ปลาหมอแคระอพิสโตแกรมมา

ปลาหมอแคระอพิสโตแกรมมา
ปลาหมอแคระอกาสซิสสิอาย (A. agassizii)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Actinopterygii
อันดับ:	Perciformes
วงศ์:	Cichlidae
วงศ์ย่อย:	Geophaginae
สกุล:	Apistogramma Regan, 1913
ชนิดต้นแบบ
Mesops taeniatus (♀) Günther, 1862
ชนิด
ดูในเนื้อหา
ชื่อพ้อง
Heterogramma Regan, 1906 Pintoichthys Fowler, 1954

ปลาหมอแคระอพิสโตแกรมมา เป็นปลาในวงศ์ปลาหมอสี (Cichlidae) สกุลหนึ่ง ใช้ชื่อสกุลว่า Apistogramma (/อะ-พิส-โต-แกรม-มา/) จัดเป็นปลาขนาดเล็กในวงศ์นี้ จัดได้เป็นว่าปลาหมอแคระสกุลหนึ่ง

มีถิ่นกำเนิดในทวีปอเมริกาใต้ แพร่กระจายพันธุ์และอาศัยอยู่ในแหล่งน้ำที่มีค่าความเป็นกรดของน้ำค่อนข้างต่ำ (ต่ำกว่า 6.5 pH) จัดเป็นปลาที่มีความหลากหลายทางพันธุกรรมอย่างมาก สามารถแบ่งออกได้เป็นหลายชนิด มีลักษณะรูปร่างโดยรวมคือ ลำตัวเพรียวยาว สีสันสดใสมากโดยเฉพาะในปลาเพศผู้ ครีบอกเรียวยาวปลายแหลม รวมทั้งครีบหลังที่ดูโดดเด่น ปลายหางแหลม มีความแตกต่างอย่างมากระหว่างเพศผู้กับเพศเมีย กล่าวคือ เพศผู้มีสีสันที่สดสวยกว่าและมีขนาดลำตัวที่สวยกว่า แต่เมื่อตกใจสีจะซีดได้ ขนาดเมื่อโตเต็มที่แล้วจะมีความยาวโดยเฉลี่ยประมาณ 2 นิ้ว

เป็นปลาที่นิยมเลี้ยงเป็นปลาสวยงาม โดยสามารถเพาะขยายพันธุ์ได้ในตู้เลี้ยง โดยเฉพาะการเลี้ยงในตู้ไม้น้ำ มีอุปนิสัยเรียบร้อย ไม่ก้าวร้าว และไม่ทำลายต้นไม้ในตู้ มีพฤติกรรมในการขยายพันธุ์ โดยวางไข่ติดกับผนังถ้ำหรือโขดหินในแบบกลับหัว ซึ่งรูปแบบการวางไข่อาจจะแตกต่างไปตามชนิด ซึ่งในฤดูผสมพันธุ์ ปลาเพศผู้จะอวดสีและครีบแข่งกันเพื่อดึงดูดความสนใจจากปลาเพศเมีย ปลาเพศเมียอายุน้อยอาจวางไข่ได้ประมาณ 20 ฟอง ขณะที่ตัวที่มีอายุมากและสมบูรณ์พร้อมจะวางไข่ได้ถึง 100 ฟอง เมื่อฟักออกเป็นตัวแล้ว เพศเมียจะเป็นฝ่ายดูแลลูก โดยไม่ให้ปลาเพศผู้เข้ามายุ่งเกี่ยว ถึงแม้ว่าอาจมีเพศผู้บางตัวสามารถเลี้ยงลูกได้เช่นกัน ในหลายชนิดสามารถผสมพันธุ์แบบหมู่ คือ เพศผู้หนึ่งตัวต่อเพศเมียหลายตัวได้ ในขณะที่บางชนิดจะผสมพันธุ์กันแบบคู่ต่อคู่

ปลาในสกุลนี้ชนิดที่นิยมเลี้ยงได้แก่ชนิด A. agassizii, A. hongsloi และ A. viejita เป็นต้น

ปลาหมอสีในสกุลนี้ จัดเป็นปลาที่มีวงจรชีวิตสั้น หลายชนิดสามารถผสมพันธุ์ได้ตั้งแต่มีอายุเพียง 3-4 เดือน

