แคว้นปกครองตนเองของประเทศสเปน
ในประเทศสเปน แคว้นปกครองตนเอง หรือ ประชาคมปกครองตนเอง (สเปน: comunidad autónoma; กาตาลา: comunitat autònoma; กาลิเซีย: comunidade autónoma; บาสก์: autonomia erkidegoa) เป็นเขตทางการเมืองและการปกครองในระดับบนสุดที่ได้รับการจัดตั้งโดยอาศัยอำนาจตามรัฐธรรมนูญสเปน พ.ศ. 2521 โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อรับประกันความเป็นอิสระในการปกครองตนเอง (อย่างมีข้อจำกัด) ของชาติทางประวัติศาสตร์และภูมิภาคต่าง ๆ ที่ประกอบกันเป็นสเปน
แคว้นปกครองตนเอง | |
---|---|
หมวดหมู่ | เขตพื้นที่ที่ปกครองตนเอง |
ที่ตั้ง | สเปน |
ก่อตั้งโดย | รัฐธรรมนูญสเปน พ.ศ. 2521 |
ก่อตั้ง | พ.ศ. 2521–2526 |
จำนวน | 17 แคว้น (และนครปกครองตนเอง 2 นคร) |
ประชากร | แคว้นปกครองตนเอง : 321,171 คน (แคว้นลาริโอฆา) – 8,415,490 คน (แคว้นอันดาลูซิอา) นครปกครองตนเอง : 81,323 คน (เมลียา), 83,517 คน (เซวตา) |
พื้นที่ | แคว้นปกครองตนเอง : 94,224 ตร.กม. (แคว้นกัสติยาและเลออน) – 4,992 ตร.กม. (หมู่เกาะแบลีแอริก) นครปกครองตนเอง : 12.3 ตร.กม. (เมลียา), 18.5 ตร.กม. (เซวตา) |
รัฐบาล | ฝ่ายบริหารแคว้นปกครองตนเอง |
หน่วยการปกครอง | จังหวัด เทศบาล |
สเปนมิใช่สหพันธรัฐ แต่เป็นเอกรัฐ ที่มีการกระจายอำนาจสูง ในขณะที่อำนาจอธิปไตยเป็นของรัฐชาติสเปนโดยรวม โดยมีสถาบันส่วนกลางของรัฐบาลเป็นผู้ใช้อำนาจแทนนั้น รัฐชาติสเปนก็ได้คลายอำนาจสู่แคว้นต่าง ๆ ในระดับที่ต่างกันตามภูมิหลังของแต่ละแคว้นเช่นกัน แคว้นเหล่านั้นจะใช้สิทธิ์ในการปกครองตนเองภายในขอบเขตที่กำหนดไว้ในรัฐธรรมนูญสเปนและธรรมนูญการปกครองตนเอง ของแคว้นตามลำดับ นักวิชาการบางคนเรียกระบบที่เป็นผลจากการกระจายอำนาจดังกล่าวว่าเป็นระบบสหพันธรัฐในทางปฏิบัติ-เอกรัฐเพียงในนาม หรือ "สหพันธรัฐที่ปราศจากระบอบสหพันธรัฐ" ปัจจุบันในสเปนมีแคว้นปกครองตนเอง 17 แคว้น และนครปกครองตนเอง 2 นครซึ่งมีชื่อเรียกรวมกันว่า "หน่วยการปกครองตนเอง" นครปกครองตนเองมีสิทธิ์ที่จะขอเปลี่ยนแปลงฐานะเป็นแคว้นปกครองตนเอง แต่นครทั้งสองยังไม่ได้ใช้สิทธิ์นี้ เค้าโครงการบริหารดินแดนซึ่งเป็นเอกลักษณ์เช่นนี้มีชื่อเรียกว่า "รัฐแห่งหน่วยการปกครองตนเอง"
แคว้นปกครองตนเองต่าง ๆ จะได้รับการบริหารในทิศทางที่สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญสเปนร่วมกับธรรมนูญการปกครองตนเองซึ่งเป็นกฎหมายจัดระเบียบองค์การเฉพาะในแคว้นแต่ละแคว้น กฎหมายเหล่านี้เป็นตัวกำหนดอำนาจหน้าที่ทั้งหมดที่แคว้นเหล่านั้นจะมีได้ เนื่องจากการคลายอำนาจสู่แคว้นต่าง ๆ ถูกกำหนดให้มีลักษณะที่ไม่เท่าเทียมกันโดยธรรมชาติ ขอบเขตอำนาจและหน้าที่ของแต่ละแคว้นจึงอยู่ในระดับที่แตกต่างกันไป เช่น ทุกแคว้นมีอำนาจจัดการด้านการศึกษาเป็นของตนเอง แต่บางแคว้นมีอำนาจจัดการด้านการเงินสาธารณะเพิ่มเติม หน่วยงานตำรวจของบางแคว้นมีบทบาทหน้าที่มากกว่าหน่วยงานตำรวจส่วนกลาง เป็นต้น อย่างไรก็ตาม ทุกแคว้นล้วนมีโครงสร้างสภานิติบัญญัติในรูปแบบเดียวกัน
