นางเสือง

นางเสือง เป็นพระอัครมเหสีในพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ และเป็นพระราชมารดาของพระมหากษัตริย์อีกสองพระองค์คือ พ่อขุนบานเมืองและพ่อขุนรามคำแหง แต่อย่างไรก็ตามก็ยังมีความกังขาเกี่ยวกับตัวตนของพระนางว่ามีจริงหรือเป็นเพียงเรื่องที่แต่งขึ้นในช่วงต้นกรุงรัตนโกสินทร์

เทวรูปพระแม่ย่า ที่แท้จริงแล้วเป็นเทวรูปของพระนารายณ์

พระประวัติ

นางเสือง มีประวัติค่อนข้างน้อยนัก พระราชสมภพเมื่อใดที่ไหนหรือสวรรคตเมื่อใดไม่ทราบความ ปรากฏพระองค์ครั้งแรกและครั้งเดียวจากเนื้อความในจารึกพ่อขุนรามคำแหง ความว่า "พ่อกูชื่อศรีอินทราทิตย์ แม่กูชื่อนางเสือง พี่กูชื่อบานเมือง ตูพี่น้องท้องเดียวห้าคน ผู้ชายสาม ผู้หญิงสอง พี่เผือผู้อ้ายตายจากเผือเตียมแต่ยังเล็ก..." แสดงให้เห็นว่าพระนางมีพระราชโอรส-ธิดา 5 พระองค์ เป็นพระราชโอรสสามพระองค์ กับพระราชธิดาอีกสองพระองค์ และปรากฏอีกครั้งว่า "เมื่อชั่วพ่อกู กูบำเรอแก่พ่อกู กูบำเรอแก่แม่กู..." แสดงให้เห็นว่าพระองค์ได้รับการปรนนิบัติพัดวีอย่างดีจากพระราชโอรสคือ พ่อขุนรามคำแหงนั่นเอง

ส่วนพระนาม "เสือง" นั้น เป็นภาษาลาว แปลว่า "รุ่งอรุณ" สอดคล้องกับพระนามพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ ที่มีความว่า "ผู้ทรงไว้ซึ่งความสว่าง" ทั้งนี้มีการสันนิษฐานกันว่า นางเสือง อาจจะเป็นพระภคินีของพ่อขุนผาเมืองก็เป็นได้

ส่วนเทวรูปที่พบที่โซกพระแม่ย่านั้น แท้จริงแล้วเป็นเทวรูปพระนารายณ์ เพียงแต่ได้รับการนับถือที่เปลี่ยนไปตามความเชื่อของชาวเมือง ส่วนที่ชาวเมืองเรียกเทวรูปดังกล่าวว่าพระแม่ย่านั้น ทองเจือ สืบชมภู สันนิษฐานว่าคงเป็นนางกษัตริย์องค์ใดองค์หนึ่ง ซึ่งก็คือนางเสือง ผู้เป็นพระราชมารดาของพ่อขุนรามคำแหง และเป็นพระปัยยิกา (ย่าทวด) ของพระมหาธรรมราชาที่ 1

ในวัฒนธรรมร่วมสมัย

เรื่องราวที่มีอยู่น้อยนิดของพระนาง ถูกนำมาดัดแปลงเป็นละครเวทีอิงประวัติศาสตร์เรื่อง "นางเสือง" ด้วยถือว่าเป็น "พระราชินีไทยที่ปรากฏพระนามเป็นพระองค์แรกในประวัติศาสตร์" ละครเวทีดังกล่าวออกแสดงในปี พ.ศ. 2511, พ.ศ. 2547 และ พ.ศ. 2556 เพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ บทประพันธ์โดยสมภพ จันทรประภา กำกับการแสดงโดยหม่อมหลวงจุลลา งอนรถ เนื้อเรื่องจะปลุกใจให้มีความรักชาติ

อ้างอิง

1. สุจิตต์ วงษ์เทศ (25 มกราคม พ.ศ. 2556). ""นางเสือง" เป็นนิยาย ประวัติศาสตร์การเมือง". มติชนออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 23 พฤศจิกายน 2557. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
2. พ่อขุนรามคำแหง (พ.ศ. 1835). "ศิลาจารึก". ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร. สืบค้นเมื่อ 22 พฤศจิกายน 2557. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
3. "พ่อกูชื่อศรีอินทราทิตย์". สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคำแหง. สืบค้นเมื่อ 22 พฤศจิกายน 2557. Check date values in: |accessdate= (help)
4. ธวัช ปุณโณทก. อักษรไทยโบราณ ลายสือไทย และวิวัฒนาการของชนชาติไทย. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2549, หน้า 97
5. มูลนิธิสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา (2554). นามานุกรมพระมหากษัตริย์ไทย (PDF). กรุงเทพฯ: มูลนิธิสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา. p. 25. Check date values in: |year= (help)
6. มูลนิธิสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา (2554). นามานุกรมพระมหากษัตริย์ไทย (PDF). กรุงเทพฯ: มูลนิธิสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา. p. 19. Check date values in: |year= (help)
7. กนกวรรณ โสภณวิจิตร. ประวัติศาสตร์สุโขทัย. กรุงเทพฯ:สารคดี, 2554, หน้า 113
8. "ศาลพระแม่ย่า". จังหวัดสุโขทัย. สืบค้นเมื่อ 22 พฤศจิกายน 2557. Check date values in: |accessdate= (help)
9. "อีกครั้งละคร "นางเสือง" "ม.ล.จุลลา งอนรถ" กำกับเวที". ประชาชาติธุรกิจ. 14 มกราคม 2556. สืบค้นเมื่อ 22 พฤศจิกายน 2557. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
10. "จากเชื้อพระวงศ์สู่นางเสือง". กรุงเทพธุรกิจ. สืบค้นเมื่อ 22 พฤศจิกายน 2557. Check date values in: |accessdate= (help)
11. ""นางเสือง" ละครเวทีอิงประวัติศาสตร์ ฉาก แสง สี เสียง ตระการตา". แนวหน้า. สืบค้นเมื่อ 22 พฤศจิกายน 2557. Check date values in: |accessdate= (help)
12. "ปลุกความรักชาติผ่านนางเสือง". คมชัดลึก. 21 มกราคม 2556. สืบค้นเมื่อ 22 พฤศจิกายน 2557. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)