การบุกครองอิรัก พ.ศ. 2546

การบุกครองอิรัก พ.ศ. 2546 (19 มีนาคม – 1 พฤษภาคม 2546) เป็นจุดเริ่มต้นของความขัดแย้งที่เรียกว่า สงครามอิรัก หรือปฏิบัติการเสรีภาพอิรัก ซึ่งกำลังผสมอันประกอบด้วยทหารจากสหรัฐอเมริกา สหราชอาณาจักร ออสเตรเลียและโปแลนด์บุกครองอิรักและโค่นรัฐบาลซัดดัม ฮุสเซนภายในปฏิบัติการรบหลักนาน 21 วัน ระยะบุกครองประกอบด้วยสงครามรบตามแบบซึ่งจบลงด้วยการยึดครองกรุงแบกแดด เมืองหลวงของอิรัก โดยกำลังผสม

การบุกครองอิรัก พ.ศ. 2546
เป็นส่วนหนึ่งของ สงครามอิรัก
จากซ้ายไปขวา: เหล่านาวิกโยธินสหรัฐ; ยานพาหนะทหารสหรัฐอยู่ในพายุทราย; ทหารสหรัฐดูสิ่งก่อสร้างที่ถูกเผาที่ซะมาวะฮ์; ประชาชนชาวอิรักฉลองในช่วงที่อนุสาวรีย์ซัดดัม ฮุสเซนถูกโค่น
วันที่ 20 มีนาคม – 1 พฤษภาคม ค.ศ. 2003 (1 month, 1 week and 4 days) สถานที่ ประเทศอิรัก ผลลัพธ์ ฝ่ายสัมพันธมิตรชนะ รัฐบาลอิรักบาอัธถถูกล้มล้าง สหรัฐครอบครองอิรักจนถึงปีค.ศ. 2011 ก่อตั้งรัฐบาลใหม่ เริ่มต้นสงครามอิรัก
คู่ขัดแย้ง
ฝ่ายสัมพันธมิตร:  สหรัฐ  สหราชอาณาจักร  ออสเตรเลีย  โปแลนด์ กลุ่มทหารจาก: Iraqi National Congress Peshmerga KDP สหภาพรักชาติแห่งเคอร์ดิสถาน	แม่แบบ:Country data Ba'athist Iraq อาสาสมัครชาวอาหรับ ขบวนการประชาชนมุญาฮิดีนอิหร่าน (หยุดยิงในค.ศ. 2003) อันศอรอัลอิสลาม
ผู้บัญชาการหรือผู้นำ
จอร์จ ดับเบิลยู. บุช ดิก ชีนีย์ ดอนัลด์ รัมส์เฟลด์ ทอมมี แฟรนก์ส โทนี แบลร์ ไบรอัน เบอร์ริดจ์ จอห์น โฮเวิร์ด ปีเตอร์ คอสโกรฟ อาแล็กซันแดร์ กฟัชแญฟสกี มะซูด บัรซานี บาบาเกอร์ เชากัต บี. เซบารี ญะลาล ตะละบานี โคสรัต ระซูล อะลี อะฮ์เหม็ด ญะละบี	ซัดดัม ฮุสเซน กุซ็อย ฮุสเซน อุดัย ฮุสเซน อะบิด ฮามิด มะฮ์มูด อะลี ฮะซัน อัลมะญีด บัรซาน อิบรอฮีม อัลติกรีกี อิซซัต อิบรอฮิม อัดเดารี ราอัด อัลฮะมะดานี ฏอฮา ยัสซิน เราะมะฎอน ฏอริก อะซีซ
กำลัง
สหรัฐ: 192,000 คน  สหราชอาณาจักร: ทหาร 45,000 นาย  ออสเตรเลีย: ทหาร 2,000 นาย  โปแลนด์: กองกำลังพิเศษ 194 นาย Peshmerga: 70,000 Iraqi National Congress: 620	Iraqi Armed Forces: ทำงาน 538,000 นาย สำรอง 650,000 นาย รถถัง 2,000 คัน APCs และ IFVs 3,700 คัน ทหารปืนใหญ่ 2,300 นาย หน่วยจู่โจมอากาศยาน 300 นาย  Special Iraqi Republican Guard: 12,000  Iraqi Republican Guard: 70,000–75,000 นาย  ฟิดายีนซัดดัม: 30,000 อาสาสมัครชาวอาหรับ: 6,000 นาย Mehdi Army: 1600–2800
กำลังพลสูญเสีย
สัมพันธมิตร: ถูกฆ่า 214 นาย บาดเจ็บ 606 นาย (สหรัฐ) Peshmerga: ถูกฆ่า 24+ นาย รวม: ตาย 238 นาย, บาดเจ็บ 1,000+ นาย	โดยประมาณ: 30,000 นาย^[ต้องการอ้างอิง] 7,600–11,000 นาย (ผลสำรวจและรายงานเป็น 4,895–6,370 นาย) 13,500–45,000 นาย (หน่วยทหารรอบแบกแดด) รวม: ถูกฆ่า 7,600–8,000 นาย
ประชาชนในอิรักโดยประมาณ: 7,269 คน (จากการนับศพ)แม่แบบ:Better source 3,200–4,300 (จากรายงาน)

