การเมืองกัมพูชา

การเมืองกัมพูชาหรือพระราชอาณาจักรกัมพูชาอยู่ในกรอบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ โดยมีนายกรัฐมนตรีเป็นหัวหน้ารัฐบาล มีรัฐสภาและเป็นประชาธิปไตยแบบตัวแทน อำนาจบริหารเป็นของรัฐบาล อำนาจนิติบัญญัติเป็นของสภาคือรัฐสภาและพฤฒิสภา

การประชุมรัฐสภาในพระราชาณาจักรกัมพูชาครั้งที่ 6

ฝ่ายอำนาจบริหาร

 

พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหมุนี – พระมหากษัตริย์

 

สมเด็จอัครมหาเสนาบดีเดโชฮุน เซน – นายกรัฐมนตรี

 

ตรารัฐบาลในพระราชอาณาจักรกัมพูชา

ผู้ถือตำแหน่งหลัก

ตำแหน่ง	ชื่อ	พรรค	ตั้งแต่
พระมหากษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหมุนี		14 ตุลาคม ค.ศ. 2004
นายกรัฐมนตรี	สมเด็จอัครมหาเสนาบดีเดโชฮุน เซน	พรรคประชาชนกัมพูชา	14 มกราคม ค.ศ. 1985

 

ทำเนียบรัฐบาล(วิมานสันติภาพ)

นายกรัฐมนตรีกัมพูชามาจากพรรคการเมืองในรัฐสภา ได้รับการแต่งตั้งโดยพระมหากษัตริย์ตามคำแนะนำของประธานและรองประธานรัฐสภา หลังจากนั้นต้องได้รับความไว้วางใจจากรัฐสภา นายกรัฐมนตรีเป็นหัวหน้ารัฐบาลในกัมพูชา เมื่อเข้าทำงานจะแต่งตั้งรัฐมนตรีมารับผิดชอบงานต่างๆซึ่งเรียกว่าสภารัฐมนตรี นายกรัฐมนตรีคนปัจจุบันคือฮุน เซน มาจากพรรคประชาชนกัมพูชา ดำรงตำแหน่งมาตั้งแต่การเลือกตั้ง พ.ศ. 2541 หนึ่งปีหลังเหตุการณ์รัฐประหาร พ.ศ. 2540 เพื่อโค่นล้มพระนโรดม รณฤทธิ์ จนปัจจุบัน

กระทรวง

ลำดับที่	ตราสัญลักษณ์	ชื่อกระทรวง	เว็บไซต์
1		กระทรวงมหาดไทย (เขมร: ក្រសួងមហាផ្ទៃ กฺรสัวงมหาผฺไท) (อังกฤษ: Ministry of Interior)
2		กระทรวงป้องกันราชอาณาจักร (เขมร: ក្រសួងការពារជាតិ กฺรสัวงการพารชาติ) (อังกฤษ: Ministry of National Defense)
3		กระทรวงการต่างประเทศและความร่วมมือนานาชาติ (เขมร: ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ กฺรสัวงการบรเทส นิงสหบฺรติบตฺติการอนฺตรชาติ) (อังกฤษ: Ministry of Foreign Affairs and International Cooperation)
4		กระทรวงเศรษฐกิจ และการคลัง (เขมร: ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ กฺรสัวงเสฎฺฐกิจฺจ นิงหิรญฺญวตฺถุ) (อังกฤษ: Ministry of Economy and Finance)
5		กระทรวงเกษตร ป่าไม้ และประมง (เขมร: ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ กฺรสัวงกสิกมฺม รุกฺขาบฺรมาญ̍ นิงเนสาท) (อังกฤษ: Ministry of Agriculture, Forestry and Fisheries)
6		กระทรวงการพัฒนาชนบท (เขมร: ក្រសួងអភិវឌ្ឃន៌ជនបទ กฺรสัวงอภิวฑฺฆรฺนชนบท) (อังกฤษ: Ministry of Rural Development)
7		กระทรวงพาณิชยกรรม (เขมร: ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម กฺรสัวงพาณิชฺชกมฺม) (อังกฤษ: Ministry of Commerce)
8		กระทรวงอุตสาหกรรม และหัตถกรรม (เขมร: ក្រសួងឧស្សាហកម្ម និងសិប្បកម្ម กฺรสัวงอุสฺสาหกมฺม นิงสิบฺบกมฺม) (อังกฤษ: Ministry of Industry and Handicraft)
9		กระทรวงแผนการ (เขมร: ក្រសួងផែនការ กฺรสัวงแผนการ) (อังกฤษ: Ministry of Planning)
10		กระทรวงศึกษาธิการ เยาวชน และกีฬา (เขมร: ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា กฺรสัวงอบ̍รํ ยุวชน นิงกีฬา) (อังกฤษ: Ministry of Education, Youth and Sport)
11		กระทรวงกิจการสังคม ทหารผ่านศึก และการฟื้นฟูเยาวชน (เขมร: ​ក្រសួង​សង្គមកិច្ច អតីត​យុទ្ធជន និង​យុវនីតិ​សម្បទា กฺรสัวงสงฺคมกิจฺจ อตีตยุทฺธชน นิงยุวนีติสมฺบทา) (อังกฤษ: Ministry of Social Affairs, Veterans and Youth Rehabilitation)
12		กระทรวงการจัดการที่ดิน การผังเมือง และการก่อสร้าง (เขมร: ​ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគររូបនីយកម្ម និងសំណង់ กฺรสัวงเรียบจํแฎนฎี นครรูบนียกมฺม นิงสํณง̍) (อังกฤษ: Ministry of Land Management, Urban Planning and Construction)
13		กระทรวงสิ่งแวดล้อม (เขมร: ក្រសួងបរិស្ថាន กฺรสัวงบริสฺถาน) (อังกฤษ: Ministry of Environment)
14		กระทรวงทรัพยากรน้ำ และอุตุนิยมวิทยา (เขมร: ក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយម กฺรสัวงธนธานทึก นิงอุตุนิยม) (อังกฤษ: Ministry of Water Resources and Meteorology)
15		กระทรวงการข่าว (เขมร: ក្រសួងព័ត៌មាន กฺรสัวงพัรฺตมาน) (อังกฤษ: Ministry of Information)
16		กระทรวงยุติธรรม (เขมร: ក្រសួងយុតិ្តធម៌ กฺรสัวงยุติตธรฺม) (อังกฤษ: Ministry of Justice)
17		กระทรวงเหมืองแร่ และพลังงาน (เขมร: ក្រសួងរ៉ែ​ និងថាមពល กฺรสัวงแร̎ นิงถามพล) (อังกฤษ: Ministry of Mines and Energy)
18		กระทรวงไปรษณีย์ และโทรคมนาคม (เขมร: ក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ กฺรสัวงบฺไรสณีย์ นิงทูรคมนาคมน์) (อังกฤษ: Ministry of Posts and Telecommunications)
19		กระทรวงสุขาภิบาล (เขมร: ក្រសួងសុខាភិបាល กฺรสัวงสุขาภิบาล) (อังกฤษ: Ministry of Health)
20		กระทรวงโยธาธิการ และคมนาคม (เขมร: ក្រសួងសាធារណៈការ និងដឹកជញ្ជូន กฺรสัวงสาธารณะการ นิงฎึกชญฺชูน) (อังกฤษ: Ministry of Public Works and Transport)
21		กระทรวงวัฒนธรรม และวิจิตรศิลป์ (เขมร: ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ กฺรสัวงวบฺบธรฺม นิงวิจิตฺรสิลฺบะ) (อังกฤษ: Ministry of Culture and Fine Arts)
22		กระทรวงการท่องเที่ยว (เขมร: ក្រសួងទេសចរណ៍ กฺรสัวงเทสจรณ์) (อังกฤษ: Ministry of Tourism)
23		กระทรวงแรงงาน และการฝึกอาชีพ (เขมร: ក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ กฺรสัวงการงาร นิงบณฺตุะบณฺตาลวิชฺชาชีวะ̤) (อังกฤษ: Ministry of Labour and Vocational Training)
24		กระทรวงกิจการสตรี (เขมร: ក្រសួងកិច្ចការនារី กฺรสัวงกิจฺจการนารี) (อังกฤษ: Ministry of Women's Affairs)

ลำดับที่	ตราสัญลักษณ์	ชื่อกระทรวงภาษาไทย	ชื่อกระทรวงภาษาอังกฤษ	ชื่อกระทรวงภาษาเขมร
4		กระทรวงพระบรมราชวัง	Ministry of the Royal Palace	ក្រសួងព្រះបរមរាជវាំង
21		กระทรวงธรรมการและศาสนา	Ministry of Cults and Religion	ក្រសួងធម្មការ និងសាសនា
27		กระทรวงประสานงานรัฐสภาและตรวจราชการแผ่นดิน	Ministry of National Assembly-Senate Relations and Inspection
29		สำนักงานคณะรัฐมนตรี	Office of the Council of Ministers

ฝ่ายอำนาจนิติบัญญัติ

 

