ไข้รากสาดน้อย หรือ ไข้ไทฟอยด์ (อังกฤษ : Typhoid fever; Enteric fever ) เป็นการเจ็บป่วยที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Salmonella enterica serovar Typhi พบได้ทั่วโลกโดยติดต่อผ่านทางการรับประทานอาหารหรือน้ำดื่มที่ปนเปื้อนอุจจาระ ของผู้ป่วย โดยเชื้อแบคทีเรียก่อโรคนี้จะเจาะทะลุผนังลำไส้แล้วถูกจับกินโดยเซลล์แมโครฟาจ (macrophage) จากนั้นเชื้อ Salmonella typhi จะเปลี่ยนโครงสร้างตัวเองเพื่อดื้อต่อการทำลายและสามารถหลบหนีออกจากแมโครฟาจได้ กลไกดังกล่าวทำให้เชื้อดื้อต่อการทำลายโดยแกรนูโลไซต์ ระบบคอมพลีเมนต์ และระบบภูมิคุ้มกัน จากนั้นเชื้อก่อโรคจะกระจายไปทั่วร่างกายผ่านทางน้ำเหลืองขณะที่อยู่ในเซลล์แมโครฟาจ ทำให้เชื้อเข้าสู่ระบบเรติคูโลเอนโดทีเลียม (reticuloendothelial system) และไปยังอวัยวะต่างๆ ทั่วร่างกาย
ไข้รากสาดน้อย หรือไข้ไทฟอยด์ (Typhoid fever) จุดแดง (rose spots) บนหน้าอกของผู้ป่วยไข้รากสาดน้อย ซึ่งเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Salmonella typhi
บัญชีจำแนกและลิงก์ไปภายนอก ICD -10 A 01.0ICD -9002 DiseasesDB 27829 eMedicine oph/686 med/2331 MeSH D014435
จุลชีพก่อโรคนี้เป็นแบคทีเรียแกรมลบ รูปแท่งสั้น ซึ่งเคลื่อนที่โดยแฟลกเจลลัม หลายเส้น (peritrichous flagella) แบคทีเรียเจริญได้ดีที่สุดที่อุณหภูมิกาย 37 °C (99 °F)
อาการ อุบัติการณ์ ของไข้ไทฟอยด์
♦ ระบาดมาก
♦ ระบาด
♦ กระจัดกระจาย
ไข้รากสาดน้อยมีอาการไข้ สูงคงตัวที่ประมาณ 40 °C (104 °F) เหงื่อออกมาก กระเพาะและลำไส้อักเสบ และท้องเสีย ไม่มีเลือดปน อาการที่พบไม่บ่อยเช่นจุดผื่นราบสีกุหลาบหรือสีแดง
โดยทั่วไปแล้วการดำเนินโรคไทฟอยด์แบ่งออกเป็น 4 ระยะหากไม่ได้รับการรักษา ในแต่ละระยะกินเวลาราว 1 สัปดาห์ ในสัปดาห์แรกมีอาการไข้สูงขึ้นทีละน้อยร่วมกับหัวใจเต้นช้า อ่อนเพลีย ปวดศีรษะ และไอ อาจพบการตกเลือดกำเดาราว 1 ใน 4 ของผู้ป่วยและอาจพบอาการปวดท้อง มีภาวะเม็ดเลือดขาวน้อยเกินร่วมกับภาวะอีโอสิโนฟิลน้อยเกินและภาวะลิมโฟไซต์มากเกินสัมพัทธ์ ผลปฏิกิริยาไดอะโซ (diazo reaction) ให้ผลบวก และการเพาะเชื้อจากเลือดปรากฏเชื้อ Salmonella typhi หรือ paratyphi การทดสอบไวดัล (Widal test) เพื่อวินิจฉัยโรคนี้มักให้ผลลบในสัปดาห์แรก
ในสัปดาห์ที่สองหลังติดเชื้อ ผู้ป่วยมักนอนหมดกำลังร่วมกับไข้สูงลอยราว 40 °C (104 °F) และหัวใจเต้นช้า มักพบชีพจรสองยอด (dicrotic pulse wave) ในคลื่นความดันหัวใจ มักพบอาการเพ้อ ผู้ป่วยมักสงบแต่บางครั้งอาจกระสับกระส่าย จุดแดงปรากฏในหน้าอกส่วนล่างและท้องในผู้ป่วยราว 1 ใน 3 หากฟังเสียงปอดอาจพบเสียงอึ๊ด (rhonchi) ที่ฐานปอด ที่ท้องอาจบวมและกดเจ็บที่จตุภาคล่างขวา (right lower quadrant) ซึ่งสามารถได้ยินเสียงท้องร้อง (borborygmi) อาจพบอาการท้องเสียได้ในระยะนี้ โดยถ่ายราว 6-8 ครั้งต่อวันเป็นสีเขียวร่วมกับกลิ่นคล้ายซุปถั่ว แต่ก็อาจพบท้องผูกได้บ่อย ม้ามและตับโตและกดเจ็บ ตรวจเอนไซม์ตับทรานสอะมิเนส (transaminases) สูงขึ้น ปฏิกิริยาไวดัลเป็นบวกชัดเจน ร่วมกับพบแอนติบอดี antiO และ antiH เพาะเชื้อจากเลือดบางครั้งยังให้ผลบวกในระยะนี้
ในสัปดาห์ที่สาม จะพบภาวะแทรกซ้อนมากมาย ได้แก่