การจำแนก

ประมาณ 85 ชนิด

• Apistogramma acrensis Staeck, 2003
• Apistogramma agassizii (Steindachner, 1875) (ปลาหมอแคระอกาสซิสสิอาย)
• Apistogramma aguarico U. Römer, & I. J. Hahn, 2013
• Apistogramma alacrina S. O. Kullander, 2004
• Apistogramma allpahuayo U. Römer, Beninde, Duponchelle, Vela Díaz, H. Ortega, I. J. Hahn, Soares, Díaz Cachay, García-Dávila, Sirvas Cornejo & Renno, 2012
• Apistogramma amoena (Cope, 1872) (เป็นไปได้ว่าอาจจะเป็นปลาชนิดหนึ่งในสกุล Crenicichla)
• Apistogramma angayuara S. O. Kullander & E. J. G. Ferreira, 2005
• Apistogramma arua U. Römer & Warzel, 1998
• Apistogramma atahualpa U. Römer, 1997
• Apistogramma baenschi U. Römer, I. J. Hahn, E. Römer, Soares & Wöhler, 2004
• Apistogramma barlowi U. Römer, & I. J. Hahn, 2008
• Apistogramma bitaeniata Pellegrin, 1936
• Apistogramma borellii (Regan, 1906)
• Apistogramma brevis S. O. Kullander, 1980
• Apistogramma cacatuoides Hoedeman, 1951 (ปลาหมอแคระคาเคทอยเดส)
• Apistogramma caetei S. O. Kullander, 1980
• Apistogramma caudomaculata Mesa S. & Lasso, 2011
• Apistogramma cinilabra U. Römer, Duponchelle, Vela Díaz, García-Dávila, Sirvas Cornejo, Díaz Cachay & Renno, 2011
• Apistogramma commbrae (Regan, 1906)
• Apistogramma cruzi S. O. Kullander, 1986
• Apistogramma diplotaenia S. O. Kullander, 1987
• Apistogramma elizabethae S. O. Kullander, 1980
• Apistogramma eremnopyge Ready & S. O. Kullander, 2004
• Apistogramma erythura Staeck & I. Schindler, 2008
• Apistogramma eunotus S. O. Kullander, 1981
• Apistogramma flabellicauda Mesa S. & Lasso, 2011
• Apistogramma geisleri Meinken, 1971
• Apistogramma gephyra S. O. Kullander, 1980
• Apistogramma gibbiceps Meinken, 1969
• Apistogramma gossei S. O. Kullander, 1982
• Apistogramma guttata Antonio C., S. O. Kullander & Lasso, 1989
• Apistogramma helkeri I. Schindler & Staeck, 2013
• Apistogramma hippolytae S. O. Kullander, 1982
• Apistogramma hoignei Meinken, 1965
• Apistogramma hongsloi S. O. Kullander, 1979 (ปลาหมอแคระฮองสโลอาย)
• Apistogramma huascar U. Römer, Pretor & I. J. Hahn, 2006
• Apistogramma inconspicua S. O. Kullander, 1983
• Apistogramma iniridae S. O. Kullander, 1979
• Apistogramma inornata Staeck, 2003
• Apistogramma intermedia Mesa S. & Lasso, 2011
• Apistogramma juruensis S. O. Kullander, 1986
• Apistogramma lineata Mesa S. & Lasso, 2011
• Apistogramma linkei Koslowski, 1985
• Apistogramma luelingi S. O. Kullander, 1976
• Apistogramma macmasteri S. O. Kullander, 1979
• Apistogramma martini U. Römer, I. J. Hahn, E. Römer, Soares & Wöhler, 2003
• Apistogramma megaptera Mesa S. & Lasso, 2011
• Apistogramma meinkeni S. O. Kullander, 1980
• Apistogramma mendezi U. Römer, 1994
• Apistogramma minima Mesa S. & Lasso, 2011
• Apistogramma moae S. O. Kullander, 1980
• Apistogramma nijsseni S. O. Kullander, 1979
• Apistogramma norberti Staeck, 1991
• Apistogramma nororientalis Mesa S. & Lasso, 2011
• Apistogramma ortmanni (C. H. Eigenmann, 1912)
• Apistogramma panduro U. Römer, 1997
• Apistogramma pantalone U. Römer, E. Römer, Soares & I. J. Hahn, 2006
• Apistogramma paucisquamis S. O. Kullander & Staeck, 1988
• Apistogramma paulmuelleri U. Römer, Beninde, Duponchelle, García-Dávila, Vela Díaz & Renno, 2013
• Apistogramma payaminonis S. O. Kullander, 1986
• Apistogramma pedunculata Mesa S. & Lasso, 2011
• Apistogramma personata S. O. Kullander, 1980
• Apistogramma pertensis (Haseman, 1911)
• Apistogramma piaroa Mesa S. & Lasso, 2011
• Apistogramma piauiensis S. O. Kullander, 1980
• Apistogramma playayacu U. Römer, Beninde & I. J. Hahn, 2011
• Apistogramma pleurotaenia (Regan, 1909)
• Apistogramma pulchra S. O. Kullander, 1980
• Apistogramma regani S. O. Kullander, 1980
• Apistogramma resticulosa S. O. Kullander, 1980
• Apistogramma rositae U. Römer, E. Römer & I. J. Hahn, 2006
• Apistogramma rubrolineata Hein, Zarske & Zapata, 2002
• Apistogramma rupununi Fowler, 1914
• Apistogramma salpinction S. O. Kullander & E. J. G. Ferreira, 2005
• Apistogramma similis Staeck, 2003
• Apistogramma staecki Koslowski, 1985
• Apistogramma steindachneri (Regan, 1908)
• Apistogramma taeniata (Günther, 1862)
• Apistogramma trifasciata (C. H. Eigenmann & C. H. Kennedy, 1903) (ปลาหมอแคระไตรฟาสเซียตัส)
• Apistogramma tucurui Staeck, 2003
• Apistogramma uaupesi S. O. Kullander, 1980
• Apistogramma urteagai S. O. Kullander, 1986
• Apistogramma velifera Staeck, 2003
• Apistogramma viejita S. O. Kullander, 1979
• Apistogramma wapisana U. Römer, I. J. Hahn & Conrad, 2006

