โลมาแม่น้ำอาราไกวยา
| โลมาแม่น้ำอาราไกวยา | |
|---|---|
| กะโหลกศีรษะและขากรรไกรล่างของตัวอย่างต้นแบบ (ยาวประมาณ 10 เซนติเมตร) | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Animalia |
| ไฟลัม: | Chordata |
| ชั้น: | Mammalia |
| ชั้นย่อย: | Theria |
| อันดับ: | Artiodactyla |
| อันดับฐาน: | Cetacea |
| อนุอันดับ: | Odontoceti |
| วงศ์ใหญ่: | Inioidea |
| วงศ์: | Iniidae |
| สกุล: | Inia |
| สปีชีส์: | I. araguaiaensis |
| ชื่อทวินาม | |
| Inia araguaiaensis Hrbek, Da Silva, Dutra, Farias, 2014 | |
| แผนที่แสดงการกระจายพันธุ์ของโลมาแม่น้ำในทวีปอเมริกาใต้ I. araguaiaensis คือสีน้ำเงินทางด้านขวา; I. geoffrensis และ I. boliviensis คือ สีเขียวอ่อนและสีม่วงตามลำดับ | |
โลมาแม่น้ำอาราไกวยา (อังกฤษ: Araguaian river dolphin; โปรตุเกส: boto do Araguaia; ชื่อวิทยาศาสตร์: Inia araguaiaensis) เป็นสัตว์ในวงศ์โลมาแม่น้ำ (Iniidae) ในทวีปอเมริกาใต้ ซึ่งมีการประกาศการจำแนกเป็นสปีชีส์ใหม่แยกจากโลมาแม่น้ำแอมะซอน (Inia geoffrensis) ในปี 2557
การค้นพบ
โลมาแม่น้ำอาราไกวยา มีชื่อท้องถิ่นว่า "โบตูดูอาราไกวยา" (boto do Araguaia) จำแนกจากโลมาแม่น้ำแอมะซอน (I. geoffrensis) หรือโลมาสีชมพู ซึ่งเป็นโลมาแม่น้ำชนิดที่เป็นที่รู้จักกันดี เมื่อวันที่ 22 มกราคม 2557 โดยการศึกษาของทีมนักวิทยาศาสตร์ในประเทศบราซิล ลักษณะทั่วไปของโลมาแม่น้ำอาราไกวยาคล้ายคลึงกับโลมาแม่น้ำแอมะซอนมาก จนกระทั่งมีการตรวจสอบข้อมูลไมโครแซเทลไลท์นิวเคลียสและดีเอ็นเอไมโทคอนเดรียจากโลมาในแม่น้ำอาราไกวยาหลายสิบตัว เช่นเดียวกับความแตกต่างในสัณฐานของกะโหลกศีรษะ (โดยทั่วไป โลมาแม่น้ำอาราไกวยามีกะโหลกใหญ่กว่า) ก็ได้ข้อสรุปว่าโลมาดังกล่าวเป็นชนิดใหม่ นอกจากนี้ โลมาแม่น้ำอาราไกวยายังแตกต่างจากโลมาแม่น้ำแอมะซอนและโบลิเวียในด้านจำนวนฟัน (24–28 ซี่ 25–29 ซี่ และ 31–35 ซี่ตามลำดับ) เชื่อว่ามีวิวัฒนาการแยกออกมาจากโลมาแม่น้ำแอมะซอนราว 2 ล้านปีก่อน และจัดเป็นโลมาแม่น้ำชนิดแรกที่ค้นพบหลังจากปี 2461 เมื่อสงครามโลกครั้งที่ 1 ยุติ
โลมาแม่น้ำอาราไกวยาพบกระจายพันธุ์ในแม่น้ำอาราไกวยาในประเทศบราซิล ซึ่งเป็นแม่น้ำที่ไหลไปทางเหนือเป็นระยะทาง 2,600 กิโลเมตร เพื่อไปรวมกับแม่น้ำแอมะซอน เชื่อว่ามีจำนวนประชากรในธรรมชาติราว 1,000 ตัว
