fbpx
วิกิพีเดีย

ตีรถังกร

สิงหาคม 03, 2021

ในแนวคิดของศาสนาเชน ตีรถังกร (สันสกฤต: tīrthaṅkara; แปลว่า ผู้ทำท่าสำหรับลุยข้ามน้ำ) คือพระผู้ช่วยให้รอด (saviour) และศาสดาผู้สั่งสอนธรรมะในศาสนาเชน คือ ทางที่ถูกที่ควร คำว่า ตีรถังกร หลัก ๆ แล้วหมายถึงผู้สร้างตีรถะ คือสะพานที่จะพาข้ามทะเลแห่งการเวียนว่ายตายเกิด (สังสารวัฏ) ผู้ที่นับถือศาสนาเชนถือว่าองค์ตีรถังกรนั้นเป็นบุคคลที่หายากยิ่ง ผู้สามารถก้าวข้ามสงสารคือการเวียนว่ายตายเกิดไปได้ด้วยตนเอง และยังนำพาผู้อื่นให้เชื่อและปฏิบัติตามหนทางนั้น เมื่อตีรถังกรองค์หนึ่งสามารถเข้าถึงแก่นแท้ของธรรมชาติของจิตและวิญญาณแล้ว จะเข้าถึง เกวลญาณ (ภาวะสัพพัญญู) และตีรถังกรองค์แรกคือผู้ที่รื้อฟื้นศาสนาเชนขึ้นมาอีกครั้ง การหลุดพ้นจากสัมสาระในเชน เรียกว่า โมกษะ

ภาพวาดแสดงองค์ตีรถังกรทั้ง 24 องค์

ตีรถังกรพระนามว่าพระมาลลีนาถ (Māllīnātha) เชื่อกันว่าเป็นเป็นสตรี พระนามเดิมว่า "พระนางมัลลิ" (Malli bai) ในเศวตัมพร (Svetambara) ในขณะที่ทิคัมพร (Digambara) เชื่อว่าตีรถังกรทั้ง 24 พระองค์เป็นบุรุษทั้งสิ้น รวมถึงพระมัลลินาถด้วย ลัทธิทิฆัมพรเชื่อว่าสตรีสามารถเข้าถึงสวรรค์ได้สูงสุดที่ชั้น 16 และถ้าจะหลุดพ้น (โมกฆษะ) ต้องกลับชาติมาเกิดใหม่เป็นบุรุษเท่านั้น

จักรวาลวิทยาเชนเชื่อว่า กงล้อแห่งเวลานั้นแบ่งเป็นสองส่วน คือ อุตสรรปิณี (Utsarpiṇī) คือวัฏจักรเวลาที่กำลังเพิ่มขึ้น และ อวสรรปิณี คือวัฏจักรเวลาที่กำลังลดลง กล่าวคือเวลาในปัจจุบัน ในแต่ละจักรวาลของวัฏจักรเวลาปัจจุบัน (อวสรรปิณี) จะแบ่งเป็น 24 ตีรถังกร ส่วนในอุตสรรปิณี มีตีรถังกรมากมายหาสิ้นสุดมิได้ ตีรถังกรองค์แรกในอวสรรปิณีคือพระฤษภเทพ ผู้สร้างและจัดการให้มนุษย์อยู่กันอย่างสันติกลมเกลียวในสังคม และมีตีรถังกรองค์สุดท้ายคือองค์ปัจจุบันคือพระมหาวีระ (599–527 ก่อน ค.ศ.) ประวัติศาสตร์มีการบันทึกการดำรงอยู่ของพระมหาวีระและตีรถังกรองค์ที่ 23 คือ พระปารศวนาถ

ถึงแม้ตีรถังกรจะเป็นที่เคารพบูชาในศาสนาเชน แต่ความยิ่งใหญ่เดียวกันนี้เชื่อกันว่ามีอยู่ได้ในสิ่งมีชีวิตทุกชนิด รวมถึงมนุษย์ที่นับถือศาสนาอื่นนอกเหนือจากศาสนาเชน

รายพระนาม

รายพระนามตีรถังกรทั้ง 24 องค์ในจักรวาลปัจจุบัน หน่วยที่ปรากฏในตารางเป็นหน่วยที่ปรากฏในบันทึกของเชน ได้แก่ Dhanuṣa คือ ศอก, hatha คือ หัตถ์ หรือ มือ และช่วงเวลา หนึ่ง ปูรวะ คือ 8,400,000 x 8,400,000 = 70,560,000,000,000 ปี

