ภาษาถิ่นสะกอม

ภาษาถิ่นสะกอม เป็นภาษาไทยใต้กลุ่มหนึ่งที่มีความเป็นเอกลักษณ์ที่แตกต่างจากภาษาใต้อื่น ๆ มีคำศัพท์ที่ได้รับอิทธิพลมาจากภาษาไทยถิ่นใต้ ภาษามลายูปัตตานี เป็นต้น ภาษาถิ่นสะกอมมีใช้พูดสื่อสารกันในระหว่างสองตำบล ในสองอำเภอในจังหวัดสงขลา ได้แก่ ตำบลสะกอม อำเภอจะนะ และตำบลสะกอม อำเภอเทพา มีอาณาเขตตั้งแต่ออกจากตัวเมืองจะนะ 4 กิโลเมตร เรื่อยไปจนถึงชายฝั่งทะเลจรดตำบลปากบาง อำเภอเทพา ผู้พูดมีทั้งชาวไทยมุสลิม ชาวไทยพุทธ และชาวไทยเชื้อสายจีน

ประวัติ

คำว่า สะกอม มาจากคำภาษามลายูผสมอาหรับว่า เซอกาโฮม (سقوم) และเพี้ยนเป็นสะกอมในภายหลัง โดยเชื่อว่าภาษาถิ่นสะกอมซึ่งเป็นภาษาที่ใช้ศัพท์สูงสันนิษฐานว่ามาจากการใช้ราชาศัพท์กับนายหัวเมือง คือ เจ้าขุนสะกอมไกร และมาจากภาษามลายูบ้าง

ลักษณะของภาษา

เนื่องจากเป็นภาษาที่อยู่ระหว่างรอยต่อของภาษาไทยถิ่นใต้กับภาษามลายูปัตตานี ทำให้ชุมชนชาวสะกอมได้รับอิทธิพลดังกล่าวนี้มาผสมผสานเข้าด้วยกัน จนเป็นภาษาที่เป็นเอกลักษณ์ของตนเอง โดยเฉพาะคำศัพท์และสำเนียงการพูด โดยผู้พูดภาษาถิ่นสะกอมจะใช้เสียงดัง เนื่องจากต้องพูดสู้เสียงทะเล ไม่สุภาพนุ่มนวล และพูดอย่างตรงไปตรงมา นอกจากนี้ ภาษาถิ่นสะกอมยังมีความใกล้เคียงกับภาษาถิ่นตากใบมากกว่าภาษาไทยถิ่นใต้สำเนียงสงขลา แต่มีลักษณะอันเป็นเอกลักษณ์คือ คำที่มีสองพยางค์ จะไม่นิยมตัดคำเหมือนภาษาไทยถิ่นใต้ทั่วไป มีการเติมเสียงพยางค์หน้า และยังมีการเรียงคำสับ ที่เป็นภาษาถิ่นใต้ทั่วไป เช่น พุงขึ้น ("ท้องขึ้น") จะเป็น ขึ้นพุง เป็นต้น

ตัวอย่างคำ

ตัวอย่างคำของภาษาถิ่นสะกอมที่ใช้สื่อสารกัน เช่น

	ภาษาสะกอม	คำแปล	หมายเหตุ
1	ปะ	พ่อ
2	เวาะ	ลุง
3	แขบ	เร่งรีบ
4	ตีหมาตักน้ำ	ถัง, ถังน้ำ, ถังตักน้ำ	มาจากคำมลายูว่า ติมบา (timba)
5	ข้าวเปียก	ข้าวต้ม
6	ข้าวต้ม	ข้าวต้มมัด
7	กะต้ม	ข้าวต้มใบกะพ้อ
8	พาปล๋อย	ผ้าขาวม้า	มาจากคำมลายูว่า กาอิงเลอปะฮ์ (كائن لفس)
9	แหน็บเพลา	กางเกง	มาจากคำเขมรว่า สนาบ่เภฺลา อ่านว่า สนับเภลิว แปลว่า "ร่องขา" แต่ชาวใต้ทั่วไปเรียกว่า หนับเพลา หรือ หน้าเพลา
10	จะคง	ข้าวโพด	มาจากคำมลายูว่า จากง (jagong) ชาวใต้ทั่วไปนิยมเรียกสั้น ๆ ว่า คง
11	ดูหลำ	คนฟังเสียงปลา	ภาษามลายูปัตตานีเรียกว่า ยูสะแล บางท้องถิ่นเรียกว่า ยูสะหลำ
12	ปลาลามา	ปลาจวด
13	ปลาลามาสองซี่	ปลาจวดเทียน
14	ปลาลามาคลอง	ปลาจวดคอม
15	ปลาลามาจีน	ปลาหางไก่
16	ปลาลามาจูหวา	ปลาปากกว้าง
17	ปลาลามาแดง	ปลาจวดขี้แตก
18	ปลาขี้เกะ	ปลาแป้น
19	อวนตาเระ	อวนเข็น

ตัวอย่างประโยค

	ภาษาสะกอม	คำแปล
1	แลต่ะ ดำน้ำหิดเดียวเหนื่อยแข๋ตายแหล่ว	ดูสิ ดำน้ำแค่นิดเดียว เหนื่อยจะตายแล้วเนี่ย
2	มึ๋งนิ ใหย๋จนหมาเลียวานไม่ถึงแหล่ว เทียวเดิ๋นแกเปลื๋อยโหย่เหลย ไปหาแหน็บเพลามาใสซะมังไป๊	มึงนี่ โตจนหมาเลียก้นไม่ถึงแล้ว ยังเที่ยวเดินแก้ผ้าอยู่เลย ไปหากางเกงมาใส่ซะบ้างไป
3	ไม่ล่าดอก	ไม่ถอยหรอก
4	แม่ค้า ๆ เส่อจะคงต๋อมสักช่อทิ คีบาทนิ?	แม่ค้า ๆ ซื้อข้าวโพดต้มสักช่อหนึ่ง ราคาเท่าไหร่?

อ้างอิง

1. . คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2007-03-27. สืบค้นเมื่อ 2009-09-26.
2. ::ฐานข้อมูลวิทยานิพนธ์อิเล็กทรอนิกส์^{[ลิงก์เสีย]}
3. . คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2004-03-11. สืบค้นเมื่อ 2009-09-29.
4. ประพนธ์ เรืองณรงค์. เล่าเรื่องเมืองใต้:ภาษา วรรณกรรม ความเชื่อ. กรุงเทพฯ:สถาพรบุ๊คส์, 2550, หน้า 28
5. วีระศักดิ์ จันทร์ส่งแสง. คนฟังเสียงปลา ภูมิปัญญาพรานทะเลแห่งจะนะ. ในศิลปวัฒนธรรม ปีที่ 19 ฉบับที่ 227 มกราคม 2547. กรุงเทพฯ: มติชน, 254. หน้า 54

• อัสสะกอมี - ห้องภาษาไทยถิ่นใต้สำเนียงสะกอม