หลวงสิริราชไมตรี (จรูญ สิงหเสนี)
อำมาตย์ตรี หลวงสิริราชไมตรี นามเดิม จรูญ สิงหเสนี เป็นอดีตอัครราชทูตไทยประจำกรุงโรม ประเทศอิตาลี และ สมาชิกคณะราษฎร
หลวงสิริราชไมตรี ท.ช., ป.ช. | |
---|---|
รัฐมนตรี | |
ดำรงตำแหน่ง 10 ธันวาคม 2475 – 1 เมษายน 2476 | |
นายกรัฐมนตรี | พระยามโนปกรณนิติธาดา |
เจ้ากรมกระทรวงต่างประเทศ | |
ดำรงตำแหน่ง 28 มิถุนายน – 10 ธันวาคม 2475 | |
ข้อมูลส่วนบุคคล | |
เกิด | จรูญ สิงหเสนี 7 ตุลาคม พ.ศ. 2441 จังหวัดนครราชสีมา ประเทศสยาม |
เสียชีวิต | พ.ศ. 2534 (93 ปี) |
สัญชาติ | ไทย |
การเข้าร่วม พรรคการเมืองอื่น | คณะราษฎร |
คู่สมรส | คุณหญิงอนงค์ |
บุตร | 5 คน |
อาชีพ | นักการทูต |
ศาสนา | พุทธ |
ประวัติ
หลวงสิริราชไมตรี มีนามเดิมว่า จรูญ สิงหเสนี เกิดที่จังหวัดนครราชสีมา เมื่อวันที่ 7 ตุลาคม พ.ศ. 2441 เป็นบุตรคนที่ 3 ของพระยาประเสริฐสุนทราศรัย (กระจ่าง สิงหเสนี) กับคุณหญิงตุ่ม (บุตรสาวของนายเดช-นางใย สิงหเสนี)
เมื่อายุได้ 7 ปี ได้ย้ายมาอยู่กรุงเทพมหานคร และเข้าศึกษาที่โรงเรียนบพิตรพิมุข โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย โรงเรียนราชวิทยาลัย โรงเรียนอัสสัมชัญ (อสช 2654) และโรงเรียนกฎหมาย ตามลำดับ ได้เข้าร่วมรบในสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง (พ.ศ. 2457-2461) เมื่อสงครามสิ้นสุดจึงได้ยศสิบตรี (ส.ต.) เคยเป็นนักเรียนวิชากฎหมายในประเทศฝรั่งเศส ด้วยทุนกระทรวงยุติธรรม ต่อมาได้เป็นผู้ช่วยราชการสถานทูตสยามประจำกรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส ในตำแหน่งเลขานุการเอกอัครราชทูต
นายจรูญได้เข้าร่วมกับคณะราษฎร เพื่อร่วมในการปฏิวัติเปลี่ยนแปลงการปกครอง จากการชักชวนของนายปรีดี พนมยงค์ นักเรียนวิชากฎหมาย ทุนกระทรวงยุติธรรมเช่นเดียวกัน จัดเป็นคณะราษฎรชุดแรกที่มีการก่อตัวขึ้น 7 คน และถือเป็นเพียงคนเดียวที่มิได้มีสถานภาพเป็นนักเรียนหรือนักศึกษา อีกทั้งเมื่อสมาชิกคนอื่น ๆ ได้ศึกษาจบแล้ว ก็ได้เดินทางกลับสู่ประเทศสยาม แต่นายจรูญไม่ได้กลับมาด้วย
เมื่อเดินทางกลับมายังประเทศสยาม ได้รับโปรดเกล้าฯ ให้มีบรรดาศักดิ์และราชทินนามเป็น หลวงสิริราชไมตรี ถือศักดินา ๖๐๐ เมื่อวันศุกร์ที่ 28 สิงหาคม พ.ศ. 2468
ต่อมาหลังจากการเปลี่ยนแปลงการปกครองสำเร็จแล้ว หลวงสิริราชไมตรีได้รับการแต่งตั้งให้เป็นรัฐมนตรีแทนที่ไม่ได้สังกัดกระทรวง (รัฐมนตรีลอย) และต่อมาได้เป็นราชเลขานุการในพระองค์พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล ณ เมืองโลซานน์ ประเทศสวิสเซอร์แลนด์
ปี พ.ศ. 2481 ได้รับแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งอัครราชทูตประจำกรุงโรม ประเทศอิตาลี จนเกิดสงครามโลกครั้งที่ 2 ครอบครัวได้อพยพไปอยู่ ณ เมืองเจนีวา ประเทศสวิสเซอร์แลนด์ จนสงครามสงบในปี พ.ศ. 2488 จึงได้เดินทางกลับประเทศไทย ดำรงตำแหน่งอัครราชทูตประจำกระทรวง และในปี พ.ศ.2490 ได้โอนไปรับราชการที่กระทรวงการคลังและออกจากราชการเพื่อรับบำเหน็จบำนาญเมื่อต้นปี พ.ศ. 2492
เมื่อออกจากราชการได้เป็นกรรมการในสมาคมสหายสงครามในพระบรมราชูปถัมภ์และได้ร่วมบุกเบิกการทำป่าไม้ และเหมืองแร่ ซึ่งเป็นสัมปทาน ที่รัฐบาลให้แก่ทหารผ่านศึกสงครามโลกครั้งที่ 1
ถึงแก่อสัญกรรม
นาย จรูญ สิงหเสนี ถึงแก่อสัญกรรม อย่างสงบ ในปี พ.ศ. 2534 สิริอายุรวม 93 ปี
ครอบครัว
หลวงสิริราชไมตรี สมรสกับคุณหญิงอนงค์ (บุตรีพระยาอนุชิตชาญไชย (สาย สิงหเสนี) กับนางน้อม) มีบุตรด้วยกัน 5 คน ดังนี้
- นายอุดมพร สิงหเสนี (Pietro)
- นายพสุพร สิงหเสนี (Nickie)
- นายสิงพร สิงหเสนี (Georgie)
- นางสาวพรพงา สิงหเสนี (Suzanne)
- นางสาวพรระพี สิงหเสนี (Angela)
การศึกษา
- พ.ศ. 2450 โรงเรียนบพิตรพิมุข
- พ.ศ. 2453 โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
- พ.ศ. 2454 โรงเรียนราชวิทยาลัย
- พ.ศ. 2460 โรงเรียนกฏหมาย
- พ.ศ. 2468 Ecole Libre des Sciences Politiques, Paris
ยศ
- พ.ศ. 2459 มหาดเล็กวิเศษ
- พ.ศ. 2465 รองอำมาตย์ตรี
- พ.ศ. 2468 อำมาตย์ตรี
- 28 สิงหาคม พ.ศ.2468 หลวงสิริราชไมตรี
ตำแหน่งหน้าที่
- พ.ศ. 2459 นักเรียนล่ามกระทรวงยุติธรรม
- พ.ศ. 2460 พลทหารรถยนต์กระทรวงกลาโหม
- พ.ศ. 2461 นายสิบตรี
- พ.ศ. 2462 เสมียนฝึกหัดกระทรวงการต่างประเทศ
- พ.ศ. 2463 นักเรียนผู้ช่วยสถานทูต
- พ.ศ. 2466 ผู้ช่วยชั้นหนึ่ง
- พ.ศ. 2469 เลขานุการตรี
- พ.ศ. 2475 เจ้ากรม
- พ.ศ. 2476 รัฐมนตรีแทนเลขานุการคณะรัฐมนตรี
- พ.ศ. 2476 รัฐมนตรีหัวหน้ากองการโฆษณา
- พ.ศ. 2476 เจ้ากรมกระทรวงการต่างประเทศ
- พ.ศ. 2477 เลขานุการเอก กระทรวงการต่างประเทศ
- พ.ศ. 2477 เลขานุการเอกสถานทูต ณ กรุงลอนดอน
- พ.ศ. 2477 ราชเลขานุการในพระองค์ ณ เมืองโลซานน์
- พ.ศ. 2481 อัครราชทูตประจำประเทศอิตาลี
- พ.ศ. 2489 อัครราชทูตประจำกระทรวง
- พ.ศ. 2490 กระทรวงการคลัง
- พ.ศ. 2492 ออกจากราชการเพื่อรับบำเหน็จบำนาญ
เครื่องราชอิสริยาภรณ์และเกียรติยศ
- พ.ศ. 2472 เลยอง ดอนเนอร์ ชั้น 5
- พ.ศ. 2472 ม.ช., จ.ม., ท.ม.
- พ.ศ. 2483 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 2 ทวีติยาภรณ์ช้างเผือก (ท.ช.)
- พ.ศ. 2484 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)
- พ.ศ. 2484 มงกุฏอิตาเลียนชั้นที่ 1
อ้างอิง
- สองฝั่งประชาธิปไตย, "2475". สารคดีทางไทยพีบีเอส: 26 กรกฎาคม 2555
- ชะตากรรมของพระยาทรงสุรเดช หนึ่งในสี่ทหารเสือคณะราษฎร์
- พระราชทานบรรดาศักดิ์
- พระราชทานยศ
- พระราชทานบรรดาศักดิ์
- , แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม 57, ตอน 0 ง, 1 ตุลาคม พ.ศ. 2483, หน้า 1898
- , แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม 58, ตอน 0 ง, 18 กันยายน พ.ศ. 2484, หน้า 3160
- สายสกุลสิงหเสนี, บรรณาการในงานพระราชทานเพลิงศพนางสาวจวงจันทร์ สิงหเสนี ป.ภ., ท.ช., 3 พฤศจิกายน 2541, หน้า 181