อำเภอเมืองนครปฐม

เมืองนครปฐม เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดนครปฐม

อำเภอเมืองนครปฐม
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Mueang Nakhon Pathom
ที่ว่าการอำเภอเมืองนครปฐม
แผนที่จังหวัดนครปฐม เน้นอำเภอเมืองนครปฐม
พิกัด: 13°49′11″N 100°3′57″E / 13.81972°N 100.06583°E / 13.81972; 100.06583
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	นครปฐม
พื้นที่
• ทั้งหมด	417.44 ตร.กม. (161.17 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	278,988 คน
• ความหนาแน่น	668.33 คน/ตร.กม. (1,731.0 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	73000
รหัสภูมิศาสตร์	7301
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอเมืองนครปฐม เลขที่ 30 ถนนเทศา ตำบลพระปฐมเจดีย์ อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม 73000
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอเมืองนครปฐมมีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอกำแพงแสนและอำเภอดอนตูม
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอนครชัยศรี
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอสามพราน และอำเภอบางแพ (จังหวัดราชบุรี)
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอโพธารามและอำเภอบ้านโป่ง (จังหวัดราชบุรี)

 

ภาพถ่ายองค์พระปฐมเจดีย์ในสมัยรัชกาลที่ 5

 

พระปฐมเจดีย์ในปัจจุบัน

 

คลองเจดีย์บูชา

ประวัติ

“นครปฐม” เป็นพื้นที่อู่อารยธรรมสำคัญที่มีประวัติความเป็นมายาวนานในแผ่นดินสุวรรณภูมิ จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์กล่าวว่า เมืองนครปฐมแต่เดิมนั้นตั้งอยู่ริมทะเล เป็นเมืองเก่าแก่ มีความเจริญรุ่งเรืองมานับตั้งแต่สมัยสุวรรณภูมิ และเป็นราชธานีสำคัญในสมัยทวารวดี ในยุคนั้นนครปฐมเป็นแหล่งเผยแพร่อารยธรรมจากประเทศอินเดีย ซึ่งรวมทั้งพุทธศาสนา จึงเป็นศูนย์กลางของความเจริญ มีชนชาติต่างๆ อพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานอยู่เป็นจำนวนมาก

ต่อมาได้เกิดความแห้งแล้งขึ้นในเมืองนครปฐม เพราะกระแสน้ำที่ไหลผ่านตัวเมืองเปลี่ยนเส้นทาง ประชาชนจึงอพยพไปตั้งหลักแหล่งอยู่ริมน้ำ และสร้างเมืองใหม่ขึ้นชื่อ “เมืองนครไชยศรี” หรือ “ศรีวิชัย” นครปฐมจึงกลายเป็นเมืองร้างมาเป็นเวลาหลายร้อยปี จนกระทั่งพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ขณะที่ทรงยังผนวชได้ธุดงค์ไปพบพระปฐมเจดีย์ และทรงเห็นว่าเป็นเจดีย์องค์ใหญ่ไม่มีที่ใดเทียบเท่า ครั้นเมื่อได้ครองราชย์ จึงโปรดฯ ให้ก่อเจดีย์แบบลังกาครอบองค์เดิมไว้ โดยให้ชื่อว่า “พระปฐมเจดีย์” ทรงปฏิสังขรณ์สิ่งต่างๆ ในบริเวณองค์พระปฐมเจดีย์ให้มีสภาพดี และโปรดฯ ให้ขุดคลองเจดีย์บูชาเพื่อให้การเสด็จมานมัสการสะดวกขึ้น

ต่อมาในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้เริ่มก่อสร้างทางรถไฟสายใต้ผ่านเมืองนครปฐม ซึ่งขณะนั้นยังเป็นป่ารก พระองค์จึงโปรดฯ ให้ย้ายเมืองจากตำบลท่านา อำเภอเมืองนครไชยศรี มาตั้งที่องค์พระปฐมเจดีย์เหมือนเช่นครั้งสมัยโบราณ และเปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอพระปฐมเจดีย์ ให้เป็น อำเภอเมืองนครปฐม เนื่องจากเป็นเมืองศูนย์กลางของจังหวัดนครปฐม และลดฐานะอำเภอเมืองนครไชยศรี ลงเป็นอำเภอนครไชยศรี จนปัจจุบัน

• วันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2454 ใช้พระราชบัญญัติสุขาภิบาลในตำบลนครปฐม ตำบลพระปฐม ตำบลห้วยจรเข้ ตำบลบ่อพลับ ตำบลสนามจันทร์ อำเภอพระปฐมเจดีย์ มณฑลนครไชยศรี เป็น สุขาภิบาลเมืองนครปฐม
• วันที่ 23 พฤศจิกายน 2456 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอพระปฐมเจดีย์ เป็น อำเภอเมืองนครปฐม
• วันที่ 23 พฤษภาคม 2469 โอนพื้นที่ตำบลหนองดินแดง และตำบลวังเย็น ของอำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี มาขึ้นกับอำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม
• วันที่ 10 ธันวาคม 2478 จัดตั้งสุขาภิบาลเมืองนครปฐม ขึ้นเป็น เทศบาลเมืองนครปฐม
• วันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2486 โอนพื้นที่ตำบลสระกะเทียม กับพื้นที่หมู่ 3,6–7,9–14 (ในขณะนั้น) ของตำบลบ้านยาง และพื้นที่หมู่ 6–7,10–11 (ในขณะนั้น) ซึ่งอยู่เหนือคลองยางหรือคลองบางตาล ของตำบลหนองกบ อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี มาขึ้นกับอำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม โดยให้ถือคลองยางหรือคลองบางตาล ตั้งแต่บ้านปลายน้ำติดต่อเขตตำบลปากแรต อำเภอบ้านโป่ง ถึงบ้านคลองขุดจรดเขตตำบลหนองดินแดง อำเภอเมืองนครปฐม เป็นเส้นแบ่งเขต
• วันที่ 4 มีนาคม 2490 โอนพื้นที่หมู่ 10 บ้านตากแดด (ในขณะนั้น) ของตำบลบางแขม ไปตั้งเป็นหมู่ 15 บ้านตากแดด ของตำบลดอนยายหอม
• วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลถนนขาด แยกออกจากตำบลดอนยายหอม ตั้งตำบลมาบแค แยกออกจากตำบลตาก้อง ตั้งตำบลบ่อพลับ แยกออกจากตำบลนครปฐม ตั้งตำบลวังเย็น แยกออกจากตำบลหนองดินแดง ตั้งตำบลลำพยา แยกออกจากตำบลโพรงมะเดื่อ ตั้งตำบลธรรมศาลา แยกออกจากตำบลพระประโทน ตั้งตำบลหนองปากโลง แยกออกจากตำบลวังตะกู ตั้งตำบลห้วยจรเข้ แยกออกจากตำบลสนามจันทร์ ตั้งตำบลทุ่งน้อย แยกออกจากตำบลสามควายเผือก ตั้งตำบลสวนป่าน แยกออกจากตำบลสระกะเทียม