ลำดับ พระนาม สัญลักษณ์ สีกาย ความสูง อายุ
1 พระฤษภเทพ (อาทินาถ) กระทิง ทอง 500 dhanuṣa 84,000,000 ปูรวะ
2 พระอชิตนาถ ช้าง ทอง 450 dhanuṣa 72,000,000 ปูรวะ
3 พระสัมภวนาถ ม้า ทอง 400 dhanuṣa 60,000,000 ปูรวะ
4 พระอภินันทนนาถ ลิง ทอง 350 dhanuṣa 50,000,000 ปูรวะ
5 พระสุมตินาถ เป็ดพม่า ทอง 300 dhanuṣa 40,000,000 ปูรวะ
6 พระปัทมประภะ บัวหลวง แดง 250 dhanuṣa 30,000,000 ปูรวะ
7 พระสุปารศวนาถ สวัสดิกะ ทอง 200 dhanuṣa 20,000,000 ปูรวะ
8 พระจันทรประภะ ดวงจันทร์ ขาว 150 dhanuṣa 10,000,000 ปูรวะ
9 พระปุษปทันตะ (สุวิธินาถ) จระเข้ (มกร) ขาว 100 dhanuṣa 2,000,000 ปูรวะ
10 พระศีตลนาถ ศรีวัตสะ ทอง 90 dhanuṣa 1,000,000 ปูรวะ
11 พระเศรยางสนาถ แรด ทอง 80 dhanuṣa 84,000,000 ปี
12 พระวาสุปูชยะ ควาย แดง 70 dhanusa 72,000,000 ปี
13 พระวิมลนาถ หมูป่า ทอง 60 dhanusa 60,000,000 ปี
14 พรอนันตนาถ เม่น (ทิคัมพร)
เหยี่ยว (เศวตัมพร)		 ทอง 50 dhanuṣa 30,000,000 ปี
15 พระธรรมนาถ วัชระ ทอง 45 dhanuṣa 10,000,000 ปี
16 พระศานตินาถ กวาง ทอง 40 dhanuṣa 1,00,000 ปี
17 พระกุนถุนาถ แพะ ทอง 35 dhanuṣa 95,000 ปี
18 พระอรนาถ ปลา ทอง 30 dhanuṣa 84,000 ปี
19 พระมาลลีนาถ กลัศ น้ำเงิน 25 dhanuṣa 55,000 ปี
20 พระมุนิสุวรตะ เต่า ดำ 20 dhanuṣa 30,000 ปี
21 พระนมินาถ บัวเผื่อน ทอง 15 dhanuṣa 10,000 ปี
22 พระเนมินาถ สังข์ ดำ 10 dhanuṣa 1,000 ปี
23 พระปารศวนาถ งู น้ำเงิน 9 hath 100 ปี
24 พระมหาวีระ สิงโต ทอง 7 hath 72 ปี

ประติมาณวิทยา

 
พระมหาวีระปางนั่งขัดสมาธิ
 
เทวรูปแห่งอหิงสา เทวรูปเชนที่สูงที่สุดในโลกแสดงพระฤษภเทพปางยืนสมาธิ

รูปเคารพขององค์ตีรถังกรมักสร้างในกริยานั่งขัดสมาธิ (ปัทมาสนะ) หรือ ยืนสมาธิ (Khadgasana หรือ Kayotsarga) ในทิคัมพรและเศวตัมพร ต่างมีการสร้างองค์ตีรถังกรต่างกัน โดยทิคัมพรนิยมสร้างให้ตีรถังกรอยู่ในลักษณะเปลือยกาย ไม่มีแม้แต่เครื่องตกแต่งใด ๆ ส่วนเศวตัมพรมีการสวมเสื้อผ้าและมีเครื่องตกแต่งกาย การเปลือยกายนั้นหมายถึงการที่ตีรถังกรสามารถละทิ้งทุกสิ่งในโลกได้ ไม่หลือแม้นแต่ความต้องการในทรัพย์สมบัติหรือความอับอาย บนพระกายมักพบศรีวัตสะบนพระอุระ (อก) และดิลกระหว่างคิ้ว

