อาโออิ
อาโออิ (ญี่ปุ่น: 葵 โรมาจิ: Aoi) เป็นบทที่ 9 ของตำนานเก็นจิ ผลงานของ มุระซะกิ ชิคิบุ จากทั้งหมด 54 บทด
ที่มาของชื่อบท อาโออิ
อาโออิ (葵) เป็นพืชชนิดหนึ่ง อะโอะอิ ใน ตำนานเก็นจิ นั้น คือ พันธุ์ที่มีชื่อว่า ฟุตะบะอะโอะอิ (双葉葵 Futaba Aoi )หรือ อะโอะอิ 2 ใบ เป็นพืชศักดิ์สิทธิ์ประจำศาลเจ้าคะโมะ แห่งเคียวโตะ เติบโตขึ้นในพื้นป่า ใบคู่เป็นรูปหัวใจ 2 ใบในกิ่งเดียว ในงานเทศกาลคะโมะ หรือ เทศกาลอะโอะอิ นั้น ผู้ร่วมพิธีจะใช้ใบอะโอะอิ ประดับประดาหมวก และ รถเที่ยมวัว
คำว่า อาโออิ(葵) ในสมัยเฮอันอ่านอีกอย่างได้ว่า อะฟุฮิ(afuhi) หมายความว่า วันแห่งการพบเจอ(ของคู่รัก) ซึ่งนี่เป็นการเล่นคำ ใช้ตั้งชื่อ บท ว่า อะโอะอิ เพราะ
- ในเทศกาลอะโอะอิ คนรักของเก็นจิ ทั้งภรรยา ( ท่านหญิงอะโอะอิ ) กับ อดีตพระชายาโระคุโจ ได้มาเผชิญหน้ากันในวันก่อนงานจริง เป็นพิธีฉลอง ตำแหน่ง ไซอิน ( Saiin)- หญิงพรมจาริณีประจำศาลเจ้าคะโมะ คนใหม่ โดยเก็นจิร่วมนำในขบวนแห่ด้วย
- เง็นโนะไนชิ ( คนรักชราของเก็นจิ ) พบเห็นเก็นจิกับ มุระซะกิ ( คนรักซึ่งยังเป็นเด็กหญิงของเก็นจิ )ในวันงานจริง และได้ส่งสาส์น
ตัดพ้อให้เก็นจิโดยใช้คำ อะโอะอิ = อะฟุฮิ ในกลอน
「はかなしや人のかざせる 葵 ゆゑ 神の許しの今日を待ちける 注連の内には」
"Hakanashi ya hito no kazase ru afuhi yuwe kami no yurushi no kefu machi keru Shime no uchi ni ha."
อาโออิพิธีเทพชักพาให้ ดวงหทัยได้พบเจอที่เพ้อหา แต่เหตุใดสวรรค์มิเวทนา แสนบาดตาท่านชิดชื่นหญิงอื่นแทน
- ยามท่านหญิงอะโอะอิใกล้เสียชีวิต เก็นจิเพิ่งจะเข้าใจถึงความรักที่ทั้งสองมีให้แก่กัน อะโอะอิ หมายถึง หัวใจสองดวงที่เข้าใจกันในที่สุด
เทศกาลอาโออิ
เทศกาลอาโออิ (葵祭 Aoi Matsuri) จัดขึ้นทุก 15 พฤกษภาคม ของทุกปี เป็น 1 ใน 3 เทศกาลใหญ่ของเคียวโตะ สามารถนับย้อนหลังไปถึงศตวรรษที่ 7 ที่เมืองเคียวโตะจะมีขบวนแห่ บุคคลสำคัญในประวัติศาสตร์โบราณ พร้อมขบวนรถที่มีพรรณไม้ดอกหลากสีอันสวยหรู พวกเขาจะแห่จากพระราชวังเคียวโตะ สู่ศาลเจ้าชิโมะกะโมะ(下鴨神社, Shimo-gamo-jinja) ไปยังศาลเจ้าคะมิกะโมะ (上賀茂神社, Kami-gamo-jinja) ซึ่งเป็นศาลเจ้าที่เก่าแก่และศักดิสิทธิ์มากแห่งหนึ่ง
ตัวละครหลักในบท
- เก็นจิ : ตำแหน่งอุไดโช อายุ 22 ถึง 23
- อดีตจักรพรรดินีฟุจิตสีโบะ : อายุ 27 ถึง 28
- คิริสึโบะอิน : จักรพรรดิผู้สละราชย์ พระราชบิดาของเก็นจิ
- พระราชชนนี : พระชายาโคกิเด็ง
- องค์รัชทายาท : โอรสของฟุจิตสึโบะ ( บุตรชายลับๆของเก็นจิ )อายุ 3 ถึง 4 ปี
- อดีตพระชายาโระคุโจ ( โระคุโจโนะมิยะสุโดะโคะโระ ) : อายุ 29 ถึง 30
