หอดูดาวแห่งชาติ (ญี่ปุ่น)

หอดูดาวแห่งชาติ (ญี่ปุ่น: 国立天文台; โรมาจิ: Kokuritsu tenmondai, NAOJ) ของประเทศญี่ปุ่น เป็นหน่วยงานสถาบันวิจัยที่ศึกษาทางดาราศาสตร์ทั้งในทฤษฎีและการสังเกตการณ์ เป็นส่วนหนึ่งของสถาบันวิทยาศาสตร์ธรรมชาติแห่งชาติ (NINS)

หอดูดาวแห่งชาติ

国立天文台 Kokuritsu tenmondai
ภาพรวมหน่วยงาน
ก่อตั้ง	1988; 36 ปีที่แล้ว (1988)
สำนักงานใหญ่	มิตากะ โตเกียว ประเทศญี่ปุ่น
ต้นสังกัด	สถาบันวิทยาศาสตร์ธรรมชาติแห่งชาติ (NINS)
เว็บไซต์	www.nao.ac.jp

สำนักงานใหญ่ของหอดูดาวแห่งชาติตั้งอยู่ที่วิทยาเขตมิตากะ ในเมืองมิตากะ กรุงโตเกียว นอกจากนี้ยังมีหอดูดาวหรือศูนย์วิจัยหลายแห่งตั้งอยู่ทั่วประเทศญี่ปุ่น รวมถึงนอกประเทศ เช่น กล้องโทรทรรศน์ซูบารุที่เกาะฮาวายด้วย

ภาพรวม

 

กล้องโทรทรรศน์ที่ใช้ในปี 1880 ปัจจุบันเป็นทรัพย์สินทางวัฒนธรรมที่สำคัญ จัดแสดงที่ พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติและวิทยาศาสตร์แห่งชาติ

หอดูดาวแห่งชาติสมัยใหม่ในญี่ปุ่น มีจุดเริ่มต้นมาจากหอดูดาวที่ตั้งขึ้นในย่านอาซาบุได (ปัจจุบันอยู่ในเขตมินาโตะของโตเกียว) โดยสำนักอุทกศาสตร์ของกองทัพเรือจักรวรรดิญี่ปุ่น

เมื่อมีการจัดตั้งภาควิชาวิทยาศาสตร์ดาราศาสตร์ที่มหาวิทยาลัยหลวงโตเกียว (ปัจจุบันคือมหาวิทยาลัยโตเกียว) หอดูดาวแห่งใหม่ได้จัดตั้งขึ้นที่อาซาบุมินามิอานะโจ ในฐานะสถาบันวิจัยในเครือ กลายเป็น หอดูดาวโตเกียว (東京天文台) อยู่ในสังกัดของมหาวิทยาลัย เนื่องจากการพัฒนาเขตเมืองของโตเกียว พื้นที่รอบ ๆ อาซาบุจึงเริ่มไม่เหมาะสมสำหรับการสังเกตการณ์ทางดาราศาสตร์เนื่องจากแสงไฟที่รบกวนเพิ่มขึ้นในตอนกลางคืน ด้วยเหตุผลนี้จึงตัดสินใจย้ายที่ตั้งไปที่มิตากะ ซึ่งขณะนั้นเป็นหมู่บ้านเกษตรกรรมที่มีป่าไม้และทุ่งนากว้างขวาง แต่ในขณะเดียวกันก็มีการคมนาคมที่ดีขึ้นเนื่องจากการเปิดให้บริการโคบุเท็ตสึโด (ปัจจุบันคือสายหลักชูโอของ JR) โดยการก่อสร้างเริ่มขึ้นในปี 1914 เจ้าหน้าที่และครอบครัวซึ่งไม่เต็มใจที่จะออกจากเมืองในตอนแรกก็ได้ย้ายไปอยู่ที่บริเวณมิตากะหลังจากเหตุการณ์แผ่นดินไหวครั้งใหญ่คันโต (ปี 1923)

หอดูดาวดาราศาสตร์โตเกียวได้รับการถ่ายโอนและรวมเข้ากับสถาบันวิจัยของมหาวิทยาลัยนาโงยะ และกระทรวงศึกษาธิการ และกลายเป็นหอดูดาวแห่งชาติ ซึ่งเป็นสถาบันวิจัยภายใต้การควบคุมโดยตรงของกระทรวงศึกษาธิการ เนื่องจากการปฏิรูปการบริหาร สถาบันวิจัยแห่งชาติ 4 แห่ง เช่น สถาบันวิทยาศาสตร์โมเลกุล จึงได้รับการบูรณาการ จัดระเบียบใหม่ และรวมเข้าด้วยกัน และกลายเป็นหอดูดาวแห่งชาติในสังกัดของสถาบันวิทยาศาสตร์ธรรมชาติแห่งชาติ

