วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ (จังหวัดสุพรรณบุรี)

วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ เป็นวัดราษฎร์สังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายมหานิกาย ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำสุพรรณบุรี ในตำบลรั้วใหญ่ อำเภอเมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี

วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ
ที่ตั้ง	ตำบลรั้วใหญ่ อำเภอเมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี
ประเภท	วัดราษฎร์
นิกาย	มหานิกาย
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

ประวัติ

วัดพระศรีรัตนมหาธาตุตั้งอยู่ในย่านเมืองสุพรรณุบรีเก่า ได้รับการสถาปนาขึ้นแต่เมื่อใดไม่ปรากฏหลักฐานระบุให้ทราบ จนเมื่อ พ.ศ. 2456 ได้พบลานทองจารึกภาษามคธด้วยอักษรขอม (จารึกหลักที่ 47) จากองค์พระปรางค์ พรรณาถึงปฏิสังขรณ์พระปรางค์ซึ่งชำรุดให้คืนดีและจากจารึกพวัดส่องคบ จังหวัดชัยนาท (จารึกหลักที่ 58) พรรณาถึงเจ้าเมืองขุนเพชรสารว่า ได้เคยทำบุญอุทิศบ้านเรือนถวายวัดพระศรีรัตนมหาธาตุเมืองสุพรรณบุรี จารึกหลักนี้บอกศักราชเป็น 770 เทียบตรงกับ พ.ศ. 1951 ย่อมเป็นหลักฐานได้ว่า วัดพระศรีรัตนมหาธาตุได้รับการสถาปนาก่อนปีดังกล่าว

โบราณสถาน

พระปรางค์ประธาน สันนิษฐานว่าเป็นปรางค์สมัยอยุธยาตอนต้น จากจารึกหลักที่ 47 อาจสันนิษฐานว่า พระจักรพรรดิ กษัตริย์พระองค์หนึ่งแห่งโยชฌา (อโยธยาหรือกรุงศรีอยุธยา) ทรงสร้างไว้ แล้วพระราชาธิราช ซึ่งเป็นโอรสทรงสร้างซ่อมให้สูงกว่าเดิม สันนิษฐานว่าพระเจ้าจักรพรรดิ ในจารึกหลักที่ 47 คือพระราชบิดาของสมเด็จพระนครอินทราธิราช ขณะที่วินัย พงศ์ศรีเพียร เชื่อว่าปรางค์องค์นี้มีมาก่อนสร้างกรุงศรีอยุธยา และเห็นว่ากษัตริย์สองพระองค์นี้คือพระเจ้าอยู่หัวทองเดิม (พระสัสสุระของพระเจ้าอู่ทองรามาธิบดีที่ 1) กับขุนหลวงพะงั่ว ส่วนหม่อมเจ้าสุภัทรดิศ ดิศกุล เห็นว่าปรางค์ประธานนี้มีรูปแบบหลายประการที่สอดคล้องกับแบบแผนของปรางค์ประธานวัดราชบูรณะ ซึ่งสร้างขึ้นในปี พ.ศ. 1967 จึงเชื่อว่าปรางค์ประธานวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ สุพรรณบุรี คงสร้างขึ้นราวครึ่งหลังของพุทธศตวรรษเดียวกัน

พระปรางค์ก่อด้วยอิฐสอดินทั้งองค์ ผิวนอกตั้งแต่ฐานล่างขึ้นไปจนถึงชั้นรับนภศูลฉาบปูนเกลี้ยง เหนือฐานเชิงบาตรก่อเป็นครรภคฤหะทรงสี่เหลี่ยม ภายในห้องสี่เหลี่ยมเปิดเป็นคูหาทางเข้าด้านหน้าพระปรางค์ ภายนอกครรภคฤหะอีก 3 ทิศทำเป็นคูหาก่อพื้นในช่องตัน เหนือซุ้มคูหาเป็นชั้นครุฑอัษฏางค์ สำหรับอายุการสร้างพระปรางค์องค์นี้

เจดีย์สมัยอู่ทอง 2 องค์ ด้านหน้าพระปรางค์ อยู่ในสภาพทรุดโทรม ลักษณะเช่นเดียวกันกับเจดีย์สมัยอู่ทองวัดพระรูป เป็นเจดีย์ไม่มีบัลลังก์แต่ทำเป็นลูกแก้วกลีบมะเฟืองขึ้นไป ทรงระฆังเป็นเส้นตั้ง พระพุทธรูปหินทราย มีจำนวนมากกว่า 100 องค์ อยู่ในสภาพชำรุดไม่เป็นรูปทับถมจมดินอยู่ในซอกวิหารหน้าองค์พระปรางค์ราวกับเป็น สุสานพระหินทราย วิหารเก่าและวิหารแกลบ อยู่ด้านหลังองค์พระปรางค์ มีวิหารเก่าอยู่ 2 หลัง พระประธานหันพระพักตร์ไปทางทิศตะวันตกตามคติของมอญ ด้านหลังพระประธานมีวิหารแกลบอยู่ 4 หลัง เป็นวิหารที่บูรณะขึ้นใหม่ในราว พ.ศ. 2469 ภายในวิหารแกลบบางหลังประดิษฐานพระพุทธรูปสกุลช่างอู่ทอง

พระเครื่อง

วัดเป็นต้นกำเนิดของพระพิมพ์ผงสุพรรณบุรีที่โด่งดังมากในวงการพระเครื่องและเป็นหนึ่งในเบญจภาคี

อ้างอิง

1. "วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ สุพรรณบุรี". กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม.
2. ราม วัชรปะดิษฐ์. "หลักฐานพระปรางค์วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ สุพรรณบุรี (2)". สยามรัฐออนไลน์.
3. "วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ". การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.).