- สำหรับ จักรวรรดิดูที่ จักรวรรดิตูอีโตงา
ตูอีโตงา (ตองงา: Tuʻi Tonga) เป็นราชวงศ์ที่ปกครองจักรวรรดิตูอีโตงา โดยตำนานกล่าวถึงการที่เทพเจ้าตากาโลอาพระเจ้าของชาวตองงามีพระโอรสกับหญิงมนุษย์โลก แล้วให้กำเนิดออกมาเป็นพระเจ้าอะโฮเออิตู ซึ่งพระเจ้าอะโฮเออิตูนี้เป็นต้นราชวงศ์ตูอีโตงา โดยสถาปนาราชวงศ์นี้ในประมาณ ค.ศ. 950 ราชวงศ์ตูอีโตงาเจริญถึงขีดสุดในช่วงเวลาประมาณคริสต์ศตวรรษที่ 12 ในรัชสมัยของพระเจ้าโมโม พระเจ้าตูอิตาตูอิและพระเจ้าตาลาตามา ซึ่งสามารถขยายอาณาเขตได้กว้างไกล จนกระทั่งประมาณคริสต์ศตวรรษที่ 15 ราชวงศ์ตูอีโตงาเริ่มเสื่อมอำนาจลงจากการโอนอำนาจส่วนใหญ่ให้ตูอิฮาอะตากาลาอัว จนกระทั่งหมดอำนาจไปใน ค.ศ. 1826 และเสื่อมสลายไปใน ค.ศ. 1865 สำหรับกฎการสืบราชสมบัติของราชวงศ์นี้จะสืบจากพระบิดาสู่พระโอรสเท่านั้น ปัจจุบันเชื้อสายของราชวงศ์นี้ยังอยู่ในสายกาลานีอูวาลู
ราชวงศ์ตูอีโตงาก่อตั้งโดยพระเจ้าะโฮเออิตู ซึ่งตามตำนานเชื่อว่าเป็นพระราชโอรสของเทพเจ้าพื้นเมือง เมื่อสิ้นรัชกาลของพระเจ้าอะโฮเออิตูนั้น ไม่ปรากฏหลักฐานใดๆเกี่ยวกับบทบาทของราชวงศ์ นอกจากรายพระนามพระมหากษัตริย์ จนกระทั่งถึงในรัชสมัยพระเจ้าโมโม พระเจ้าตูอิตาตูอิและพระเจ้าตาลาตามา ราชวงศ์มีบทบาทสำคัญในการขยายอำนาจของจักรวรรดิได้ตั้งแต่นีวเวถึงติโกเปีย หลังจากรัชกาลพระเจ้าตาลาตามาเกิดวิกฤตการณ์สืบราชสมบัติเพราะพระเจ้าตาลาตามาไม่มีพระโอรส จึงตั้งท่อนไม้ขึ้นเป็นตูอีโตงาพระนามว่าพระเจ้าตูอีโตงานุย โอเอตามาตู เพื่อให้เป็นพระราชบิดาของพระเจ้าตาลาอิฮาอะเปเปซึ่งเป็นพระอนุชาของพระเจ้าตาลาตามา
ยุคเสื่อมของราชวงศ์ นับตั้งแต่พระเจ้าฮาเวอาที่ 1 ตูอีโตงาพระองค์ที่ 19 จนถึงรัชสมัยของพระเจ้าตากาลาอัว ตูอีโตงาพระองค์ที่ 23 มีเหตุการณ์ลอบสังหารบ่อยครั้ง พระเจ้าเกาอูลูโฟนูอาที่ 1 จึงตั้งราชวงศ์ตูอิฮาอะตากาลาอัวขึ้น เพื่อช่วยตูอีโตงาปกครอง อย่างไรก็ตามหลังจากสิ้นรัชสมัยของพระเจ้าเกาอูลูโฟนูอาที่ 1 ตูอิฮาอะตากาลาอัวได้เนรเทศตูอีโตงาไปอยู่ที่ซามัว จนกระทั่งตูอีโตงาอ่อนแอลง จึงเชิญตูอีโตงากลับมาปกครอง แต่ไม่มีพระราชอำนาจใดๆมากนัก เป็นเพียงแต่ผู้นำทางจิตวิญญาณเท่านั้น
การสิ้นสุดราชวงศ์ ราชวงศ์ตูอีโตงาสิ้นสุดลง เมื่อเตาฟาอาเฮาได้รับชัยชนะเหนือพระเจ้าเลาฟิลิตองงาใน ค.ศ. 1826 ทำให้พระราชอำนาจทุกอย่างของตูอีโตงาหมดลง คงเหลือเพียงแต่ตำแหน่งในนามจนพระเจ้าเลาฟิลิตองงาสวรรคตใน ค.ศ. 1865 ก็มิได้ตั้งใครขึ้นมาดำรงตำแหน่งตูอีโตงาอีก จึงถือว่าราชวงศ์ตูอีโตงาสิ้นสุดลง โดยมีพระมหากษัตริย์ที่มาจากราชวงศ์นี้รวมทั้งสิ้น 39 พระองค์
มรดกของราชวงศ์ การปกครองภายใต้ราชวงศ์นี้ มีการก่อสร้างลางีสำหรับฝังพระบรมศพของตูอีโตงาโดยเฉพาะ ซึ่งอยู่บริเวณเมืองมูอา และเป็นมรดกทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญอย่างหนึ่งของประเทศตองงา
รายพระนามตูอีโตงา | รัชกาลที่ | พระปรมาภิไธย | ขึ้นครองราชย์/สละราชสมบัติ |
|---|
| 1 | สมเด็จพระเจ้าอะโฮเออิตู | ค.ศ. 950 – ?? |
| 2 | สมเด็จพระเจ้าโลโลฟากางาโล | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| 3 | สมเด็จพระเจ้าฟางาโอเนโอเน | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| 4 | สมเด็จพระเจ้าลีเฮา | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| 5 | สมเด็จพระเจ้าโกฟูตู | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| 6 | สมเด็จพระเจ้ากาโลอา | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| 7 | สมเด็จพระเจ้ามาอูเฮา | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| 8 | สมเด็จพระเจ้าอาปูอาเนอา | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| 9 | สมเด็จพระเจ้าอาฟูลูงา | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| 10 | สมเด็จพระเจ้าโมโม | ประมาณคริสต์ศตวรรษที่ 12 |
| 11 | สมเด็จพระเจ้าตูอิตาตูอิ | ช่วงเวลาประมาณ ค.ศ. 1100 |
| 12 | สมเด็จพระเจ้าตาลาตามา | ช่วงเวลาประมาณ ค.ศ. 1150 |
| 13 | สมเด็จพระเจ้าตูอีโตงานุย โอเอตามาตู | ครึ่งหลังของ ค.ศ. 1150 (รวม 3 ปี) |
| 14 | สมเด็จพระเจ้าตาลาอิฮาอะเปเป | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| 15 | สมเด็จพระเจ้าตาลากาอีฟาอีกี | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| 16 | สมเด็จพระเจ้าตาลาฟาปีเต | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| 17 | สมเด็จพระเจ้าตูอีโตงา มาอะกิโตเอ | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| 18 | สมเด็จพระเจ้าตูอีโตงา ปุยปุย | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| 19 | สมเด็จพระเจ้าฮาเวอาที่ 1 | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| 20 | สมเด็จพระเจ้าตาตาฟูเออีกีเมอีมูอา | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| 21 | สมเด็จพระเจ้าโลมีอาเอตูปูอา | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| 22 | สมเด็จพระเจ้าฮาเวอาที่ 2 | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| 23 | สมเด็จพระเจ้าตากาลาอัว | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| 24 | สมเด็จพระเจ้าเกาอูลูโฟนูอาที่ 1 | ประมาณคริสต์ศตวรรษที่ 15 |
| โอนอำนาจการปกครองส่วนใหญ่ให้แก่ตูอิฮาอะตากาลาอัว ดำรงสถานะเป็นผู้นำทางจิตวิญญาณสูงสุด |
| | สมเด็จพระเจ้าเกาอูลูโฟนูอาที่ 1 | ประมาณคริสต์ศตวรรษที่ 15 |
| ตูอิฮาอะตากาลาอัวเชิญตูอีโตงาประทับที่ซามัว |
| 25 | สมเด็จพระเจ้าวากาฟูฮู | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| 26 | สมเด็จพระเจ้าปุยปุยฟาตู | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| 27 | สมเด็จพระเจ้าเกาอูลูโฟนูอาที่ 2 | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| ตูอีโตงาได้รับอนุญาตให้กลับมาประทับที่มูอา |