- ไซกู อะกิโคะโนะมุ ( องค์หญิงผู้ดำรงค์ตำแหน่งหญิงพรมจาริณีศักดิ์สิทธิ์แห่งศาลเจ้าใหญ่เมืองอิเสะ ) : บุตรีของอดีตพระชายาโระคุโจ อายุ 13 -14
- องค์หญิงอะสะงะโอะ
- อะโอะอิ : ภรรยาของเก็นจิ อายุ 26
- ไซอิน( องค์หญิงผู้ดำรงค์ตำแหน่งหญิงพรมจาริณีศักดิ์สิทธิ์แห่งศาลเจ้าคะโมะ ) : พระธิดาองค์ที่ 3 ในพระชนนีโคกิเด็ง
- องค์หญิงโอมิยะ : มารดาของโทโนะจูโจ และ อะโอะอิ
- ชิคิบุเคียวโนะมิยะ ( องค์ชายเจ้ากรมราชพิธี ) : บิดาขององค์หญิงอะสะงะโอะ
- มุระซะกิ : ท่านหญิงน้อยของเก็นจิ อายุ 14 ถึง 15
- โชนะกอน : พี่เลี้ยงของมุระซะกิ
- เง็นโนะไนชิ : นางกำนัลชรา ตำแหน่ง ไนชิโนะสุเกะ นางหนึ่ง ผู้รักใคร่ชื่นชมเก็นจิ อายุ ต้น 60 ปี
- สะไดจิน : เสนาบดีฝ่ายซ้าย พ่อตาของเก็นจิ อายุ 56 ถึง 57
- โทโนะจูโจ : เลื่อนยศเป็น ซัมมิโนะจูโจ พลโทขั้น 3 สหายสนิทและพี่ชายภรรยาของเก็นจิ
- ยูงิริ : บุตรชายของเก็นจิกับอะโอะอิ แรกเกิดจนถึง 2 ปี
- จูนะกอน : นางกำนัลรับใช้สะไดจิน
- อะเตะกิ : เด็กหญิงผู้ใช้ของอะโอะอิ
- โคะเระมิตสึ : คนสนิท และ พี่น้องร่วมแม่นมเดียวกับเก็นจิ
- เบ็น : บุตรสาวของโชนะกอน พี่เลี้ยงของมุระซะกิ
- โอะโบะโระซึกิโยะ : ธิดาคนที่ 6 ของอุไดจิน นางในราชสำนักตำแหน่งไนชิโนะคะมิ อีกนัยหนึ่งคือพระสนมของ จักรพรรดิสุซาคุ
- อุไดจิน : เสนาบดีฝ่ายขวา ตาของจักรพรรดิสุซาคุ บิดาของพระราชชนนีโคกิเด็ง และ โอะโบะโระซึกิโยะ
เรื่องย่อ
เทศกาลคะโมะจัดขึ้นในเดือน 4 พระธิดาองค์ที่ 3 ของอดีตจักรพรรดิคิริสึโบะกับพระราชชนนีโคกิเด็ง ขึ้นรับตำแหน่งเป็น ไซอิน ประจำศาลเจ้าคะโมะ เนื่องในโอกาสการผลัดเปลี่ยนแผ่นดิน ด้วยมีชาติกำเนิดอันสูงส่ง งานฉลองตำแหน่งของนางจึงยิ่งใหญ่หรูหรากว่าปกติ เก็นจิเป็น 1 ในผู้ร่วมขบวนแห่ด้วย ถนนเต็มไปด้วยผู้คนและพาหนะมากมายแน่นขนัด อดีตพระชายาโระคุโจเองก็มารอร่วมชมงานด้วยโดยปิดบังฐานะไว้ ทว่า บ่าวไพร่ผู้คุมรถเทียมวัวของอะโออิ มาที่หลังแต่กลับเข้าแย่งที่จอดรถเทียมวัวที่พระชายาแห่งโระคุโจนั่งอยู่ ทั้งสองฝ่ายทะเลาะกันจนโต๊ะวางคานรถเทียมวัวของอดีตพระชายาแห่งโระคุโจหัก จนรถไม่สามารถจอดอยู่ได้ อดีตพระชายาถูกทำให้เสื่อมเสียเกียรติ์และอ้บอายขายหน้าจนต้องร่ำไห้
ในวันต่อมา เก็นจิพามุระซะกิขึ้นรถเทียมวัวไปดูเทศกาลด้วยกัน เขาไปหานางที่ห้องในปีกตะวันตก หญิงรับใช้ของนางต่างเตรียมตัวเพื่ออกไปร่วมงานกันเรียบร้อยแล้ว เก็นจิเห็นว่าผมของมุระซะกิยาวเกินไป จึงเรียกซินแสมาดูฤกษ์ยามว่าวันนี้เป็นวันดีเหมาะสำหรับการตัดผมหรือไม่ จากนั้นเขาลงมือตัดแต่งผมให้มุระซะกิด้วยตัวเอง มุระซะกิยืนบนกระดานโกะ เพื่อตรวจสอบความยาวของเรือนผม
