ธานินทร์ กรัยวิเชียร

ศาสตราจารย์ ธานินทร์ กรัยวิเชียร (เกิด 5 เมษายน พ.ศ. 2470) เป็นอดีตองคมนตรีและผู้ปฏิบัติหน้าที่แทนประธานองคมนตรี อดีตผู้ปฏิบัติหน้าที่ประธานองคมนตรี และนายกรัฐมนตรีไทยคนที่ 14

ศาสตราจารย์ ธานินทร์ กรัยวิเชียร ป.จ., ม.ป.ช., ม.ว.ม.
ธานินทร์ กรัยวิเชียร ในปี พ.ศ. 2554
ผู้ปฏิบัติหน้าที่แทนประธานองคมนตรี
ดำรงตำแหน่ง 14 ตุลาคม พ.ศ. 2559 – 2 ธันวาคม พ.ศ. 2559 (0 ปี 49 วัน)
ก่อนหน้า	เปรม ติณสูลานนท์ (ประธานองคมนตรี)
ถัดไป	เปรม ติณสูลานนท์ (ประธานองคมนตรี)
องคมนตรี
ดำรงตำแหน่ง 15 ธันวาคม พ.ศ. 2520 – 6 ธันวาคม พ.ศ. 2559 (38 ปี 356 วัน)
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
นายกรัฐมนตรีไทย คนที่ 14
ดำรงตำแหน่ง 8 ตุลาคม พ.ศ. 2519 – 20 ตุลาคม พ.ศ. 2520 (1 ปี 12 วัน)
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
ก่อนหน้า	หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช
ถัดไป	เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	5 เมษายน พ.ศ. 2470 (94 ปี) จังหวัดพระนคร ประเทศสยาม
คู่สมรส	คุณหญิงคาเรน กรัยวิเชียร
ลายมือชื่อ

ประวัติ

ธานินทร์ กรัยวิเชียร เกิดที่จังหวัดพระนคร เป็นบุตรของแหและผะอบ กรัยวิเชียร สมรสกับคุณหญิงคาเรน กรัยวิเชียร (สกุลเดิม แอนเดอเซ่น) มีบุตร 5 คน ได้แก่

• รูบีนา สุวรรณพงษ์
• มหินทร์ กรัยวิเชียร
• เขมทัต กรัยวิเชียร
• นิติกร กรัยวิเชียร
• ทันตแพทย์หญิงรีเบ้กก้า พิทซ์

การศึกษา

ธานินทร์ กรัยวิเชียร สำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย ระดับปริญญาตรี จากมหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง จากนั้นในปี พ.ศ. 2491 ได้ไปศึกษาวิชากฎหมายต่อที่ ณ มหาวิทยาลัยลอนดอน สหราชอาณาจักร และ พ.ศ. 2496 เนติบัณฑิตอังกฤษจาก สำนักอบรมศึกษากฎหมายของเนติบัณฑิตยสภา สำนักเกรย์สอินน์ ประเทศอังกฤษ

การทำงาน

• ผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลอุทธรณ์
• ผู้พิพากษาหัวหน้าศาลจังหวัดเชียงใหม่
• ผู้พิพากษาหัวหน้าคณะในศาลฎีกา
• ศาสตราจารย์สอนวิชากฎหมายที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สำนักอบรมศึกษากฎหมายของเนติบัณฑิตยสภา
• ศาสตราจารย์(พิเศษ)ประจำคณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• นายกรัฐมนตรี ใน คณะรัฐมนตรีคณะที่ 39 ของไทย (8 ตุลาคม พ.ศ. 2519 – 20 ตุลาคม พ.ศ. 2520)
• องคมนตรี (ตั้งแต่ 15 ธันวาคม พ.ศ. 2520 – 6 ธันวาคม พ.ศ. 2559)
• กรรมการตุลาการ (พ.ศ. 2521–2528)
• กรรมการร่างกฎหมายของคณะกรรมการกฤษฎีกา
• ประธานกรรมการปรับปรุงประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง
• รองประธานกรรมการมูลนิธิจุฬาภรณ์
• รองประธานสถาบันวิจัยจุฬาภรณ์
• รองประธานกรรมการมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ
• ประธานกรรมการมูลนิธิโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราช
• กรรมการบริหารมูลนิธิอานันทมหิดล
• กรรมการบริหารสภากาชาดไทย
• กรรมการบริหารศิริราชมูลนิธิ

