fbpx
วิกิพีเดีย

เจ้าจอมตนกูสุเบีย ในรัชกาลที่ 4

สิงหาคม 07, 2021

เติงกูซาฟียะฮ์ บินตี อัลมาร์ฮุม ซุลตัน มูฮัมเมด มูอัซซัม ชะฮ์ (มลายู: Tengku Safiah binti al-Marhum Sultan Muhammed Muazzam Shah; ไม่ทราบ – 16 มกราคม พ.ศ. 2437) เป็นที่รู้จักในนาม ตนกูสุเบีย, สุเปีย หรือ สะเปีย เป็นเจ้านายมลายูจากรัฐสุลต่านเรียว-ลิงกา ที่เคยรับราชการเป็นบาทบริจาริกามุสลิมท่านแรกและท่านเดียวในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และหากเจ้าจอมท่านนี้ประสูติการพระราชบุตร พระราชบุตรพระองค์นั้นก็จะเป็นเจ้าฟ้าโดยอัตโนมัติ เพราะถือว่ามีพระชนนีเป็นเจ้า เช่นเดียวกับกรณีของเจ้าจอมพระองค์เจ้ากำโพชราชสุดาดวง บาทบริจาริกาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวอีกท่านที่เป็นเจ้านายต่างด้าวเช่นกัน แต่เจ้าจอมทั้งสองท่านก็มิได้ประสูติพระราชบุตรแต่อย่างใด

ซาฟียะฮ์/สุเบีย
บาทบริจาริกาในรัชกาลที่ 4
พระสวามี
พระบุตรสองคน
ราชวงศ์เบินดาฮารา (ประสูติ)
จักรี (เสกสมรส)
พระบิดาสุลต่านมูฮัมมัดที่ 2 มูอัซซัม ชะฮ์
พระมารดาเติงกูเกิลซุม เลอบาร์ ปูติฮ์
ประสูติไม่ปรากฏ
สิ้นพระชนม์16 มกราคม พ.ศ. 2437
ศาสนาอิสลาม

หลังพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคตแล้ว ตนกูสุเบียเสกสมรสใหม่กับเติงกูลง บินเติงกูกูดิน (Tengku Long bin Tengku Kudin) ที่รัฐตรังกานู

ประวัติ

ชีวิตตอนต้น

เจ้าจอมตนกูสุเบียเป็นพระธิดาของสุลต่านมูฮัมมัดที่ 2 มูอัซซัม ชะฮ์แห่งลิงกา (Sultan Muhammed II Muazzam Shah) เกิดแต่เติงกูเกิลซุม เลอบาร์ ปูติฮ์ (Tengku Kelsum Lebar Putih) หรือปรากฏใน พงษาวดารเมืองตรังกานู ว่า ตนกูลีปอ พระชายาพระองค์แรก และเป็นพระธิดาในสุลต่านอะฮ์มัด ชะฮ์แห่งตรังกานู (Sultan Ahmad Shah) หรือพระยาตรังกานูอามัด เจ้าจอมตนกูสุเบียมีพระพี่น้องรวมพระชนกชนนีสามพระองค์ พระเชษฐาคือสุลต่านมะฮ์มุดที่ 4 มูซัฟฟาร์ ชะฮ์ (Sultan Mahmud IV Muzaffar Shah) หรือ สุลต่านมะหะมุด หรือมหะมุด เป็นสุลต่านเมืองลิงกาพระองค์ถัดมา

ในราชสำนักสยาม

เจ้าจอมตนกูสุเบียได้เข้าไปรับราชการสนองพระเดชพระคุณเป็นบาทบริจาริกาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวตั้งแต่ปี พ.ศ. 2404 เพื่อเป็นหลักประกันเพื่อแสดงความจงรักภักดีของรัฐตรังกานูที่มีต่อกษัตริย์สยาม ซึ่งตนกูสุเบียนั้นไม่เต็มใจนัก ถือเป็นพระสนมที่เป็นอิสลามิกชนท่านแรกและท่านเดียวในรัชกาล ด้วยความที่เจ้าจอมตนกูสุเบียมีพระชาติกำเนิดเป็นเจ้านายจากต่างประเทศ หากเจ้าจอมมีพระสูติการพระราชบุตร พระราชบุตรพระองค์นั้นจะถูกยกเป็น เจ้าฟ้า ตั้งแต่แรกประสูติหรือที่เรียกว่า "เจ้าฟ้าตรง" หรือ "เจ้าฟ้าไบไรต์" เช่นเดียวกับเจ้าจอมพระองค์เจ้ากำโพชราชสุดาดวง พระสนมอีกพระองค์หนึ่งที่เป็นเจ้านายจากเมืองเขมร แต่เจ้าจอมก็มิได้ให้ประสูติการพระราชโอรส ดังปรากฏใน ธรรมเนียมในราชตระกูลสยาม ความว่า

"...ในแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว นักเยี่ยมซึ่งเป็นบุตรสมเด็จพระเจ้านโรดมเจ้ากรุงกัมพูชา ซึ่งโปรดฯ ให้เป็นพระองค์เจ้ากำโพชราชสุดาดวง แลตนกูสุเบีย ซึ่งเป็นน้องสาวสุลต่านมหมุดเมืองลิงงา เป็นพระสนมอยู่ทั้งสองคน ก็ได้ปรารภเป็นการดังทราบทั่วกัน ถ้าพระราชบุตรเกิดด้วยเจ้า ๒ คนนี้ ก็ต้องเป็นเจ้าฟ้าตามธรรมเนียมเหมือนกัน แต่ก็มีคนรังเกียจอยู่ในการที่จะต้องเป็นดังนั้นมาก"

ในงานเขียนของแอนนา ลีโอโนเวนส์ ครูสอนภาษาอังกฤษในราชสำนักรัชกาลที่ 4 กล่าวถึงเจ้าจอมตนกูสุเบียว่าเป็นเจ้าจอมที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงตกหลุมรักตั้งแต่เธอเข้ามาในราชสำนัก แต่ตนกูสุเบียนั้นไม่ค่อยเต็มใจจะถวายงานและวางท่าทีนิ่งเฉย ที่สุดจึงถูกปลดจากตำแหน่งและใช้ชีวิตอยู่ล้าหลังในกำแพงวัง หลังสุลต่านมะฮ์มุด พระเชษฐาถึงแก่กรรมใน พ.ศ. 2407 พระยาตรังกานูจึงส่งหนังสือขอพระราชทานพระบรมราชานุญาต นำครอบครัวของสุลต่านมะฮ์มุดในกรุงเทพมหานครกลับคืน ก็โปรดเกล้าพระราชทานให้ไป ส่วนตนกูสุเบียยังอยู่พำนักอยู่ในพระบรมมหาราชวังต่อไป

สมรสใหม่

เมื่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคตในปี พ.ศ. 2411 ล่วงมาในปี พ.ศ. 2419 เจ้าจอมตนกูสุเบียจึงกราบบังคมทูลลาออกไปอาศัยกับพระยาตรังกานูอุมา ผู้ลุง ก่อนเสกสมรสใหม่กับเติงกูลง บินเติงกูกูดิน (Tengku Long bin Tengku Kudin) หรือปรากฏใน พงษาวดารเมืองตรังกานู ว่าตนกูหลงบุตรตนกูเดน หลานพระยาตรังกานูกาโหด ในปีเดียวกันนั้น และไปใช้ชีวิตที่ตรังกานู มีบุตรธิดาสองคน เป็นชายชื่อเติงกูงะฮ์ บินเติงกูลง อีกคนเป็นหญิงไม่ปรากฏนาม ตนกูสุเบียอาศัยอยู่ที่นั้นจนกระทั่งสามีเสียชีวิตลงในปี พ.ศ. 2428

หลังเจ้าจอมตนกูสุเบียออกจากพระบรมมหาราชวังกรุงสยามไปแล้ว แต่ก็ยังปรากฏในบันทึกของสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร ที่ทรงบันทึกไว้ในจดหมายเหตุรายวันของพระองค์เมื่อวันที่ 7 กันยายน พ.ศ. 2431 ขณะโดยเสด็จพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวประพาสภาคใต้ที่ทรงพบเจ้าจอมตนกูสุเบียร่วมเฝ้าแหนที่ตรังกานูด้วย ความว่า

"๓ โมงเช้า ๔๐ มินิต (09.40 น.) ถึงเมืองตรังกานู [...] พระยาตรังกานูกับรายามุดาศรีตวันกรมการมาคอยรับเสด็จพร้อมกัน ประทับอยู่ครู่หนึ่งแล้วเสด็จลงเรือไปประทับ​ที่บ้านพระยาตรังกานู มีแขกแต่งเป็นคู่แห่เหมือนเมืองกลันตัน ถึงบ้านมีผู้หญิงแต่งตัวคลุมหัวมาคอยรับอยู่มาก มีตนกูสะเปียซึ่งเคยเข้าอยู่เป็นเจ้าจอมทูลหม่อมปู่เป็นต้น..."

เจ้าจอมตนกูสุเบียถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2437

อ้างอิง

  1. ↑ "LINGGA-RIAU (Sultanate)". Royal Ark. สืบค้นเมื่อ 20 เมษายน 2560. Check date values in: |accessdate= (help)
  2. ↑ "ทุงกู ซาเฟีย แห่งลิงคะ". ราชสกุลกฤดากร. สืบค้นเมื่อ 20 เมษายน 2560. Check date values in: |accessdate= (help)
  3. ↑ สมเด็จพระบรมราชปิตุลาธิบดี เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ. "จดหมายเหตุรายวัน ของสมเด็จพระบรมราชปิตุลาธิบดี เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ พุทธศักราช ๒๔๓๑". วชิรญาณ. สืบค้นเมื่อ 8 เมษายน 2563. Check date values in: |accessdate= (help)
  4. นักรบ มูลมานัส (10 ตุลาคม 2561). "เรื่องเล่าเส้นผมเจ้าดารารัศมี ทหารอินเดียนแดง ที่ไขข้อข้องใจว่าทำไมถึง Don't touch my hair!". The Cloud. สืบค้นเมื่อ 8 เมษายน 2563. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
  5. ↑ กัลยา เกื้อตระกูล. พระอัครมเหสี พระบรมราชินี พระชายานารี เจ้าจอมมารดา และเจ้าจอม ในรัชกาลที่ ๑-๗ กรุงเทพฯ : ยิปซี. 2552, หน้า 138
  6. ↑ "เปิดภาพชุด 'อันซีนสยาม' จากช่างภาพฝรั่งในตำนาน 'วังจักรพงษ์' คัดเอง ย้ำไม่เคยเผยแพร่ในเมืองไทย". มติชนออนไลน์. 17 สิงหาคม 2559. สืบค้นเมื่อ 20 เมษายน 2560. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
  7. ↑ "คมชัดระดับ HD "ฉายาลักษณ์สยาม" นิทรรศการภาพถ่ายโบราณ". ศิลปวัฒนธรรม. 7 กันยายน 2559. สืบค้นเมื่อ 20 เมษายน 2560. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
  8. ↑ "ธรรมเนียมราชตระกูลแห่งรัตนโกสินทร์". ภาษาสยาม. 10 พฤศจิกายน 2551. สืบค้นเมื่อ 20 เมษายน 2560. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
  9. ""ธรรมเนียมราชตระกูลในกรุงสยาม" พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 5". ศิลปวัฒนธรรม. 1 ธันวาคม 2562. สืบค้นเมื่อ 8 เมษายน 2563. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
  10. ↑ ลีโอโนเวนส์, แอนนา แฮร์เรียต (เขียน), สุภัตรา ภูมิประภาสและสุภิดา แก้วสุขสมบัติ (แปล). อ่านสยามตามแอนนา. กรุงเทพฯ : มติชน, 2562, หน้า 303
  11. ทิพากรวงศมหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค), เจ้าพระยา. พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 4. กรุงเทพฯ : ไทยควอลิตี้บุ๊คส์ (2006), 2563, หน้า 313-314
  12. "LINGGA". Royal Ark. สืบค้นเมื่อ 15 กุมภาพันธ์ 2564. Check date values in: |accessdate= (help)
  13. "TRENGGANU". Royal Ark. สืบค้นเมื่อ 15 กุมภาพันธ์ 2564. Check date values in: |accessdate= (help)

