อำเภอปราณบุรี

ปราณบุรี เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ มีทะเลที่สวยงามและเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่เป็นที่รู้จักและคึกคักที่สุดแห่งหนึ่งในจังหวัด

อำเภอปราณบุรี
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Pran Buri
คำขวัญ:  ปราณบุรีเมืองเก่า เสาหลักเมืองคู่บ้าน สับปะรดหวานขึ้นชื่อ เลื่องลือทะเลงาม อุทยานสวยล้ำ แม่น้ำปราณคือชีวิต
แผนที่จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เน้นอำเภอปราณบุรี
พิกัด: 12°23′42″N 99°55′0″E / 12.39500°N 99.91667°E / 12.39500; 99.91667
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ประจวบคีรีขันธ์
พื้นที่
• ทั้งหมด	765.370 ตร.กม. (295.511 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	77,934 คน
• ความหนาแน่น	101.83 คน/ตร.กม. (263.7 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	77120, 77160 (เฉพาะตำบลเขาน้อย หมู่ที่ 3 ค่ายธนะรัชต์ กองพลทหารราบที่ 15 และโรงพยาบาลค่ายธนะรัชต์), 77220 (เฉพาะตำบลปากน้ำปราณ)
รหัสภูมิศาสตร์	7706
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอปราณบุรี หมู่ที่ 3 ถนนเพชรเกษม ตำบลเขาน้อย อำเภอปราณบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ 77120
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอปราณบุรีตั้งอยู่ทางตอนเหนือของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอหัวหิน
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอ่าวไทย
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอสามร้อยยอด
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับเขตตะนาวศรี (ประเทศพม่า)

ประวัติ

ในอดีตเป็นพื้นที่เขตปกครอง เมืองปราณบุรี (เมืองชั้นจัตวา) ขึ้นตรงกับแขวงเมืองเพชรบุรี จนกระทั่งมีการจัดการปกครองแบบมณฑลเทศาภิบาล จึงได้รับการจัดตั้งเป็นอำเภอเมืองปราณบุรี แขวงเมืองเพชรบุรี (จังหวัดเพชรบุรี) ซึ่งมีที่ว่าการอำเภอตั้งอยู่ ณ บ้านเพนียด ต่อมา วันที่ 2 มกราคม พ.ศ. 2449 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้มีพระบรมราชองการเหนือเกล้าให้รวมเอาอำเภอเมืองปราณบุรี อำเภอเมืองประจวบคีรีขันธุ์ จังหวัดเพชรบุรี และอำเภอกำเนิดนพคุณ จังหวัดชุมพร ซึ่งเป็นเมืองชั้นจัตวามาก่อนเข้ารวมเป็นจังหวัดปราณบุรี

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอปราณบุรีแบ่งเขตการปกครองย่อยเป็น 6 ตำบล 43 หมู่บ้าน ได้แก่

1.	ปราณบุรี				(Pran Buri)				7 หมู่บ้าน
2.	เขาน้อย				(Khao Noi)				8 หมู่บ้าน
3.	ปากน้ำปราณ				(Pak Nam Pran)				5 หมู่บ้าน
4.	หนองตาแต้ม				(Nong Ta Taem)				11 หมู่บ้าน
5.	วังก์พง				(Wang Phong)				7 หมู่บ้าน
6.	เขาจ้าว				(Khao Chao)				6 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอปราณบุรีประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 8 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลปราณบุรี ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลปราณบุรี บางส่วนของตำบลเขาน้อย และบางส่วนของตำบลหนองตาแต้ม
• เทศบาลตำบลปากน้ำปราณ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลปากน้ำปราณ
• เทศบาลตำบลเขาน้อย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเขาน้อย (นอกเขตเทศบาลตำบลปราณบุรี)
• องค์การบริหารส่วนตำบลปราณบุรี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปราณบุรี (นอกเขตเทศบาลตำบลปราณบุรี)
• องค์การบริหารส่วนตำบลปากน้ำปราณ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปากน้ำปราณ (นอกเขตเทศบาลตำบลปากน้ำปราณ)
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองตาแต้ม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองตาแต้ม (นอกเขตเทศบาลตำบลปราณบุรี)
• องค์การบริหารส่วนตำบลวังก์พง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังก์พงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเขาจ้าว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเขาจ้าวทั้งตำบล

หน่วยกู้ภัย

• มูลนิธิสว่างแผ่ไพศาลธรรมสถาน

สถานที่ท่องเที่ยว

• ปากน้ำปราณ
• วนอุทยานปราณบุรี
• วัดสิทธิสังฆาราม (วัดหนองคราม)
• สถานีรถไฟปราณบุรี
• ถนนคนเดินปราณบุรี

•  

  พระอุโบสถทรงเจติยวิหารที่วัดสิทธิสังฆาราม

•  

  วนอุทยานท้าวโกษา

อ้างอิง

1. ประกาศกระทรวงมหาดไทย (ปรับปรุงการจัดตั้งแบ่งเขตแขวงเมืองเพ็ชร์บุรีเสียใหม่ โดยให้มี ๖ อำเภอ และการจัดกรมการอำเภอ)] ราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ ๑๘ ตอนที่ ๕ ประกาศ ณ วันที่ ๕ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๔๔ หน้าที่ ๕๙
2. ประกาศ ตั้งเมืองปราณบุรี ราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ ๒๓ ตอนที่ ๔๑ ประกาศ ณ วันที่ ๖ มกราคม พ.ศ. ๒๔๔๙ หน้าที่ ๑๐๖๒