ตั้งแต่เหตุการณ์ทะเลาะวิวาทเรื่องที่จอดรถเทียมวัว อดีตพระชายาโระคุโจก็ไร้ความสงบสุขในจิตใจ เกิดข่าวลือว่า วิญญาณคนเป็นของอดีตพระชายาเอง หรือไม่ก็วิญญาณ บิดาของอดีตพระชายาโระคุโจ สิงสู่รังควานท่านหญิงอะโอะอิ กลายเป็นวิญญาณชั่วร้าย ตัวอดีตพระชายาแห่งโระคุโจเองยังฝันว่า วิญญาณของนางล่องลอยไปหลอกหลอนทรมานท่านหญิงอะโอะอิ นางเชื่อว่าวิญญาณของนางล่องลอยออกจากร่างกลายเป็นวิญญาณคนเป็นเพราะเกลียดชังใครบางคนอย่างถึงขีดสุด ร่างของอดีตพระชายาแห่งโระคุโจบัดนี้ ฉุนไปด้วยกลิ่นเครื่องหอมที่ใช้ในพิธีปัดรังควาน จะอาบน้ำสระผมเช่นไรกลิ่นนั้นก็ไม่ยอมจาง
หลังจากท่านหญิงอะโอะอิคลอดบุตรชายออกมาอย่างปลอดภัย ทุกคนต่างโล่งใจ ทว่า วิญญาณร้ายเข้ามาสิงสู่อะโอะอิจนเสียชีวิตกะทันหัน ผู้คนมากมายต่างมาร่วมพิธีศพที่สุสานโทะริเบะโนะ ในคืนจันทร์เสี้ยวช่วงปลายเดือน 8 เก็นจิกลับไปที่คฤหาสน์ถนนซันโจ ร่ำอาลัยถึงภรรยาที่เพิ่งรู้ใจกันก่อนตายจนจันทร์ตกเมื่อรุ่งสาง
เก็นจิอยู่ไว้ทุกข์ที่คฤหาสน์ซันโจ เขาพร่ำสวดมนต์ ในจิตใจหวนระลึกถึงทุกเหตุการณ์ตลอดวันเวลาที่ทั้งสองมีร่วมกัน เขาคิดถึงมุระซะกิเช่นกัน ทว่าเขาต้องเข้านอนเพียงโดดเดี่ยวและข่มตานอนไม่หลับ รุ่งสางเปี่ยมกระไอหมอกในฤดูใบไม้ร่วง มีสาส์นแสดงความเสียใจที่เขียนบนกระดาษสีเทาหม่นแนบดอกเบจญมาศกึ่งตูมกึ่งบาน เขียนด้วยลายมือของอดึตพระชายาโระคุโจส่งมาถึง เก็นจินั้นผ่านประสบการณ์อันเลวร้ายจากการเผชิญหน้ากับวิญญาณคนเป็นของนางระหว่างที่อะโอะอิกำลังจะตาย สาส์นนั้นจึงไม่มีความหมายอันใดสำหรับเขา
หลังเสร็จสิ้นการไว้ทุกข์ 49 วัน เก็นจิออกจากคฤหาสน์ซันโจของสะไดจินพ่อตา กลับไปพำนักที่คฤหาสน์ถนนนิโจของเขาเอง เขาพบว่า มุระซะกิ เติบโตขึ้นจนงดงามเกือบจะเป็นหญิงที่อุดมคติที่สมบรูณ์ของเขาแล้ว เขาสมรสกับมุระซะกิทันทีในต้นฤดูหนาว ไม่มีการจัดพิธีฉลอง มีเพียงการกินขนมโมจิร่วมกันในคืนที่สามของการแต่งงานตามพฤตินัยตามประเพณี ไม่มีงานฉลองยิ่งใหญ่ตามมา แต่เป็นพิธีวิวาห์อันแสนพิเศษที่สงวนไว้เพียงพวกเขาทั้งคู่ โคะเระมิตสึเป็นผู้เตรียมขนมด้วยตัวเอง ส่วนโชนะกอนและเบ็น ผู้เป็นบุตรสาว เป็นคนนำขนมวางไว้บนหมอนของเก็นจิ
อ้างอิง
- "aoi ฉบับภาษาญี่ปุ่นดั้งเดิม".The Texts of Genji Monogatari.E-Text
- "aoi ฉบับโรมันจิ".The Texts of Genji Monogatari.E-Text
- "aoi".Genji's Flowers .ann ogawa
- "อะโอะอิ".The Tale of Genji .Unesco Global Heritage Pavilion.