โรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ
โรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ เดิมเคยเป็นโรงเรียนสตรีประจำมณฑลพายัพมาก่อน ปัจจุบันเปิดทำการเรียนการสอนแบบสหศึกษาในระดับมัธยมศึกษา
| โรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ | |
|---|---|
| ที่ตั้ง | |
| ข้อมูล | |
| ประเภท | โรงเรียนประจำจังหวัดของรัฐ โรงเรียนมัธยมศึกษาขนาดใหญ่พิเศษ |
| คำขวัญ | สุสิกฺขิตา อติจริยา (เรียนดี มีมารยาทงาม) |
| สถาปนา | 25 มีนาคม พ.ศ. 2449 (โรงเรียนสตรีประจำมณฑลพายัพ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2464) |
| ผู้ก่อตั้ง | "เจ้าอินทวโรรสสุริยวงษ์" เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 8 พระผู้พระราชทานนาม "สมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า" (7 มกราคม พ.ศ. 2471) |
| ผู้อำนวยการ | นายสุพล ประสานศรี |
| จำนวนนักเรียน | 2,805 คน[ต้องการอ้างอิง] |
| สี | ███ ฟ้า ███ ขาว |
| เพลง | มาร์ชฟ้า-ขาว |
| ดอกไม้ | กาสะลอง |
| เว็บไซต์ | www.wattano.ac.th |
ชื่อโรงเรียน
- พ.ศ. 2449: โรงเรียนสตรีประจำมณฑลพายัพ "ยุพราชวิทยาลัย"
- พ.ศ. 2471: โรงเรียนสตรีประจำมณฑลพายัพ "วัฒโนทัยพายัพ"
- พ.ศ. 2476: โรงเรียนสตรีวัฒโนทัยพายัพ
- พ.ศ. 2517: โรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ
ประวัติ
โรงเรียนสตรีเจ้าหลวงประจำมณฑลพายัพ
โรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ เป็นโรงเรียนสตรีของรัฐบาลแห่งแรกในจังหวัดเชียงใหม่ เปิดทำการสอนเมื่อวันที่ 25 มีนาคม พ.ศ. 2449 (ร.ศ. 125) โดยพระราชดำริของเจ้าอินทวโรรสสุริยวงศ์ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 8 พระองค์มีพระราชประสงค์ที่จะก่อตั้งโรงเรียนสอนเด็กหญิงในนครเชียงใหม่ โดยทรงพระกรุณาโปรดให้ขุนอุปกรณ์ศิลปศาสตร์ ข้าหลวงธรรมการมณฑลพายัพ และนายพันตรีเจ้าไชยสงคราม กรมการเมืองเชียงใหม่ ติดต่อขอใช้คุ้มเจ้าเรือนคำ ถนนแม่ข่า เป็นที่ตั้งโรงเรียนและทรงรับอุปการะ โดยมีนางอบเชย เป็นครูใหญ่คนแรก วันเปิดทำการเรียนการสอนมีนักเรียนทั้งสิ้น 70 คน
ใน พ.ศ. 2457 ขุนอุปกรณ์ศิลปสาตร์ ธรรมการมณฑลพายัพ ดำเนินการให้เปิดทำการสอน ณ บริเวณบ้านพักธรรมการจังหวัดใกล้วัดดอกเอื้อง ต่อจากนั้นหลวงอนุภาณสิศยานุสรรค์ ธรรมการมณฑลคนต่อมาดำเนินการต่อ โดยมีนางจำรัส หงสกุล เป็นครูใหญ่ และในปีถัดมา เมื่อโรงเรียนชายที่ตั้ง ณ คุ้มหลวง ข้างวัดดวงดีย้ายไป โรงเรียนสตรีจึงได้ย้ายไปแทนที่ตามคำสั่งมณฑลพายัพ สมัยขุนเชิดวิชาครูเป็นธรรมการ เปิดทำการสอนครั้งแรก วันที่ 1 พฤษภาคม 2459 และได้ใช้ชื่อโรงเรียนว่า โรงเรียนสตรีประจำมณฑลพายัพ "ยุพราชวิทยาลัย" มีรองอำมาตย์โท ขุนอาจวิชาสรร เป็นครูใหญ่ ต่อมาใน พ.ศ. 2460 รื้ออาคารเรียนที่วัดดวงดี ไปสร้างใหม่ในที่ดินของอำมาตย์ตรีเจ้าราชบุตร เสนาคลัง บริเวณถนนพระปกเกล้าเป็นเจ้า (ปัจจุบันคือ ถนนพระปกเกล้า) ซึ่งเป็นที่ตั้งของวิทยาลัยอาชีวศึกษาในปัจจุบัน เปิดทำการสอนวันที่ 1 พฤษภาคม 2461
ในวันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2464 หลวงวิสณฑ์ดรุณการ ธรรมการมณฑลพายัพ มีคำสั่งประกาศที่ 771 ให้แยกโรงเรียนสตรีประจำมณฑลพายัพ "ยุพราชวิทยาลัย" ที่มีครูใหญ่เพียงคนเดียว คือ รองอำมาตย์โทขุนอาจวิชาสรร โดยได้เพิ่ม นางเพิ่ม วิสณฑ์ดรุณการ รักษาการแทนครูใหญ่ และได้รับการยกฐานะเป็น โรงเรียนสตรีประจำมณฑลพายัพ รับนักเรียนสตรีตั้งแต่ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 และรับนักเรียนชายอายุไม่เกิน 12 ปีเต็ม
โรงเรียนสตรีประจำมณฑลพายัพ "วัฒโนทัยพายัพ" นามพระราชทาน
ใน พ.ศ. 2471 พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าทศศิริวงศ์ สมุหเทศาภิบาลมณฑลพายัพได้นำความกราบบังคมทูลเพื่อขอพระราชทานนามโรงเรียนจากสมเด็จพระพันวัสสามาตุจฉาเจ้า (พระราชอิสริยยศปัจจุบัน คือสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ) โดยทรงพระกรุณาโปรดกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานนามโรงเรียนจากพระนามเดิม “ สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา” ว่า “วัฒโนทัยพายัพ" (เป็นคำที่สนธิกัน ระหว่างคำว่า วัฒนา และ อุทัย ) ต่อมาในวันที่ 7 มกราคม 2471 สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมเสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอเจ้าฟ้า กรมหลวงเพชรบุรีราชสิรินทร (พระราชอิสริยยศปัจจุบันคือสมเด็จพระราชปิตุจฉา เจ้าฟ้าวไลยอลงกรณ์ นรินทรเทพยกุมารี กรมหลวงเพชรบุรีราชสิรินธร) ทรงประกอบพิธีเปิดป้ายนามโรงเรียน สตรีประจำมณฑลพายัพ "วัฒโนทัยพายัพ " ต่อมาใน พ.ศ. 2474 ธรรมการมณฑลให้รวมโรงเรียนสตรีประจำมณฑลพายัพ วัฒโนทัยพายัพ และโรงเรียนสตรีประจำจังหวัด (โรงเรียนคำเที่ยงอนุสสรณ์ในปัจจุบัน ตั้งเมื่อ พ.ศ. 2468) เริ่มรับนักเรียนประจำเข้าเรียนในแผนกสามัญ
พระราชชายาเจ้าดารารัศมีเสด็จทรงเป็นประธานพิธีเปิด “ตึกคำเที่ยงนฤมิตร” แห่งโรงเรียนสตรีประจำมณฑลพายัพ “วัฒโนทัยพายัพ” วันที่ 24 พฤศจิกายน 2475 เวลา 16.30 น.
คำประทานกราบทูลพระราชชายาเจ้าดารารัศมีของหลวงอนุสารสุนทร กรมการพิเศษจังหวัดเชียงใหม่
“ ...ข้าพระพุทธเจ้าขอประทานกราบทูลแสดงความปิติยินดีในพระกรุณาธิคุณเป็นล้นเกล้า ฯ ข้าพระพุทธเจ้าขอประทานพระกรุณาทรงเปิดผ้าคลุมนามตึกและเสด็จทรงเหยียบ“ตึกคำเที่ยงนฤมิตร” หลังนี้เพื่อความเป็นสวัสดิมงคลแก่สถานที่และบรรดานักเรียนที่จะได้อาศัยใช้ประโยชน์ในการศึกษา สืบไป ...”
ทรงรับเป็นองค์อุปถัมภ์โรงเรียนโปรดให้ครูช่างฟ้อนเมืองทุกแบบและฟ้อนม่านมุ้ยเชียงตาในวังมาสอนนักเรียนด้วยเพื่อเป็นการสืบทอดมรดกทางนาฏศิลป์ ที่โรงเรียนภูมิใจมากในปีนั้นได้เปิดสอนสาขาฝึกหัดครูประกาศนียบัตร (ป.) และครูประถม (ปป.) ปัจจุบันคือ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่
ใน พ.ศ. 2476 ทางราชการเปลี่ยนแปลงระเบียบการปกครองส่วนภูมิภาค ยกเลิกการปกครองแบบมณฑล ยุบกองธรรมการมณฑล โรงเรียนสตรีประจำมณฑลพายัพ “วัฒโนทัยพายัพ” จึงได้ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตเติมคำว่า "พายัพ" เพื่อรักษาประวัติว่าเคยเป็นโรงเรียนสตรีประจำมณฑลพายัพมาก่อนและเติมคำว่า “สตรี" หัวนามโรงเรียน จึงมีชื่อทางการว่า โรงเรียนสตรีวัฒโนทัยพายัพ แผนกสามัญเปิดทำการสอนตั้งแต่ชั้นประถมปีที่ 1 ถึงชั้นมัธยมปีที่ 8 ในเวลาต่อมา เนื่องจากบริเวณโรงเรียนคับแคบจึงได้ย้ายมาตั้ง ณ ที่ปัจจุบัน ซึ่งเดิมเป็นวัดร้างชื่อ “วัดสีเสียด” เริ่มก่อสร้างตึกเรียนวันที่ 6 สิงหาคม 2481
พ.ศ. 2481 โรงเรียนสาขาสตรีวัฒโนทัยพายัพที่เป็นที่ตั้ง “ตึกคำเที่ยงนฤมิตร” ได้เป็นอิสระจากการปกครองของโรงเรียนสตรีวัฒโนทัยพายัพ และได้รับชื่อใหม่ว่า “โรงเรียนคำเที่ยงอนุสสรณ์” ต่อมาในวันที่ 21 มกราคม 2482 ประกอบพิธีเปิดโรงเรียน โดยพันโทประยูร ภมรมนตรี รัฐมนตรีสั่งราชการกระทรวงศึกษาธิการเป็นประธานในพิธี ต่อมาในช่วง พ.ศ. 2484 – 2488 ระหว่างสงครามมหาเอเชียบูรพา โรงเรียนสตรีวัฒโนทัยพายัพเป็นสถานที่พักของทหารญี่ปุ่น โรงเรียนจึงต้องย้ายไปทำการสอนที่โรงเรียนฮั่วเอง โรงเรียนฮั่วเคี้ยว ถนนช้างคลาน และโรงเรียนวัดพระนอนหนองผึ้ง (จันทราราษฎร์ประสาท) ตำบลหนองผึ้ง อำเภอสารภี จังหวัดเชียงใหม่ และใน พ.ศ. 2517 โรงเรียนได้เปิดรับนักเรียนชายในระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย จึงได้ทำการเปลี่ยนชื่อโรงเรียนจากเดิม "โรงเรียนสตรีวัฒโนทัยพายัพ" เป็น "โรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ"
โรงเรียนสตรีวัฒโนทัยพายัพกับพระบรมราชจักรีวงศ์
