ตัวรับเอฟซี หรือ เอฟซี รีเซพเตอร์ (อังกฤษ: Fc Receptor) คือเป็นโปรตีนบนผิวของเซลล์ในระบบภูมิคุ้มกัน ที่ทำหน้าที่เป็นรีเซพเตอร์ (ตัวรับหรือจับ) ของแอนติบอดีส่วนขา (Fc component, Constant region) เมื่อจับได้จะส่งสัญญาณเข้าไปสู่เซลล์ ต่างๆกันตามชนิดของแอนติบอดี ชนิดของรีเซพเตอร์ และ ชนิดของเซลล์ ส่งผลให้เซลล์ทำงานต่างๆ เช่น ฟาโกไซโทซิส (การทำลายแบคทีเรียโดยการนำเข้าเซลล์), degranulation (การปล่อยสารในเวซิเคิลในเซลล์ออกไป) และอื่นๆ โดยตัวรับเอฟซีแต่ละชนิดก็จะเจาะจงกับแอนติบอดีแต่ละไอโซไทป์ (isotype) และด้วยหน้าที่นี้จึงถือว่าตัวรับเอฟซีเป็นตัวเล่นที่สำคัญในระบบภูมิคุ้มกันส่วนของเหลว (humoral immune system)
ภาพไดอะแกรมแสดง ปฏิกิริยาระหว่างตัวรับเอฟซีและ
แอนติเจนที่ถูกตรวจจับด้วยแอนติบอดี
เนื่องจากตัวรับเอฟซีมีหลายชนิดมาก และ จับกับแอนติบอดีต่างๆกันไป จึงแบ่งชนิดของมันตามแอนติบอดีที่มันจับ โดยให้ชื่อเป็นอักษรกรีกของแอนติบอดีนั้นๆ อย่างเช่น Fc Receptor ใด จับกับ IgA ก็จะมีชื่อว่า Fc-alpha Receptor (FcαR) , จับกับ IgE ก็จะมีชื่อว่า Fc-epsilon Receptor (FcεR) , จับกับ IgG ก็จะมีชื่อว่า Fc-gamma receptors (FcγR) เป็นต้น กรณีที่มีซับคลาส ก็จะใช้ตัวเลขโรมัน ต่อท้ายระบุลงไป เช่น FcγRI, FcγRII
โครงสร้างของตัวรับเอฟซี ส่วนมากจะเป็นโปรตีนหลายๆ ซับยูนิตมารวมกัน ส่วนมากจะเป็นโปรตีนในกลุ่ม Immunoglobulin superfamily ซึ่งประกอบด้วย สายแอลฟา ที่มีส่วนอยู่นอกเซลล์ไว้จับกับแอนติบอดี สายบีตา และ สายแกมมา สองสายที่ใช้ในการส่งสัญญาณเข้าในเซลล์ ซึ่งตัวรับเอฟซีแต่ละตัวไม่จำเป็นต้องมีทุกสายครบ ขึ้นอยู่กับชนิดของตัวรับเอฟซีนั้นๆ จากโครงสร้างของตัวรับเอฟซีสามารถถูกแบ่งได้คร่าวๆเป็นสามกลุ่มดังนี้
- Receptors with immunglobulin-like domain ได้แก่ FcγRs, FcεRI, FcαRI, polymeric immunoglobulin receptor (pIgR) , IgA/IgM-R (Fcα/μR)
- Receptors with immunglobulin-like domain ได้แก่ FcRn (neonatal FcR)
- Receptors with immunglobulin-like domain ได้แก่ FcεRI (CD23)
ตารางสรุป
| ชนิด Receptor | แอนติบอดีที่จับ | ความสามารถในการจับ (Affinity) | พบบนเซลล์ | ปฏิกิริยาตอบสนองของเซลล์ |
| FcγRI (CD64) | IgG1 and IgG3 | สูง (Kd ~ 10-9 M) | Macrophages
Neutrophils
Eosinophils
Dendritic cells | Phagocytosis
Cell activation
กระตุ้นการเกิด respiratory burst
กระตุ้นการกำจัดเชื้อโรค |
| FcγRIIA (CD32) | IgG | ต่ำ (Kd > 10-7 M) | Macrophages
Neutrophils
Eosinophils
เกล็ดเลือด
Langerhans cells | Phagocytosis
Degranulation (eosinophils) |
| FcγRIIB1 (CD32) | IgG | ต่ำ (Kd > 10-7 M) | บีเซลล์
Mast cells | ไม่เกิด phagocytosis
ยับยั้งการทำงานของเซลล์ |
| FcγRIIB2 (CD32) | IgG | ต่ำ (Kd > 10-7 M) | Macrophages
Neutrophils
Eosinophils | Phagocytosis
ยับยั้งการทำงานของเซลล์ |
| FcγRIIIA (CD16a) | IgG | ต่ำ (Kd > 10-6 M) | NK cells | กระตุ้นให้ทำลายเซลล์ที่ไม่ต้องการโดย วิธี antibody-dependent cell-mediated cytotoxicity (ADCC) |
| FcγRIIIB (CD16b) | IgG | ต่ำ (Kd > 10-6 M) | Eosinophils
