เมืองทุ่งยั้ง

เมืองทุ่งยั้ง
ที่ตั้ง	ตำบลทุ่งยั้ง อำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์ 53210
ความพิเศษ	-
จุดสนใจ	ชมวัดโบราณ ไหว้พระบรมธาตุทุ่งยั้ง เยือนบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์
กิจกรรม	- วันอัฐมีบูชา
หมายเหตุ	เป็นเมืองโบราณ ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานจากกรมศิล ปากร
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

เมืองทุ่งยั้งเป็นเมืองเก่าสมัยสุโขทัยและมีเมืองซ้อนกันอีกเมืองหนึ่งซึ่งเรียกว่า เวียงเจ้าเงาะ โดยเมืองทุ่งยั้งเดิมเป็นเมืองขึ้นของเมืองพิชัยแต่ต่อมา แม่น้ำน่านเกิดเปลี่ยนเส้นทางน้ำทำให้เมืองทุ่งยั้งเกิดความแห้งแล้งชาวบ้านจึงอพยพออกจากพื้นที่ไปอาศัยในแถบ บางโพ-ท่าอิฐแทน จึงทำเมืองทุ่งยั้งกลายเป็นเมืองร้าง และพังทลายลงในที่สุดคงเหลือไว้แต่พระธาตุทุ่งยั้งเพียงอย่างเดียวที่ยังหลงเหลืออยู๋ว่าเป็นเมืองโบราณ เมืองทุ่งยั้งในอดีตมีเจ้าเมืองปกครองสืบทอดกันมา เจ้าเมืองคนสุดท้าย ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นพระจงรณฤทธิ์(พรม ศรีพันธุ์)ต้นตระกูลศรีพันธุ์ เป็นเจ้าเมืองซึ่งมีภรรยาหลายคน จึงมีลูกหลานหลายสายภรรยาเอกคือแม่สาย ศรีพันธุ์ สำหรับสายของแม่ใหญ่เนย ศรีพันธุ์ ภรรยารอง มีบุตรีชื่อแม่พัน(ศรีพันธุ์)กอนวงษ์ ได้แต่งงานกับกำนันบุญ กอนวงษ์ อดีตกำนันตำบลทุ่งยั้ง มีบุตร 5 คน หนึ่งในนั้นคือกำนันบรรจง กอนวงษ์ อดีตกำนันตำบลทุ่งยั้ง สายของแม่ผ่อง ศรีพันธุ์ มีบุตรชื่อพ่อพิศ ศรีพันธุ์ และแม่ทองพูล (ศรีพันธุ์)ภมรจันทร์ ปัจจุบันยังคงมีคนในรุ่นหลาน เหลนและโหลนบางสายอาศัยอยู่ในพื้นที่เมืองทุ่งยั้ง

ขนาดของเมือง

เมืองทุ่งยั้งมีอาณาเขตกว้างใหญ่ครอบคลุมบริเวณเนินเขานางทอง (วัดพระแท่นศิลาอาสน์ จนถึงที่ราบลุ่มบ้านไผ่ล้อม)

ตำนานการก่อตั้งเมืองทุ่งยั้ง

เมืองทุ่งยั้งมีตำนานเล่าขานกันว่า เจ้าเมืองสวรรคโลก นามว่าบาธรรมราช เป็นผู้สร้างเมืองทุ่งยั้ง และตั้งชื่อเมืองนี้ว่า กัมโพชนคร

หลักฐานการค้นพบเมืองทุ่งยั้ง

พงศาวดารเหนือ
กฎหมายลักษณะลักพา (กฎหมายโบราณสมัยพระเจ้าอู่ทองพระเจ้าอู่ทอง)
ศิลาจารึกหลักที่ 1 กรุงสุโขทัย