การนำระบบแคว้นและนครปกครองตนเองมาใช้ส่งผลให้สเปนเปลี่ยนจากการเป็นหนึ่งในประเทศที่มีการรวมอำนาจปกครองสูงที่สุดมาเป็นหนึ่งในประเทศที่มีการกระจายอำนาจปกครองสูงที่สุดในบรรดาประเทศสมาชิกองค์การเพื่อความร่วมมือและการพัฒนาทางเศรษฐกิจ (โออีซีดี) โดยเฉพาะอย่างยิ่ง สเปนเป็นประเทศที่อัตราความเติบโตของรายได้และผลประกอบการของหน่วยงานที่ได้รับมอบอำนาจ (คือแคว้นปกครองตนเองต่าง ๆ) สูงที่สุด โดยเป็นผู้นำในการจัดอันดับดังกล่าวในยุโรปเมื่อถึงปี พ.ศ. 2558 และเป็นประเทศที่มีอัตราการกระจายภาษีสูงที่สุดเป็นอันดับที่ 5 ในบรรดาประเทศสมาชิกโออีซีดี (รองจากแคนาดา สวิตเซอร์แลนด์ สหรัฐอเมริกา และออสเตรีย) นอกจากนี้ สเปนยังได้รับการกล่าวอ้างว่าเป็นประเทศ "ที่น่าทึ่งจากขอบเขต [อันกว้างขวาง] ของอำนาจที่ได้รับการถ่ายโอนโดยสันติในช่วง 30 ปีที่ผ่านมา" และเป็น "ประเทศที่มีการกระจายอำนาจสูงเป็นพิเศษ" อีกด้วย ในแง่บุคลากร เมื่อถึงปี พ.ศ. 2553 ข้าราชการพลเรือนจำนวนเกือบ 1,350,000 คน หรือร้อยละ 50.3 จากข้าราชการพลเรือนทั้งหมดในสเปนเป็นลูกจ้างของแคว้นปกครองตนเองต่าง ๆ ร้อยละ 23.6 เป็นลูกจ้างของสภาเมืองและสภาจังหวัดต่าง ๆ ส่วนลูกจ้างที่ทำงานให้กับหน่วยงานบริหารส่วนกลาง (รวมทั้งหน่วยงานของตำรวจและทหาร) มีเพียงร้อยละ 22.2 ของข้าราชการพลเรือนทั้งหมด
ในขณะเดียวกัน ชาตินิยมชายขอบ (peripheral nationalism) โดยเฉพาะในแคว้นกาตาลุญญา แคว้นกาลิเซีย และแคว้นประเทศบาสก์ยังคงมีบทบาทสำคัญในการเมืองสเปน นักชาตินิยมชายขอบบางคนมองว่าความแตกต่างระหว่างสถานะ "ชาติทางประวัติศาสตร์" ที่เคยใช้นิยามแคว้นเหล่านั้นโดยเฉพาะ กับสถานะ "ภูมิภาค" ที่เคยใช้นิยามแคว้นอื่นทั่วไปนั้นกำลังเลือนหายในทางปฏิบัติ เนื่องจากเมื่อเวลาผ่านไป แคว้นทั้งหมดก็ได้รับการถ่ายโอนอำนาจหน้าที่เกือบจะในระดับเดียวกัน และแคว้นอื่น ๆ บางแคว้น (เช่น แคว้นบาเลนเซีย แคว้นอันดาลูซิอา) ก็ได้เลือกระบุตนเองว่าเป็น "ชาติทางประวัติศาสตร์" เช่นกัน ที่จริงแล้วก็ยังมีการถกเถียงอยู่ว่าการสถาปนาระบบรัฐแห่งหน่วยการปกครองตนเองในสเปนนั้นได้นำไปสู่การสร้าง "เอกลักษณ์ใหม่ในระดับภูมิภาค" และ "ประชาคมที่ถูกประดิษฐ์ขึ้น" หรือไม่ ด้วยเหตุเหล่านี้ หลายคนในกาลิเซีย ประเทศบาสก์ และกาตาลุญญาจึงเริ่มมองว่าแคว้นของพวกเขาเป็น "ชาติ" มิใช่เพียงชาติทางประวัติศาสตร์อย่างแคว้นอื่น ๆ และมองว่าสเปนเป็น "รัฐพหุชาติ" หรือ "ชาติที่ประกอบด้วยหลายชาติ" ดังนั้นจึงเรียกร้องให้รัฐบาลสเปนกระจายอำนาจสู่แคว้นของตนเองมากขึ้นหรือให้แคว้นของตนเองแยกตัวเป็นเอกราช
รายชื่อ
ธง | ชื่อ | เมืองหลัก | สถานะ | ที่ตั้ง | จังหวัด | เมืองหลักของจังหวัด |
---|---|---|---|---|---|---|
แคว้นปกครองตนเอง | ||||||
กันตาเบรีย | ซันตันเดร์ | แคว้นทางประวัติศาสตร์ | กันตาเบรีย | ซันตันเดร์ | ||
กัสติยา-ลามันชา | โตเลโด | ภูมิภาค | กัวดาลาฆารา | กัวดาลาฆารา | ||
กูเองกา | กูเองกา | |||||
ซิวดัดเรอัล | ซิวดัดเรอัล | |||||
โตเลโด | โตเลโด | |||||
อัลบาเซเต | อัลบาเซเต | |||||
กัสติยาและเลออน | บายาโดลิด (โดยพฤตินัย) | แคว้นทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม | ซาโมรา | ซาโมรา | ||
ซาลามังกา | ซาลามังกา | |||||
เซโกเบีย | เซโกเบีย | |||||
โซเรีย | โซเรีย | |||||
บายาโดลิด | บายาโดลิด | |||||
บูร์โกส | บูร์โกส | |||||
ปาเลนเซีย | ปาเลนเซีย | |||||
เลออน | เลออน | |||||
อาบิลา | อาบิลา | |||||
กาตาลุญญา | บาร์เซโลนา | ชาติ [ทางประวัติศาสตร์] | ฌิโรนา | ฌิโรนา | ||
ตาร์ราโกนา | ตาร์ราโกนา | |||||
บาร์เซโลนา | บาร์เซโลนา | |||||
แยย์ดา | แยย์ดา | |||||
กาลิเซีย | ซานเตียโกเดกอมโปสเตลา | ชาติทางประวัติศาสตร์ | โปนเตแบดรา | โปนเตแบดรา | ||
ลูโก | ลูโก | |||||
อาโกรุญญา | อาโกรุญญา | |||||
โอว์แรนเซ | โอว์แรนเซ | |||||
นาวาร์ | ปัมโปลนา | แคว้นกฎบัตร | นาวาร์ | ปัมโปลนา | ||
บาเลนเซีย | บาเลนเซีย | ชาติทางประวัติศาสตร์ | กัสเตยอน | กัสเตยอนเดลาปลานา | ||
บาเลนเซีย | บาเลนเซีย | |||||
อาลิกันเต | อาลิกันเต | |||||
ประเทศบาสก์ | บิโตเรีย (โดยพฤตินัย) | ชาติ [ทางประวัติศาสตร์] | กิปุซโกอา | ซานเซบัสเตียน | ||
บิซกายา | บิลบาโอ | |||||
อาลาบา | บิโตเรีย | |||||
ภูมิภาคมูร์เซีย | มูร์เซีย | ภูมิภาค | มูร์เซีย | มูร์เซีย | ||
มาดริด | มาดริด | แคว้น | มาดริด | มาดริด | ||
ลาริโอฆา | โลกรอญโญ | ภูมิภาค | ลาริโอฆา | โลกรอญโญ | ||
หมู่เกาะคะแนรี | ซานตากรุซเดเตเนริเฟ | ชาติ [ทางประวัติศาสตร์] | ซานตากรุซเดเตเนริเฟ | ซานตากรุซเดเตเนริเฟ | ||
ลัสปัลมัส | ลัสปัลมัสเดกรันกานาเรีย | |||||
หมู่เกาะแบลีแอริก | ปัลมา | ชาติทางประวัติศาสตร์ | หมู่เกาะแบลีแอริก | ปัลมา | ||
อันดาลูซิอา | เซบิยา | ชาติทางประวัติศาสตร์ | กรานาดา | กรานาดา | ||
กอร์โดบา | กอร์โดบา | |||||
กาดิซ | กาดิซ | |||||
ฆาเอน | ฆาเอน | |||||
เซบิยา | เซบิยา | |||||
มาลากา | มาลากา | |||||
อัลเมริอา | อัลเมริอา | |||||
อูเอลบา | อูเอลบา | |||||
อัสตูเรียส | โอบิเอโด | แคว้นทางประวัติศาสตร์ | อัสตูเรียส | โอบิเอโด | ||
อารากอน | ซาราโกซา | ชาติทางประวัติศาสตร์ | ซาราโกซา | ซาราโกซา | ||
เตรูเอล | เตรูเอล | |||||
อูเอสกา | อูเอสกา | |||||
เอซเตรมาดูรา | เมริดา | ภูมิภาค | กาเซเรส | กาเซเรส | ||
บาดาโฆซ | บาดาโฆซ | |||||
นครปกครองตนเอง | ||||||
เซวตา | ||||||
เมลียา |
ดูเพิ่ม
คำแปลศัพท์เฉพาะ
- "ธรรมนูญการปกครองตนเอง" (สเปน: Estatutos de Autonomía; กาตาลา: Estatuts d'Autonomia; กาลิเซีย: Estatutos de Autonomía; บาสก์: Autonomia Estatutuen)
- "หน่วยการปกครองตนเอง" (สเปน: autonomías; กาตาลา: autonomies; กาลิเซีย: autonomías; บาสก์: autonomien)
- "รัฐแห่งหน่วยการปกครองตนเอง" (สเปน: Estado de las Autonomías; กาตาลา: Estat de les Autonomies; กาลิเซีย: Estado das Autonomías; บาสก์: Autonomien Estatuaren หรือ สเปน: Estado Autonómico; กาตาลา: Estat Autonòmic; กาลิเซีย: Estado Autonómico; บาสก์: Autonomia Estatuko หรือ Estatuaren)
- "ชาติทางประวัติศาสตร์" (สเปน: nacionalidad histórica; กาตาลา: nacionalitat històrica; กาลิเซีย: nacionalidade histórica; บาสก์: nazionalitate historiko)
- "ภูมิภาค" (สเปน: región; กาตาลา: regió; กาลิเซีย: rexión; บาสก์: eskualde)
- "ชาติ" (สเปน: nación; กาตาลา: nació; กาลิเซีย: nación; บาสก์: nazio)
อ้างอิง
- ↑ "Organización territorial. El Estado de las Autonomías" (PDF). Recursos Educativos. Instituto Nacional de Tecnologías Educativas y de Formación del Profesorado. Ministerio de Eduación, Cultura y Deporte. สืบค้นเมื่อ 19 October 2012.
- Article 2. Cortes Generales (Spanish Parliament) (1978). "Título Preliminar". Spanish Constitution of 1978. สืบค้นเมื่อ 29 September 2012.
- Article 143. Cortes Generales (Spanish Parliament) (1978). "Título VIII. De la Organización Territorial del Estado". Spanish Constitution of 1978. สืบค้นเมื่อ 29 September 2012.
- Bacigalupo Sagesse, Mariano (June 2005). "Sinópsis artículo 145". Constitución española (con sinópsis). Congress of the Deputies. สืบค้นเมื่อ 28 January 2012.
- Ruíz-Huerta Carbonell, Jesús; Herrero Alcalde, Ana (2008). Bosch, Núria; Durán, José María (บ.ก.). Fiscal Equalization in Spain. Fiscal Federalism and Political Decentralization: Lessons from Spain, Germany and Canada. Edward Elgar Publisher Limited. ISBN 9781847204677. สืบค้นเมื่อ 15 October 2012.
- The Federal Option and Constitutional Management of Diversity in Spain Xavier Arbós Marín, page 375; included in 'The Ways of Federalism in Western Countries and the Horizons of Territorial Autonomy in Spain' (volume 2), edited by Alberto López-Eguren and Leire Escajedo San Epifanio; edited by Springer ISBN 978-3-642-27716-0, ISBN 978-3-642-27717-7(eBook)
- Börzel, Tanja A (2002). States and Regions in the European Union. University Press, Cambridge. pp. 93–151. ISBN 0521008603. สืบค้นเมื่อ 20 October 2012.
- Ramon Marimon (23 March 2017). "Cataluña: Por una descentralización creíble". El País. สืบค้นเมื่อ 24 March 2017.
- Fiscal Federalism 2016: Making Decentralization Work. OCDE.
- [1] September 4, 2011, at the Wayback Machine.
- "Que al funcionario le cunda más | Edición impresa | EL PAÍS". Elpais.com. 2011-07-30. สืบค้นเมื่อ 2012-04-30.
- Keatings, Michael (2007). "Federalism and the Balance of power in European States" (PDF). Support for Improvement in Governance and Management. Organisation for Economic Co-operation and Development, Inc. สืบค้นเมื่อ 28 January 2012.
- Smith, Andy; Heywood, Paul (August 2000). "Regional Government in France and Spain" (PDF). University College London. สืบค้นเมื่อ 20 October 2012.
- ↑ Junco, José Álvarez (3 October 2012). "El sueño ilustrado y el Estado-nación". El País. สืบค้นเมื่อ 23 October 2012.