เขตปกครองคณะสงฆ์จังหวัดสระบุรี
เขตปกครองคณะสงฆ์จังหวัดสระบุรี เป็นเขตการปกครองคณะสงฆ์ไทยในระดับจังหวัด ที่เกิดขึ้นจากการจัดแบ่งตามพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พุทธศักราช 2505 ฉบับแก้ไข พุทธศักราช 2535 ที่จัดให้มีการปกครองในระดับต่าง ๆ ตั้งแต่มหาเถรสมาคมเป็นองค์กรปกครองสูงสุด มีเจ้าคณะใหญ่ เจ้าคณะภาค เจ้าคณะจังหวัด เจ้าคณะอำเภอ เจ้าคณะตำบล และเจ้าอาวาสเป็นลำดับสุดท้าย ในปัจจุบันในฝ่ายคณะสงฆ์มหานิกายมี พระธรรมปิฎก (ชวลิต ป.ธ.9) วัดพระพุทธบาท อำเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี เป็น เจ้าคณะจังหวัดสระบุรี
เจ้าคณะผู้ปกครองระดับจังหวัด
ประวัติ
รูปแบบการปกครองคณะสงฆ์ของไทย มีมาแต่ครั้งกรุงสุโขทัยที่จัดรูปแบบการปกครองเป็นฝ่ายคามวาสี และอรัญวาสี ซึ่งในสมัยอยุธยาก็ยังคงรูปแบบการปกครองนั้นมา จนกระทั่ง ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ ก็ได้มีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงบ้างเล็กน้อยมาตามลำดับ จนถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว การปกครองคณะสงฆ์ก็ยังจัดโดยมีตำแหน่งเปรียบเทียบดังนี้
- สกลสังฆปริณายก ได้แก่ สมเด็จพระสังฆราช
- มหาสังฆนายก ได้แก่ เจ้าคณะใหญ่
- สังฆนายก ได้แก่ เจ้าคณะรอง
- มหาสังฆปาโมกข์ ได้แก่ เจ้าคณะมณฑล
- สังฆปาโมกข์ ได้แก่ เจ้าคณะจังหวัดที่เป็นพระราชาคณะ
- สังฆวาห ได้แก่ เจ้าคณะจังหวัดที่เป็นพระครู
ดังนั้นรูปแบบการปกครองคณะสงค์แต่เดิมในระดับจังหวัด จึงมีตำแหน่งเรียกว่า “สังฆปาโมกข์” มีหน้าที่ในการปกครองคณะสงค์ในระดับจังหวัด จนกระทั่งเมื่อมีการตรากฎหมาย พระราชบัญญัติลักษณะปกครองคณะสงฆ์ ร.ศ. 121 พ.ศ. 2445อันกำหนดให้มีองค์กรมหาเถรสมาคมเป็นองค์กรปกครองสูงสุดของคณะสงฆ์ และพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2484 พระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505 (ฉบับแก้ไข พ.ศ. 2535) จึงมีองค์กรมหาเถรสมาคมอันมีอำนาจในการปกครองบริการกิจการคณะสงฆ์สุด ทั้งมีตำแหน่งเจ้าคณะจังหวัดในการบริหารปกครองคณะสงฆ์ระดับภูมิภาคด้วย
อำนาจหน้าที่
เจ้าคณะจังหวัด (รวมถึงเจ้าคณะอำเภอ เจ้าคณะตำบล และเจ้าอาวาส) มีอำนาจหน้าที่การปกครองคณะสงฆ์ในจังหวัด ในเขตการปกครองของตน ให้เป็นไปตามพระธรรมวินัย และตามพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505 ฉบับแก้ไข พ.ศ. 2535 และกฎมหาเถรสมาคม ดังนี้
- ดำเนินการปกครองคณะสงฆ์ให้เป็นไปตามพระธรรมวินัย กฎหมาย กฎมหาเถรสมาคม ข้อบังคับ ระเบียบ คำสั่ง มติ ประกาศ พระบัญชาสมเด็จพระสังฆราช
- ควบคุมและส่งเสริมการรักษาความเรียบร้อยดีงาม การศาสนศึกษา การศึกษาสงเคราะห์ การเผยแผ่พระพุทธศาสนา การสาธารณูปการ และการสาธารณสงเคราะห์ ให้ดำเนินไปด้วยดี
- วินิจฉัยการลงนิคหกรรม วินิจฉัยข้ออุทธรณ์คำสั่ง หรือคำวินิจฉัย ตามลำดับชั้นสายปกครอง (จังหวัด / อำเภอ / ตำบล / เจ้าอาวาส)
- แก้ไขข้อขัดข้องของเจ้าคณะอำเภอ(ตำบล เจ้าอาวาส) ในจังหวัดเขตปกครองให้เป็นไปโดยชอบ
- ตรวจการและประชุมพระสังฆาธิการในเขตปกครอง ตั้งแต่ระดับจังหวัดลงไป
(อำนาจหน้าที่ เป็นทั้งในส่วนของเจ้าคณะอำเภอ เจ้าคณะตำบล และเจ้าอาวาสผู้ปกครองสงฆ์)
เจ้าคณะจังหวัด
- พระธรรมปิฎก (ชวลิต อภิวฑฺฒโน ป.ธ.9) วัดพระพุทธบาท อำเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี เป็น เจ้าคณะจังหวัดสระบุรี
- พระมหาวิเชียร ชาตวโร (ป.ธ.8) วัดพระพุทธบาทเลขานุการเจ้าคณะจังหวัดสระบุรี
- พระราชธีราภรณ์ (ประดิษฐ์ ฐิตเมโธ ป.ธ. 9) วัดพระพุทธฉาย ตำบลหนองปลาไหล อำเภอเมืองสระบุรี จังหวัดสระบุรี ให้ดำรงตำแหน่ง รองเจ้าคณะจังหวัดสระบุรี รูปที่ 1 (ตามมติมหาเถรสมาคม ครั้งที่ 25/2554 วันศุกร์ ที่ 30 กันยายน 2554)
- พระมหารัตนชัย ปิยสีโล วัดกัลยาณบรรพต เลขานุการรองเจ้าคณะจังหวัด
- พระวิสิฐคณาภรณ์ (อาทิตย์ สิริวฑฺฒโน น.ธ. เอก) วัดมงคลชัยพัฒนา ตำบลห้วยบง อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดสระบุรี ให้ดำรงตำแหน่ง รองเจ้าคณะจังหวัดสระบุรี รูปที่ 2 (ตามมติมหาเถรสมาคม ครั้งที่ 25/2554 วันศุกร์ ที่ 30 กันยายน 2554)
- พระครูสมุห์สายทอง ปณฺฑิโต วัดเขาลาดวนาราม เลขานุการรองเจ้าคณะจังหวัด
| ที่ | รายนาม/สมณศักดิ์ | วัด | เริ่มวาระ | สิ้นสุดวาระ | หมายเหตุ | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | พระธรรมปิฎก (ชวลิต อภิวฑฺฒโน ป.ธ.9) | วัดพระพุทธบาท | พ.ศ. 2536 | ปัจจุบัน | ||
| 2 | พระราชธีราภรณ์ (ประดิษฐ์ ฐิตเมโธ ป.ธ. 9) | วัดพระพุทธฉาย | พ.ศ. 2554 | ปัจจุบัน | รองเจ้าคณะจังหวัด | |
| 3 | พระวิสิฐคณาภรณ์ (อาทิตย์ สิริวฑฺฒโน น.ธ. เอก) | วัดมงคลชัยพัฒนา | พ.ศ. 2554 | ปัจจุบัน | รองเจ้าคณะจังหวัด | |
วัดในเขตปกครองจังหวัดสระบุรี
แหล่งข้อมูลอื่น
- สำนักงานพระพุทธศาสนาจังหวัดสระบุรี
- ปฏิทินศาสนา พ.ศ. 2554 (ข้อมูลประจำปี พ.ศ. 2554)
- สำนักงานเจ้าคณะจังหวัดสระบุรี