18 พฤศจิกายน พ.ศ. 2498 พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์และหม่อมเอลิสะเบธ จักรพงษ์ เสด็จเยี่ยมโรงเรียน และทรงลงพระนามในสมุดเยี่ยม ต่อมาในวันที่ 8 มีนาคม พ.ศ. 2501 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมโรงเรียน และทรงลงพระปรมาภิไธย ในสมุดเยี่ยมโรงเรียน ต่อมาในวันที่ 7 มกราคม พ.ศ. 2522 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีเสด็จเป็นองค์ประธานในพิธีเปิดอาคารเรียน "อลงกรณ์ศิลป์" ต่อมาในวันที่ 7 มกราคม พ.ศ. 2528 สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาส ราชนครินทร์ เสด็จพระราชดำเนินเป็นองค์ประธานในพิธีเปิดพระราชานุสาวรีย์สมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า และทรงเปิดอาคารเรียน "ศรีสวรินทิรา" พร้อมทั้งอาคารสมาคมศิษย์เก่าโรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ
ในวันที่ 3 สิงหาคม 2549 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดพิพิธภัณฑ์การศึกษาโรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ จังหวัดเชียงใหม่ และเมื่อวันที่ 19 มกราคม 2558 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดอาคารพยาบาล "อาคาร 150 ปี ศรีสวรินทิรานุสรณีย์" แล้วทรงปลูกต้นไม้ เสด็จพระราชดำเนินทอดพระเนตรห้องพยาบาล ทอดพระเนตรนิทรรศการส่งเสริมสุขภาพ โอกาสนี้ ทรงเสด็จฉายพระฉายาลักษณ์ ร่วมกับผู้บริหารและครูโรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ
รายนามผู้บริหาร
| ลำดับ | รายนาม | ระยะเวลาดำรงตำแหน่ง |
|---|---|---|
| 1 | นางสาวอบเชย | พ.ศ. 2449-2457 |
| 2 | นางจำรัส หงสกุล | พ.ศ. 2457-2459 |
| 3 | รองอำมาตย์โท ขุนอาจวิชาสรร | พ.ศ. 2459-2464 |
| 4 | นางเพิ่ม วิสณฑ์ดรุณการ | พ.ศ. 2464-2474 |
| 5 | นางจินดา บริหารสิกขกิจ | พ.ศ. 2474-2475 |
| 6 | ขุนจรรยาวิฑูร | พ.ศ. 2475-2476 |
| 7 | นางสาวทองอยู่ เกษกาญจน์ | พ.ศ. 2476-2478 |
| 8 | ม.ล.ประชุม ปาลกวงศ์ ณ อยุธยา | พ.ศ. 2478-2482 |
| 9 | นางอาภรณ์ คชเสนีย์ | พ.ศ. 2482-2485 |
| 10 | นางสมบูรณ์ ธรรมครองอาตม์ | พ.ศ. 2485-2487 |
| 11 | นางชุมศิริ สิทธิพงษ์ | พ.ศ. 2487-2488 |
| 12 | นางทองอยู่ วสันตทัศน์ | พ.ศ. 2488-2509 |
| 13 | นางเสาวนีย์ แขมมณี | พ.ศ. 2509-2509 |
| 14 | คุณหญิงสวาท รัตนวราห | พ.ศ. 2509-2522 |
| 15 | นางนิภา นินทบดี | พ.ศ. 2522-2525 |
| 16 | นางบุญรัตน์ โรจนศักดิ์ | พ.ศ. 2525-2528 |
| 17 | นางดาวเรือง รัตนิน | พ.ศ. 2528-2534 |
| 18 | นางบุญเตี่ยม วังซ้าย | พ.ศ. 2534-2537 |
| 19 | นางพิวัลย์ วิบุลสันติ | พ.ศ. 2537-2541 |
| 20 | นางอรทัย หนองขุ่นสาร | พ.ศ. 2541-2546 |
| 21 | นางปรานอม เชื้อศักดาหงษ์ | พ.ศ. 2546-2551 |
| 22 | นางสาวศรีพรรณ เวียนทอง | พ.ศ. 2551-2556 |
| 23 | นางนิตยา บุญเป็ง | พ.ศ. 2556-2557 |
| 24 | นายนิคม สินธุพงษ์ | พ.ศ. 2557-2558 |
| 25 | นายฐิตติณัฐ ศักดิ์ธนานนท์ | พ.ศ. 2558-2562 |
| 26 | นายสุพล ประสานศรี | พ.ศ. 2562 ถึงปัจจุบัน |
อาคารและสถานที่
อาคารเรียนโรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ มีรายนามอาคารที่คล้องจองกันตั้งแต่อาคารหลังที่ 1-7 ตามลำดับดังนี้ ศิริวิทย์-สิทธิธร-อลงกรณ์ศิลป์-ศรีสวรินทิรา-วัฒนา-ร่มฟ้าเจ้าหลวง-ดวงดารารัศมิ์
- อาคารศิริวิทย์
- อาคารสิทธิธร
- อาคารอลงกรณ์ศิลป์
- อาคารศรีสวรินทิรา
- อาคาร 100 ปี ร่มฟ้าหลวง
- อาคารดวงดารารัศมิ์
- หอประวัติศาสตร์ โรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ จ.เชียงใหม่
- อาคารหอประชุมวัฒโนทัยพายัพ 84 ปี
- อาคารหอประชุมวัฒโนทัยพายัพ
- โรงอาหารวัฒโนทัย 84 ปี
- อาคารสมาคมศิษย์เก่าวัฒโนทัยพายัพ
- อาคารอุตสาหรรม
- อาคารคหกรรม
- อาคารหอสมุดกลาง
- อาคารพลศึกษา
- อาคารเกษตรกรรม
- อาคารพยาบาล 150 ปี ศรีสวรินทิรานุสรณีย์
- สวนพฤษาศาสตร์โรงเรียน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี
- พระราชานุสาวรีย์ สมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า
- พระวิหารพระพุทธรูปองค์จำลอง พระเจ้าแค่งคม
- อาคารประชาสัมพันธ์
อ้างอิง
- แจ้งความกระทรวงธรรมการ แผนกศึกษามณฑล เรื่อง เจ้านครเชียงใหม่ได้ให้ยืมที่บ้านตั้งเป็นโรงเรียนผู้หญิงขึ้น
- แผนกกรมสามัญศึกษา เรื่อง สร้างโรงเรียนสตรีประจำมณฑลพายัพ
- แผนกกรมศึกษาธิการ เรื่อง ประทานเงินบำรุงโรงเรียนประจำมณฑลพายัพ
- แผนกกรมวิสามัญศึกษา เรื่อง พระราชทานสิ่งของบำรุง โรงเรียนสตรีประจำมณฑลพายัพ "วัฒโนทัยพายัพ"
- แผนก กรมศึกษาธิการ เรื่อง การปลูกสร้างสถานที่ให้โรงเรียนสตรีประจำมณฑลพายัพ
แหล่งข้อมูลอื่น
- แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ โรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ
- ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
- แผนที่จากมัลติแมป หรือโกลบอลไกด์
- ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์
พิกัดภูมิศาสตร์: 13°44′33″N 100°29′38″E / 13.742538°N 100.494003°E
- โรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ
- พระราชประวัติสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสาอัยยิกาเจ้า : พระผู้พระราชทานนาม โรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ จาก เว็บไซต์ โรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ]
- พระราชกรณียกิจ ด้านการศึกษา มูลนิธิสมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า
- กองงานในพระองค์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี/พระราชกิจ
- พระราชชายาเจ้าดารารัศมีกับโรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