fbpx
วิกิพีเดีย

คำคล้องจอง

คำคล้องจอง หรือ คำสัมผัส คือลักษณะอย่างหนึ่งของบทกวี มักจะเป็นฉันทลักษณ์ในคำประพันธ์ประเภทต่าง ๆ

ลักษณะ

สัมผัสบังคับ เรียกอีกอย่างว่า สัมผัสนอก หมายถึงสัมผัสที่กำหนดเป็นแบบแผนในคำประพันธ์ เป็นสัมผัสสระ คือมีเสียงสระและตัวสะกดมาตราเดียวกัน เช่นในโคลงสี่สุภาพ บาทแรก คำสุดท้ายของวรรคที่ 2 สัมผัสกับ คำสุดท้ายของวรรคแรก ในบาทที่ 2 และ 3 และบาทที่ 2 คำสุดท้ายของวรรคที่ 2 สัมผัสกับ คำสุดท้ายของวรรคแรก ในบาทที่ 4

ในจินดามณี ฉบับพระโหราธิบดี อธิบายสัมผัสบังคับของโคลงสี่สุภาพไว้ว่า

ให้ปลายบาทเอกนั้น มาฟัด
ห้าที่บทสองวัจน์ ชอบพร้อง
บทสามดุจเดียวทัด ในที่ เบญจนา
ปลายแห่งบทสองต้อง ที่ห้าบทหลัง

สัมผัสไม่บังคับ หรือ สัมผัสใน หมายถึงสัมผัสที่มิได้กำหนดไว้ในบังคับของคำประพันธ์ จะมีหรือไม่มีก็ได้ แต่ถ้ามีจะเพิ่มให้ไพเราะขึ้นตามความเหมาะสม ในคำประพันธ์ประเภทกลอนก็มีศัพท์ที่ใช้เรียกสัมผัสในลักษณะต่าง ๆ ไว้ ถ้าจะอนุโลมนำมาเทียบเคียงคือ

  • เคียง หมายถึงสัมผัสสระเรียงชิดกัน 2 คำ
"แหกตาหลอกกลอกคางทำหางโก่ง"
  • เทียบเคียง หมายถึงสัมผัสสระเรียงชิดกัน 3 คำ
"เห็นนกหกกกลูกรัญจวนจิต"
  • ทบเคียง หมายถึงสัมผัสสระสองสระเรียงกันสระละ 2 คำ
"เสียงเลื่อนลั่นครั่นครื้นพื้นพิภพ"
  • เทียบแอก หมายถึงสัมผัสสระที่มีสระอื่นคั่น 1 สระ อยู่ปลายวรรค
"ปีบจำปีจำปาและกาหลง"
  • แทรกเคียง หมายถึงมีสระอื่นคั่น 1 สระ อยู่ต้นวรรค
"สิ้นบุญแล้วน้องแก้วจะลาตาย"
  • แทรกแอก เป็นลักษณะเดียวกับเทียบแอกแต่มีสระอื่นคั่น 2 สระ
"แต่เห็นกันยังไม่ทันได้บอกกล่าว"
  • ยมก หมายถึงการซ้ำคำ
"ถึงวัดทองทองทาบอยู่ปลาบเปล่ง"
  • คู่ หมายถึงสัมผัสอักษรชิดกัน 2 คำ
"ที่เภทภัยสารพัดกำจัดแคล้ว"
  • เทียบคู่ หมายถึงสัมผัสอักษรชิดกัน 3 คำ
"มาแปลงเปลี่ยนแปลกไปไม่เหมือนก่อน"
  • เทียมรถ หมายถึงสัมผัสอักษรชิดกัน 4 คำ
"โอ้อกเอ๋ยอาวรณ์ต้องจรจาก"
  • เทียบรถ หมายถึงสัมผัสอักษรชิดกัน 5 คำ
"มาโรยร่วงเรียมรศเรณูนวล"
  • ทบคู่ คือสัมผัสอักษร 2 อักษรเรียงกัน 2 คำ
"จนดาวเดือนเลื่อนลับไปจากฟ้า"
  • แทรกคู่ เป็นสัมผัสอักษรที่มีอักษรอื่นคั่น 1 คำ
"ตัวคนเดียวหลงเดินในดงแดน"
  • นิสสัย หมายถึงสัมผัสอักษรระหว่างปลายวรรคหน้ากับต้นวรรคหลัง
"ฝืนวิโยคโศกเศร้าเข้าในห้อง เห็นแท่นทองที่ประทมภิรมย์สงวน"
  • นิสสิต อักษรปลายวรรคหน้าสัมผัสอักษรที่สองของวรรคหลัง
"ให้ปลาบปลื้มมิได้ลืมละอาลัย คิดแล้วให้หวนช้ำระกำทรวง"สวัสดี

สัมผัสในถือเป็นอลังการทางภาษาที่งดงามของวรรณศิลป์ไทยอย่างหนึ่ง คำประพันธ์ที่แพรวพราวด้วยสัมผัสในย่อมฟังรื่นไหล แต่ทั้งนี้คำที่ใช้ต้องดีทั้งเสียงและความหมาย สัมผัสในของโคลงสี่สุภาพก็จะมีทั้งในวรรคเดียวกัน และระหว่างวรรคของบาทเดียวกัน ทั้งสัมผัสสระ และสัมผัสอักษร หากไม่มีสัมผัสอักษรระหว่างวรรคแรกกับวรรคหลังของแต่ละบาท วรรคหลังควรเป็นคำที่มีสัมผัสอักษร เสียงของโคลงก็จะฟังเลื่อนไหล

อ้างอิง

  • กรมศิลปากร. การประพันธ์โคลงสี่สุภาพ. 2548.

คำคล, องจอง, บทความน, ไม, การอ, างอ, งจากแหล, งท, มาใดกร, ณาช, วยปร, บปร, งบทความน, โดยเพ, มการอ, างอ, งแหล, งท, มาท, าเช, อถ, เน, อความท, ไม, แหล, งท, มาอาจถ, กค, ดค, านหร, อลบออก, เร, ยนร, าจะนำสารแม, แบบน, ออกได, อย, างไรและเม, อไร, หร, คำส, มผ, อล, กษณะอย,. bthkhwamniimmikarxangxingcakaehlngthimaidkrunachwyprbprungbthkhwamni odyephimkarxangxingaehlngthimathinaechuxthux enuxkhwamthiimmiaehlngthimaxacthukkhdkhanhruxlbxxk eriynruwacanasaraemaebbnixxkidxyangiraelaemuxir khakhlxngcxng hrux khasmphs khuxlksnaxyanghnungkhxngbthkwi mkcaepnchnthlksninkhapraphnthpraephthtang lksna aekikhsmphsbngkhb eriykxikxyangwa smphsnxk hmaythungsmphsthikahndepnaebbaephninkhapraphnth epnsmphssra khuxmiesiyngsraaelatwsakdmatraediywkn echninokhlngsisuphaph bathaerk khasudthaykhxngwrrkhthi 2 smphskb khasudthaykhxngwrrkhaerk inbaththi 2 aela 3 aelabaththi 2 khasudthaykhxngwrrkhthi 2 smphskb khasudthaykhxngwrrkhaerk inbaththi 4incindamni chbbphraohrathibdi xthibaysmphsbngkhbkhxngokhlngsisuphaphiwwa ihplaybathexknn mafdhathibthsxngwcn chxbphrxngbthsamducediywthd inthi ebycnaplayaehngbthsxngtxng thihabthhlngsmphsimbngkhb hrux smphsin hmaythungsmphsthimiidkahndiwinbngkhbkhxngkhapraphnth camihruximmikid aetthamicaephimihipheraakhuntamkhwamehmaasm inkhapraphnthpraephthklxnkmisphththiicheriyksmphsinlksnatang iw thacaxnuolmnamaethiybekhiyngkhux ekhiyng hmaythungsmphssraeriyngchidkn 2 kha aehktahlxkklxkkhangthahangokng dd dd dd dd dd dd dd dd dd ethiybekhiyng hmaythungsmphssraeriyngchidkn 3 kha ehnnkhkkklukrycwncit dd dd dd dd dd dd dd dd dd thbekhiyng hmaythungsmphssrasxngsraeriyngknsrala 2 kha esiyngeluxnlnkhrnkhrunphunphiphph dd dd dd dd dd dd dd dd dd ethiybaexk hmaythungsmphssrathimisraxunkhn 1 sra xyuplaywrrkh pibcapicapaaelakahlng dd dd dd dd dd dd dd dd dd aethrkekhiyng hmaythungmisraxunkhn 1 sra xyutnwrrkh sinbuyaelwnxngaekwcalatay dd dd dd dd dd dd dd dd dd aethrkaexk epnlksnaediywkbethiybaexkaetmisraxunkhn 2 sra aetehnknyngimthnidbxkklaw dd dd dd dd dd dd dd dd dd ymk hmaythungkarsakha thungwdthxngthxngthabxyuplabeplng dd dd dd dd dd dd dd dd dd khu hmaythungsmphsxksrchidkn 2 kha thiephthphysarphdkacdaekhlw dd dd dd dd dd dd dd dd dd ethiybkhu hmaythungsmphsxksrchidkn 3 kha maaeplngepliynaeplkipimehmuxnkxn dd dd dd dd dd dd dd dd dd ethiymrth hmaythungsmphsxksrchidkn 4 kha oxxkexyxawrntxngcrcak dd dd dd dd dd dd dd dd dd ethiybrth hmaythungsmphsxksrchidkn 5 kha maoryrwngeriymrsernunwl dd dd dd dd dd dd dd dd dd thbkhu khuxsmphsxksr 2 xksreriyngkn 2 kha cndaweduxneluxnlbipcakfa dd dd dd dd dd dd dd dd dd aethrkkhu epnsmphsxksrthimixksrxunkhn 1 kha twkhnediywhlngedinindngaedn dd dd dd dd dd dd dd dd dd nissy hmaythungsmphsxksrrahwangplaywrrkhhnakbtnwrrkhhlng funwioykhoskesraekhainhxng ehnaethnthxngthiprathmphirmysngwn dd dd dd dd dd dd dd dd dd nissit xksrplaywrrkhhnasmphsxksrthisxngkhxngwrrkhhlng ihplabplummiidlumlaxaly khidaelwihhwncharakathrwng swsdi dd dd dd dd dd dd dd dd dd smphsinthuxepnxlngkarthangphasathingdngamkhxngwrrnsilpithyxyanghnung khapraphnththiaephrwphrawdwysmphsinyxmfngrunihl aetthngnikhathiichtxngdithngesiyngaelakhwamhmay smphsinkhxngokhlngsisuphaphkcamithnginwrrkhediywkn aelarahwangwrrkhkhxngbathediywkn thngsmphssra aelasmphsxksr hakimmismphsxksrrahwangwrrkhaerkkbwrrkhhlngkhxngaetlabath wrrkhhlngkhwrepnkhathimismphsxksr esiyngkhxngokhlngkcafngeluxnihlxangxing aekikhkrmsilpakr karpraphnthokhlngsisuphaph 2548 bthkhwamekiywkbwrrnkrrmniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodyephimkhxmul duephimthi sthaniyxy olkwrrnsilpekhathungcak https th wikipedia org w index php title khakhlxngcxng amp oldid 8404544, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม