนอร์นอร์เวย์ (ประมาณ 1 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ)
รางวัลนี้ริเริ่มมาตั้งแต่โอกาสครบรอบ 100 ปี ชาตกาลของอาเบล โดยนักคณิตศาสตร์ชาวนอร์เวย์ โซฟัส ลี (Sophus Lie) ได้มีแนวคิดให้มีการจัดตั้งรางวัลนี้ขึ้นหลังทราบว่ารางวัลโนเบลจะไม่มีสาขาคณิตศาสตร์ อย่างไรก็ตาม แนวคิดก็ถูกล้มเลิกไปหลังลีเสียชีวิตและการแยกตัวของสหภาพสวีเดน-นอร์เวย์
แนวคิดในการจัดตั้งรางวัลนี้ถูกเสนอขึ้นอีกครั้ง โดยในเดือนสิงหาคม ปี 2001 รัฐบาลนอร์เวย์ได้ประกาศว่ารางวัลอาเบลจะมีการมอบรางวัลเป็นครั้งแรกในปี 2002 เพื่อเป็นเกียรติแก่โอกาสครบรอบ 200 ปี ชาตกาลของอาเบล แต่มีพิธีมอบจริงๆ ในปี 2003 โดยนักคณิตศาสตร์ชาวฝรั่งเศส Jean-Pierre Serre เป็นผู้ที่ได้รับรางวัลนี้เป็นคนแรก (เขายังเป็นคนที่อายุน้อยที่สุดที่ได้รับรางวัลเหรียญฟิลด์สอีกด้วย)
การคัดเลือก จะมีประกาศชื่อผู้ที่ได้รับรางวัลในช่วงเดือนมีนาคม หลังจากการคัดเลือกจากคณะกรรมการที่ประกอบด้วยนักคณิตศาสตร์จากนานาชาติ 5 คน ที่ถูกเลือกมาจากสหภาพคณิตศาสตร์นานาชาติ (IMU) และสมาคมคณิตศาสตร์แห่งชาติยุโรป (EMS) รัฐบาลนอร์เวย์มอบเงินจัดตั้งกองทุน 200 ล้านโครเนอร์นอร์เวย์ (ประมาณ 23 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ) กองทุนนี้ดูแลโดยคณะผู้บริหารที่เลือกมาจากสถาบันการศึกษาวิทยาศาสตร์และอักษรศาสตร์แห่งนอร์เวย์
คณะกรรมการสามารถเลือกบุคคลที่เหมาะสมคนใดก็ได้ แต่ไม่มีสิทธิ์เลือกตัวเอง ผู้ที่ถูกเสนอชื่อจะต้องเป็นบุคคลที่ยังมีชีวิตอยู่ แต่หากผู้ที่ได้รับรางวัลเสียชีวิตหลังการประกาศชื่อ จะมีการมอบรางวัลให้ในภายหลัง ผลการตัดสินจะมาจากสถาบันการศึกษาวิทยาศาสตร์และอักษรศาสตร์แห่งนอร์เวย์ ภายใต้การแนะนำจากคณะกรรมการรางวัลอาเบล ซึ่งมีทั้งชาวนอร์เวย์และชาติอื่นๆ รวมอยู่ด้วย
อ้างอิง - Mathematicians’ Nobel Prize: Fields Medal or Abel Prize
- Nomination Guidelines and Online Nomination Form -- The Abel Prize
แหล่งข้อมูลอื่น - เว็บไซต์อย่างเป็นทางการ
- รายนามผู้ที่ได้รับรางวัลอาเบล โดย IMU
- รางวัลอาเบล โดยสารานุกรมบริตานิกา
รางว, ลอาเบล, งกฤษ, abel, prize, นอร, เวย, abelprisen, เป, นรางว, ลท, มอบโดยสมเด, จพระราชาธ, บด, แห, งนอร, เวย, แก, กคณ, ตศาสตร, ผลงานด, เด, นในแต, ละป, อรางว, ลมาจากน, กคณ, ตศาสตร, ชาวนอร, เวย, ลส, เฮนร, อาเบล, 1802, 1829, โดยจ, ดข, นในป, 2001, เป, นหน, งในรา. rangwlxaebl xngkvs Abel Prize nxrewy Abelprisen epnrangwlthimxbodysmedcphrarachathibdiaehngnxrewy aeknkkhnitsastrphumiphlngandiedninaetlapi chuxrangwlmacaknkkhnitsastrchawnxrewy nils ehnrik xaebl 1802 1829 odycdkhuninpi 2001 rangwlxaeblepnhnunginrangwlthimkthukkhnannamihepn rangwloneblsakhakhnitsastr 1 xikrangwlkhux ehriyyfilds rangwlxaebl phithimxbrangwlcacdkhunthihxprachumthimhawithyalykdhmayxxsol sungedimekhyepnsthanthicdphithimxbrangwloneblsakhasntiphaph rahwangpi 1947 1989 mulkhaenginrangwlinpccubnkhux 6 lanokhrenxrnxrewy praman 1 landxllarshrth enuxha 1 prawti 2 karkhdeluxk 3 xangxing 4 aehlngkhxmulxunprawti aekikhrangwlnirierimmatngaetoxkaskhrbrxb 100 pi chatkalkhxngxaebl odynkkhnitsastrchawnxrewy osfs li Sophus Lie idmiaenwkhidihmikarcdtngrangwlnikhunhlngthrabwarangwloneblcaimmisakhakhnitsastr xyangirktam aenwkhidkthuklmelikiphlngliesiychiwitaelakaraeyktwkhxngshphaphswiedn nxrewyaenwkhidinkarcdtngrangwlnithukesnxkhunxikkhrng odyineduxnsinghakhm pi 2001 rthbalnxrewyidprakaswarangwlxaeblcamikarmxbrangwlepnkhrngaerkinpi 2002 ephuxepnekiyrtiaekoxkaskhrbrxb 200 pi chatkalkhxngxaebl aetmiphithimxbcring inpi 2003 odynkkhnitsastrchawfrngess Jean Pierre Serre epnphuthiidrbrangwlniepnkhnaerk ekhayngepnkhnthixayunxythisudthiidrbrangwlehriyyfildsxikdwy karkhdeluxk aekikhcamiprakaschuxphuthiidrbrangwlinchwngeduxnminakhm hlngcakkarkhdeluxkcakkhnakrrmkarthiprakxbdwynkkhnitsastrcaknanachati 5 khn thithukeluxkmacakshphaphkhnitsastrnanachati IMU aelasmakhmkhnitsastraehngchatiyuorp EMS rthbalnxrewymxbengincdtngkxngthun 200 lanokhrenxrnxrewy praman 23 landxllarshrth kxngthunniduaelodykhnaphubriharthieluxkmacaksthabnkarsuksawithyasastraelaxksrsastraehngnxrewy 2 khnakrrmkarsamartheluxkbukhkhlthiehmaasmkhnidkid aetimmisiththieluxktwexng phuthithukesnxchuxcatxngepnbukhkhlthiyngmichiwitxyu aethakphuthiidrbrangwlesiychiwithlngkarprakaschux camikarmxbrangwlihinphayhlng phlkartdsincamacaksthabnkarsuksawithyasastraelaxksrsastraehngnxrewy phayitkaraenanacakkhnakrrmkarrangwlxaebl sungmithngchawnxrewyaelachatixun rwmxyudwyxangxing aekikh Mathematicians Nobel Prize Fields Medal or Abel Prize Nomination Guidelines and Online Nomination Form The Abel Prizeaehlngkhxmulxun aekikhewbistxyangepnthangkar raynamphuthiidrbrangwlxaebl ody IMU rangwlxaebl odysaranukrmbritanikaekhathungcak https th wikipedia org w index php title rangwlxaebl amp oldid 6001247, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