อ้างอิง

  1. ↑ Britannica Tirthankar Definition, Encyclopædia Britannica
  2. Babb 1996, p. 5.
  3. Sangave 2006, p. 16.
  4. ↑ Taliaferro & Marty 2010, p. 286.
  5. Dundas 2002, p. 20.
  6. Dundas 2002, p. 19.
  7. Sanghvi, Vir (14 September 2013), Rude Travel: Down The Sages, Hindustan Times
  8. Zimmer 1953, p. 182-183.
  9. Flügel, P. (2010). The Jaina Cult of Relic Stūpas. Numen: International Review For The History Of Religions, 57(3/4), 389–504. doi:10.1163/156852710X501351
  10. Doniger 1999, p. 550.
  11. Vijay K. Jain 2015, p. 181-208.
  12. Tirthankara (EMBLEMS OR SYMBOLS) pdf 13 July 2015 at the Wayback Machine.
  13. Structural View of the Universe – Time (Kal or Samaya)
  14. Zimmer 1953, p. 209-210.
  15. Umakant P. Shah 1987, p. 79.
  16. Cort 2010.
  17. Red sandstone figure of a tirthankara

สิงหาคม 03, 2021
รถ, งกร, ในแนวค, ดของศาสนาเชน, นสกฤต, tīrthaṅkara, แปลว, ทำท, าสำหร, บล, ยข, ามน, อพระผ, วยให, รอด, saviour, และศาสดาผ, งสอนธรรมะในศาสนาเชน, ทางท, กท, ควร, คำว, หล, แล, วหมายถ, งผ, สร, างต, รถะ, อสะพานท, จะพาข, ามทะเลแห, งการเว, ยนว, ายตายเก, งสารว, บถ, อศาสนา. inaenwkhidkhxngsasnaechn tirthngkr snskvt tirthaṅkara aeplwa phuthathasahrbluykhamna khuxphraphuchwyihrxd saviour aelasasdaphusngsxnthrrmainsasnaechn khux thangthithukthikhwr 1 khawa tirthngkr hlk aelwhmaythungphusrangtirtha 2 khuxsaphanthicaphakhamthaelaehngkarewiynwaytayekid sngsarwt phuthinbthuxsasnaechnthuxwaxngkhtirthngkrnnepnbukhkhlthihayakying phusamarthkawkhamsngsarkhuxkarewiynwaytayekidipiddwytnexng aelayngnaphaphuxunihechuxaelaptibtitamhnthangnn emuxtirthngkrxngkhhnungsamarthekhathungaeknaethkhxngthrrmchatikhxngcitaelawiyyanaelw caekhathung ekwlyan phawasphphyyu aelatirthngkrxngkhaerkkhuxphuthiruxfunsasnaechnkhunmaxikkhrng karhludphncaksmsarainechn eriykwa omksa 3 1 4 phaphwadaesdngxngkhtirthngkrthng 24 xngkh tirthngkrphranamwaphramallinath Mallinatha echuxknwaepnepnstri phranamedimwa phranangmlli Malli bai ineswtmphr Svetambara inkhnathithikhmphr Digambara echuxwatirthngkrthng 24 phraxngkhepnburusthngsin rwmthungphramllinathdwy lththithikhmphrechuxwastrisamarthekhathungswrrkhidsungsudthichn 16 aelathacahludphn omkkhsa txngklbchatimaekidihmepnburusethannckrwalwithyaechnechuxwa knglxaehngewlannaebngepnsxngswn khux xutsrrpini Utsarpiṇi khuxwtckrewlathikalngephimkhun aela xwsrrpini khuxwtckrewlathikalngldlng klawkhuxewlainpccubn inaetlackrwalkhxngwtckrewlapccubn xwsrrpini caaebngepn 24 tirthngkr swninxutsrrpini mitirthngkrmakmayhasinsudmiid 5 tirthngkrxngkhaerkinxwsrrpinikhuxphravsphethph phusrangaelacdkarihmnusyxyuknxyangsntiklmekliywinsngkhm aelamitirthngkrxngkhsudthaykhuxxngkhpccubnkhuxphramhawira 599 527 kxn kh s 6 4 7 prawtisastrmikarbnthukkardarngxyukhxngphramhawiraaelatirthngkrxngkhthi 23 khux phraparswnath 8 thungaemtirthngkrcaepnthiekharphbuchainsasnaechn aetkhwamyingihyediywknniechuxknwamixyuidinsingmichiwitthukchnid rwmthungmnusythinbthuxsasnaxunnxkehnuxcaksasnaechn 9 rayphranam aekikhrayphranamtirthngkrthng 24 xngkhinckrwalpccubn 10 1 