ชื่อธาตุที่เป็นระบบ

เลข	คำเรียก	สัญลักษณ์	การออกเสียง
0	นิล (nil)	n	/nɪl/
1	อูน (un)	u	/uːn/
2	ไบ (b(i))	b	/baɪ/
3	ไทร (tr(i))	t	/traɪ/
4	ควอด (quad)	q	/kwɒd/
5	เพนท์ (pent)	p	/pɛnt/
6	เฮกซ์ (hex)	h	/hɛks/
7	เซปท์ (sept)	s	/sɛpt/
8	ออกท์ (oct)	o	/ɒkt/
9	เอน (en(n))	e	/ɛn/
คำปัจจัย	-เอียม (-ium)	ไม่มี	/-iəm/

ชื่อธาตุที่เป็นระบบ (อังกฤษ: systematic element name) เป็นชื่อชั่วคราวสำหรับธาตุที่เพิ่งสังเคราะห์ได้หรือยังสังเคราะห์ไม่ได้ โดยสัญลักษณ์ธาตุได้จากชื่อที่เป็นระบบ เนื่องจากบางครั้งการตั้งชื่อธาตุนำไปสู่ปัญหาที่เกี่ยวพันกับทางการเมือง ทำให้สหภาพเคมีบริสุทธิ์และเคมีประยุกต์ระหว่างประเทศ (IUPAC) ต้องสร้างระเบียบในการตั้งชื่อและสัญลักษณ์ธาตุชั่วคราวที่เป็นกลาง โดยได้จากเลขอะตอมแต่ละตัวของธาตุนั้น ๆ โดยชื่อเลขแต่ละตัวอาจใช้รากศัพท์ภาษาละตินหรือภาษากรีกเพื่อหลีกเลี่ยงความใกล้เคียงกัน เช่น เลข 5 ใช้รากศัพท์ภาษากรีก "เพนท์" (pent) แทนรากศัพท์ภาษาละติน "ควินท์" (quint) เพื่อไม่ให้สับสนกับ "ควอด" (quad) ซึ่งหมายถึงเลข 4 และมีกฎในการลดทอนตัวอักษร 2 ข้อคือ

• ถ้าเลข 2 (bi) หรือเลข 3 (tri) ต่อท้ายด้วย -ium จะใช้ "-bium" หรือ "-trium" ไม่ใช้ "-biium" หรือ "-triium"
• ถ้าเลข 9 (enn) ตามด้วยเลข 0 (nil) จะใช้ "-ennil" ไม่ใช้ "-ennnil"

ชื่อธาตุที่เป็นระบบจะต่อท้ายด้วย "-ium" เสมอ ดังนั้นธาตุที่ 117 ที่อยู่ในหมู่แฮโลเจน (ชื่อธาตุต่อท้ายด้วย -ine) และธาตุที่ 118 ที่อยู่ในหมู่แก๊สมีตระกูล (ชื่อธาตุส่วนใหญ่ต่อท้ายด้วย -on) จะใช้ ununseptium และ ununoctium ไม่ใช้ ununseptine และ ununocton (ปัจจุบันธาตุที่ 117 และ 118 ชื่อเทนเนสซีนและออกาเนสซอนตามลำดับ)

สัญลักษณ์ธาตุได้จากตัวแรกของชื่อเลขแต่ละตัว โดยให้ตัวแรกสุดเป็นตัวพิมพ์ใหญ่ เช่น ธาตุที่ 119 (ununennium) สัญลักษณ์ธาตุคือ Uue

ในปี ค.ศ. 2016 ทุกธาตุที่มีเลขอะตอมถึง 118 มีชื่อและสัญลักษณ์ธาตุอย่างเป็นทางการแล้ว ดังนั้นชื่อธาตุที่เป็นระบบจะใช้กับธาตุที่ 119 และต่อ ๆ ไป

อ้างอิง

1. Meija, Juris (2014). "Symbols of the Elements (part III)". Chemistry International. DeGruyter. 36 (4): 25–26. doi:10.1515/ci.2014.36.4.25.
2. Koppenol, W. (2016). "How to name new chemical elements" (PDF). Pure and Applied Chemistry. DeGruyter. in press.
3. "IUPAC Announces the Names of the Elements 113, 115, 117, and 118". IUPAC. 2016-11-30. สืบค้นเมื่อ 2016-11-30.