คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น (อังกฤษ: Faculty of Humanities and Social Sciences, Khon Kaen University) เป็นส่วนราชการไทยระดับคณะวิชา สังกัดมหาวิทยาลัยขอนแก่น กระทรวงศึกษาธิการ เป็นคณะวิชาที่จัดตั้งขึ้นเป็นอันดับที่ 7 ของมหาวิทยาลัยขอนแก่น ซึ่งเป็นคณะวิชาที่โอนย้ายมาจาก "คณะวิทยาศาสตร์และอักษรศาสตร์" (ปัจจุบัน คือ คณะวิทยาศาสตร์) มีวัตถุประสงค์เพื่อจัดการเรียนการสอนวิชาพื้นฐานให้กับนักศึกษาคณะต่าง ๆ ภายในมหาวิทยาลัย และผลิตบัณฑิตทางด้านมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ เพื่อการพัฒนาภูมิภาคและสนับสนุนความเจริญจากส่วนกลางไปยังภูมิภาค

คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์
มหาวิทยาลัยขอนแก่น

ชื่ออังกฤษ	Faculty of Humanities and Social Sciences, Khon Kaen University
อักษรย่อ	มนส. / HUSO
สังกัด	มหาวิทยาลัยขอนแก่น
ที่อยู่	123 หมู่ 16 ถนนมิตรภาพ ตำบลในเมือง อำเภอเมืองขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น 40002
วันก่อตั้ง	18 กรกฎาคม พ.ศ. 2521 (43 ปี)
คณบดี	รองศาสตราจารย์ ดร.กุลธิดา ท้วมสุข
วารสาร	วารสารมนุษยศาสตร์สังคมศาสตร์
สีประจําคณะ	สีขาว
สัญลักษณ์	กาสะลอง
เว็บไซต์	hs.kku.ac.th
ด ค ก

ประวัติ

"คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น" ในยุคเริ่มการก่อตั้งมหาวิทยาลัยขอนแก่นขึ้นในปี พ.ศ. 2507 นั้น เป็นส่วนหนึ่งของ "คณะวิทยาศาสตร์และอักษรศาสตร์" (ปัจจุบัน คือ คณะวิทยาศาสตร์) โดยทำหน้าที่ในการให้บริการสอนวิชาพื้นฐานทางด้านวิทยาศาสตร์ และมีภาควิชาภาษาอังกฤษสอนวิชาทางด้านภาษาต่างประเทศให้กับนักศึกษาของมหาวิทยาลัย ส่วนวิชาทางด้านสังคมศาสตร์ จะเปิดสอนอยู่ในคณะเกษตรศาสตร์

ในปี พ.ศ. 2513 มหาวิทยาลัยขอนแก่นได้จัดตั้งคณะศึกษาศาสตร์ขึ้น และจัดให้มีภาควิชาพื้นฐานการศึกษา ทำหน้าที่รับผิดชอบในการสอนวิชาพื้นฐานด้านมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ให้แก่นักศึกษา ต่อมาได้มีภารกิจให้บริการแก่คณะต่าง ๆ ในมหาวิทยาลัยเพิ่มขึ้น เนื่องจากทบวงมหาวิทยาลัยได้วางเกณฑ์มาตรฐานหลักสูตรปริญญาตรีให้นักศึกษาทุกสาขา ต้องเรียนวิชาพื้นฐานทางมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์เพิ่มขึ้น

คณะวิทยาศาสตร์และอักษรศาสตร์ได้รับจัดตั้งภาควิชาบรรณารักษศาสตร์ขึ้นในปี พ.ศ. 2518 อีกภาควิชาหนึ่ง ทำการสอนนักศึกษาวิชาเอกบรรณารักษศาสตร์ระดับปริญญาตรี เพื่อผลิตบรรณารักษ์ออกไปทำงานในโรงเรียนและหน่วยงานต่าง ๆ ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่ยังขาดแคลนบรรณารักษ์อยู่อีกเป็นจำนวนมาก

ในแผนพัฒนาการศึกษาระยะที่ 4 (พ.ศ. 2520 - 2524) มหาวิทยาลัยขอนแก่น ได้มีโครงการจัดตั้ง "คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์" ขึ้น เนื่องจากเห็นว่าบุคคลที่สอนวิชาทางมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์นั้น กระจัดกระจายอยู่ในหลายคณะด้วยกันได้แก่ คณะศึกษาศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์และอักษรศาสตร์ ลักษณะดังกล่าวก่อให้เกิดความไม่เป็นเอกภาพทางวิชาการ และการบริหารเช่นนี้ก่อให้เกิดปัญหาที่ติดตามมาหลาย ๆ ด้าน เช่นการทำงานซ้ำซ้อนกั้น การสูญเปล่า การขาดคุณภาพ และประสิทธิภาพในการสอน การขาดการพัฒนาบุคลากรทางด้านวิชาการ ตลอดจนเป็นอุปสรรคต่อความสามารถของมหาวิทยาลัยในการผลิตบัณฑิต ให้การศึกษาค้นคว้าวิจัย บริการวิชาการแก่สังคม และทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม เพื่อพัฒนาภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือตามเจตนารมณ์ในการก่อตั้งมหาวิทยาลัย

เหตุผลที่สำคัญอีกประการหนึ่ง ในการจัดตั้งคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ขึ้น คือบรรดาผู้เชี่ยวชาญชาวต่างประเทศที่มาช่วยงานและมาเยี่ยมเยือนมหาวิทยาลัย ได้เน้นให้เห็นความสำคัญของนักวิชาการด้านสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ ที่จะสามารถช่วยศึกษาและอธิบายปัญหาต่าง ๆ ที่ความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีไม่สามารถตอบได้ ประกอบกับผู้บริหารของมหาวิทยาลัยในขณะนั้น ได้เล็งเห็นความสำคัญของวิชาทางด้านมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ ว่าสามารถนำไปประยุกต์ใช้ควบคู่กับความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเพื่อพัฒนาภาคอีสานได้เป็นอย่างดี

ดังนั้น ในการประชุมคณบดีมหาวิทยาลัยขอนแก่น ครั้งที่ 16 เมื่อวันที่ 22 ธันวาคม พ.ศ. 2519 จึงมีมติให้รวมหน่วยงานและบุคลากรที่ทำการสอนวิชาด้านมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ไว้ด้วยกัน เพื่อจัดตั้งเป็นคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ โดยมีหน้าที่รับผิดชอบการเรียนการสอน ค้นคว้า และวิจัยด้านมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ (ส่วนการผลิตบัณฑิตสาขาวิชาบรรณารักษศาสตร์ก็ยังคงให้ดำเนินการต่อไป)

จากมติที่ประชุมคณบดีดังกล่าว มหาวิทยาลัยขอนแก่นได้มีคำสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการร่างโครงการจัดตั้งคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ เมื่อวันที่ 19 กรกฎาคม พ.ศ. 2520 คณะกรรมการร่างโครงการฯ ได้ดำเนินการจนบรรลุผลสำเร็จ โดยมีประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี ลงวันที่ 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2521 แบ่งส่วนราชการภายในมหาวิทยาลัยขอนแก่น ซึ่งมีคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์รวมกันอยู่ด้วย ประกาศดังกล่าวลงในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 95 ตอนที่ 72 หน้า 433 - 437 เมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2521 ซึ่งวันดังกล่าวเป็นวันสถาปนาคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์

คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ ได้มีคณะวิชาที่แยกออกจากคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ คือ "คณะวิทยาการจัดการ" (ปัจจุบัน คือ คณะบริหารธุรกิจและการบัญชี) "คณะศิลปกรรมศาสตร์" "คณะนิติศาสตร์" และ "วิทยาลัยการปกครองท้องถิ่น"

สัญลักษณ์

• สัญลักษณ์ประจำคณะ

สัญลักษณ์ประจำคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น คือ กาสะลอง (ปีบ) "กาสะลอง" เป็นภาษาถิ่นที่ใช้เรียกต้นปีบในภาคเหนือ สำหรับภาคอีสานเรียกว่าดอกก้านของ ในบริเวณที่ตั้งคณะในปัจจุบัน มีต้นปีบเป็นจำนวนมาก จึงได้นำมาเป็นสัญลักษณ์ของคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ และได้มีการนิยามความหมายไว้ว่า ดอกกาสะลองนั้นอยู่รวมกันเป็นช่อ ก็หมายถึงความสามัคคีในหมู่คณะ และมีดอกสีขาว เปรียบเสมือนดั่งจิตใจของนักศึกษาที่อุทิศตนเพื่อสังคมอย่างบริสุทธิ์ใจ ซึ่งเป็นที่มาของสีประจำคณะคือ สีขาว