Macrophages
Neutrophils
Mast cells
Follicular dendritic cells | กระตุ้นการฆ่าเชื้อโรค |
| FcεRI | IgE | สูงที่สุด (Kd ~ 10-10 M) | Mast cells
Eosinophils
Basophils
Langerhans cells | Degranulation |
| FcεRII (CD23) | IgE | ต่ำ (Kd > 10-7 M) | บีเซลล์
Eosinophils
Langerhans cells | เกี่ยวกับการเกาะติดของเซลล์ (adhesion molecule)
เป็น growth factor ของ บีเซลล์ |
| FcαRI (CD89) | IgA | ต่ำ (Kd > 10-6 M) | Monocytes
Macrophages
Neutrophils
Eosinophils | Phagocytosis
กระตุ้นการฆ่าเชื้อโรค
และอื่นๆตามชนิดเซลล์ |
| Fcα/μR | IgA and IgM | สูงสำหรับ IgM, ปานกลางสำหรับ IgA | บีเซลล์
Mesangial cells
Macrophages | Endocytosis
กระตุ้นการฆ่าเชื้อโรค
ป้องกันการสร้างแอนติบอดีที่ต่อต้านตัวเอง (autoimmunity) |
| FcRn | IgG | | Monocytes
Macrophages
Dendritic cells
Epithelial cells
Endothelial cells
Hepatocytes
| ส่งผ่านแอนติบอดี IgG จากแม่สู่ลูกในครรภ์ ผ่านทางรก
ส่งผ่านแอนติบอดี IgG จากแม่ สู่ ทารกผ่านทางน้ำนม
ป้องกัน IgG จากการถูกย่อยสลาย |
| pIgR | dimerIgA และ polymerIgM | | เซลล์เยื่อบุ (epithelial cell) | ส่งผ่านแอนติบอดี dimerIgA จากเซลล์ร่างกายสู่น้ำเมือกในท่อลำเลียง (transcytosis) |
การส่งสัญญาณเข้าสู่เซลล์ ส่วนใหญ่ใช้ผ่าน โปรตีน สาย บีตา และ แกมมา ที่มี โปรตีนโมทิฟที่มีกรดอะมิโนไทโรซีน เป็นกลไกการส่งสัญญาณ ชื่อ Immunoreceptor tyrosine-based activation motif (ITAM) ที่มีผลในทางกระตุ้น หรือ Immunoreceptor tyrosine-based inhibitory motif (ITIM) ที่มีผลในทางยับยั้งการทำงานของเซลล์ สำหรับตัวรับเอฟซีบางชนิดจะไม่มีโปรตีนโมทิฟที่ว่ามา แต่จะมี โปรตีนโมทิฟอื่นแทนในการส่งสัญญาณเข้าสู่เซลล์ เช่น ใน Fcα/μR และ pIgR จะมี dileucine motif และ Glycophosphatidylinositol (GPI) anchor
การทำงานของเซลล์หลังได้รับสัญญาณ การกระตุ้นให้กรานูลาของมาสต์เซลล์แตกออก (degranulation) โดยปฏิกิริยาระหว่าง IgE กับ FcεRI. 1 = แอนติเจน; 2 = IgE; 3 = FcεRI; 4 = สารหลั่งที่ถูกสร้างก่อน (preformed mediators: histamine, proteases, chemokines, heparin) ; 5 = แกรนูลา; 6 - มาสต์เซลล์ (mast cell) ; 7 - สารที่เกิดใหม่หลังการ degranulation เช่น prostaglandins, leukotrienes, thromboxanes, platelet-activating factor
เมื่อเซลล์ที่มีตัวรับเอฟซีบนเซลล์ ได้รับการส่งสัญญาณเข้าภายในเซลล์แล้ว เซลล์จะมีการตอบสนองหลักๆ 3 แบบ ซึ่งจะแตกต่างกันไปตามชนิดของเซลล์ ดังนี้
- ผลต่อการนำแอนติเจนเข้าสู่เซลล์ซึ่งอาจเป็น endocytosis หรือฟาโกไซโทซิส (phagocytosis) ก็ได้
- ผลต่อการสังเคราะห์สารในเซลล์ เช่น ไซโตคีน (Cytokine) และอื่นๆ
- ผลทำให้เซลล์ปล่อยสารบางอย่างออกมา (Degranulation) เช่นใน เอ็นเค เซลล์ (NK cell) ที่จะปล่อยสารออกมาฆ่าเซลล์ที่ถูกแอนติบอดีจับได้ หรือ ในมาสต์เซลล์ ที่ปล่อยสารภูมิแพ้ เช่น ฮิสตามีน ออกมา
ดูเพิ่ม - Fc receptor-like molecule
อ้างอิง - Immunobiology. 5th ed. Janeway, Charles A.; Travers, Paul; Walport, Mark; Shlomchik, Mark. New York and London: Garland Publishing; c2001.