แหล่งข้อมูลอื่น

  •   วิกิซอร์ซมี พงษาวดารเมืองตรังกานู

สิงหาคม 07, 2021
เจ, าจอมตนก, เบ, ในร, ชกาลท, เต, งก, ซาฟ, ยะฮ, นต, ลมาร, ลต, มเมด, ซซ, ชะฮ, มลาย, tengku, safiah, binti, marhum, sultan, muhammed, muazzam, shah, ไม, ทราบ, มกราคม, 2437, เป, นท, กในนาม, ตนก, เบ, เป, หร, สะเป, เป, นเจ, านายมลาย, จากร, ฐส, ลต, านเร, ยว, งกา, เคย. etingkusafiyah binti xlmarhum sultn muhmemd muxssm chah mlayu Tengku Safiah binti al Marhum Sultan Muhammed Muazzam Shah 1 imthrab 16 mkrakhm ph s 2437 2 epnthiruckinnam tnkusuebiy suepiy hrux saepiy 3 epnecanaymlayucakrthsultaneriyw lingka 4 thiekhyrbrachkarepnbathbricarikamuslimthanaerkaelathanediywinphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw 5 6 7 aelahakecacxmthanniprasutikarphrarachbutr phrarachbutrphraxngkhnnkcaepnecafaodyxtonmti ephraathuxwamiphrachnniepneca echnediywkbkrnikhxngecacxmphraxngkhecakaophchrachsudadwng bathbricarikainphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhwxikthanthiepnecanaytangdawechnkn aetecacxmthngsxngthankmiidprasutiphrarachbutraetxyangid 8 9 safiyah suebiybathbricarikainrchkalthi 4phraswamiphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw 2404 2411 1 etingkulng binetingkukudin 2419 2428 1 phrabutrsxngkhnrachwngsebindahara prasuti ckri esksmrs phrabidasultanmuhmmdthi 2 muxssm chahphramardaetingkuekilsum elxbar putihprasutiimpraktsinphrachnm16 mkrakhm ph s 2437 2 sasnaxislamhlngphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhwesdcswrrkhtaelw tnkusuebiyesksmrsihmkbetingkulng binetingkukudin Tengku Long bin Tengku Kudin thirthtrngkanu 1 enuxha 1 prawti 1 1 chiwittxntn 1 2 inrachsanksyam 1 3 smrsihm 2 xangxing 3 aehlngkhxmulxunprawti aekikhchiwittxntn aekikh ecacxmtnkusuebiyepnphrathidakhxngsultanmuhmmdthi 2 muxssm chahaehnglingka Sultan Muhammed II Muazzam Shah ekidaetetingkuekilsum elxbar putih Tengku Kelsum Lebar Putih hruxpraktin phngsawdaremuxngtrngkanu wa tnkulipx phrachayaphraxngkhaerk aelaepnphrathidainsultanxahmd chahaehngtrngkanu Sultan Ahmad Shah hruxphrayatrngkanuxamd ecacxmtnkusuebiymiphraphinxngrwmphrachnkchnnisamphraxngkh phraechsthakhuxsultanmahmudthi 4 musffar chah Sultan Mahmud IV Muzaffar Shah hrux sultanmahamud hruxmhamud epnsultanemuxnglingkaphraxngkhthdma 1 5 inrachsanksyam aekikh ecacxmtnkusuebiyidekhaiprbrachkarsnxngphraedchphrakhunepnbathbricarikainphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhwtngaetpi ph s 2404 1 ephuxepnhlkpraknephuxaesdngkhwamcngrkphkdikhxngrthtrngkanuthimitxkstriysyam sungtnkusuebiynnimetmicnk 10 thuxepnphrasnmthiepnxislamikchnthanaerkaelathanediywinrchkal 6 7 dwykhwamthiecacxmtnkusuebiymiphrachatikaenidepnecanaycaktangpraeths hakecacxmmiphrasutikarphrarachbutr phrarachbutrphraxngkhnncathukykepn ecafa tngaetaerkprasutihruxthieriykwa ecafatrng hrux ecafaibirt 8 echnediywkbecacxmphraxngkhecakaophchrachsudadwng phrasnmxikphraxngkhhnungthiepnecanaycakemuxngekhmr aetecacxmkmiidihprasutikarphrarachoxrs dngpraktin thrrmeniyminrachtrakulsyam khwamwa 8 inaephndinphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw nkeyiymsungepnbutrsmedcphraecanordmecakrungkmphucha sungoprd ihepnphraxngkhecakaophchrachsudadwng aeltnkusuebiy sungepnnxngsawsultanmhmudemuxnglingnga epnphrasnmxyuthngsxngkhn kidprarphepnkardngthrabthwkn thaphrarachbutrekiddwyeca 2 khnni ktxngepnecafatamthrrmeniymehmuxnkn aetkmikhnrngekiycxyuinkarthicatxngepndngnnmak innganekhiynkhxngaexnna lioxonewns khrusxnphasaxngkvsinrachsankrchkalthi 4 klawthungecacxmtnkusuebiywaepnecacxmthiphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhwthrngtkhlumrktngaetethxekhamainrachsank aettnkusuebiynnimkhxyetmiccathwaynganaelawangthathiningechy thisudcungthukpldcaktaaehnngaelaichchiwitxyulahlnginkaaephngwng 10 hlngsultanmahmud phraechsthathungaekkrrmin ph s 2407 phrayatrngkanucungsnghnngsuxkhxphrarachthanphrabrmrachanuyat nakhrxbkhrwkhxngsultanmahmudinkrungethphmhankhrklbkhun koprdeklaphrarachthanihip 11 swntnkusuebiyyngxyuphankxyuinphrabrmmharachwngtxip smrsihm aekikh emuxphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhwesdcswrrkhtinpi ph s 2411 lwngmainpi ph s 2419 ecacxmtnkusuebiycungkrabbngkhmthullaxxkipxasykbphrayatrngkanuxuma phulung kxnesksmrsihmkbetingkulng binetingkukudin Tengku Long bin Tengku Kudin hruxpraktin phngsawdaremuxngtrngkanu watnkuhlngbutrtnkuedn hlanphrayatrngkanukaohd inpiediywknnn 1 aelaipichchiwitthitrngkanu mibutrthidasxngkhn 12 epnchaychuxetingkungah binetingkulng xikkhnepnhyingimpraktnam 13 tnkusuebiyxasyxyuthinncnkrathngsamiesiychiwitlnginpi ph s 2428 1 hlngecacxmtnkusuebiyxxkcakphrabrmmharachwngkrungsyamipaelw aetkyngpraktinbnthukkhxngsmedcphrabrmoxrsathirach ecafamhawchirunhis syammkudrachkumar thithrngbnthukiwincdhmayehturaywnkhxngphraxngkhemuxwnthi 7 knyayn ph s 2431 khnaodyesdcphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwpraphasphakhitthithrngphbecacxmtnkusuebiyrwmefaaehnthitrngkanudwy khwamwa 3 3 omngecha 40 minit 09 40 n thungemuxngtrngkanu phrayatrngkanukbrayamudasritwnkrmkarmakhxyrbesdcphrxmkn prathbxyukhruhnungaelwesdclngeruxipprathb thibanphrayatrngkanu miaekhkaetngepnkhuaehehmuxnemuxngklntn thungbanmiphuhyingaetngtwkhlumhwmakhxyrbxyumak mitnkusaepiysungekhyekhaxyuepnecacxmthulhmxmpuepntn ecacxmtnkusuebiythungaekkrrmemuxwnthi 16 mkrakhm ph s 2437 2 xangxing aekikh 1 0 1 1 1 2 1 3 1 4 1 5 1 6 1 7 LINGGA RIAU Sultanate Royal Ark subkhnemux 20 emsayn 2560 Check date values in accessdate help 2 0 2 1 2 2 thungku saefiy aehnglingkha rachskulkvdakr subkhnemux 20 emsayn 2560 Check date values in accessdate help 3 0 3 1 smedcphrabrmrachpitulathibdi ecafamhawchirunhis cdhmayehturaywn khxngsmedcphrabrmrachpitulathibdi ecafamhawchirunhis phuththskrach 2431 wchiryan subkhnemux 8 emsayn 2563 Check date values in accessdate help nkrb mulmans 10 tulakhm 2561 eruxngelaesnphmecadararsmi thharxinediynaedng thiikhkhxkhxngicwathaimthung Don t touch my hair The Cloud subkhnemux 8 emsayn 2563 Check date values in accessdate date help 5 0 5 1 klya ekuxtrakul phraxkhrmehsi phrabrmrachini phrachayanari ecacxmmarda aelaecacxm inrchkalthi 1 7 krungethph yipsi 2552 hna 138 6 0 6 1 epidphaphchud xnsinsyam cakchangphaphfrngintanan wngckrphngs khdexng yaimekhyephyaephrinemuxngithy mtichnxxniln 17 singhakhm 2559 subkhnemux 20 emsayn 2560 Check date values in accessdate date help 7 0 7 1 khmchdradb HD chayalksnsyam nithrrskarphaphthayobran silpwthnthrrm 7 knyayn 2559 subkhnemux 20 emsayn 2560 Check date values in accessdate date help 8 0 8 1 8 2 thrrmeniymrachtrakulaehngrtnoksinthr phasasyam 10 phvscikayn 2551 subkhnemux 20 emsayn 2560 Check date values in accessdate date help thrrmeniymrachtrakulinkrungsyam phrarachniphnthinrchkalthi 5 silpwthnthrrm 1 thnwakhm 2562 subkhnemux 8 emsayn 2563 Check date values in accessdate date help 10 0 10 1 lioxonewns aexnna aehreriyt ekhiyn suphtra phumipraphasaelasuphida aekwsukhsmbti aepl xansyamtamaexnna krungethph mtichn 2562 hna 303 thiphakrwngsmhaoksathibdi kha bunnakh ecaphraya phrarachphngsawdarkrungrtnoksinthr rchkalthi 4 krungethph ithykhwxlitibukhs 2006 2563 hna 313 314 LINGGA Royal Ark subkhnemux 15 kumphaphnth 2564 Check date values in accessdate help TRENGGANU Royal Ark subkhnemux 15 kumphaphnth 2564 Check date values in accessdate help aehlngkhxmulxun aekikh wikisxrsmi phngsawdaremuxngtrngkanuekhathungcak https th wikipedia org w index php title ecacxmtnkusuebiy inrchkalthi 4 amp oldid 9518862, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม