ไม่ไว้ชีวิต

"ไม่ไว้ชีวิต" (อังกฤษ: "no quarter will be left" หรือ "no quarter will be given") หรือ "ไม่เลี้ยง" (อังกฤษ: no quarter) เป็นศัพท์กฎหมายระหว่างประเทศ หมายความว่า ผู้ชนะจะไม่แสดงความกรุณาปรานี และจะบอกปัดไม่ยกเว้นชีวิตของบุคคลใด แลกเปลี่ยนกับการที่บุคคลนั้นได้มอบตัวด้วยใจสมัคร (surrender at discretion) หรือมอบตัวโดยไม่มีเงื่อนไข (unconditional surrender) ต่อตน

ตาม กฎหมายการยุทธ์ (laws of war) "...การประกาศว่าจะไม่ไว้ชีวิตนั้น...เป็นสิ่งต้องห้ามอย่างยิ่ง" หลักกฎหมายข้อนี้มีอยู่ใน ข้อ 23 แห่ง "อนุสัญญาฉบับที่ 4 กฎหมายและธรรมเนียมการยุทธ์ภาคพื้นดิน" ใน หมู่อนุสัญญากรุงเฮก ค.ศ. 1907 (IV Convention – The Laws and Customs of War on Land, of the Hague Conventions of 1907)

อันเนื่องมาจากคำพิพากษาตามกฎหมายเกี่ยวกับความผิดอาญาศึกและความผิดอาญาต่อมนุษยชาติในการพิจารณาคดีเนือร์นแบร์กเมื่อเดือนตุลาคม ค.ศ. 1946 จึงเป็นที่ถือกันว่า หมู่อนุสัญญากรุงเฮก ค.ศ. 1907 รวมทั้งข้อห้ามชัดแจ้งมิให้ประกาศว่าจะไม่ไว้ชีวิตนั้น เป็นส่วนหนึ่งของกฎหมายจารีตประเพณีทางการยุทธ์ และผูกพันฝ่ายทั้งปวงในความขัดแย้งระหว่างประเทศโดยมีกำลังรบ

คำคำนี้ในภาษาอังกฤษ มีที่มาจากการที่ผู้บัญชาการกองทัพผู้ชนะมักมีคำสั่งว่า ตน "จะไม่เลี้ยง" ("will not house" หรือ "will not quarter") ทหารปัจจามิตรที่จับกุมได้ ฉะนั้น ทหารปัจจามิตรทั้งหมดจะไม่ถูกคุมขังแต่จะถูกฆ่าทิ้งแทน

พจนานุกรมภาษาอังกฤษ ฉบับออกซฟอร์ด (Oxford English Dictionary) ยังกล่าวถึงที่มาของคำดังกล่าวไว้ว่า คำว่า "quarter" ในภาษาอังกฤษ สามารถหมายถึง "ความสัมพันธ์กับบุคคลอื่น หรือความพฤติต่อบุคคลอื่น" (relations with another or conduct towards another) ดังที่เชกสเปียร์เคยใช้ว่า "มวลมิตรเอ๋ย...ในความสัมพันธ์และในถ้อยคำเฉกเช่นคู่บ่าวสาวนั้น" ("Friends all..In Quarter, and in termes like Bride, and Groome") ฉะนั้น ในภาษาที่ว่า "no quarter" อาจหมายถึงว่า จะไม่มีเยื่อใยกับปัจจามิตร

ดูเพิ่ม

• รายชื่อศัพท์ทางการยุทธ์
• พระราชกำหนดไม่ใช้ชีวิตชาวไอริช (Ordinance of no quarter to the Irish)

อ้างอิง

1. Oxford English Dictionary: quarter, n. 18.a
2. IV - The Laws and Customs of War on Land
3. Judgment: The Law Relating to War Crimes and Crimes Against Humanity in the Avalon Project archive at Yale Law School)
4. Oxford English Dictionary r.n.18.a derived from Quarter.n.15.a "Place of stay or residence; dwelling-place, lodgings, esp. of soldiers. Now usu. in pl."