สมเด็จพระวรราชินี (เภา)
สมเด็จพระวรราชินีนาถ (พ.ศ. 2363–2412) พระนามเดิม เภา หรือ เพา เป็นพระเทพีในสมเด็จพระหริรักษ์รามมหาอิศราธิบดี และเป็นพระวรราชมารดาในพระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์
| สมเด็จพระวรราชินี (เภา) | |
|---|---|
| พระวรราชมารดา | |
| คู่อภิเษก | สมเด็จพระหริรักษ์รามมหาอิศราธิบดี |
| พระราชบุตร | พระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ |
| พระบิดา | พระมนตรีธิราช |
| ประสูติ | พ.ศ. 2363 |
| สวรรคต | พ.ศ. 2412 (49 พรรษา) อุดงฦๅไชย กัมพูชาในอารักขาของฝรั่งเศส |
| ศาสนา | พุทธ |
พระราชประวัติ
สมเด็จพระวรราชินีนาถ ประสูติเมื่อมะโรงโทศก มีพระนามเดิมว่า เภา หรือ เพา เป็นธิดาของพระมนตรีธิราช เบื้องต้นทรงเข้ารับราชการเป็นบาทบริจาริกาในตำแหน่งพระสนมชั้นแม่นาง ตามเสด็จนักองค์ด้วงเมื่อครั้งประทับอยู่วังเจ้าเขมรในกรุงเทพมหานคร ประสูติกาลพระราชโอรสพระองค์หนึ่งคือ นักองค์ศรีสวัสดิ ประสูติเมื่อปีชวดโทศก
หลังสมเด็จพระหริรักษ์รามมหาอิศราธิบดีขึ้นเสวยราชสมบัติกรุงกัมพูชาแล้ว ทรงตั้งพระนามแก่เจ้านายฝ่ายในและบรรดาศักดิ์บาทบริจาริกาในราชสำนักทั้งหมด ทรงพระกรุณาพระราชทานพระนามแก่นักนางเภา เป็น พระปิโยพระบรมอัจฉราอับศร ในตำแหน่งพระเทพี คู่กับนักนางแป้น ที่ทรงพระกรุณาพระราชทานพระนามว่า พระปิโยพระบรมท้าวธิดา
พระปิโยพระบรมอัจฉราอับศรสวรรคตในปีมะโรงสัมฤทธิศก ตรงกับ พ.ศ. 2412 สิริพระชนมายุ 42 พรรษา หลังพระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ เสวยราชสมบัติกรุงกัมพูชา จึงสถาปนาพระราชชนนีขึ้นเป็นสมเด็จพระวรราชินีนาถย้อนหลัง พระอัฐิถูกบรรจุไว้ภายในพระเจดีย์สมเด็จพระหริรักษ์มหาอิศราธิบดี บนเขาพระราชทรัพย์ อำเภอพญาฦๅ จังหวัดกันดาล เคียงกับพระสวามี และสมเด็จพระวรราชินี (แป้น)
อ้างอิง
- เชิงอรรถ
- ↑ เขมรสมัยหลังพระนคร, หน้า 71
- พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 3, หน้า 234
- ราชพงษาวดารกรุงกัมพูชา, หน้า 281
- ราชพงษาวดารกรุงกัมพูชา, หน้า 236
- ราชพงษาวดารกรุงกัมพูชา, หน้า 267-268
- เขมรสมัยหลังพระนคร, หน้า 68-70
- ศิลปะเขมร, หน้า 151
- บรรณานุกรม
- ทิพากรวงศมหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค), เจ้าพระยา. พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 3. กรุงเทพฯ : ไทยควอลิตี้บุ๊คส์ (2006), 2560. 360 หน้า. ISBN 978-616-514-575-6
- เรืองเดชอนันต์ (ทองดี ธนรัชต์), พันตรี หลวง. ราชพงษาวดารกรุงกัมพูชา. กรุงเทพฯ : ไทยควอลิตี้บุ๊คส์ (2006), 2563. 336 หน้า. ISBN 978-616-514-668-5
- รุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง และศานติ ภักดีคำ. ศิลปะเขมร. กรุงเทพฯ : มติชน, 2557. 232 หน้า. ISBN 978-974-02-1324-6
- ศานติ ภักดีคำ. เขมรสมัยหลังพระนคร. กรุงเทพฯ : มติชน, 2556. 224 หน้า. ISBN 978-974-02-1147-1