ทองแดง (สุนัข)
คุณทองแดง (7 พฤศจิกายน พ.ศ. 2541 – 26 ธันวาคม พ.ศ. 2558) เป็นสุนัขทรงเลี้ยงลำดับที่ 17 ในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
| ทองแดง | |
|---|---|
ประติมากรรมคุณทองแดง ผลงานการปั้นของนายชิน ประสงค์ ข้าราชการบำนาญกรมศิลปากร | |
| สปีชีส์ | สุนัข |
| สายพันธุ์ | สุนัขไทยพันทาง |
| เพศ | เมีย |
| เกิด | 7 พฤศจิกายน พ.ศ. 2541 |
| ตาย | 26 ธันวาคม พ.ศ. 2558 (17 ปี 1 เดือน) |
| ที่ไว้ซาก | อนุสาวรีย์คุณทองแดง, ศูนย์รักสุนัขหัวหิน, จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ |
| สัญชาติ | ไทย |
| ปีปฏิบัติงาน | 13 ธันวาคม พ.ศ. 2541 (ถวายตัว) |
| เป็นที่รู้จักสำหรับ | สุนัขทรงเลี้ยงในรัชกาลที่ 9 |
| เจ้าของ | พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร |
| ทายาท | ดูในบทความ |
ประวัติ
คุณทองแดงเป็นลูกของ "แดง" สุนัขจรจัดบริเวณซอยศูนย์แพทย์พัฒนา ถนนพระราม 9 เกิดเมื่อวันเสาร์ที่ 7 พฤศจิกายน พ.ศ. 2541 พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรทรงนำมาเลี้ยงหลังจากเสด็จพระราชดำเนินไปเปิดศูนย์แพทย์พัฒนา และนายแพทย์คนหนึ่งนำคุณทองแดงมาทูลเกล้าฯ ถวายให้ทอดพระเนตร คุณทองแดงเกิดก่อนลูก ๆ ของมะลิ 1 วัน โดยลูก ๆ ของมะลิเกิดเมื่อวันอาทิตย์ที่ 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2541 และทรงยกให้มะลิเลี้ยงดู ทองแดงมีพี่น้องรวม 7 ตัว ชาวบ้านตั้งชื่อให้ว่า ทองแดง เพศเมีย, คาลัว เพศเมีย, หนุน เพศเมีย, ทองเหลือง เพศผู้ ได้ไปอยู่บ้านของข้าราชบริพารคนหนึ่ง, ละมุน เพศเมีย, โกโร เพศเมีย, โกโส เพศเมีย
ทองแดงมีลักษณะพิเศษต่างจากลูกสุนัขตัวอื่น คือ มีสายสร้อยรอบคอครึ่งเส้น มีถุงเท้าขาวทั้ง 4 ขา มีหางม้วนขดเป็นวง ปลายหางดอกสีขาว และมีจมูกแด่น ได้เข้าเฝ้าฯ ถวายตัวเมื่อวันที่ 13 ธันวาคม พ.ศ. 2541 ขณะมีอายุได้ 5 สัปดาห์ ที่พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ได้ทรงค้นในหนังสือว่า คุณทองแดงมีลักษณะคล้ายคลึงกับสุนัขพันธุ์บาเซนจี ซึ่งเป็นสุนัขพันธุ์โบราณ มีถิ่นกำเนิดทางแอฟริกาใต้ นิยมใช้งานในการล่าสัตว์ แต่คุณทองแดงมีขนาดตัวใหญ่กว่าสุนัขพันธุ์บาเซนจีทั่วไป พระองค์จึงทรงเรียกทองแดงว่าเป็นสุนัขพันธุ์ไทยซูเปอร์บาเซนจี ก่อนหน้านี้ทรงเรียกว่า เป็นสุนัขพันธุ์เทศ (ย่อมาจาก เทศบาล)
เมื่อวันที่ 26 ธันวาคม พ.ศ. 2558 เวลา 23.10 น. คุณทองแดงได้เสียชีวิต ณ วังไกลกังวล ร่างอยู่ที่โรงพยาบาลสัตว์เกษตรศาสตร์ หัวหิน รวมอายุได้ 17 ปี 1 เดือน 19 วัน
ลูก
ทองแดงมีลูกกับทองแท้ สุนัขพันธุ์บาเซนจี จำนวน 9 ตัว ทุกตัวเกิดเมื่อวันที่ 26 กันยายน พ.ศ. 2543 พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรพระราชทานชื่อให้เป็นชื่อขนมที่มีคำว่า "ทอง" และพระราชทานนามสกุลว่า "สุวรรณชาด" โปรดเกล้าฯ ให้ตีพิมพ์หนังสือชื่อ ขนมลูก ๆ ทองแดง ออกเผยแพร่
- ทองชมพูนุท เพศเมีย น้ำหนัก 360 กรัม คลอดเอง
- ทองเอก เพศผู้ น้ำหนัก 310 กรัม คลอดเอง
- ทองม้วน เพศผู้ น้ำหนัก 330 กรัม คลอดเอง
- ทองทัต เพศผู้ น้ำหนัก 350 กรัม คลอดเอง
- ทองพลุ เพศผู้ น้ำหนัก 300 กรัม ต้องฉีดยาช่วย มีลูกกับหิรัญวารี
- นิลเอก
- นิลพานร
- นิลพัท
- นิลขัน
- นิลนนท์
- นิยา
- ทองหยิบ เพศผู้ น้ำหนัก 350 กรัม คลอดเอง
- ทองหยอด เพศเมีย น้ำหนัก 320 กรัม คลอดเอง มีลูกกับน้ำชา
- ข้าวโพดเทียน
- ข้าวตอกดอกไม้
- ข้าวหลามตัด
- ข้าวคลุกกะปิ มีลูกกับบิ๊กฟลาวเวอร์
- วัง
- น่าน
- ข้าวเหนียวมะม่วง
- ข้าวแดงแกงร้อน มีลูกกับปะโตเลมีย์
- แกงมัสมั่น
- แกงเหลือง
- แกงนพเก้า
- ข้าวตังทรงเครื่อง
- ข้าวเกรียบว่าว
- ทองอัฐ เพศเมีย น้ำหนัก 290 กรัม คลอดเอง
- ทองนพคุณ เพศผู้ น้ำหนัก 360 กรัม คลอดเอง
การดัดแปลงเป็นสื่อ
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระราชนิพนธ์ เรื่อง ทองแดง (The Story of Tongdaeng) ออกเผยแพร่เป็นภาษาไทยและภาษาอังกฤษ และได้มีการนำไปสร้างเป็นภาพยนตร์แอนิเมชันต่อมา
ระเบียงภาพสุนัขทรงเลี้ยง ในรัชกาลที่ 9
อ้างอิง
- พระราชนิพนธ์ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช, เรื่อง ทองแดง, อมรินทร์, ISBN 974-272-626-4
- พระราชนิพนธ์ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช, เรื่อง ทองแดง ฉบับการ์ตูน, อมรินทร์, ISBN 974-272-917-4
- วิลาศ มณีวัต, พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวกับ "คุณ ๆ" สี่ขา, ดอกหญ้า, ISBN 974-689-122-7