อนึ่ง คณะพยาบาลศาสตร์ ก็ใช้สัญลักษณ์ประจำคณะคือ ดอกปีบ เช่นเดียวกัน แต่เรียกคนละชื่อ ซึ่งคณะพยาบาลศาสตร์ จะเรียกว่า "ดอกปีบ" ส่วนคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ จะเรียกว่า "กาสะลอง"

• สีประจำคณะ

     สีขาว

• ต้นไม้/ดอกไม้ประจำคณะ

กาสะลอง (ปีบ)

หลักสูตร

หลักสูตรที่เปิดสอนในคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
กลุ่มวิชา/ภาควิชา/สาขาวิชา	ระดับปริญญาตรี	ระดับปริญญาโท	ระดับปริญญาเอก
กลุ่มวิชามนุษยศาสตร์	-	ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (ศศ.ม.) สาขาวิชาปรัชญา	ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต (ปร.ด.) สาขาวิชาปรัชญาและศาสนาตะวันออก
กลุ่มวิชาสังคมศาสตร์	ศิลปศาสตรบัณฑิต (ศศ.บ.) สาขาวิชาสังคมศาสตร์ วิชาเอกพัฒนาสังคม วิชาเอกสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา สาขาวิชาเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ศึกษา รัฐประศาสนศาสตรบัณฑิต (รป.บ.) สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์	ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (ศศ.ม.) สาขาวิชาสหวิทยาการสังคมศาสตร์ สาขาวิชาลุ่มน้ำโขงศึกษา	ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต (ปร.ด.) สาขาวิชาพัฒนศาสตร์ สาขาวิชาสังคมวิทยา สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์
กลุ่มวิชาภาษา	ศิลปศาสตรบัณฑิต (ศศ.บ.) สาขาวิชาภาษาอังกฤษ สาขาวิชาภาษาไทย สาขาวิชาภาษาตะวันตก วิชาเอกภาษาฝรั่งเศส วิชาเอกภาษาเยอรมัน วิชาเอกภาษาสเปน สาขาวิชาภาษาตะวันออก สาขาวิชาภาษาญี่ปุ่น สาขาวิชาภาษาจีน	ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (ศศ.ม.) สาขาวิชาภาษาอังกฤษ สาขาวิชาภาษาไทย สาขาวิชาภาษาและวัฒนธรรมจีน	ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต (ปร.ด.) สาขาวิชาภาษาศาสตร์ประยุกต์ (นานาชาติ) สาขาวิชาภาษาไทย
กลุ่มวิชาสารสนเทศศาสตร์	สารสนเทศศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาสารสนเทศศาสตร์	สารสนเทศศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสารสนเทศศาสตร์	ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต (ปร.ด.) สาขาวิชาสารสนเทศศึกษา

คณบดี

ทำเนียบคณบดีคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
รายนามคณบดี	วาระการดำรงตำแหน่ง
1. รองศาสตราจารย์ ดร.เทอด เจริญวัฒนา	10 ตุลาคม 2521 - 31 มีนาคม 2522
2. ผู้ช่วยศาสตราจารย์ จรินทร์ เปาโรหิตย์	1 เมษายน 2522 - 7 กรกฎาคม 2522 29 ตุลาคม 2529 - 16 พฤศจิกายน 2529 (รักษาการ) 16 พฤศจิกายน 2529 - 15 พฤศจิกายน 2533 16 พฤศจิกายน 2533 - 30 กันยายน 2537
3. รองศาสตราจารย์ จินดา โพธิ์เมือง	8 กรกฎาคม 2522 - 31 มีนาคม 2526
4. รองศาสตราจารย์ ดร.ยุพิน เตชะมณี	1 เมษายน 2526 - 2 ตุลาคม 2529 2 ตุลาคม 2529 - 29 ตุลาคม 2529 (รักษาการ) 1 ตุลาคม 2537 - 30 กันยายน 2541 1 ตุลาคม 2541 - 30 กันยายน 2544
5. ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ศรีปัญญา ใจใหญ่	1 ตุลาคม 2544 - 30 กันยายน 2547
6. รองศาสตราจารย์ พีรสิทธิ์ คำนวณศิลป์	1 ตุลาคม 2547 - 30 กันยายน 2549
7. ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.เยาวลักษณ์ อภิชาติวัลลภ	1 ตุลาคม 2549 - 30 กันยายน 2553 1 ตุลาคม 2553 - 30 กันยายน 2555
8. รองศาสตราจารย์ ดร.กุลธิดา ท้วมสุข	1 ตุลาคม 2555 - 30 กันยายน 2559 1 ตุลาคม 2559 - 30 กันยายน 2563