ตกเลือดในลำไส้ เนื่องจากการตกเลือดใน Peyer's patches อาการนี้รุนแรงมากแต่มักไม่ทำให้เสียชีวิต ลำไส้ทะลุบริเวณปลายของลำไส้เล็กส่วนปลาย เป็นอาการแทรกซ้อนที่รุนแรงและมักทำให้เสียชีวิต ภาวะนี้อาจเกิดโดยไม่มีอาการใดๆ เตือนก่อนจนเกิดภาวะเลือดเป็นพิษ (septicaemia) หรือเยื่อบุช่องท้องอักเสบ แพร่กระจาย (diffuse peritonitis) สมองอักเสบ ฝีกระจายทั่ว ถุงน้ำดีอักเสบ เยื่อบุหัวใจอักเสบ และกระดูกอักเสบ ไข้จะคงสูงมากและแกว่งเล็กน้อยใน 24 ชั่วโมง ผู้ป่วยมีภาวะขาดน้ำ และผู้ป่วยเพ้อจากพิษไข้ (ระยะไทฟอยด์; typhoid state) ช่วงท้ายสัปดาห์ที่สามอาการไข้ลดลง (ระยะไข้สร่าง) ซึ่งดำเนินต่อไปในสัปดาห์ที่สี่และสัปดาห์สุดท้าย
อ้างอิง Giannella RA (1996). "Salmonella". Baron's Medical Microbiology (Baron S et al , eds.) (4th ed. ed.). Univ of Texas Medical Branch. ISBN 0-9631172-1-1 . CS1 maint: extra text (link) CDC Disease Info
แหล่งข้อมูลอื่น CDC Disease Info Easmon C (2005-04-01). "Typhoid fever and paratyphoid fever". Travel Health . สืบค้นเมื่อ 2008-10-05 . Harrison NG. "Walter Reed and Typhoid Fever, 1897-1911". Historical Collections . สืบค้นเมื่อ 2008-10-05 . O'Hara C (2006-01-26). "Typhoid Fever Led To The Fall Of Athens". Elsevier. สืบค้นเมื่อ 2008-10-05 . Nicolson S (2008-06-26). "Typhoid Fever Led To The Fall Of Athens". BBC News. สืบค้นเมื่อ 2008-10-05 .
ไข, รากสาดน, อย, หร, ไข, ไทฟอยด, งกฤษ, typhoid, fever, enteric, fever, เป, นการเจ, บป, วยท, เก, ดจากเช, อแบคท, เร, salmonella, enterica, serovar, typhi, พบได, วโลกโดยต, ดต, อผ, านทางการร, บประทานอาหารหร, อน, ำด, มท, ปนเป, อนอ, จจาระของผ, วย, โดยเช, อแบคท, เร, . ikhraksadnxy hrux ikhithfxyd xngkvs Typhoid fever Enteric fever epnkarecbpwythiekidcakechuxaebkhthieriy Salmonella enterica serovar Typhi phbidthwolkodytidtxphanthangkarrbprathanxaharhruxnadumthipnepuxnxuccarakhxngphupwy 1 odyechuxaebkhthieriykxorkhnicaecaathaluphnnglaisaelwthukcbkinodyesllaemokhrfac macrophage caknnechux Salmonella typhi caepliynokhrngsrangtwexngephuxduxtxkarthalayaelasamarthhlbhnixxkcakaemokhrfacid klikdngklawthaihechuxduxtxkarthalayodyaekrnuolist rabbkhxmphliemnt aelarabbphumikhumkn caknnechuxkxorkhcakracayipthwrangkayphanthangnaehluxngkhnathixyuinesllaemokhrfac thaihechuxekhasurabbertikhuolexnodthieliym reticuloendothelial system aelaipyngxwywatang thwrangkayikhraksadnxy hruxikhithfxyd Typhoid fever cudaedng rose spots bnhnaxkkhxngphupwyikhraksadnxy sungekidcakechuxaebkhthieriy Salmonella typhibychicaaenkaelalingkipphaynxkICD 10A01 0ICD 9002DiseasesDB27829eMedicineoph 686 med 2331MeSHD014435culchiphkxorkhniepnaebkhthieriyaekrmlb rupaethngsn sungekhluxnthiodyaeflkecllmhlayesn peritrichous flagella aebkhthieriyecriyiddithisudthixunhphumikay 37 C 99 F xakar aekikh xubtikarnkhxngikhithfxyd rabadmak rabad kracdkracay ikhraksadnxymixakarikhsungkhngtwthipraman 40 C 104 F ehnguxxxkmak kraephaaaelalaisxkesb aelathxngesiyimmieluxdpn xakarthiphbimbxyechncudphunrabsikuhlabhruxsiaedng 2 odythwipaelwkardaeninorkhithfxydaebngxxkepn 4 rayahakimidrbkarrksa