สี่ประเทศที่สนับสนุนกำลังพลระหว่างระยะบุกครองเริ่มต้น ซึ่งกินเวลาตั้งแต่วันที่ 19 มีนาคมถึง 9 เมษายน 2546 ประกอบด้วย สหรัฐอเมริกา (148,000), สหราชอาณาจักร (45,000), ออสเตรเลีย (2,000) และโปแลนด์ (194) อีก 36 ประเทศเข้าร่วมในผลตามหลัง ในการเตรียมการบุกครอง ทหารสหรัฐ 100,000 นายประชุมกันในคูเวตจนถึงวันที่ 18 กุมภาพันธ์ สหรัฐอเมริกาเป็นกำลังบุกครองส่วนใหญ่ แต่ยังได้รับการสนับสนุนจากทหารนอกประจำการชาวเคิร์ดในเคอร์ดิสถานอิรัก

ประธานาธิบดีสหรัฐ จอร์จ ดับเบิลยู. บุช และนายกรัฐมนตรีอังกฤษ โทนี แบลร์ กล่าวถึงเหตุผลสำหรับการบุกครองว่า "เพื่อปลดอาวุธอานุภาพทำลายล้างสูงของอิรัก, เพื่อยุติการสนับสนุนการก่อการร้ายของซัดดัม ฮุสเซนตามที่มีการกล่าวหา และเพื่อปลดปล่อยชาวอิรัก" อย่างไรก็ดี อดีตหัวหน้าที่ปรึกษาต่อต้านการก่อการร้ายต่อสภาความมั่นคงแห่งชาติ ริชาร์ด เอ. คลาร์กเชื่อว่าบุชเข้าดำรงตำแหน่งพร้อมแผนการบุกครองอิรัก ส่วนแบลร์ระบุว่า สาเหตุคือ ความล้มเหลวของอิรักในการฉวย "โอกาสสุดท้าย" ในการปลดอาวุธนิวเคลียร์ เคมีและชีวภาพของตนเองตามที่ถูกกล่าวหา ซึ่งทางการสหรัฐและอังกฤษเรียกว่าเป็น ภัยคุกคามทันด่วนและทนไม่ได้ต่อสันติภาพโลก ในปี 2548 หน่วยสืบราชการลับกลางแห่งสหรัฐอเมริกาออกรายงานระบุว่า ไม่พบอาวุธอานุภาพทำลายล้างสูงในอิรัก

ในเดือนมกราคม 2546 การสำรวจความคิดเห็นของซีบีเอสพบว่า ชาวอเมริกัน 64% สนับสนุนการปฏิบัติทางทหารต่ออิรัก อย่างไรก็ดี 63% ต้องการให้บุชหาทางออกทางการทูตมากกว่าการทำสงคราม และ 62% เชื่อว่าภัยคุกคามอันเนื่องมาจากการก่อการร้ายต่อสหรัฐจะเพิ่มขึ้นเพราะสงคราม การบุกครองอิรักได้รับการคัดค้านอย่างแข็งขันจากพันธมิตรดั้งเดิมของสหรัฐ รวมทั้งรัฐบาลฝรั่งเศส เยอรมนี นิวซีแลนด์และแคนาดา ผู้นำของชาติเหล่านี้แย้งว่าไม่มีหลักฐานอาวุธอานุภาพทำลายล้างสูงในอิรัก และการบุกครองอิรักจะไม่ได้รับความชอบธรรมในบริบทของรายงานคณะตรวจสอบอาวุธทั้งในส่วนของคณะผู้ตรวจสอบอาวุธเคมี ชีวภาพและพาหะนำส่งของสหประชาชาติ (UNMOVIC) เมื่อวันที่ 12 กุมภาพันธ์ 2546 วันที่ 15 กุมภาพันธ์ หนึ่งเดือนก่อนการบุกครอง มีการประท้วงทั่วโลกต่อต้านสงครามอิรัก รวมทั้งการชุมนุมกว่าสามล้านคนในกรุงโรม ซึ่งบันทึกสถิติโลกกินเนสส์บันทึกไว้ว่าเป็นการชุมนุมต่อต้านสงครามที่ใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยมี นักวิชาการฝรั่งเศส Dominique Reynié ระบุว่า ระหว่างวันที่ 3 มกราคมถึง 12 เมษายน 2546 มีประชาชน 36 ล้านคนทั่วโลกเข้าร่วมการประท้วงต่อต้านสงครามอิรักเกือบ 3,000 ครั้ง

ก่อนหน้าการบุกครองมีการโจมตีทางอากาศต่อทำเนียบประธานาธิบดีในกรุงแบกแดดเมื่อวันที่ 19 มีนาคม 2546 วันรุ่งขึ้น กำลังผสมได้เริ่มบุกครองเข้าสู่จังหวัดบาสราจากจุดระดมพลใกล้กับพรมแดนอิรัก-คูเวต ขณะที่กองกำลังพิเศษโจมตีแบบสะเทินน้ำสะเทินบกจากอ่าวเปอร์เซียเพื่อยึดบาสรา และบ่อปิโตรเลียมที่อยู่โดยรอบ กองทัพบุกครองหลักเคลื่อนเข้าไปในอิรักตอนใต้ ยึดครองพื้นที่นั้นและรบในยุทธการนาซิริยาห์เมื่อวันที่ 23 มีนาคม การโจมตีทางอากาศขนานใหญ่ทั่วประเทศและต่อระบบบัญชาการและควบคุมของอิรักทำให้กองทัพฝ่ายป้องกันโกลาหลและไม่อาจต้านทานได้อย่างมีประสิทธิภาพ วันที่ 26 มีนาคม กองพลน้อยพลร่มที่ 173 โดดร่มลงใกล้กับนครคีร์คูกทางเหนือ ซึ่งพวกเขาเข้าร่วมกับกำลังกบฏชาวเคิร์ดและดำเนินการปฏิบัติหลายครั้งต่อกองทัพอิรักเพื่อยึดครองส่วนเหนือของประเทศ

ทัพผสมหลักเคลื่อนตัวต่อไปยังใจกลางอิรักและพบกับการต้านทานเพียงเล็กน้อย ทหารอิรักส่วนใหญ่พ่ายแพ้อย่างรวดเร็วและกรุงแบกแดดถูกยึดครองเมื่อวันที่ 9 เมษายน ปฏิบัติการอื่นเกิดขึ้นต่อวงล้อมกองทัพอิรักรวมทั้งการยึดคีร์คูกเมื่อวันที่ 10 เมษายน และการโจมตีและยึดทิกริตเมื่อวันที่ 15 เมษายน ประธานาธิบดีอิรัก ซัดดัม ฮุสเซน และผู้นำส่วนกลางหลบซ่อนตัวหลังกำลังผสมสำเร็จการยึดครองประเทศ เมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม มีการประกาศยุติปฏิบัติการรบหลัก อันเป็นการยุติของขั้นบุกครองและการเริ่มต้นของขั้นการยึดครองทางทหาร จนถึงเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2546 มีรายงานว่า ยอดพลเรือนเสียชีวิตอยู่ที่ 36,533 คน และการศึกษาดังกล่าวศึกษาเฉพาะพื้นที่อิรักส่วนที่มิใช่ของชาวเคิร์ด

อ้างอิง

1. "Security Council endorses formation of sovereign interim government in Iraq; welcomes end of occupation by 30 June, democratic elections by January 2005". United Nations. 8 มิถุนายน 2004. จากแหล่งเดิมเมื่อ 23 กันยายน 2014. สืบค้นเมื่อ 5 มิถุนายน 2017.
2. Graham, Bradley (7 เมษายน 2003). "U.S. Airlifts Iraqi Exile Force For Duties Near Nasiriyah". Washington Post. จากแหล่งเดิมเมื่อ 8 สิงหาคม 2007. สืบค้นเมื่อ 13 กันยายน 2009.
3. John Pike (14 March 2003). "Free Iraqi Forces Committed to Democracy, Rule of Law – DefenseLink". Globalsecurity.org. จากแหล่งเดิมเมื่อ 10 September 2009. สืบค้นเมื่อ 13 September 2009.
4. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ USNewsandworldreport
5. Kim Ghattas (14 เมษายน 2003). "Syrians join Iraq 'jihad'". BBC News. จากแหล่งเดิมเมื่อ 21 กันยายน 2011. สืบค้นเมื่อ 29 ตุลาคม 2011.
6. . คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 27 พฤศจิกายน 2011. สืบค้นเมื่อ 29 ตุลาคม 2011.
7. Ephraim Kahana, Muhammad Suwaed (2009). The A to Z of Middle Eastern Intelligence. Scarecrow Press. p. 208. ISBN 978-0-8108-7070-3.CS1 maint: uses authors parameter (link)
8. "Archived copy" (PDF). (PDF) จากแหล่งเดิมเมื่อ 11 May 2009. สืบค้นเมื่อ 4 April 2015.CS1 maint: archived copy as title (link)
9. Katzman, Kenneth (5 กุมภาพันธ์ 2009). "Iraq: Post-Saddam Governance and Security" (PDF). fpc.state.gov/. Congressional Research Service. (PDF) จากแหล่งเดิมเมื่อ 3 มีนาคม 2016. สืบค้นเมื่อ 23 กันยายน 2014. In the war, Iraq's conventional military forces were overwhelmed by the approximately 380,000-person U.S. and British-led 30-country18 "coalition of the willing" force, a substantial proportion of which were in supporting roles.
10. . Huffington Post. Associated Press. 15 เมษายน 2008. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 23 October 2014. สืบค้นเมื่อ 23 February 2014.
11. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ PolishSpecialForces
12. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ MajPeltier
13. (PDF). คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม (PDF) เมื่อ 7 August 2011. สืบค้นเมื่อ 18 July 2011.CS1 maint: archived copy as title (link)
14. Toby Dodge (16 พฤศจิกายน 2002). "Iraqi army is tougher than US believes". The Guardian. จากแหล่งเดิมเมื่อ 5 มีนาคม 2017. สืบค้นเมื่อ 10 พฤศจิกายน 2012.
15. "IRAQ: Iraq's Prewar Military Capabilities". Council on Foreign Relations. จากแหล่งเดิมเมื่อ 14 December 2018. สืบค้นเมื่อ 14 December 2018.
16. "Foreign Irregulars in Iraq". www.washingtoninstitute.org. 10 April 2003. จากแหล่งเดิมเมื่อ 3 April 2019. สืบค้นเมื่อ 3 April 2019.
17. "Iraq Coalition Casualties: Fatalities by Year and Month" 6 February 2016 at the Wayback Machine. iCasualties.org. แม่แบบ:Retrieved
18. icasualties Iraq Coalition Casualties: U.S. Wounded Totals 24 December 2011 at the Wayback Machine.
19. Willing to face Death: A History of Kurdish Military Forces – the Peshmerga – from the Ottoman Empire to Present-Day Iraq (page 67) 29 October 2013 at the Wayback Machine., Michael G. Lortz
20. "The Wages of War: Iraqi Combatant and Noncombatant Fatalities in the 2003 Conflict". Commonwealth Institute of Cambridge. จากแหล่งเดิมเมื่อ 2 September 2009. สืบค้นเมื่อ 13 September 2009.
21. "Wages of War – Appendix 1. Survey of reported Iraqi combatant fatalities in the 2003 war". Commonwealth Institute of Cambridge. จากแหล่งเดิมเมื่อ 2 September 2009. สืบค้นเมื่อ 13 September 2009.
22. "Body counts". By Jonathan Steele. The Guardian. 28 May 2003.
23. Iraq Body Count project 9 November 2009 at the Wayback Machine.. Source of IBC quote on undercounting by media is Press Release 15 :: Iraq Body Count.
24. "U.S. has 100,000 troops in Kuwait". CNN. February 18, 2003.
25. "President Discusses Beginning of Operation Iraqi Freedom".
26. Andrew Buncombe, "Richard Clarke: 'Iraq could be much more of a problem for America than if Saddam had stayed in power', The Monday Interview: Former White House security chief", The Independent, Washington, June 14, 2004.
27. "President Bush Meets with Prime Minister Blair". Georgewbush-whitehouse.archives.gov. 2003-01-31. สืบค้นเมื่อ 2009-09-13.
28. "CIA's final report: No WMD found in Iraq - Conflict in Iraq - MSNBC.com". Msnbc.msn.com. April 25, 2005. สืบค้นเมื่อ 2008-09-01.
29. "Poll: Talk First, Fight Later". CBS.com, Jan. 24, 2003. Retrieved on April 23, 2007.
30. Joint Declaration by Russia, Germany and France on Iraq France Diplomatie February 10, 2003
31. NZ praised for 'steering clear of Iraq war The Dominion Post December 7, 2008
32. Beltrame, Julian (March 31, 2003). "Canada to Stay out of Iraq War". Maclean's. สืบค้นเมื่อ 19 January 2009.
33. "Guinness World Records, Largest Anti-War Rally". Guinness World Records. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2004-09-04. สืบค้นเมื่อ 2007-01-11.
34. Callinicos, Alex (March 19, 2005). "Anti-war protests do make a difference". Socialist Worker. สืบค้นเมื่อ 2007-01-11.
35. Wanniski, Jude (August 21, 2003). rel="nofollow" "Civilian War Deaths in Iraq" Check |url= value (help). wanniski.com. สืบค้นเมื่อ August 9, 2006.