หมายเหตุ คำนำหน้านามของผู้ดำรงตำแหน่งคณบดี และผู้รักษาการแทนคณบดี เป็นคำนำหน้านามตามตำแหน่งทางวิชาการในขณะนั้น

บุคคลที่มีชื่อเสียง

ดูเพิ่ม รายนามบุคคลที่มีชื่อเสียงจากมหาวิทยาลัยขอนแก่น

• รองศาสตราจารย์ ดร.กุลธิดา ท้วมสุข (ศิษย์เก่า, อาจารย์) : คณบดีคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น อดีตรองอธิการบดีฝ่ายวิชาการและวิเทศสัมพันธ์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น และอดีตคณบดีวิทยาลัยนานาชาติ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
• พรทิพย์ โล่ห์วีระ จันทร์รัตนปรีดา (ศิษย์เก่า) : อดีตรองประธานวุฒิสภา
• กฤตภาศ ศักดิษฐานนท์ (ศิษย์เก่า) : นักแสดง
• ภัทรเดช สงวนความดี(ศิษย์เก่า) : นักแสดง, นายแบบ
• ธัญญ์วาริน สุขะพิสิษฐ์ (ศิษย์เก่า) : นักแสดงและผู้กำกับ
• พรชัย แสนยะมูล (ศิษย์เก่า) : นักเขียน บรรณาธิการ และเจ้าของสำนักพิมพ์ไม้ยมก
• แสงธรรม ชูมีชัย (ศิษย์เก่า) : รองนางสาวไทย ประจำปี 2547
• ณภัทร แสงโฮง (ตอง AF10) (นักศึกษา) : นักร้อง
• ติณห์ ศรีตรัย (ศิษย์เก่า) : นักแข่งรถ หนุ่มโสดในฝันของนิตยสารคลีโอประจำปี 2554 นักแสดง
• วรรณปิยะ ออมสินนพกุล (ศิษย์เก่า) : รองชนะเลิศ The Face Thailand Season 2 TeamCris

อ้างอิง

1. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง การแบ่งส่วนราชการในมหาวิทยาลัยขอนแก่น, ราชกิจจานุเบกษา, เล่มที่ 95, ตอนที่ 72 ก, 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2521, หน้า 433
2. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง การแบ่งส่วนราชการในมหาวิทยาลัยขอนแก่น, ราชกิจจานุเบกษา, เล่มที่ 83, ตอนที่ 26 ก, 22 มีนาคม พ.ศ. 2509, หน้า 242
3. มหาวิทยาลัยขอนแก่น, "คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์", ขอนแก่น 18 ปี, 2525, หน้า 135
4. มหาวิทยาลัยขอนแก่น, "คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์", ขอนแก่น 18 ปี, 2525, หน้า 135
5. มหาวิทยาลัยขอนแก่น, "คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์", ขอนแก่น 18 ปี, 2525, หน้า 136
6. มหาวิทยาลัยขอนแก่น, "คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์", ขอนแก่น 18 ปี, 2525, หน้า 136
7. ระบบฐานข้อมูลหลักสูตร มหาวิทยาลัยขอนแก่น

ดูเพิ่ม

• มหาวิทยาลัยขอนแก่น, "คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์", ขอนแก่น 18 ปี, 2525, หน้า 133 - 140
• มหาวิทยาลัยขอนแก่น, "คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์", 30 ปี มหาวิทยาลัยขอนแก่น, ขอนแก่น : มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 2537, หน้า 63 - 65
• สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
• มหาวิทยาลัยขอนแก่น

แหล่งข้อมูลอื่น

• คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
• มหาวิทยาลัยขอนแก่น