inaetlarayakinewlaraw 1 spdah inspdahaerkmixakarikhsungkhunthilanxyrwmkbhwicetncha xxnephliy pwdsirsa aelaix xacphbkartkeluxdkaedaraw 1 in 4 khxngphupwyaelaxacphbxakarpwdthxng miphawaemdeluxdkhawnxyekinrwmkbphawaxioxsionfilnxyekinaelaphawalimofistmakekinsmphthth phlptikiriyaidxaos diazo reaction ihphlbwk aelakarephaaechuxcakeluxdpraktechux Salmonella typhi hrux paratyphi karthdsxbiwdl Widal test ephuxwinicchyorkhnimkihphllbinspdahaerkinspdahthisxnghlngtidechux phupwymknxnhmdkalngrwmkbikhsunglxyraw 40 C 104 F aelahwicetncha mkphbchiphcrsxngyxd dicrotic pulse wave inkhlunkhwamdnhwic mkphbxakarephx phupwymksngbaetbangkhrngxackrasbkrasay cudaedngpraktinhnaxkswnlangaelathxnginphupwyraw 1 in 3 hakfngesiyngpxdxacphbesiyngxud rhonchi thithanpxd thithxngxacbwmaelakdecbthictuphakhlangkhwa right lower quadrant sungsamarthidyinesiyngthxngrxng borborygmi xacphbxakarthxngesiyidinrayani odythayraw 6 8 khrngtxwnepnsiekhiywrwmkbklinkhlaysupthw aetkxacphbthxngphukidbxy mamaelatbotaelakdecb trwcexnismtbthransxamiens transaminases sungkhun ptikiriyaiwdlepnbwkchdecn rwmkbphbaexntibxdi antiO aela antiH ephaaechuxcakeluxdbangkhrngyngihphlbwkinrayaniinspdahthisam caphbphawaaethrksxnmakmay idaek tkeluxdinlais enuxngcakkartkeluxdin Peyer s patches xakarnirunaerngmakaetmkimthaihesiychiwit laisthalubriewnplaykhxnglaiselkswnplay epnxakaraethrksxnthirunaerngaelamkthaihesiychiwit phawanixacekidodyimmixakarid etuxnkxncnekidphawaeluxdepnphis septicaemia hruxeyuxbuchxngthxngxkesbaephrkracay diffuse peritonitis smxngxkesb fikracaythw thungnadixkesb eyuxbuhwicxkesb aelakradukxkesbikhcakhngsungmakaelaaekwngelknxyin 24 chwomng phupwymiphawakhadnaaelaphupwyephxcakphisikh rayaithfxyd typhoid state chwngthayspdahthisamxakarikhldlng rayaikhsrang sungdaenintxipinspdahthisiaelaspdahsudthayxangxing aekikh Giannella RA 1996 Salmonella Baron s Medical Microbiology Baron S et al eds 4th ed ed Univ of Texas Medical Branch ISBN 0 9631172 1 1 CS1 maint extra text link CDC Disease Infoaehlngkhxmulxun aekikhkhxmmxns miphaphaelasuxekiywkb ikhraksadnxykhxmmxns miphaphaelasuxekiywkb ikhraksadnxyCDC Disease Info Easmon C 2005 04 01 Typhoid fever and paratyphoid fever Travel Health subkhnemux 2008 10 05 Harrison NG Walter Reed and Typhoid Fever 1897 1911 Historical Collections subkhnemux 2008 10 05 O Hara C 2006 01 26 Typhoid Fever Led To The Fall Of Athens Elsevier subkhnemux 2008 10 05 Nicolson S 2008 06 26 Typhoid Fever Led To The Fall Of Athens BBC News subkhnemux 2008 10 05 bthkhwamekiywkbaephthysastrniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodyephimkhxmul duephimthi sthaniyxy aephthysastrekhathungcak https th wikipedia org w index php title ikhraksadnxy amp oldid 4932249, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ , อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม