องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพล

ระวังสับสน เทศบาลเมืองเมืองพล

องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพล
องค์การบริหารส่วนตำบล
ตรา
พื้นที่
• ทั้งหมด	29.25 ตร.กม. (11.29 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2559)
• ทั้งหมด	6,466 คน
ที่อยู่ที่ทำการ	หมู่ 3 ตำบลเมืองพล อำเภอพล จังหวัดขอนแก่น 40120
เว็บไซต์	www.abtmuangphon.go.th
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพล เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นแห่งหนึ่งในอำเภอพล จังหวัดขอนแก่น

อาณาเขต

องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพล ตั้งอยู่ทางทิศใต้ของอำเภอ มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อ องค์การบริหารส่วนตำบลโสกนกเต็น
• ทิศใต้ ติดต่อ องค์การบริหารส่วนตำบลหนองแวงโสกพระ, องค์การบริหารส่วนตำบลโนนข่า
• ทิศตะวันออก ติดต่อ องค์การบริหารส่วนตำบลหันโจด, องค์การบริหารส่วนตำบลหนองเม็ก (อำเภอหนองสองห้อง)
• ทิศตะวันตก ติดต่อ เทศบาลเมืองเมืองพล

ประวัติ

เมืองพล คำว่า "พล" แปลว่ากำลังทหารที่มีไว้ป้องกันประเทศชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ แรกเริ่มแต่เดิมนั้นเป็นเพียงหมู่บ้านในการปกครองของเมืองชลบถวิบูลย์ ตั้งแต่ในสมัยเป็นหัวเมือง เมื่อปี พ.ศ. 2321 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชได้โปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยาจักรี (สมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก) และเจ้าพระยาสุรสีห์ เป็นแม่ทัพไปปราบพระเจ้าสิริบุญสาร (องค์บุญ) ณ กรุงศรีสุตนาคนหุต (เวียงจันทน์) ที่คิดแข็งเมืองและเอาใจออกหากจากกรุงธนบุรี ขณะที่เจ้าพระยาทั้งสองเดินทัพผ่านเมืองนครราชสีมามาถึงเนินดินแห่งหนึ่งอยู่ติดกับฝั่งบึงละเลิงหวายอันเป็นที่ตั้งหมู่บ้านเมืองพลในปัจจุบัน เจ้าพระยาทั้งสองได้หยุดพักทัพที่นี่ เพราะเห็นว่าเป็นชัยภูมิเหมาะสมกว่าที่อื่น มีแหล่งน้ำปูปลาอาหารสมบูรณ์ จึงได้สร้างค่ายประตูหอรบ ตลอดจนขุดคูคันดินน้ำล้อมรอบตามหลักยุทธศาสตร์ในสมัยนั้น เพื่อป้องกันการถูกโจมตีจากฝ่ายศัตรูในเนื้อที่ประมาณ 1 ตารางกิโลเมตร และถือโอกาสรวมพลฝึกทหารเพิ่มเติมจากราษฎรที่เกณฑ์มาจากเมืองพุทไธสง (อำเภอพุทไธสง จังหวัดบุรีรัมย์) เมืองนอก (อำเภอบัวใหญ่ จังหวัดนครราชสีมา) และเมืองชนบท (อำเภอชนบท จังหวัดขอนแก่น) ปัจจุบันคันดูดินและร่องน้ำยังคงเหลือปรากฏอยู่

ครั้นต่อมาเมื่อรวบรวมกำลังทหารได้มากพอสมควรแล้ว เจ้าพระยาทั้งสองจึงได้เดินทัพต่อไปยังเมืองหลวงพระบางและเวียงจันทน์ จนได้รับชัยชนะต่อพระเจ้าสิริบุญสาร (องค์บุญ) สมพระราชหฤทัยของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชทุกประการและได้อัญเชิญพระแก้วมรกตและพระบางมาไว้ที่ กรุงธนบุรี พระแก้วมรกตประดิษฐ์ไว้ที่วัดอรุณฯ ส่วนพระบางได้คืนให้แก่ลาวไปในรัชกาลที่ 1

หลังจากนั้นค่ายพักพลดังกล่าวได้ถูกทอดทิ้งให้เป็นที่รกร้างว่างเปล่ามาเป็นเวลานาน ปกคลุมไปด้วยต้นไม้ขนาดใหญ่และเถาวัลย์นานาพันธุ์ แต่เนื่องจากที่นี่มีทำเลที่เหมาะสมเพราะติดกับบึงละเลิงหวาย ต่อมาจึงได้มีผู้คนอพยพไปหักร้างถางป่าปลูกบ้านเรือนเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ จนเป็นหมู่บ้านขนาดใหญ่ จึงได้ชื่อว่า บ้านเมืองพล ขึ้นต่อเมืองชนบท ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้มีการเปลี่ยนแปลงการปกครอง บ้านเมืองพลได้ถูกยกฐานะเป็น ตำบลเมืองพล ตั้งอยู่ห่างจากอำเภอชนบท 45 กิโลเมตร

ครั้นต่อมาในปี พ.ศ. 2457 กระทรวงมหาดไทยได้พิจารณาเห็นว่า การคมนาคมและการติดต่อราชการของตำบลเมืองพลกับอำเภอชนบทไม่สะดวก เพราะต้องอาศัยการเดินเท้า เกวียน และม้าเป็นพาหนะ จึงได้แบ่งเขตการปกครองของอำเภอชนบทโดยยกฐานะตำบลเมืองพลเป็นอำเภอใหม่ให้ชื่อว่า อำเภอพล โดยมีขุนมัชการธนานุรักษ์ (แสง ภาสะฐิติ) เป็นนายอำเภอคนแรก และเมื่อวันที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2516 ได้รับการยกฐานะตำบลเมืองพลเป็น สภาตำบลเมืองพลครอบคลุมพื้นที่ตำบลเมืองพลนอกเขตสุขาภิบาลเมืองพล จนกระทั่งเมื่อวันที่ 16 ธันวาคม พ.ศ. 2539 กระทรวงมหาดไทยได้ประกาศเปลี่ยนแปลงฐานะ สภาตำบลเมืองพล เป็น องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพลจนถึงปัจจุบัน

การปกครอง

องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพล ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเมืองพล (บางส่วน) จำนวน 11 หมู่บ้าน ดังนี้

• หมู่ 1บ้านชาด
• หมู่ 2 บ้านตำแย 
• หมู่ 3 บ้านทับบา
• หมู่ 4 บ้านท่าหลวง
• หมู่ 5 บ้านหญ้าคา 
• หมู่ 6 บ้านหันใหญ่
• หมู่ 7 บ้านโนนเหลื่อม 
• หมู่ 8 บ้านหนองห้าง
• หมู่ 9 บ้านโนนเหม่น
• หมู่ 10 บ้านหันใหญ่แม่เอีย
• หมู่ 11 บ้านชาดอำนวย

สถานประกอบการ

1. บังกะโล 1 แห่ง
2. ปั๊มน้ำมัน ขนาดใหญ่ 2 แห่ง
3. โรงบรรจุแก๊ส 1 แห่ง
4. โรงงานหล่อเหล็กและกลึง 1 แห่ง
5. โรงงานเย็บผ้าเพื่อส่งออก 1 แห่ง
6. โรงสีข้าวขนาดใหญ่ 1 แห่ง
7. โรงสีข้าวขนาดเล็ก 40 แห่ง
8. ร้านอาหาร 3 แห่ง

อ้างอิง

1. องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพล จังหวัดขอนแก่น. "ประวัติตำบลเมืองพล" [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก:http://www.abtmuangphon.go.th/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=46&Itemid=70 (ม.ป.ป.). สืบค้น 9 กันยายน 2560.
2. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การจัดตั้งสภาตำบลตามประกาศคณะปฏิวัติ...2515.PDF ราชกิจจานุเบกษา 90 (108) :4. 24 สิงหาคม 2516
3. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่องจัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล.PDFราชกิจจานุเบกษา 113 (พิเศษ52 ง) :28. 25 ธันวาคม 2539
4. ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรือง การกำหนดเขตำบลในท้องทีอำเภอพล จังหวัดขอนแก่น.PDFราชกิจจานุเบกษา. 116. (พิเศษ38 ง.36-60. 4 มิถุนายน 2542
5. ศูนย์ข้อมูลประเทศไทย "ตำบลเมืองพล"  [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก:http://khonkaen.kapook.com/พล/เมืองพล (ม.ป.ป.). สืบค้น 9 กันยายน 2560.