ทุรคา

พระแม่ทุรคา (สันสกฤต: दुर्गा ทุรฺคา) หรือ พระแม่มหิษาสุรมรรทินี เป็นปางหนึ่งของพระปารวตี มีความหมายว่า "ผู้เข้าถึงได้ยาก" ไม่ว่าทั้งเทพเจ้า มนุษย์ อสูร แม้แต่พระศิวะ พระพรหม หรือพระวิษณุ ก็ไม่อาจสังหารมหิษาสูรได้ มีเพียงหญิงสาวที่ไม่ได้เกิดอย่างธรรมชาติ และเป็นหนึ่งในอำนาจทั้งหมดของจักรวาล ซึ่งก็คือพระแม่ทุรคา ซึ่งเกิดจากอำนาจทั้งปวงของเหล่าเทพเจ้า

ทุรคา
ทุรคาในฐานะมหิษาสุรมรรทินี
ชื่อในการทับศัพท์ภาษาสันสกฤต	Durgā (\dûr-gā\)
ส่วนเกี่ยวข้อง	อาทิปราศักติ, พระสตี, พระปารวตี, Ambika, Katyayani, Kaushiki, ตรีเทวี, Vaishno Devi, Bhagavati
อาวุธ	จักร, สังข์, ตรีศูล, Gada (กระบอง), ธนู, Khanda (ดาบ) และเกราะ, Ghanta (ระฆัง)
พาหนะ	เสือ หรือ สิงโต
เทศกาล	ทุรคาบูชา, Durga Ashtami, นวราตรี, Vijayadashami
ข้อมูลส่วนบุคคล
คู่ครอง	พระศิวะ
บุตร - ธิดา	พระขันทกุมาร, พระพิฆเนศ, Ashok Sundari
พี่น้อง	พระแม่คงคา พระวิษณุ

ในช่วงประมาณเดือนกันยายน-ตุลาคมของทุกปี จะมีการบูชาพระแม่ทุรคาเรียกว่าเทศกาลนวราตรี มีการฉลองถึง ๙ วัน ๙ คืนด้วยกัน ในประเทศไทย งานฉลองนี้จะมีขึ้นประจำทุกปีที่วัดพระศรีมหาอุมาเทวี เขตบางรัก โดยมีการแห่ไปตามท้องถนนในเวลากลางคืนด้วยดอกดาวเรืองและเครื่องบูชาต่าง ๆ

พระลักษณะ

พระแม่ทุรคาอยู่ในลักษณะของกัลยาผู้ที่สุนทรที่สุดในสามโลก มี ๑๐-๑๘ กร ถืออาวุธครบมือ ที่มีอำนาจไม่สิ้นสุด มีกายที่สว่างมาก มีพระเนตร ๓ ดวงที่มีลักษณะเหมือนปัทมา มีพระเกศที่นุ่มสละสลวย มีสีผิวสีทองแดง และมีดวงจันทร์ที่มีขนาดเป็นหนึ่งในสี่ส่วน ๑ ดวงอยู่บนพระนลาฏของพระนาง ประทับอยู่บนหลังสิงโต หรือเสือ ทรงทำยุทธกับมหิษาสูรซึ่งเป็นลูกของอสูรรัมภะกับนางกระบือ ซึ่งได้รับพรจากพระพรหมให้เป็นอมตะ และรบชนะทั้ง ๓ โลก พระแม่ทุรคาทรงมีเครื่องแต่งกายสีฟ้ามหาสมุทรที่แวววาวและสีแดง และส่องแสงรัศมีที่เต็มเปี่ยมไปด้วยความปรานี

อ้างอิง

1. Wendy Doniger 1999, p. 306.
2. Robert S Ellwood & Gregory D Alles 2007, p. 126.
3. "Early Hinduism (2nd century BCE–4th century CE)". Encyclopedia Britannica. สืบค้นเมื่อ 9 October 2019.
4. พระแม่ทุรคาปราบอสูรควาย (มหิษาสุรมรรทินี)
5. พระแม่ทุรคามหาเทวี