เอฟซ, เซพเตอร, วร, บเอฟซ, หร, งกฤษ, receptor, อเป, นโปรต, นบนผ, วของเซลล, ในระบบภ, มก, ทำหน, าท, เป, นร, เซพเตอร, วร, บหร, อจ, ของแอนต, บอด, วนขา, component, constant, region, เม, อจ, บได, จะส, งส, ญญาณเข, าไปส, เซลล, างๆก, นตามชน, ดของแอนต, บอด, ชน, ดของร, เซ. twrbexfsi hrux exfsi riesphetxr xngkvs Fc Receptor khuxepnoprtinbnphiwkhxngesllinrabbphumikhumkn thithahnathiepnriesphetxr twrbhruxcb khxngaexntibxdiswnkha Fc component Constant region emuxcbidcasngsyyanekhaipsuesll tangkntamchnidkhxngaexntibxdi chnidkhxngriesphetxr aela chnidkhxngesll sngphlihesllthangantang echn faokisothsis karthalayaebkhthieriyodykarnaekhaesll degranulation karplxysarinewsiekhilinesllxxkip aelaxun odytwrbexfsiaetlachnidkcaecaacngkbaexntibxdiaetlaixosithp isotype aeladwyhnathinicungthuxwatwrbexfsiepntwelnthisakhyinrabbphumikhumknswnkhxngehlw humoral immune system phaphidxaaekrmaesdng ptikiriyarahwangtwrbexfsiaela aexntiecnthithuktrwccbdwyaexntibxdi enuxha 1 rabbkareriykchuxkhxngtwrbexfsi 2 okhrngsrangkhxngtwrbexfsi 2 1 tarangsrup 3 karsngsyyanekhasuesll 4 karthangankhxngesllhlngidrbsyyan 5 duephim 6 xangxingrabbkareriykchuxkhxngtwrbexfsi aekikhenuxngcaktwrbexfsimihlaychnidmak aela cbkbaexntibxditangknip cungaebngchnidkhxngmntamaexntibxdithimncb odyihchuxepnxksrkrikkhxngaexntibxdinn xyangechn Fc Receptor id cbkb IgA kcamichuxwa Fc alpha Receptor FcaR cbkb IgE kcamichuxwa Fc epsilon Receptor FceR cbkb IgG kcamichuxwa Fc gamma receptors FcgR epntn krnithimisbkhlas kcaichtwelkhormn txthayrabulngip echn FcgRI FcgRIIokhrngsrangkhxngtwrbexfsi aekikhswnmakcaepnoprtinhlay sbyunitmarwmkn swnmakcaepnoprtininklum Immunoglobulin superfamily sungprakxbdwy sayaexlfa thimiswnxyunxkeslliwcbkbaexntibxdi saybita aela sayaekmma sxngsaythiichinkarsngsyyanekhainesll sungtwrbexfsiaetlatwimcaepntxngmithuksaykhrb khunxyukbchnidkhxngtwrbexfsinn cakokhrngsrangkhxngtwrbexfsisamarththukaebngidkhrawepnsamklumdngni Receptors with immunglobulin like domain idaek FcgRs FceRI FcaRI polymeric immunoglobulin receptor pIgR IgA IgM R Fca mR Receptors with immunglobulin like domain idaek FcRn neonatal FcR Receptors with immunglobulin like domain idaek FceRI CD23 tarangsrup aekikh chnid Receptor aexntibxdithicb khwamsamarthinkarcb Affinity phbbnesll ptikiriyatxbsnxngkhxngesllFcgRI CD64 IgG1 and IgG3 sung Kd 10 9 M MacrophagesNeutrophilsEosinophilsDendritic cells PhagocytosisCell activationkratunkarekid respiratory burstkratunkarkacdechuxorkhFcgRIIA CD32 IgG ta Kd gt 10 7 M MacrophagesNeutrophilsEosinophilsekldeluxdLangerhans cells Phagocytosis Degranulation eosinophils FcgRIIB1 CD32 IgG ta Kd gt 10 7 M biesllMast cells imekid phagocytosisybyngkarthangankhxngesllFcgRIIB2 CD32 IgG ta Kd gt 10 7 M MacrophagesNeutrophilsEosinophils PhagocytosisybyngkarthangankhxngesllFcgRIIIA CD16a IgG ta Kd gt 10 6 M NK cells kratunihthalayesllthiimtxngkarody withi antibody dependent cell mediated cytotoxicity ADCC FcgRIIIB CD16b IgG ta Kd gt 10 6 M EosinophilsMacrophagesNeutrophilsMast cells Follicular dendritic cells kratunkarkhaechuxorkhFceRI IgE sungthisud Kd 10 10 M Mast cellsEosinophilsBasophilsLangerhans cells DegranulationFceRII CD23 IgE ta Kd gt 10 7 M biesllEosinophilsLangerhans cells ekiywkbkarekaatidkhxngesll adhesion molecule epn growth factor khxng biesllFcaRI CD89 IgA ta Kd gt 10 6 M MonocytesMacrophagesNeutrophilsEosinophils Phagocytosiskratunkarkhaechuxorkh aelaxuntamchnidesllFca mR IgA and IgM sungsahrb IgM panklangsahrb IgA biesllMesangial cellsMacrophages Endocytosiskratunkarkhaechuxorkhpxngknkarsrangaexntibxdithitxtantwexng autoimmunity FcRn IgG MonocytesMacrophagesDendritic cellsEpithelial cellsEndothelial cellsHepatocytes sngphanaexntibxdi IgG cakaemsulukinkhrrph phanthangrksngphanaexntibxdi IgG cakaem su tharkphanthangnanmpxngkn IgG cakkarthukyxyslaypIgR dimerIgA aela polymerIgM eslleyuxbu epithelial cell sngphanaexntibxdi dimerIgA cakesllrangkaysunaemuxkinthxlaeliyng transcytosis karsngsyyanekhasuesll aekikhswnihyichphan oprtin say bita aela aekmma thimi oprtinomthifthimikrdxamionithorsin epnklikkarsngsyyan chux Immunoreceptor tyrosine based activation motif ITAM thimiphlinthangkratun hrux Immunoreceptor tyrosine based inhibitory motif ITIM thimiphlinthangybyngkarthangankhxngesll sahrbtwrbexfsibangchnidcaimmioprtinomthifthiwama aetcami oprtinomthifxunaethninkarsngsyyanekhasuesll echn in Fca mR aela pIgR cami dileucine motif aela Glycophosphatidylinositol GPI anchorkarthangankhxngesllhlngidrbsyyan aekikh karkratunihkranulakhxngmastesllaetkxxk degranulation odyptikiriyarahwang IgE kb FceRI 1 aexntiecn 2 IgE 3 FceRI 4 sarhlngthithuksrangkxn preformed mediators histamine proteases chemokines heparin 5 aekrnula 6 mastesll mast cell 7 sarthiekidihmhlngkar degranulation echn prostaglandins leukotrienes thromboxanes platelet activating factor emuxesllthimitwrbexfsibnesll idrbkarsngsyyanekhaphayinesllaelw esllcamikartxbsnxnghlk 3 aebb sungcaaetktangkniptamchnidkhxngesll dngni phltxkarnaaexntiecnekhasuesllsungxacepn endocytosis hruxfaokisothsis phagocytosis kid phltxkarsngekhraahsarinesll echn isotkhin Cytokine aelaxun phlthaihesllplxysarbangxyangxxkma Degranulation echnin exnekh esll NK cell thicaplxysarxxkmakhaesllthithukaexntibxdicbid hrux inmastesll thiplxysarphumiaeph echn histamin xxkmaduephim aekikhFc receptor like moleculexangxing aekikhImmunobiology 5th ed Janeway Charles A Travers Paul Walport Mark Shlomchik Mark New York and London Garland Publishing c2001 bthkhwamekiywkbaephthysastrniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodyephimkhxmul duephimthi sthaniyxy aephthysastr bthkhwamekiywkbchiwwithyaniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodyephimkhxmulekhathungcak https th wikipedia org w index php title exfsi riesphetxr amp oldid 5609833, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