11 12 hnwythipraktintarangepnhnwythipraktinbnthukkhxngechn idaek Dhanuṣa khux sxk hatha khux htth hrux mux aelachwngewla hnung purwa khux 8 400 000 x 8 400 000 70 560 000 000 000 pi 13 ladb phranam sylksn sikay khwamsung xayu1 phravsphethph xathinath krathing thxng 500 dhanuṣa 84 000 000 purwa2 phraxchitnath chang thxng 450 dhanuṣa 72 000 000 purwa3 phrasmphwnath ma thxng 400 dhanuṣa 60 000 000 purwa4 phraxphinnthnnath ling thxng 350 dhanuṣa 50 000 000 purwa5 phrasumtinath epdphma thxng 300 dhanuṣa 40 000 000 purwa6 phrapthmprapha bwhlwng aedng 250 dhanuṣa 30 000 000 purwa7 phrasuparswnath swsdika thxng 200 dhanuṣa 20 000 000 purwa8 phracnthrprapha dwngcnthr khaw 150 dhanuṣa 10 000 000 purwa9 phrapuspthnta suwithinath craekh mkr khaw 100 dhanuṣa 2 000 000 purwa10 phrasitlnath sriwtsa thxng 90 dhanuṣa 1 000 000 purwa11 phraesryangsnath aerd thxng 80 dhanuṣa 84 000 000 pi12 phrawasupuchya khway aedng 70 dhanusa 72 000 000 pi13 phrawimlnath hmupa thxng 60 dhanusa 60 000 000 pi14 phrxnntnath emn thikhmphr ehyiyw eswtmphr thxng 50 dhanuṣa 30 000 000 pi15 phrathrrmnath wchra thxng 45 dhanuṣa 10 000 000 pi16 phrasantinath kwang thxng 40 dhanuṣa 1 00 000 pi17 phrakunthunath aepha thxng 35 dhanuṣa 95 000 pi18 phraxrnath pla thxng 30 dhanuṣa 84 000 pi19 phramallinath kls naengin 25 dhanuṣa 55 000 pi20 phramunisuwrta eta da 20 dhanuṣa 30 000 pi21 phranminath bwephuxn thxng 15 dhanuṣa 10 000 pi22 phraenminath sngkh da 10 dhanuṣa 1 000 pi23 phraparswnath ngu naengin 9 hath 100 pi24 phramhawira singot thxng 7 hath 72 pipratimanwithya aekikh phramhawirapangnngkhdsmathi ethwrupaehngxhingsa ethwrupechnthisungthisudinolkaesdngphravsphethphpangyunsmathi rupekharphkhxngxngkhtirthngkrmksranginkriyanngkhdsmathi pthmasna hrux yunsmathi Khadgasana hrux Kayotsarga 14 15 inthikhmphraelaeswtmphr tangmikarsrangxngkhtirthngkrtangkn odythikhmphrniymsrangihtirthngkrxyuinlksnaepluxykay immiaemaetekhruxngtkaetngid swneswtmphrmikarswmesuxphaaelamiekhruxngtkaetngkay 16 karepluxykaynnhmaythungkarthitirthngkrsamarthlathingthuksinginolkid imhluxaemnaetkhwamtxngkarinthrphysmbtihruxkhwamxbxay bnphrakaymkphbsriwtsabnphraxura xk aeladilkrahwangkhiw 17 xangxing aekikh 1 0 1 1 1 2 Britannica Tirthankar Definition Encyclopaedia Britannica Babb 1996 p 5 Sangave 2006 p 16 4 0 4 1 Taliaferro amp Marty 2010 p 286 Dundas 2002 p 20 Dundas 2002 p 19 Sanghvi Vir 14 September 2013 Rude Travel Down The Sages Hindustan Times Zimmer 1953 p 182 183 Flugel P 2010 The Jaina Cult of Relic Stupas Numen International Review For The History Of Religions 57 3 4 389 504 doi 10 1163 156852710X501351 Doniger 1999 p 550 Vijay K Jain 2015 p 181 208 Tirthankara EMBLEMS OR SYMBOLS pdf Archived 13 July 2015 at the Wayback Machine Structural View of the Universe Time Kal or Samaya Zimmer 1953 p 209 210 Umakant P Shah 1987 p 79 Cort 2010 Red sandstone figure of a tirthankaraekhathungcak https th wikipedia org w index php title tirthngkr amp oldid 9195785, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม