ช่องเขาขาด

ช่องเขาขาด หรือ ช่องไฟนรก เป็นส่วนหนึ่งของเส้นทางรถไฟสายไทย-พม่า (ทางรถไฟสายมรณะ) ตลอดเส้นทางรถไฟสายไทย-พม่า มีหลายจุดที่มีเนินหิน ภูเขา หน้าผา หรือหุบเหว ขวางอยู่จึงต้องขุดให้เป็นช่องเพื่อที่รถไฟสามารถวิ่งผ่านไปได้ ซึ่งที่ช่องเขาขาด หรือ ช่องไฟนรก เป็นจุดที่ใหญ่ที่สุดบนเส้นทางนี้

พิพิธภัณฑ์แห่งความทรงจำช่องเขาขาด

ช่องเขาขาด
ส่วนหนึ่งของช่องเขาขาด
ช่องเขาขาดในจังหวัดกาญจนบุรี ประเทศไทย
ก่อตั้ง	24 เมษายน พ.ศ. 2539
ที่ตั้ง	จังหวัดกาญจนบุรี, ประเทศไทย
พิกัดภูมิศาสตร์	14°21′38″N 98°56′43″E / 14.360524°N 98.945274°E / 14.360524; 98.945274
ประเภท	อนุสรณ์สถานสงคราม, เส้นทางศึกษาธรรมชาติ, เส้นทางรถไฟสายที่ถูกทิ้งร้าง
ภัณฑารักษ์	Office of Australian War Graves/กองทัพไทย
ขนส่งมวลชนที่เข้าถึง	จากสถานีน้ำตกไทรโยคน้อย (18 กิโลเมตร (11 ไมล์))

ที่ตั้ง

 

ทางรถไฟที่ช่องเขาขาด (มิถุนายน พ.ศ. 2547)

พิพิธภัณฑ์แห่งความทรงจำช่องเขาขาด ตั้งอยู่บริเวณกองส่งเสริมการเกษตรและสหกรณ์ หน่วยบัญชาการทหารพัฒนา อ.ไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี

ประวัติ

การขุดเจาะช่องเขาขาดเริ่มในเดือนเมษายนปี พ.ศ. 2486 ปรากฏว่างานล่าช้ากว่ากำหนดจึงมีช่วงที่เร่งงานซึ่งแรงงานแต่ละกะต้องทำงานถึง 18 ชั่วโมง โดยงานส่วนใหญ่ล้วนใช้แรงคนทั้งสิ้น เช่นการสกัดภูเขาด้วยมือ ซึ่งเป็นการทำงานที่ทารุณยิ่ง เนื่องจากต้องปีนลงไปสกัดในช่องเขาซึ่งบางช่วงสูงถึง 11 เมตร จนแทบไม่มีอากาศหายใจทั้งยังต้องทำงานท่ามกลางอากาศร้อนอบอ้าวในช่วงเดือนมีนาคม ในภาวะขาดแคลนน้ำและอาหาร เมื่อเจ็บป่วยแพทย์และอุปกรณ์ทางการแพทย์ก็ไม่เพียงพอต่อการรักษา เชลยศึกและกรรมกรที่ช่องเขาขาดต้องทำงานตอนกลางคืนด้วยแสงไฟจากคบเพลิงและกองเพลิงทำให้สะท้อนเห็นเงาของเชลยศึกและผู้คุมวูบวาบบนผนัง ทำให้ที่นี่ได้รับการขนานนามว่า "ช่องไฟนรก" หรือ Hellfire Pass ในภาษาอังกฤษ

สถานีในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2

 

ทางเดินที่ช่องเขาขาด

หลังจากสงครามโลกครั้งที่ 2 สงบลง การรถไฟแห่งประเทศไทยได้รื้อทางรถไฟบางส่วนออก ทางรถไฟสายมรณะในปัจจุบันจึงเหลือเพียงแค่ตั้งแต่สถานีหนองปลาดุกถึงสถานีน้ำตกเท่านั้น (ถ้าเป็นขบวนรถนำเที่ยวจะสุดทางที่สถานีน้ำตกไทรโยคน้อย)

1. กงม้า (คอนม้า)
2. บ้านโป่งใหม่
3. เขาดิน
4. ท้องช้าง
5. ถ้ำผี
6. หินตก
7. แคนนิว
8. ไทรโยค
9. กิ่งไทรโยค
10. ริ่นถิ่น
11. กุยแซง
12. หินดาด
13. ปรางกาสี
14. ท่าขนุน
15. น้ำโจนใหญ่
16. ท่ามะยอ
17. ตำรองผาโท้
18. บ้านเกริงไกร
19. กองกุยตะ
20. ทิมองตะ
21. นิเกะ
22. ซองกาเลีย
23. ด่านเจดีย์สามองค์ (สถานีจันการายา - ด่านพระเจดีย์สามองค์ฝั่งพม่า)

จุดท่องเที่ยว

• ช่องเขาขาด พิพิธภัณฑ์สถานแห่งความทรงจำ (เปิดเวลา 09.00-16.00 น.เปิดทำการทุกวัน)

ได้รับการออกแบบและสร้างสรรค์อย่างสวยงามโดยความร่วมมือระหว่างรัฐบาลไทยกับรัฐบาลออสเตรเลีย เพื่อเป็นที่รวบรวมข้อมูล ภาพถ่าย สิ่งของเครื่องใช้ต่าง ๆ ในระหว่างการสร้างทางรถไฟสายมรณะ ที่น่าสนใจเป็นพิเศษคือ มินิเธียร์เตอร์ที่มีการฉายภาพยนตร์เงียบ ขาวดำ ซึ่งถ่ายทำจากเหตุการณ์จริงในระหว่างการสร้างทางรถไฟสายมรณะ

• ทางเดินตามทางรถไฟช่องเขาขาด-สถานีหินตก

จากด้านหลังของพิพิธภัณฑ์มีบันไดเดินลงไปตามเส้นทางรถไฟสายมรณะ ซึ่งมีการปรับแต่งพื้นที่เพื่อให้สามารถเดินชมได้สะดวกขึ้นตั้งแต่บริเวณช่องเขาขาดไปจนถึงสถานีหินตก เป็นทางรถไฟเดิมซึ่งบางช่วงยังเหลือร่องรอยของทางรถไฟ ไม้หมอน และเหล็กสกัดให้เห็น ส่วนบริเวณสะพานหินตกซึ่งสร้างหุบเหวลึกชันไม่เหลือร่องรอยให้เห็นแล้ว ในการก่อสร้างตัวสะพานพังลงมา 3 ครั้ง กว่าจะสร้างสำเร็จ มีป้ายอธิบายเป็นระยะ ๆ การเดินไปกลับตลอดระยะใช้เวลาไม่เกิน 4 ชม. 30 นาที แต่สามารถเลือกเดินระยะสั้น จากพิพิธภัณฑ์ช่องเขาขาด ใช้เวลาราว 1 ชม. 30 นาที ทางเดินโรยกรวดก้อนใหญ่แบบทางรถไฟทั่วไป สองข้างทางเป็นป่าไผ่และไม้ใหญ่ บรรยากาศร่มรื่น ควรใส่รองเท้าผ้าใบหรือรองเท้าพื้นแข็ง และเตรียมน้ำดื่มไปเองเพราะตลอดทางไม่มีร้านค้าระหว่างทาง

อ้างอิง

• กวี วรกวิน. แผนที่ความรู้ท้องถิ่นภาคตะวันตก.กรุงเทพฯ:บริษัทพัฒนาคุณภาพวิชาการ จำกัด,2547
• ปรุงศรี วัลลิโภดม(บรรณาธิการ)วัฒนธรรมพัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญา จังหวัดกาญจนบุรี.กรุงเทพฯ:คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุใน คณะกรรมการอำนวยการจัดงานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว.2543

แหล่งข้อมูลอื่น

• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ ช่องเขาขาด
  • ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
  • แผนที่จากมัลติแมป หรือโกลบอลไกด์
  • ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์

พิกัดภูมิศาสตร์: 14°21′38″N 98°56′43″E / 14.360524°N 98.945274°E / 14.360524; 98.945274