สถานะการอนุรักษ์
จำนวนประชากรของโลมาสายพันธุ์นี้มีประมาณ 600 - 1,500 ตัว และมีความหลากหลายทางพันธุกรรมที่จำกัด แหล่งที่อยู่อาศัยของโลมาแม่น้ำอาราไกวยาถูกนำไปใช้ในกิจกรรมทางการเกษตร รวมไปถึงการสร้างเขื่อนในการผลิตกระแสไฟฟ้า โดยปกติแล้วโลมาแม่น้ำอาราไกวยาจะอยู่อาศัยในบริเวณแม่น้ำอาราไกวยาประมาณ 1500 กิโลเมตร จากความยาวแม่น้ำทั้งสิ้น 2110 กิโลเมตร ส่วนในบริเวณแม่น้ำโตคานติน โลมาแม่น้ำอาราไกวยาจะถูกแบ่งแหล่งที่อยู่อาศัยออกเป็น 6 ส่วนโดยเขื่อนทั้งสิ้น 6 แห่ง ส่งผลให้ประชากรโลมาชนิดนี้อยู่ในภาวะอันตราย ส่งผลให้มีผู้เสนอให้จัดโลมาแม่น้ำอาราไกวยาเป็นสิ่งมีชีวิตที่เกือบอยู่ในข่ายใกล้การสูญพันธุ์หรือสถานะที่แย่กว่านั้นตามหลักเกณฑ์การจัดของสหภาพนานาชาติเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติและทรัพยากรธรรมชาติ
ประชากรโลมาแม่น้ำอาราไกวยาส่วนใหญ่อาศัยอยู่รอบ ๆ Cantão State Park ซึ่งมีทะเลสาบเป็นส่วนมากของลุ่มแม่น้ำอาราไกวยา อย่างไรก็ตามชาวประมงในบริเวณนั้นมักฆ่าโลมาชนิดนี้ เนื่องจากโลมาชนิดนี้มักเข้ามากินปลาในแหของชาวประมง การยิงปืนใส่โลมาชนิดนี้เป็นเรื่องที่ปฏิบัติกันโดยทั่วไป แต่ส่วนใหญ่แล้วการยิงปืนมักทำให้เจ้าหน้าที่ของอุทยานได้ยิน ทำให้ชาวประมงบางคนนิยมใช้อาหารมีพิษเพื่อให้โลมาชนิดนี้กิน ประชากรโลมาที่อยู่ทางตอนใต้ที่สุดเป็นประชากรโลมากลุ่มเล็ก ๆ ที่อาศัยอยู่แยกออกจากกัน ซึ่งเป็นโลมาในเขตแม่น้ำโตคานตินเหนือเขื่อน Serra da Mesa
อ้างอิง
- ↑ "พบโลมาแม่น้ำชนิดใหม่ครั้งแรกหลังสงครามโลกครั้งที่ 1". ผู้จัดการออนไลน์. 16 February 2014. สืบค้นเมื่อ 16 February 2014.
- ↑ doi:10.1371/journal.pone.0083623
This citation will be automatically completed in the next few minutes. You can jump the queue or expand by hand - McGrath, M. (2014-01-22). "Brazil dolphin is first new river species since 1918". BBC. สืบค้นเมื่อ 2014-01-23.
- Anderson, N. (2014-01-24). "Inia araguaiaensis: New Species of River Dolphin Found in Brazil". Sci-News.com. สืบค้นเมื่อ 2014-01-30.
- Instituto Araguaia. Projeto Boto do Araguaia 2016-05-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
แหล่งข้อมูลอื่น
- ข้อมูลเกี่ยวข้องกับ Inia araguaiaensis จากวิกิสปีชีส์
