เธรามิน

เธรามิน (อังกฤษ: theremin) เป็นเครื่องดนตรีไฟฟ้าชนิดหนึ่ง ที่ผู้เล่นจะทำการโบกมือไปมาในอากาศเพื่อสร้างและควบคุมเสียง, ประดิษฐ์โดยวิศวกรชาวรัสเซีย ลีโอ เธรามิน (เลฟ เซอร์เกเยวิช เธอร์เมน) ในปี พ.ศ. 2463 ช่วงหลังสงครามกลางเมืองรัสเซีย, และจดสิทธิบัตรที่สหรัฐอเมริกาในปี พ.ศ. 2471

เครื่องเธรามิน ประกอบจากชุดคิทยี่ห้อ Moog, เสาอากาศห่วงด้านซ้ายใช้ควบคุมความดัง ส่วนเสายาวด้านขวาใช้ควบคุมความสูงต่ำของตัวโน้ต

ส่วนประกอบภายในชุดคิทเธรามิน

เสียงของเครื่องดนตรีนี้มีเอกลักษณ์เฉพาะที่ฟังคล้ายเสียงอู้ของเซลโล แต่ระดับเสียงสูงต่ำจะแกว่งไปมาคล้ายคนฮัมเพลง

Epro theremin in middle range เพลง "Jesu, Joy of Man's Desiring" ของบาค, บรรเลงโดย Fabio Pesce บนเธรามินรุ่น Moog Etherwave Epro

หากมีปัญหาในการเล่นไฟล์นี้ ดูที่ วิธีใช้สื่อ

หลักการทำงาน

 

แผนผังแสดงการทำงานภายในเธรามิน: ส่วนสีม่วงควบคุมความดัง, ส่วนสีเหลืองควบคุมเสียงสูงต่ำ, ส่วนสีแดงเป็นภาคขยายสัญญาณเสียงขาออก

เธรามินทำงานโดยอาศัยวงจรกำเนิดความถี่ไซน์สองชุด แต่ละชุดจะทำงานโดยอาศัยค่าความจุไฟฟ้าของเสาอากาศโลหะแต่ละเสา ซึ่งอยู่คนละด้านของเครื่อง, เมื่อมือของผู้เล่นขยับเข้าใกล้เสา ความจุไฟฟ้าก็จะเปลี่ยนแปลง ทำให้ความถี่ที่ได้จากวงจรชุดนั้นๆ เปลี่ยนแปลง

วงจรกำเนิดความถี่หนึ่งจะทำหน้าที่คุมความดัง (โดยนำความถี่ที่ได้ไปเข้าวงจรความถี่ต่ำผ่าน และใช้ระดับสัญญาณที่ได้เป็นระดับความดังเสียง), อีกวงจรจะคุมระดับตัวโน้ต (โดยนำความถี่ที่ได้ไปผสมกับความถี่อ้างอิง และใช้ความถี่บีตที่ออกมาเป็นเสียงตัวโน้ต)

เธรามินในปัจจุบันบางรุ่น นอกจากจะกำเนิดความถี่เสียงในตัวแล้ว ยังสามารถใช้เป็นอุปกรณ์ควบคุมมิดิ เพื่อสร้างเสียงที่ซับซ้อนขึ้นผ่านชุดสังเคราะห์เสียงภายนอกได้อีกด้วย