อักษรอริยกะ เป็นอักษรที่ใช้เขียนภาษาบาลีในประเทศไทย ประดิษฐ์ขึ้นราวปี พ.ศ. 2390 โดยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ขณะผนวช มีสัณฐานคล้ายอักษรโรมัน อักษรนี้ใช้เขียนภาษาไทยไม่ได้เนื่องจากขาดสระและพยัญชนะไปหลายตัว และความที่อักษรดังกล่าวมีลักษณะรูปร่างและการเขียนต่างจากอักษรไทยและขอมมาก จึงทำให้มิได้รับความนิยมจนเลิกใช้ในที่สุด
หนังสือที่พิมพ์ด้วยอักษรอริยกะ
สระและพยัญชนะของอักษรอริยกะ
อักษรอริยกะ ถูกประดิษฐ์ขึ้นราวปี พ.ศ. 2390 โดยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวขณะผนวชเป็น พระวชิรญาณภิกขุ เพราะทรงเห็นว่าเมื่อเขียนภาษาบาลีมาแต่เดิมนั้นใช้อักษรขอม จนทำให้อักษรขอมกลายเป็นของขลังไป เหตุนี้จึงทรงให้สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (สา ปุสฺสเทโว) คิดวิธีเขียนอักษรไทยให้ใช้เขียนภาษาบาลีได้เช่นอักษรขอม ส่วนพระองค์เองได้ประดิษฐ์อักษรชุดใหม่เรียกว่า อักษรอริยกะ อันมีความหมายว่า "อักษรของผู้เป็นอารยชน" สัณฐานอักษรมีเค้าอักษรโรมัน กล่าวคือเป็นการกลับหน้ากลับหลังอักษรโรมัน หรือใช้เส้นประดิษฐ์อักษรเพิ่มเติมอักษรโรมัน พยัญชนะและสระอยู่ในบรรทัดเดียวกันต่างจากอักษรไทยและขอมที่มีสระอยู่บนและล่างพยัญชนะ จุดประสงค์ก็เพื่อความสะดวกแก่การเขียนและพิมพ์
ทว่าหลังมีการทดลองใช้ในกลุ่มพระสงฆ์ธรรมยุติกนิกาย แต่จำเพาะในวัดบวรนิเวศราชวรวิหารเท่านั้น และไม่สู้แพร่หลายนัก เมื่อมิได้รับความนิยมอักษรนี้ก็เป็นอันยกเลิกไป มีบันทึกเพียงว่ามีการใช้อักษรอริยกะในการตีพิมพ์หนังสือปาฏิโมกข์ และหนังสืออื่น ๆ บ้าง นอกจากนี้ยังมีจารึกอักษรอริยกะที่วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมารามราชวรวิหารอีกแห่งหนึ่ง
ปัจจุบันยังมีการศึกษาอักษรอริยกะในมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย แต่มีปัญหาเรื่องการตีพิมพ์ตำราและข้อสอบเพราะไม่มีชุดแบบอักษร
ลักษณะ อักษรอริยกะมีพยัญชนะ 33 ตัว และสระ 8 ตัวเท่าภาษาบาลี แบ่งอักษรเป็นสองกลุ่มคือ อริยกะตัวพิมพ์ และอริยกะตัวเขียน เหมือนอักษรโรมัน และมีอักขรวิธีดังนี้
- สระวางไว้หลังพยัญชนะต้น
- ถ้าเสียงสระอยู่หน้าคำ ใช้สระเขียนได้
- หากพยัญชนะไม่มีสระตามหลังแสดงว่าเป็นตัวสะกด
- หากคำใดเป็นเสียงนิคหิต จะใช้ทั้งสระอะ และตามด้วยนิคหิต
อ้างอิง - ↑ นิตยา กาญจนะวรรณ, รศ. ดร. "อักษรอริยกะ (๑)". ราชบัณฑิตยสถาน. สืบค้นเมื่อ 4 เมษายน 2558.
- ↑ น้าชาติ ประชาชื่น (22 ธันวาคม พ.ศ. 2547). "อักษรอริยกะ". ข่าวสดออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 4 เมษายน 2558.
- ↑ ธวัช ปุณโณทก. อักษรไทยโบราณ ลายสือไทย และวิวัฒนาการของชนชาติไทย. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2549, หน้า 120-121
- "อักษรอริยกะ ที่ ร.4 ทรงประดิษฐ์เพื่อใช้อ่านภาษาบาลี". Exteen. 19 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2552. สืบค้นเมื่อ 4 เมษายน 2558.
กษรอร, ยกะ, เป, นอ, กษรท, ใช, เข, ยนภาษาบาล, ในประเทศไทย, ประด, ษฐ, นราวป, 2390, โดยพระบาทสมเด, จพระจอมเกล, าเจ, าอย, ขณะผนวช, ณฐานคล, ายอ, กษรโรม, กษรน, ใช, เข, ยนภาษาไทยไม, ได, เน, องจากขาดสระและพย, ญชนะไปหลายต, และความท, กษรด, งกล, าวม, กษณะร, ปร, างและการเ. xksrxriyka epnxksrthiichekhiynphasabaliinpraethsithy pradisthkhunrawpi ph s 2390 odyphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw khnaphnwch misnthankhlayxksrormn xksrniichekhiynphasaithyimidenuxngcakkhadsraaelaphyychnaiphlaytw aelakhwamthixksrdngklawmilksnaruprangaelakarekhiyntangcakxksrithyaelakhxmmak cungthaihmiidrbkhwamniymcnelikichinthisudhnngsuxthiphimphdwyxksrxriyka sraaelaphyychnakhxngxksrxriykaprawti aekikhxksrxriyka thukpradisthkhunrawpi ph s 2390 odyphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhwkhnaphnwchepn phrawchiryanphikkhu ephraathrngehnwaemuxekhiynphasabalimaaetedimnnichxksrkhxm cnthaihxksrkhxmklayepnkhxngkhlngip ehtunicungthrngihsmedcphraxriywngsakhtyan smedcphrasngkhrach sa pus sethow khidwithiekhiynxksrithyihichekhiynphasabaliidechnxksrkhxm 1 swnphraxngkhexngidpradisthxksrchudihmeriykwa xksrxriyka xnmikhwamhmaywa xksrkhxngphuepnxarychn 2 snthanxksrmiekhaxksrormn klawkhuxepnkarklbhnaklbhlngxksrormn hruxichesnpradisthxksrephimetimxksrormn 3 phyychnaaelasraxyuinbrrthdediywkntangcakxksrithyaelakhxmthimisraxyubnaelalangphyychna cudprasngkhkephuxkhwamsadwkaekkarekhiynaelaphimph 1 2 thwahlngmikarthdlxngichinklumphrasngkhthrrmyutiknikay aetcaephaainwdbwrniewsrachwrwiharethann 2 aelaimsuaephrhlaynk 3 emuxmiidrbkhwamniymxksrnikepnxnykelikip 1 mibnthukephiyngwamikarichxksrxriykainkartiphimphhnngsuxpatiomkkh aelahnngsuxxun bang nxkcakniyngmicarukxksrxriykathiwdrachpradisthsthitmhasimaramrachwrwiharxikaehnghnung 2 pccubnyngmikarsuksaxksrxriykainmhawithyalymhamkutrachwithyaly aetmipyhaeruxngkartiphimphtaraaelakhxsxbephraaimmichudaebbxksr 4 lksna aekikhxksrxriykamiphyychna 33 tw aelasra 8 twethaphasabali 3 aebngxksrepnsxngklumkhux xriykatwphimph aelaxriykatwekhiyn ehmuxnxksrormn 2 aelamixkkhrwithidngni 3 srawangiwhlngphyychnatn thaesiyngsraxyuhnakha ichsraekhiynid hakphyychnaimmisratamhlngaesdngwaepntwsakd hakkhaidepnesiyngnikhhit caichthngsraxa aelatamdwynikhhitxangxing aekikh 1 0 1 1 1 2 nitya kaycnawrrn rs dr xksrxriyka 1 rachbnthitysthan subkhnemux 4 emsayn 2558 Check date values in accessdate help 2 0 2 1 2 2 2 3 2 4 nachati prachachun 22 thnwakhm ph s 2547 xksrxriyka khawsdxxniln subkhnemux 4 emsayn 2558 Check date values in accessdate date help 3 0 3 1 3 2 3 3 thwch punonthk xksrithyobran laysuxithy aelawiwthnakarkhxngchnchatiithy krungethph orngphimphculalngkrnmhawithyaly 2549 hna 120 121 xksrxriyka thi r 4 thrngpradisthephuxichxanphasabali Exteen 19 kumphaphnth ph s 2552 subkhnemux 4 emsayn 2558 Check date values in accessdate date help ekhathungcak https th wikipedia org w index php title xksrxriyka amp oldid 8340093, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