รัฐสภา

ใช้ระบบสองสภาได้แก่

• สมัชชาแห่งชาติหรือรัฐสภา มีสมาชิก 123 คน ดำรงตำแหน่งวาระละ 5 ปี ผู้มีสิทธิ์ออกเสียงต้องมีอายุไม่ต่ำกว่า 18 ปี ส่วนผู้สมัครรับเลือกตั้งต้องมีอายุอย่างน้อย 25 ปี การเลือกตั้งครั้งล่าสุดเกิดขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2551 พรรคประชาชนกัมพูชาครองเสียงส่วนใหญ่คือ 90 ที่นั่ง พรรคสมรังสีได้ 26 ที่นั่ง ที่เหลือเป็นพรรคอื่นๆ อีก 7 ที่นั่ง
• พฤฒิสภาหรือสภาสูง มีสมาชิก 61 คน มี 2 คนที่ได้รับการแต่งตั้งจากพระมหากษัตริย์ 2 คนมาจากตัวแทนรัฐบาล ที่เหลืออีก 57 คนมาจากการเลือกตั้ง มีลักษณะคล้ายสภาสูงของฝรั่งเศส ดำรงตำแหน่งวาระละ 6 ปี ใน พ.ศ. 2549 พรรคประชาชนกัมพูชาได้ 43 ที่นั่งในสภาสูง พรรคฟุนซินเปกได้ 12 ที่นั่งและพรรคสมรังสีได้ 2 ที่นั่ง

หน้าที่ของสมัชชาแห่งชาติคือออกกฎหมาย โดยหลังจากผ่านสภาแล้วจึงเสนอต่อพระมหากษัตริย์ พระมหากษัตริย์ไม่มีอำนาจยับยั้งกฎหมายที่ผ่านรัฐสภาแล้ว รัฐสภายังมีอำนาจในการถอดถอนนายกรัฐมนตรีโดยการออกเสียงไม่ไว้วางใจมากกว่าสองในสาม

e • d สรุปผลการเลือกตั้ง สมัชชาแห่งชาติกัมพูชาเมื่อ 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2551

พรรค	คะแนน	%		ที่นั่ง
พรรคประชาชนกัมพูชา	3,492,374	58.1%		90
พรรคสมรังสี	1,316,714	21.9%		26
พรรคสิทธิมนุษยชน	397,816	6.62%		3
พรรคนโรดม รณฤทธิ์	337,943	5.62%		2
ฟุนซินเปก	303,764	5.05%		2
พรรคพันธมิตรเพื่อประชาธิปไตย	68,909	1.15%		—
พรรคประชาธิปไตยเขมร	32,386	0.54%		—
พรรคขบวนการประชาธิปไตยฮัง ดารา	25,065	0.42%		—
พรรคสังคมยุติธรรม	14,112	0.23%		—
พรรคสาธารณรัฐเขมร	11,693	0.19%		—
พรรคเขมรต่อต้านความยากจน	9,501	0.16%		—
ทั้งหมด (มาใช้สิทธิ์ 81.5%)	6,010,277			123
Source: www.necelect.org.kh

e • d สรุปการเลือกตั้งพฤฒิสภาหรือสภาสูงในกัมพูชาเมื่อ 22 มกราคม พ.ศ. 2549

พรรค	คะแนน	%		ที่นั่ง
พรรคประชาชนกัมพูชา	7,854	69.19%		43
ฟุนซินเปก	2,320	20.44%		9
พรรคสมรังสี	1,165	10.26%		2
ทั้งหมด (มาใช้สิทธิ์ 99.89%)	11,352			54
Source: www.necelect.org.kh

Sources: List of Senators

อำนาจตุลาการ

 

ศาลฎีกา

อำนาจตุลาการเป็นอิสระจากรัฐบาล ศาลสูงสุดในกัมพูชาคือ ศาลแขวงสูงสุด (Supreme Council of the Magistracy)

ราชวงศ์

การปกครองของกัมพูชาเป็นแบบที่มีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข พระมหากษัตริย์มีฐานะเป็นประมุขรัฐ ไม่มีอำนาจปกครอง ทรงเป็นสัญลักษณ์ถึงความเป็นเอกภาพและความยั่งยืนของชาติ พระนโรดม สีหนุทรงเป็นประมุขรัฐระหว่าง 24 กันยายน พ.ศ. 2536 จนถึง 7 ตุลาคม พ.ศ. 2547 พระมหากษัตริย์ไม่มีอำนาจทางการเมืองแต่พระนโรดม สีหนุทรงมีบารมีที่ทำให้พระองค์มีอิทธิพลต่อรัฐบาลและมีบทบาทในการยับยั้งความขัดแย้งภายในรัฐบาล หลังจากพระนโรดม สีหนุสละราชสมบัติใน พ.ศ. 2547 พระโอรสของพระองค์คือพระนโรดม สีหมุนีได้เป็นกษัตริย์ต่อมา ส่วนพระนโรดม สีหนุที่สละราชสมบัติไปนั้น สมัชชาแห่งชาติได้กำหนดตำแหน่งของพระองค์เป็นพระมหาวีรกษัตริย์

การสืบราชสมบัติ

การสืบราชสมบัติถูกกำหนดโดยสภาราชบัลลังก์ซึ่งประกอบด้วยประธานรัฐสภา นายกรัฐมนตรี พระสังฆราช รองประธานรัฐสภาคนที่ 1 และคนที่ 2 จะมีการเรียกประชุมสภาราชบัลลังก์ภายใน 1 สัปดาห์หลังจากพระมหากษัตริย์สวรรคตหรือสละราชสมบัติ และจะเลือกจากสมาชิกราชวงศ์ที่มีสิทธิในราชบัลลังก์

การเป็นสมาชิกองค์กรระดับนานาชาติ

ACCT, AsDB, ASEAN, CP, ESCAP, FAO, G-77, IAEA, IBRD, ICAO, ICC, ICRM, IDA, IFAD, IFC, IFRCS, ILO, IMF, IMO, Intelsat (ยังไม่ได้ลงนามในสัญญา), กองทุนการเงินระหว่างประเทศ, Interpol, IOC, ISO, ITU, NAM, OPCW, PCA, UN, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UPU, WB, WFTU, WHO, WIPO, WMO, WTO, WToO, WTrO (ขอสมัคร)

การปกครองท้องถิ่น

ดูบทความหลักที่: เขตการปกครองของกัมพูชา

การปกครองท้องถิ่นทั้ง 24 จังหวัด. ขึ้นกับกระทรวงมหาดไทยของรัฐบาลกลาง เริ่มมีการเลือกตั้งระดับท้องถิ่นใน พ.ศ. 2545 และเลือกตั้งทุกๆ 5 ปี

อ้างอิง

1. (PDF). คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม (PDF) เมื่อ 2007-06-27. สืบค้นเมื่อ 2012-10-15.
2. http://www.hri.org/docs/statedep/1997/97-07-08.std.html
3. [1]
4. [2]
5. [3]
6. [4]
7. [5]
8. [6]
9. [7]
10. [8]
11. [9]
12. [10]
13. [11]
14. [12]
15. [13]
16. [14]
17. [15]
18. [16]
19. [17]
20. [18]
21. [19]
22. [20]
23. [21]
24. [22]
25. [23]
26. [24]
27. Private Solutions for Infrastructure in Cambodia: A Country Framework Report. World Bank (2002), p65. ISBN 0-8213-5076-5.
28. Untitled Document

แหล่งข้อมูลอื่น

• Cambodia Human Rights Portal (Sithi)
• Cambodian Center for Human Rights (CCHR)
• Global Integrity Report: Cambodia Archived 2013-04-14 ที่ archive.today reports on corruption and anti-corruption in Cambodia

เกี่ยวกับราชวงศ์

• King of Cambodia, Norodom Sihamoni Official Website of King Norodom Sihamoni
• King of Cambodia, Norodom Sihanouk Official Website of former King Norodom Sihanouk

ทางการ

• Cambodia.gov.kh Official Royal Government of Cambodia Website (English Version) (Cambodia.gov.kh Khmer Version)
• CDC Council for the Development of Cambodia
• Conseil Constitutionnel du Cambodge Constitution council of Cambodia
• Department of Fisheries
• Food Security and Nutrition Information System Cambodia
• Ministry of Commerce
• Ministry of Culture and Fine Arts
• Ministry of Economy and Finance
• Ministry of Education, Youth and Sport
• Ministry of Environment
• Ministry of Posts and Telecommunications
• Ministry of Public Works and Transport
• Ministry of Tourism
• NiDA National Information Communications Technology Development Authority
• Ministry of Planning
• NIS National Institute of Statistics of Cambodia

อื่นๆ

• Constitution of Cambodia
• Springer, S. 2009. Violence, democracy, and the neoliberal "order": the contestation of public space in posttransitional Cambodia. Annals of the Association of American Geographers 99 (1), 138-162.
• Springer, S. 2010. Cambodia's Neoliberal Order: Violence, Authoritarianism, and the Contestation of Public Space. London: Routledge.