• วันที่ 9 ธันวาคม 2490 โอนพื้นที่หมู่ 8,12,9,11,13,10 (ในขณะนั้น) ของตำบลพระประโทน ไปตั้งเป็นหมู่ 1–6 ของตำบลธรรมศาลา ตามลำดับ และโอนพื้นที่หมู่ 1,7,6,2,5,3,4 (ในขณะนั้น) ของตำบลธรรมศาลา ไปตั้งเป็นหมู่ 1–7 ของตำบลพระประโทน ตามลำดับ
• วันที่ 16 ธันวาคม 2501 ตั้งตำบลหนองงูเหลือม แยกออกจากตำบลทัพหลวง
• วันที่ 16 เมษายน 2506 จัดตั้งสุขาภิบาลธรรมศาลา ในท้องที่บางส่วนของตำบลธรรมศาลา
• วันที่ 10 สิงหาคม 2508 จัดตั้งสุขาภิบาลโพรงมะเดื่อ ในท้องที่บางส่วนของตำบลโพรงมะเดื่อและบางส่วนของตำบลหนองดินแดง
• วันที่ 14 พฤศจิกายน 2515 จัดตั้งสุขาภิบาลดอนยายหอม ในท้องที่บางส่วนของตำบลดอนยายหอม
• วันที่ 13 ตุลาคม 2524 โอนพื้นที่หมู่ที่ 10 บ้านหนองแก (ในขณะนั้น) ของตำบลโพรงมะเดื่อ ไปตั้งเป็นหมู่ 8 ของตำบลหนองงูเหลือม
• วันที่ 4 ธันวาคม 2534 เปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลเมืองนครปฐมให้ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลบางแขม ตำบลพระประโทน ตำบลสนามจันทร์ ตำบลบ่อพลับ ตำบลนครปฐม ตำบลหนองปากโลง ตำบลลำพยา และตำบลห้วยจรเข้
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลธรรมศาลา สุขาภิบาลโพรงมะเดื่อ และสุขาภิบาลดอนยายหอม เป็นเทศบาลตำบลธรรมศาลา เทศบาลตำบลโพรงมะเดื่อ และเทศบาลตำบลดอนยายหอม ตามลำดับ ด้วยผลของกฎหมาย
• วันที่ 10 พฤศจิกายน 2542 ยกฐานะจากเทศบาลเมืองนครปฐม เป็น เทศบาลนครนครปฐม
• วันที่ 1 มิถุนายน 2555 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลบ่อพลับ เป็น เทศบาลตำบลบ่อพลับ
• วันที่ 31 สิงหาคม 2555 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลมาบแค เป็น เทศบาลตำบลมาบแค
• วันที่ 1 มิถุนายน 2556 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลนครปฐม เป็น เทศบาลเมืองนครปฐม
• วันที่ 23 กันยายน 2562 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลสามควายเผือก เป็น เทศบาลเมืองสามควายเผือก
• วันที่ 11 มิถุนายน 2563 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลตาก้อง เป็น เทศบาลตำบลตาก้อง

 

ถนนในอำเภอเมืองนครปฐม

 

วัดพระประโทณเจดีย์วรวิหาร เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดวรวิหาร ตำบลพระประโทน อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม

 

วัดพระประโทณเจดีย์

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอเมืองนครปฐมแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 25 ตำบล 217 หมู่บ้าน ได้แก่

1.	พระปฐมเจดีย์		(Phra Pathom Chedi)		-
2.	บางแขม		(Bang Khaem)		10 หมู่บ้าน
3.	พระประโทน		(Phra Prathon)		9 หมู่บ้าน
4.	ธรรมศาลา		(Thammasala)		7 หมู่บ้าน
5.	ตาก้อง		(Ta Kong)		10 หมู่บ้าน
6.	มาบแค		(Map Khae)		11 หมู่บ้าน
7.	สนามจันทร์		(Sanam Chan)		6 หมู่บ้าน
8.	ดอนยายหอม		(Don Yai Hom)		9 หมู่บ้าน
9.	ถนนขาด		(Thanon Khat)		6 หมู่บ้าน
10.	บ่อพลับ		(Bo Phlap)		8 หมู่บ้าน
11.	นครปฐม		(Nakhon Pathom)		10 หมู่บ้าน
12.	วังตะกู		(Wang Taku)		8 หมู่บ้าน
13.	หนองปากโลง		(Nong Pak Long)		10 หมู่บ้าน
14.	สามควายเผือก		(Sam Khwai Phueak)		6 หมู่บ้าน
15.	ทุ่งน้อย		(Thung Noi)		7 หมู่บ้าน
16.	หนองดินแดง		(Nong Din Daeng)		8 หมู่บ้าน
17.	วังเย็น		(Wang Yen)		6 หมู่บ้าน
18.	โพรงมะเดื่อ		(Phrong Maduea)		17 หมู่บ้าน
19.	ลำพยา		(Lam Phaya)		9 หมู่บ้าน
20.	สระกะเทียม		(Sa Kathiam)		14 หมู่บ้าน
21.	สวนป่าน		(Suan Pan)		6 หมู่บ้าน
22.	ห้วยจรเข้		(Huai Chorakhe)		7 หมู่บ้าน
23.	ทัพหลวง		(Thap Luang)		14 หมู่บ้าน
24.	หนองงูเหลือม		(Nong Ngu Lueam)		11 หมู่บ้าน
25.	บ้านยาง		(Ban Yang)		11 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอเมืองนครปฐมประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 28 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลนครนครปฐม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพระปฐมเจดีย์ทั้งตำบล และบางส่วนของตำบลบางแขม ตำบลพระประโทน ตำบลสนามจันทร์ ตำบลบ่อพลับ ตำบลนครปฐม ตำบลหนองปากโลง ตำบลลำพยา และตำบลห้วยจรเข้
• เทศบาลเมืองนครปฐม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนครปฐม (เขตองค์การบริหารส่วนตำบลนครปฐมเดิม)
• เทศบาลเมืองสามควายเผือก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสามควายเผือกทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลดอนยายหอม ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลดอนยายหอม
• เทศบาลตำบลธรรมศาลา ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลธรรมศาลา
• เทศบาลตำบลโพรงมะเดื่อ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลหนองดินแดงและตำบลโพรงมะเดื่อ
• เทศบาลตำบลบ่อพลับ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ่อพลับ (นอกเขตเทศบาลนครนครปฐม)
• เทศบาลตำบลมาบแค ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมาบแคทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลตาก้อง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตาก้องทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบางแขม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางแขม (นอกเขตเทศบาลนครนครปฐม)
• องค์การบริหารส่วนตำบลพระประโทน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพระประโทน (นอกเขตเทศบาลนครนครปฐม)
• องค์การบริหารส่วนตำบลธรรมศาลา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลธรรมศาลา (นอกเขตเทศบาลตำบลธรรมศาลา)
• องค์การบริหารส่วนตำบลสนามจันทร์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสนามจันทร์ (นอกเขตเทศบาลนครนครปฐม)
• องค์การบริหารส่วนตำบลดอนยายหอม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดอนยายหอม (นอกเขตเทศบาลตำบลดอนยายหอม)
• องค์การบริหารส่วนตำบลถนนขาด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลถนนขาดทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลวังตะกู ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังตะกูทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองปากโลง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองปากโลง (นอกเขตเทศบาลนครนครปฐม)
• องค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งน้อย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งน้อยทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองดินแดง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองดินแดง (นอกเขตเทศบาลตำบลโพรงมะเดื่อ)
• องค์การบริหารส่วนตำบลวังเย็น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังเย็นทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลโพรงมะเดื่อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโพรงมะเดื่อ (นอกเขตเทศบาลตำบลโพรงมะเดื่อ)
• องค์การบริหารส่วนตำบลลำพยา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลำพยา (นอกเขตเทศบาลนครนครปฐม)
• องค์การบริหารส่วนตำบลสระกะเทียม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสระกะเทียมทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลสวนป่าน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสวนป่านทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยจรเข้ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยจรเข้ (นอกเขตเทศบาลนครนครปฐม)
• องค์การบริหารส่วนตำบลทัพหลวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทัพหลวงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองงูเหลือม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองงูเหลือมทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านยาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านยางทั้งตำบล

อ้างอิง

1. "ประกาศเปลี่ยนชื่ออำเภอพระปฐมและอำเภอเมืองนครไชยศรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 30 (0 ก): 378. วันที่ 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2456
2. "ประกาศใช้พระราชบัญญัติสุขาภิบาล ในตำบลนครปฐม ตำบลพระปฐม ตำบลห้วยจระเข้ ตำบลบ่อพลับ ตำบลสนามจันทร์ ท้องที่อำเภอพระปฐมเจดีย์ มณฑลนครไชยศรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 27 (0 ง): 151–153. วันที่ 5 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2454
3. "ประกาศเปลี่ยนชื่ออำเภอพระปฐมและอำเภอเมืองนครไชยศรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 30 (0 ก): 378. วันที่ 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2456
4. "ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง การใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พ.ศ. ๒๔๖๔ ในตำบลวังเย็นและตำบลหนองดินแดง ท้องที่อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี มณฑลราชบุรี ซึ่งโอนไปขึ้นอำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม มณฑลนครชัยศรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 43 (0 ก): 199. วันที่ 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2469
5. "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม พุทธศักราช ๒๔๗๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 52 (0 ก): 1666–1670. วันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2478
6. "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดราชบุรี จังหวัดกาญจนบุรี และจังหวัดนครปฐม พุทธศักราช ๒๔๘๖" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 60 (7 ก): 244–246. วันที่ 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2486
7. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (11 ง): 363–364. วันที่ 4 มีนาคม พ.ศ. 2490
8. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (26 ง): 1114–1433. วันที่ 10 มิถุนายน พ.ศ. 2490
9. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในจังหวัดนครปฐม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (60 ง): 3194–3196. วันที่ 9 ธันวาคม พ.ศ. 2490
10. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม อำเภอคีรีมาศ จังหวัดสุโขทัย อำเภอศรีประจันต์ จังหวัดสุพรรณบุรี อำเภอท่าตูม และอำเภอศีขรภูมิ จังหวัดสุรินทร์ กับอำเภอกุมภวาปี และอำเภอบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 75 (107 ง): 3052–3061. วันที่ 16 ธันวาคม พ.ศ. 2501
11. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลธรรมศาลา อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 80 (37 ง): 1132–1133. วันที่ 16 เมษายน พ.ศ. 2506
12. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลโพรงมะเดื่อ อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 82 (64 ง): 2066–2067. วันที่ 10 สิงหาคม พ.ศ. 2508
13. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลดอนยายหอม อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 89 (171 ง): 2793–2795. วันที่ 14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2515
14. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 98 (169 ง): 3433–3434. วันที่ 13 ตุลาคม พ.ศ. 2524
15. "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม พ.ศ. ๒๕๓๔" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 108 (211 ก): (ฉบับพิเศษ) 32-36. วันที่ 4 ธันวาคม พ.ศ. 2534
16. "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. วันที่ 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2542
17. "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครนครปฐม จังหวัดนครปฐม พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (110 ก): 6–9. วันที่ 10 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542
18. "เปลี่ยนฐานะจาก องค์การบริหารส่วนตำบลบ่อพลับ เป็น เทศบาลตำบลบ่อพลับ". Cite journal requires |journal= (help) วันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2555
19. "เปลี่ยนฐานะจาก องค์การบริหารส่วนตำบลมาบแค เป็น เทศบาลตำบลมาบแค". Cite journal requires |journal= (help) วันที่ 31 สิงหาคม พ.ศ. 2555
20. "จัดตั้งเทศบาลจาก องค์การบริหารส่วนตำบลนครปฐม เป็น เทศบาลเมืองนครปฐม". Cite journal requires |journal= (help) วันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2556
21. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลสามควายเผือก อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม เป็นเทศบาลเมืองสามควายเผือก" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 136 (ตอนพิเศษ 237 ง): 18. วันที่ 23 กันยายน พ.ศ. 2562
22. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลตาก้อง อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม เป็นเทศบาลตำบลตาก้อง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 137 (ตอนพิเศษ 137 ง): 5–6. วันที่ 11 มิถุนายน พ.ศ. 2563