อ้างอิง

1. Regan, C.T. 1913: Fishes from the River Ucayali, Peru, collected by W. Mounsey. Annals and magazine of natural history (Series 8) 12(69): 281-283.
2. Apistogramma and Dwarf Cichlids in the Aquarium (อังกฤษ)
3. Römer, U. & Hahn, I. (2013): Apistogramma aguarico sp. n.: A new species of geophagine cichlid fish (Teleostei: Perciformes) from the Ecuadorian and Peruvian río Napo system Vertebrate Zoology, 63 (2): 171-181. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่สมเหตุสมผล มีนิยามชื่อ "Romer2013" หลายครั้งด้วยเนื้อหาต่างกัน
4. Schindler, I. & Staeck, W. (2013): Description of Apistogramma helkeri sp. n., a new geophagine dwarf cichlid (Teleostei: Cichlidae) from the lower río Cuao (Orinoco drainage) in Venezuela. Vertebrate Zoology, 63 (3): 301-306.
5. Römer, U., Beninde, J., Duponchelle, F., Vela Díaz, A., Ortega, H., Hahn, I., Soares, D.P., Cachay, C.D., Dávila, C.R.G., Cornejo, S.S. & Renno, J.-F. (2012): Description of Apistogramma allpahuayo sp. n., a new dwarf cichlid species (Teleostei: Perciformes: Geophaginae) from in and around the Reserva Nacional Allpahuayo Mishana, Loreto, Peru. Vertebrate Zoology, 62 (2): 189–212.

แหล่งข้อมูลอื่น

• รายชื่อชนิดปลาหมอสีในสกุล Apistogramma ทั้งหมด จากFishbse.org(อังกฤษ)
• http://www.apistogramma.com/forum/ 2011-08-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• เปิดโลกปลาหมอแคระ ( Apistogramma )
•   ข้อมูลเกี่ยวข้องกับ Apistogramma จากวิกิสปีชีส์