| 28 | สมเด็จพระเจ้าตาปูโอซี | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| 29 | สมเด็จพระเจ้าอูลูอาคิมาตาที่ 1 | ประมาณปลายคริสต์ศตวรรษที่ 16 |
| ตูอิกาโนกูโปลูเริ่มมีอำนาจ |
| 30 | สมเด็จพระเจ้าฟาตาเฟฮี | ประมาณคริสต์ศตวรรษที่ 17 |
| 31 | สมเด็จพระเจ้าเกาอูลูโฟนูอาที่ 3 | ประมาณคริสต์ศตวรรษที่ 17 |
| 32 | สมเด็จพระเจ้าอูลูอาคิมาตาที่ 2 | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| 33 | สมเด็จพระเจ้าตูอิปูโลตูที่ 1 | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| 34 | สมเด็จพระเจ้าฟากานาอะนาอา | ไม่ทราบปีที่แน่นอน |
| 35 | สมเด็จพระเจ้าตูอิปูโลตูที่ 2 | ค.ศ. 17XX–1770 |
| 36 | สมเด็จพระเจ้าเปาลาโฮ | ค.ศ. 1770–1784 (รวม 14 ปี) |
| 37 | สมเด็จพระเจ้ามาอูลูเปโกโตฟา | ค.ศ. 1784–1795 (รวม 11 ปี) |
| 38 | สมเด็จพระเจ้าฟูอานูนูอิอาวา | ค.ศ. 1793–1810 (รวม 17 ปี) |
| 39 | สมเด็จพระเจ้าเลาฟิลิโตงา | ค.ศ. 1810–1826 (รวม 16 ปี) |
| พ่ายแพ้ในสงครามกลางเมือง จักรวรรดิล่มสลาย |
| | สมเด็จพระเจ้าเลาฟิลิโตงา | ค.ศ. 1827–1865 (รวม 38 ปี) (ครั้งที่ 2 ไม่มีพระราชอำนาจ) |
- ↑ "The 'Ahoe'itu Dynasty". royalark. สืบค้นเมื่อ 18 January 2014.
- "BACKGROUND TO TONGAN SOCIETY AT THE TIME OF CAPTAIN COOK'S VISITS" (PDF). The Journal of the Polynesian Society. 18 January 2014.
- . Palace Office2013, Tonga. 18 January 2014. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2014-05-13. สืบค้นเมื่อ 2014-01-18.
โตงา, สำหร, กรวรรด, กรวรรด, ตองงา, tuʻ, tonga, เป, นราชวงศ, ปกครองจ, กรวรรด, โดยตำนานกล, าวถ, งการท, เทพเจ, าตากาโลอาพระเจ, าของชาวตองงาม, พระโอรสก, บหญ, งมน, ษย, โลก, แล, วให, กำเน, ดออกมาเป, นพระเจ, าอะโฮเออ, งพระเจ, าอะโฮเออ, เป, นต, นราชวงศ, โดยสถาปนาราชวง. sahrb ckrwrrdiduthi ckrwrrdituxiotngatuxiotnga txngnga Tuʻ i Tonga epnrachwngsthipkkhrxngckrwrrdituxiotnga odytananklawthungkarthiethphecatakaolxaphraecakhxngchawtxngngamiphraoxrskbhyingmnusyolk aelwihkaenidxxkmaepnphraecaxaohexxitu sungphraecaxaohexxituniepntnrachwngstuxiotnga odysthapnarachwngsniinpraman kh s 950 1 rachwngstuxiotngaecriythungkhidsudinchwngewlapramankhriststwrrsthi 12 inrchsmykhxngphraecaomom phraecatuxitatuxiaelaphraecatalatama sungsamarthkhyayxanaekhtidkwangikl cnkrathngpramankhriststwrrsthi 15 rachwngstuxiotngaerimesuxmxanaclngcakkaroxnxanacswnihyihtuxihaxatakalaxw cnkrathnghmdxanacipin kh s 1826 aelaesuxmslayipin kh s 1865 sahrbkdkarsubrachsmbtikhxngrachwngsnicasubcakphrabidasuphraoxrsethann pccubnechuxsaykhxngrachwngsniyngxyuinsaykalanixuwalutuxiotngaphrarachxisriyystuxiotngaaehngckrwrrdituxiotngapkkhrxngckrwrrdituxiotngaechuxchatitxngnga aela samwsakhakalanixuwalucanwnphramhakstriy39 phraxngkhpramukhphraxngkhaerksmedcphraecaxaohexxitupramukhphraxngkhsudthaysmedcphraecaelafilitxngngachwngrayaewlakh s 950 1826sthapnakh s 950sinsudkh s 1826lmslaykh s 1865rachwngsthdiprachwngstuopxu rachxanackrtxngngadkhk enuxha 1 karkxtngrachwngsaelakarkhyayxanac 2 yukhesuxmkhxngrachwngs 3 karsinsudrachwngs 4 mrdkkhxngrachwngs 5 rayphranamtuxiotnga 6 duephim 7 raykarxangxingkarkxtngrachwngsaelakarkhyayxanac aekikhrachwngstuxiotngakxtngodyphraecaaohexxitu sungtamtananechuxwaepnphrarachoxrskhxngethphecaphunemuxng emuxsinrchkalkhxngphraecaxaohexxitunn imprakthlkthanidekiywkbbthbathkhxngrachwngs nxkcakrayphranamphramhakstriy 2 cnkrathngthunginrchsmyphraecaomom phraecatuxitatuxiaelaphraecatalatama rachwngsmibthbathsakhyinkarkhyayxanackhxngckrwrrdiidtngaetniwewthungtiokepiy 3 hlngcakrchkalphraecatalatamaekidwikvtkarnsubrachsmbtiephraaphraecatalatamaimmiphraoxrs cungtngthxnimkhunepntuxiotngaphranamwaphraecatuxiotnganuy oxextamatu ephuxihepnphrarachbidakhxngphraecatalaxihaxaepepsungepnphraxnuchakhxngphraecatalatama 1 yukhesuxmkhxngrachwngs aekikhnbtngaetphraecahaewxathi 1 tuxiotngaphraxngkhthi 19 cnthungrchsmykhxngphraecatakalaxw tuxiotngaphraxngkhthi 23 miehtukarnlxbsngharbxykhrng phraecaekaxuluofnuxathi 1 cungtngrachwngstuxihaxatakalaxwkhun ephuxchwytuxiotngapkkhrxng xyangirktamhlngcaksinrchsmykhxngphraecaekaxuluofnuxathi 1 tuxihaxatakalaxwidenrethstuxiotngaipxyuthisamw cnkrathngtuxiotngaxxnaexlng cungechiytuxiotngaklbmapkkhrxng aetimmiphrarachxanacidmaknk epnephiyngaetphunathangcitwiyyanethannkarsinsudrachwngs aekikhrachwngstuxiotngasinsudlng emuxetafaxaehaidrbchychnaehnuxphraecaelafilitxngngain kh s 1826 thaihphrarachxanacthukxyangkhxngtuxiotngahmdlng khngehluxephiyngaettaaehnnginnamcnphraecaelafilitxngngaswrrkhtin kh s 1865 kmiidtngikhrkhunmadarngtaaehnngtuxiotngaxik cungthuxwarachwngstuxiotngasinsudlng odymiphramhakstriythimacakrachwngsnirwmthngsin 39 phraxngkhmrdkkhxngrachwngs aekikhkarpkkhrxngphayitrachwngsni mikarkxsranglangisahrbfngphrabrmsphkhxngtuxiotngaodyechphaa sungxyubriewnemuxngmuxa aelaepnmrdkthangprawtisastrthisakhyxyanghnungkhxngpraethstxngngarayphranamtuxiotnga aekikhrchkalthi phraprmaphiithy khunkhrxngrachy slarachsmbti1 smedcphraecaxaohexxitu kh s 950 2 smedcphraecaololfakangaol imthrabpithiaennxn3 smedcphraecafangaoxenoxen imthrabpithiaennxn4 smedcphraecalieha imthrabpithiaennxn5 smedcphraecaokfutu imthrabpithiaennxn6 smedcphraecakaolxa imthrabpithiaennxn7 smedcphraecamaxueha imthrabpithiaennxn8 smedcphraecaxapuxaenxa imthrabpithiaennxn9 smedcphraecaxafulunga imthrabpithiaennxn10 smedcphraecaomom pramankhriststwrrsthi 1211 smedcphraecatuxitatuxi chwngewlapraman kh s 110012 smedcphraecatalatama chwngewlapraman kh s 115013 smedcphraecatuxiotnganuy oxextamatu khrunghlngkhxng kh s 1150 rwm 3 pi 14 smedcphraecatalaxihaxaepep imthrabpithiaennxn15 smedcphraecatalakaxifaxiki imthrabpithiaennxn16 smedcphraecatalafapiet imthrabpithiaennxn17 smedcphraecatuxiotnga maxakiotex imthrabpithiaennxn18 smedcphraecatuxiotnga puypuy imthrabpithiaennxn19 smedcphraecahaewxathi 1 imthrabpithiaennxn20 smedcphraecatatafuexxikiemximuxa imthrabpithiaennxn21 smedcphraecaolmixaextupuxa imthrabpithiaennxn22 smedcphraecahaewxathi 2 imthrabpithiaennxn23 smedcphraecatakalaxw imthrabpithiaennxn24 smedcphraecaekaxuluofnuxathi 1 pramankhriststwrrsthi 15oxnxanackarpkkhrxngswnihyihaektuxihaxatakalaxw darngsthanaepnphunathangcitwiyyansungsudsmedcphraecaekaxuluofnuxathi 1 pramankhriststwrrsthi 15tuxihaxatakalaxwechiytuxiotngaprathbthisamw25 smedcphraecawakafuhu imthrabpithiaennxn26 smedcphraecapuypuyfatu imthrabpithiaennxn27 smedcphraecaekaxuluofnuxathi 2 imthrabpithiaennxntuxiotngaidrbxnuyatihklbmaprathbthimuxa28 smedcphraecatapuoxsi imthrabpithiaennxn29 smedcphraecaxuluxakhimatathi 1 pramanplaykhriststwrrsthi 16tuxikaonkuopluerimmixanac30 smedcphraecafataefhi pramankhriststwrrsthi 1731 smedcphraecaekaxuluofnuxathi 3 pramankhriststwrrsthi 1732 smedcphraecaxuluxakhimatathi 2 imthrabpithiaennxn33 smedcphraecatuxipuoltuthi 1 imthrabpithiaennxn34 smedcphraecafakanaxanaxa imthrabpithiaennxn35 smedcphraecatuxipuoltuthi 2 kh s 17XX 177036 smedcphraecaepalaoh kh s 1770 1784 rwm 14 pi 37 smedcphraecamaxuluepokotfa kh s 1784 1795 rwm 11 pi 38 smedcphraecafuxanunuxixawa kh s 1793 1810 rwm 17 pi 39 smedcphraecaelafiliotnga kh s 1810 1826 rwm 16 pi phayaephinsngkhramklangemuxng ckrwrrdilmslaysmedcphraecaelafiliotnga kh s 1827 1865 rwm 38 pi khrngthi 2 immiphrarachxanac duephim aekikhrayphranamphramhakstriytxngnga ckrwrrdituxiotnga tuxihaxatakalaxw tuxikaonkuopluraykarxangxing aekikh 1 0 1 1 The Ahoe itu Dynasty royalark subkhnemux 18 January 2014 BACKGROUND TO TONGAN SOCIETY AT THE TIME OF CAPTAIN COOK S VISITS PDF The Journal of the Polynesian Society 18 January 2014 Tu i Tonga Palace Office2013 Tonga 18 January 2014 khlngkhxmuleka ekbcak aehlngedim emux 2014 05 13 subkhnemux 2014 01 18 ekhathungcak https th wikipedia org w index php title tuxiotnga amp oldid 9644145, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
