สุนทรพน

บทความนี้เกี่ยวกับสุนทรพนในบังกลาเทศเป็นส่วนใหญ่ สำหรับสุนทรพนในอินเดีย ดูที่ อุทยานแห่งชาติสุนทรพน

สุนทรพน (เบงกอล: সুন্দরবন; "ป่างาม") เป็นพื้นที่ป่าชายเลนในดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำที่เกิดจากการบรรจบกันระหว่างแม่น้ำคงคา แม่น้ำพรหมบุตร และแม่น้ำเมฆนาในอ่าวเบงกอล มีอาณาเขตเริ่มตั้งแต่แม่น้ำหุคลีในรัฐเบงกอลตะวันตกของอินเดีย ไปจนจรดแม่น้ำพเลศวรในจังหวัดขุลนาของบังกลาเทศ ประกอบด้วยป่าชายเลนทึบ ป่าชายเลนโปร่ง ที่ดินที่ใช้ในการเกษตร ที่ลุ่มราบน้ำขึ้นถึง และที่ว่างเปล่าทุรกันดาร และมีธารน้ำและร่องน้ำขึ้นลงตัดผ่านหลายสาย พื้นที่คุ้มครองสี่แห่งในสุนทรพนได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลกของยูเนสโก ได้แก่ อุทยานแห่งชาติสุนทรพน, เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าสุนทรพนตะวันตก, เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าสุนทรพนใต้ และเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าสุนทรพนตะวันออก

สุนทรพน *
แหล่งมรดกโลกโดยยูเนสโก
สุนทรพนในบังกลาเทศ
พิกัด	21°59′26.2″N 89°16′25.7″E / 21.990611°N 89.273806°E / 21.990611; 89.273806พิกัดภูมิศาสตร์: 21°59′26.2″N 89°16′25.7″E / 21.990611°N 89.273806°E / 21.990611; 89.273806
ประเทศ	บังกลาเทศ
ภูมิภาค **	เอเชียและแปซิฟิก
ประเภท	ธรรมชาติ
เกณฑ์พิจารณา	(ix), (x)
อ้างอิง	798
ประวัติการขึ้นทะเบียน
ขึ้นทะเบียน	2540 (คณะกรรมการสมัยที่ 21)
* ชื่อตามที่ได้ขึ้นทะเบียนในบัญชีแหล่งมรดกโลก ** ภูมิภาคที่จัดแบ่งโดยยูเนสโก

สุนทรพนครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 10,000 ตารางกิโลเมตร (3,900 ตารางไมล์) โดยผืนป่าในจังหวัดขุลนาครอบคลุมพื้นที่ 6,017 ตารางกิโลเมตร (2,323 ตารางไมล์) และในรัฐเบงกอลตะวันตกครอบคลุมพื้นที่ 4,260 ตารางกิโลเมตร (1,640 ตารางไมล์) ในเขต 24 ปรคณาใต้และเขต 24 ปรคณาเหนือ ชนิดพรรณไม้ที่พบมากคือ หงอนไก่ใบเล็ก (Heritiera fomes) และตาตุ่มทะเล (Excoecaria agallocha) ป่าชายเลนแห่งนี้เป็นที่อยู่อาศัยของพรรณสัตว์ป่า 453 ชนิด ซึ่งรวมถึงนก 290 ชนิด ปลา 120 ชนิด สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม 42 ชนิด สัตว์เลื้อยคลาน 35 ชนิด และสัตว์สะเทินน้ำสะเทินบก 8 ชนิด

แม้จะมีคำสั่งห้ามฆ่าหรือจับสัตว์ป่าทั้งหมดนอกเหนือจากปลาและสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังบางชนิด แต่ปรากฏรูปแบบที่สม่ำเสมอของความหลากหลายทางชีวภาพที่ลดลงหรือการสูญเสียชนิดพันธุ์ในคริสต์ศตวรรษที่ 20 และปรากฏว่าคุณภาพของระบบนิเวศสุนทรพนกำลังเสื่อมโทรมลง กรมป่าไม้มีหน้าที่รับผิดชอบการบริหารและจัดการอุทยานแห่งชาติสุนทรพนในรัฐเบงกอลตะวันตก ส่วนในบังกลาเทศมีการจัดตั้งแขวงป่าไม้ขึ้นใหม่ใน พ.ศ. 2536 เพื่ออนุรักษ์ป่า โดยมีหัวหน้าอนุรักษ์ป่าไม้ประจำการที่นั่นนับแต่นั้น แม้รัฐบาลของสองประเทศจะมีความมุ่งมั่นในการสงวนรักษาป่า แต่สุนทรพนก็ยังตกอยู่ในภาวะถูกคุกคามด้วยสาเหตุทั้งจากธรรมชาติและจากมนุษย์ ใน พ.ศ. 2550 การขึ้นฝั่งของไซโคลนซิดร์ที่บังกลาเทศสร้างความเสียหายแก่พื้นที่ร้อยละ 40 ของสุนทรพน ป่ายังประสบภาวะเค็มเพิ่มขึ้นเนื่องจากระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้นและปริมาณน้ำจืดที่ลดลง ตามรายงานของยูเนสโกใน พ.ศ. 2559 คาดกันว่าโรงไฟฟ้าพลังถ่านหินรามปาลซึ่งมีการเสนอให้สร้างขึ้นในตำบลรามปาล อำเภอพาเครหาฏ จังหวัดขุลนา ห่างจากสุนทรพนไปทางทิศเหนือ 14 กิโลเมตร (8.7 ไมล์) จะสร้างความเสียหายเพิ่มเติมแก่ป่าชายเลนที่เป็นเอกลักษณ์ผืนนี้

แผนที่แสดงตำแหน่งที่ตั้งของสุนทรพน

อ้างอิง

1. Biswas, S. (2000). "সুন্দর". Samsad Bengali-English dictionary. Calcutta: Sahitya Samsad. p. 1017.
2. Biswas, S. (2000). "বন". Samsad Bengali-English dictionary. Calcutta: Sahitya Samsad. p. 717.
3. Giri, C.; Pengra, B.; Zhu, Z.; Singh, A.; Tieszen, L. L. (2007). "Monitoring mangrove forest dynamics of the Sundarbans in Bangladesh and India using multi-temporal satellite data from 1973 to 2000". Estuarine, Coastal and Shelf Science. 73 (1−2): 91−100. Bibcode:2007ECSS...73...91G. doi:10.1016/j.ecss.2006.12.019.
4. Pani, D. R.; Sarangi, S. K.; Subudhi, H. N.; Misra, R. C.; Bhandari, D. C. (2013). "Exploration, evaluation and conservation of salt tolerant rice genetic resources from Sundarbans region of West Bengal" (PDF). Journal of the Indian Society of Coastal Agricultural Research. 30 (1): 45–53.
5. Iftekhar, M. S.; Islam, M. R. (2004). "Managing mangroves in Bangladesh: A strategy analysis" (PDF). Journal of Coastal Conservation. 10 (1): 139–146. doi:10.1652/1400-0350(2004)010[0139:MMIBAS]2.0.CO;2.
6. The Hindu "Climate change impact: Sunderbans steadily losing its famed mangroves"
7. Manna, S.; Chaudhuri, K.; Bhattacharyya, S.; Bhattacharyya, M. (2010). "Dynamics of Sundarban estuarine ecosystem: Eutrophication induced threat to mangroves". Saline Systems. 6: 8. doi:10.1186/1746-1448-6-8. PMC 2928246. PMID 20699005.
8. Iftekhar Mahmud (24 September 2016), "Unesco calls for shelving Rampal project", Prothom Alo, สืบค้นเมื่อ 13 October 2016