ประวัติศาสตร์

 

อาคารหลักเดิมของหอดูดาวที่จังหวัดอิวาเตะซึ่งสร้างเสร็จในปี 1921 ปัจจุบันคืออาคารยูงากุกังของหอดูดาว VLBI มิซึซาวะ

 

โดมทรงกระบอกสำหรับกล้องโทรทรรศน์ซูบารุ

• ปี 1872 - สำนักอุทกศาสตร์กองทัพเรือจักรวรรดิญี่ปุ่นได้จัดตั้งหอดูดาวขึ้นที่อาซาบุได
• ปี 1878 - ก่อตั้งหอดูดาวของภาควิชาดาราศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยโตเกียว (ปัจจุบันคือที่ย่านฮงโง เขตบุงเกียว ในโตเกียว)
• ปี 1888 - มีการควบรวมหอดูดาวมหาวิทยาลัยโตเกียว หอดูดาว กระทรวงกองทัพเรือ และ สำนักภูมิศาสตร์ของกระทรวงกิจการภายใน และได้มีการตั้งหอดูดาวโตเกียวขึ้น สังกัดอยู่กับมหาวิทยาลัยหลวง หลังจากนั้น การสังเกตการณ์ทางดาราศาสตร์และการจัดทำปฏิทินซึ่งเคยอยู่ภายใต้อำนาจของสำนักงานภูมิศาสตร์ของกระทรวงมหาดไทยก็ได้มาอยู่ภายใต้การควบคุมของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการและได้โอนไปยังหอดูดาวโตเกียวอย่างเป็นทางการ
• ปี 1894 - มีอาคารหลังหนึ่งได้รับความเสียหายอย่างมากในแผ่นดินไหวโตเกียวยุคเมจิ แต่เป็นช่วงเวลาที่สงครามจีน–ญี่ปุ่นครั้งที่หนึ่งเริ่มต้นขึ้น จึงได้แค่ทำการซ่อมแซมแบบชั่วคราว
• ปี 1899 - ก่อตั้งหอดูดาวละติจูดชั่วคราวในเมืองมิซึซาวะ อำเภออิซาวะ จังหวัดอิวาเตะ (ปัจจุบันคือเมืองโอชู)
• ปี 1909 - เนื่องจากการขยายตัวพื้นที่เมืองโดยรอบที่ตั้งของหอดูดาว จึงเริ่มวางแผนย้ายออกจากบริเวณเดิม โดยได้ซื้อที่ดินในหมู่บ้านมิตากะ
• ปี 1914 - เริ่มงานก่อสร้างในมิตากะ
• ปี 1923 - หอดูดาวได้รับความเสียหายจากแผ่นดินไหวครั้งใหญ่คันโต
• ปี 1924 - เนื่องจากความเสียหายที่เกิดจากแผ่นดินไหว หอดูดาวโตเกียวจึงถูกย้ายจากเขตอาซาบุกลางเมืองโตเกียว ไปยังที่ตั้งปัจจุบันในหมู่บ้านมิตากะ (ปัจจุบันคือเมืองมิตากะ)
• ปี 1925 - เริ่มจัดทำสิ่งพิมพ์ ลำดับเหตุการณ์ทางวิทยาศาสตร์ (理科年表)
• ปี 1943 - เนื่องจากภาวะเศรษฐกิจที่ถูกจำกัดในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง กระดาษและวัสดุอื่น ๆ ขาดตลาดจึงหยุดการตีพิมพ์
• กุมภาพันธ์ 1945 - ไฟไหม้ทำให้เอกสารบางส่วนเสียหาย
• 19 ตุลาคม 1960 - เปิดหอดูดาวโอกายามะ
• ปี 1997 - เปิดหอดูดาวที่เกาะฮาวาย ซึ่งถือเป็นศูนย์วิจัยในต่างประเทศแห่งแรกของญี่ปุ่น
• ปี 1999 เริ่มแสงแรกของกล้องโทรทรรศน์ซูบารุขนาด 8.2 เมตร
• ปี 2002 ติดตั้งกล้องโทรทรรศน์ ASTE ซึ่งเป็นศูนย์สังเกตการณ์ทางดาราศาสตร์ในต่างประเทศในทะเลทรายอาตากามาของประเทศชิลี
• ปี 2005 - เปิดหอดูดาวเกาะอิชิงากิจิมะ ซึ่งเป็นหอดดูดาวสาธารณะในเมืองอิชิงากิ จังหวัดโอกินาวะ
• ปี 2011 - เริ่มการสังเกตการณ์ทางวิทยาศาสตร์ด้วยกล้อง ALMA ร่วมกับนานาชาติ
• ปี 2019 - กล้องโทรทรรศน์คลื่นความโน้มถ่วง KAGRA สร้างเสร็จ

อ้างอิง

1. トロートン天体望遠鏡 国立科学博物館
2. 【東京探Q】なぜ三鷹に国立天文台？昔は農村 暗闇が好適／貴重な施設 見学も可能『読売新聞』朝刊2018年10月29日（都民面）。
3. 東京都港区. "はじまりは麻布から（海軍観象台）" (PDF). สืบค้นเมื่อ 2022-01-19.
4. "明治21年文部省告示第2号". 官報. 東京: 日本マイクロ写真. 明治 (1477): 25. 1888-06-04.{{cite journal}}: CS1 maint: date and year (ลิงก์)
5. 中桐正夫 (2010-06-09). "東京天文台100周年記念誌作成時の資料－その1－" (PDF). アーカイブ室新聞. 東京都三鷹市: 国立天文台 (346): 1. สืบค้นเมื่อ 2014-01-02.{{cite journal}}: CS1 maint: date and year (ลิงก์)
6. 新美幸男 (1997). "日本の標準時" (PDF). 天文月報. 東京都三鷹市: 日本天文学会. 90 (10): 473–474. ISSN 0374-2466. สืบค้นเมื่อ 2013-12-29.
7. 河合章二郎 (1919). "帝国の天文台に就て" (PDF). 天文月報. 東京市: 日本天文学会. 12 (9): 137–146. ISSN 0374-2466. สืบค้นเมื่อ 2014-01-09.
8. 河合章二郎 1919.
9. "三鷹村新東京天文台（三）" (PDF). 天文月報. 東京府北多摩郡三鷹村: 日本天文学会. 18 (10): 150–153. 1925. ISSN 0374-2466. สืบค้นเมื่อ 2014-01-09."三鷹村新東京天文台（三）" (PDF). 天文月報. 東京府北多摩郡三鷹村: 日本天文学会. 18 (10): 150–153. 1925. ISSN 0374-2466. สืบค้นเมื่อ 2014-01-09."三鷹村新東京天文台（三）" (PDF). 天文月報. 東京府北多摩郡三鷹村: 日本天文学会. 18 (10): 150–153. 1925. ISSN 0374-2466. สืบค้นเมื่อ 2014-01-09.
10. "三鷹村新東京天文台（三）" (PDF). 天文月報. 東京府北多摩郡三鷹村: 日本天文学会. 18 (10): 150–153. 1925. ISSN 0374-2466. สืบค้นเมื่อ 2014-01-09."三鷹村新東京天文台（三）" (PDF). 天文月報. 東京府北多摩郡三鷹村: 日本天文学会. 18 (10): 150–153. 1925. ISSN 0374-2466. สืบค้นเมื่อ 2014-01-09."三鷹村新東京天文台（三）" (PDF). 天文月報. 東京府北多摩郡三鷹村: 日本天文学会. 18 (10): 150–153. 1925. ISSN 0374-2466. สืบค้นเมื่อ 2014-01-09.
11. "雑報 東京天文台の移転" (PDF). 天文月報. 東京市: 日本天文学会. 17 (7): 111. 1924. ISSN 0374-2466. สืบค้นเมื่อ 2014-01-12."雑報 東京天文台の移転" (PDF). 天文月報. 東京市: 日本天文学会. 17 (7): 111. 1924. ISSN 0374-2466. สืบค้นเมื่อ 2014-01-12."雑報 東京天文台の移転" (PDF). 天文月報. 東京市: 日本天文学会. 17 (7): 111. 1924. ISSN 0374-2466. สืบค้นเมื่อ 2014-01-12.
12. "大正13年文部省告示第362号". 官報. 東京市: 日本マイクロ写真. 大正 (3617): 280. 1924-09-11.{{cite journal}}: CS1 maint: date and year (ลิงก์)
13. "雑録 理科年表" (PDF). 天文月報. 東京府北多摩郡三鷹村: 日本天文学会. 18 (3): 39–41. 1925. ISSN 0374-2466. สืบค้นเมื่อ 2014-01-09."雑録 理科年表" (PDF). 天文月報. 東京府北多摩郡三鷹村: 日本天文学会. 18 (3): 39–41. 1925. ISSN 0374-2466. สืบค้นเมื่อ 2014-01-09."雑録 理科年表" (PDF). 天文月報. 東京府北多摩郡三鷹村: 日本天文学会. 18 (3): 39–41. 1925. ISSN 0374-2466. สืบค้นเมื่อ 2014-01-09.
14. "岡山天体物理観測所の建設と東京天文台時代：岡山天体物理観測所40周年記念誌" (PDF). 国立天文台 岡山天体物理観測所. สืบค้นเมื่อ 2022-10-08.
15. 「大型低温重力波望遠鏡KAGRAが完成、重力波望遠鏡3者による研究協定を締結」国立天文台 2019年10月4日