บทบาททางการเมือง

ธานินทร์ กรัยวิเชียร เข้ารับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนที่ 14 ของไทย ภายหลังจากที่คณะปฏิรูปการปกครองแผ่นดินโดยการนำของ พลเรือเอกสงัด ชลออยู่ ได้ทำการรัฐประหารรัฐบาลของ หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช เมื่อวันที่ 6 ตุลาคม พ.ศ. 2519 สาเหตุที่เขาได้เป็นนายกรัฐมนตรีเนื่องจาก ขณะที่พลเรือเอกสงัด ชลออยู่ เข้าเฝ้า พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ที่พระตำหนักภูพิงคราชนิเวศน์ ทรงพระราชทานคำแนะนำแก่พลเรือเอก สงัด ชลออยู่ ให้ปรึกษาธานินทร์ กรัยวิเชียร ผู้พิพากษาศาลฎีกา ณ ขณะนั้น

ในระหว่างดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ทำหน้าที่บริหารราชการแผ่นดิน รัฐบาลของธานินทร์ กรัยวิเชียร มีนโยบายโดดเด่นคือ การต่อต้านภัยคุกคามของลัทธิคอมมิวนิสต์ที่กำลังมีอิทธิพลอย่างสูงในขณะนั้น นโยบายปราบปรามยาเสพติด โดยจัดตั้งสำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด (ปปส.) อีกทั้งนโยบายด้านการปราบปรามคอรัปชั่น รัฐบาลของธานินทร์ กรัยวิเชียร นับว่าเป็นรัฐบาลเผด็จการพลเรือนที่ใช้อำนาจจัดการประชาชนในข้อหาคอมมิวนิสต์ จนมีประชาชนส่วนหนึ่งหนีข้อหานี้เข้าป่าไปเป็นจำนวนมาก มีการจำกัดสิทธิเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น ควบคุมเสรีภาพสื่อมวลชน สั่งปิดหนังสือพิมพ์ ซึ่งในระยะเวลา 1 ปี มีคำสั่งปิดหนังสือพิมพ์ถึง 22 ครั้ง ซึ่งผู้สั่งปิดได้แก่ นาย สมัคร สุนทรเวช รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย โดยอาศัยอำนาจคำสั่งปฏิรูปการปกครองแผ่นดิน ฉบับที่ 42 เป็นยุคมืดของวงการสื่อสารมวลชนและนักหนังสือพิมพ์ จนอาจกล่าวได้ว่าเผด็จการพลเรือนนั้นบางทีมีการจำกัดสิทธิมากกว่าเผด็จการทหารเสียอีก

อย่างไรก็ตามเขาได้รับการยกย่องว่าเป็นนายกรัฐมนตรีที่ซื่อสัตย์สุจริตที่สุดคนหนึ่งของประเทศไทย ภายหลังจากที่คณะปฏิวัติได้ทำการรัฐประหารรัฐบาลของธานินทร์แล้ว พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งธานินทร์ให้ดำรงตำแหน่งองคมนตรี และได้ดำรงตำแหน่งนี้มาจนสิ้นรัชกาล โดยก่อนหน้านั้นเขาได้รับแต่งตั้งเป็นสภานิติบัญญัติแห่งชาติ พ.ศ. 2516

เมื่อพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เสด็จสวรรคต และพลเอกเปรม ติณสูลานนท์ เป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2557 ซึ่งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์จะปฏิบัติหน้าที่องคมนตรีในคราวเดียวกันไม่ได้ ดังนั้น คณะองคมนตรีจึงได้มีมติเลือกธานินทร์ ซึ่งเป็นผู้มีอาวุโสสูงสุด เป็นผู้ปฏิบัติหน้าที่ประธานองคมนตรี

รางวัลและเกียรติยศ

ศาสตราจารย์ ธานินทร์ กรัยวิเชียร ได้รับพระราชทานยศนายกองใหญ่แห่งกองอาสารักษาดินแดนเป็น ศาสตราจารย์ นายกองใหญ่ ธานินทร์ กรัยวิเชียร เมื่อ พ.ศ. 2520

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

ธานินทร์ กรัยวิเชียร ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ดังนี้

• พ.ศ. 2537 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายหน้า)
• พ.ศ. 2521 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
• พ.ศ. 2520 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
• พ.ศ. 2561 –   เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (ร.ด.ม.(ศ)) สาขานิติศาสตร์
• พ.ศ. 2520 –   เหรียญราชการชายแดน (ช.ด.)
• พ.ศ. 2520 –   เหรียญลูกเสือสดุดี ชั้นที่ 1
• พ.ศ. 2522 –   เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 2 (ภ.ป.ร.2)

อ้างอิง

1. "ข่าวในพระราชสำนัก [1-10 พฤศจิกายน 2542]" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 117 (21 ง): 109. 14 มีนาคม 2543. สืบค้นเมื่อ 20 กุมภาพันธ์ 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
2. ตำแหน่งศาสตราจารย์พิเศษจุฬาลงกรณ์
3. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ให้อำนาจจัดตั้ง "มูลนิธิจุฬาภรณ์" เป็นนิติบุคคล เล่ม ๑๐๓ ตอนที่ ๑๗๒ ง วันที่ ๐๗ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๒๙
4. พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งนายกรัฐมนตรี (นายธานินทร์ กรัยวิเชียร) ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 93 ตอนที่ 124ก ฉบับพิเศษ วันที่ 10 ตุลาคม 2519
5. เหตุการณ์ 6 ตุลา 2519
6. ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ทำหน้าที่บริหารราชการแผ่นดิน
7. คำสั่งปฏิรูปการปกครองแผ่นดิน ฉบับที่ 42
8. พระบรมราชโองการ แต่งตั้งสมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ
9. แต่งตั้งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์เป็นการชั่วคราว
10. “ธานินทร์ กรัยวิเชียร” นั่งประธานองคมนตรี
11. ได้รับพระราชทานยศนายกองใหญ่แห่งกองอาสารักษาดินแดน
12. "นายกรัฐมนตรีคนที่ ๑๔ นายธานินทร์ กรัยวิเชียร". thaigov. สืบค้นเมื่อ 20 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in: |accessdate= (help)
13. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๑๑๑ ตอนที่ ๗ ข หน้า ๗, ๔ พฤษภาคม ๒๕๓๗
14. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๙๖ ตอนที่ ๑๑ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๑๓, ๓๑ มกราคม ๒๕๒๒
15. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๙๕ ตอนที่ ๓๔ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๓๔, ๒๗ มีนาคม ๒๕๒๑
16. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนกนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา ประจำปี ๒๕๖๑, เล่ม ๑๓๖ ตอนที่ ๑ ข หน้า ๕, ๒๘ มกราคม ๒๕๖๒
17. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญราชการชายแดน, เล่ม ๙๔ ตอนที่ ๓๑ ง หน้า ๑๖๖๗, ๑๒ เมษายน ๒๕๒๐
18. รายพระนามและรายนามผู้ที่สมควรได้รับพระราชทานเหรียญลูกเสือสดุดี ประจำปี ๒๕๒๐ จากเว็บไซต์ thaiscouts
19. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์, เล่ม ๙๖ ตอนที่ ๑๕๖ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๘, ๑๓ กันยายน ๒๕๒๒

ก่อนหน้า		ธานินทร์ กรัยวิเชียร		ถัดไป
หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช		นายกรัฐมนตรีไทย (ครม. 39) (8 ตุลาคม พ.ศ. 2519 – 20 ตุลาคม พ.ศ. 2520)		เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์