การตัดขาดจากศาสนา
การตัดขาดจากศาสนา (อังกฤษ: excommunication) คือการตำหนิโทษทางศาสนา เพื่อขับไล่บุคคลหนึ่งให้พ้นจากการเป็นสมาชิกของศาสนจักร คำว่า excommunication หมายถึง การไม่ร่วมสมานฉันท์ (communion)
ศาสนาพุทธ
ในคณะสงฆ์มีสังฆกรรมหนึ่งเรียกว่า "ปัพพาชนียกรรม" ซึ่งทำขึ้นเพื่อประกาศขับภิกษุรูปใดรูปหนึ่งออกจากคณะสงฆ์หรืออกจากวัด สาเหตุมาจากการที่ภิกษุรูปนั้นประพฤติตนไม่เหมาะสมอย่างร้ายแรง เช่น ก่อการทะเลาะวิวาทบาดหมาง มีอาบัติมาก มีมรรยาทไม่สมควร คลุกคลีกับคฤหัสถ์ เป็นผู้วิบัติทางศีลอาจาระ และทิฐิ กล่าวติเตียนพระพุทธเจ้า พระธรรม พระสงฆ์ เล่นคะนอง ประพฤติอนาจาร ลบล้างพระบัญญัติ ประกอบมิจฉาชีพ
ศาสนาคริสต์
คริสต์ศาสนิกชนเชื่อว่า "นอกคริสตจักรไม่มีความรอด" ดังนั้นการถูกตัดขาดจากคริสตจักรจึงเท่ากับต้องตกนรกภายหลังเสียชีวิต คริสตจักรโรมันคาทอลิกจึงใช้มาตรการนี้ควบคุมรัฐและประชาชนให้เคารพเชื่อฟังสันตะสำนัก พิธีราชาภิเษกพระมหากษัตริย์ต้องได้รับการรับรองจากพระสันตะปาปา เมื่อพระมหากษัตริย์พระองค์ใดขัดแย้งกับพระสันตะปาปาและถูกตัดขาดจากคริสตจักร ขุนนางและประชาชนอาจใช้เป็นข้ออ้างก่อกบฏได้ ดังกรณีของจักรพรรดิไฮน์ริชที่ 4 แห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ ถูกสมเด็จพระสันตะปาปาเกรกอรีที่ 7 ตัดขาดจากคริสตจักร พระองค์จึงต้องรีบไปเข้าเฝ้าพระสันตะปาปาเพื่อขอประทานอภัยโทษ
อ้างอิง
- ↑ ราชบัณฑิตยสถาน, พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล ฉบับราชบัณฑิตยสถาน, พิมพ์ครั้งที่ 3, กรุงเททพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2552, หน้า 204
- พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช), พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ ชุด คำวัด, วัดราชโอรสาราม กรุงเทพฯ พ.ศ. 2548