นายกรัฐมนตรีนิวซีแลนด์

นายกรัฐมนตรีแห่งนิวซีแลนด์ (อังกฤษ: Prime Minister of New Zealand, มาวรี: Te pirimia o Aotearoa) เป็นหัวหน้ารัฐบาลแห่งประเทศนิวซีแลนด์ ผู้ดำรงตำแหน่งคนปัจจุบันคือ จาซินดา อาร์เดิร์น หัวหน้าพรรคแรงงานนิวซีแลนด์ โดยเริ่มดำรงตำแหน่งตั้งแต่วันที่ 26 ตุลาคม ค.ศ. 2017

นายกรัฐมนตรีแห่งนิวซีแลนด์ Prime Minister of New Zealand Te Pirimia o Aotearoa
ตราแผ่นดิน
ธงชาตินิวซีแลนด์
ผู้ดำรงตำแหน่งคนปัจจุบัน จาซินดา อาร์เดิร์น ตั้งแต่ 26 ตุลาคม ค.ศ. 2017
การเรียกขาน	ฯพณฯ เดอะไรต์ออนะระเบิล
สมาชิกของ	รัฐสภา คณะรัฐมนตรี สภาบริหาร
รายงานต่อ	สภาผู้แทนราษฎร
จวน	พรีเมียร์เฮาส์ เวลลิงตัน
ผู้แต่งตั้ง	พระมหากษัตริย์ โดยผู้สำเร็จราชการแห่งนิวซีแลนด์
วาระ	ตามพระราชอัธยาศัย (โดยธรรมเนียมว่ายังได้รับความไว้วางใจจากสภาผู้แทนราษฎร)
ผู้ประเดิมตำแหน่ง	เฮนรี ซีเวลล์ (ในตำแหน่งเลขาธิการอาณานิคม)
สถาปนา	7 พฤษภาคม ค.ศ. 1856
เงินตอบแทน	471,049 ดอลล่านิวซีแลนด์

นายกรัฐมนตรีมีฐานะเป็นรัฐมนตรีที่มีอันดับอาวุโสสูงสุด โดยเป็นประธานการประชุมคณะรัฐมนตรี แบ่งหน้าที่รับผิดชอบต่างๆ ให้กับรัฐมนตรีต่างๆ ในรัฐบาล เป็นโฆษกของรัฐบาล และทั้งยังถวายคำเสนอแนะต่อพระมหากษัตริย์หรือผู้แทนพระองค์ซึ่งได้แก่ ผู้สำเร็จราชการ นอกจากนี้ยังดำรงตำแหน่งเป็นรัฐมนตรีรับผิดชอบโดยตรงต่อกรมนายกรัฐมนตรีและคณะรัฐมนตรี (Department of the Prime Minister and Cabinet)

ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีมีขึ้นมาจากจารีตรัฐธรรมนูญตั้งแต่ในอดีตตั้งแต่สมัยที่นิวซีแลนด์ยังเป็นอาณานิคมของสหราชอาณาจักร ตามจารีตรัฐธรรมนูญบัญญัติให้ผู้สำเร็จราชการนั้นจะต้องเลือกบุคคลใดเป็นนายกรัฐมนตรีซึ่งบุคคลนั้นจะต้องได้รับการสนับสนุนและความไว้วางใจจากสภาผู้แทนราษฎร ซึ่งโดยปกติแล้วคือผู้นำรัฐสภาที่มาจากพรรคการเมืองที่มีจำนวนที่นั่งมากที่สุดในสภาผู้แทนราษฎร นายกรัฐมนตรีและคณะรัฐมนตรีมีหน้าที่รับผิดชอบโดยตรงต่อผู้สำเร็จราชการ สภาผู้แทนราษฎร พรรคการเมือง และการเลือกตั้งของประเทศ

เริ่มแรกนั้นตำแหน่งหัวหน้ารัฐบาลถูกเรียกว่า "เลขาธิการอาณานิคม" (Colonial secretary) หรือ "มุขมนตรี" (First minister) ซึ่งต่อมาถูกเปลี่ยนในปีค.ศ. 1869 เป็น "นายกรัฐมนตรี" โดยใช้ภาษาอังกฤษว่า "Premier" กว่า 30 ปี ซึ่งต่อมาเปลี่ยนมาใช้คำว่า "Prime minister" อย่างลำลองในปีค.ศ. 1901 ในสมัยของริชาร์ด เซดดอน ต่อมาในค.ศ. 1907 ในการออกปฏิญญานิวซีแลนด์เพื่อเป็นประเทศในเครือจักรภพ ได้ใช้เรียกตำแหน่งนายกรัฐมนตรีในภาษาอังกฤษอย่างเป็นทางการว่า "Prime minister" ในภาษาเมารี ยังใช้เรียกคำเดิมคือ pirimia ที่มาจาก "Premier" อยู่ดังเดิม นายกรัฐมนตรีแห่งนิวซีแลนด์นั้นจะได้รับการเรียกเป็น "เดอะไรต์ออนะระเบิล" (อังกฤษ: The right honourable, Rt Hon.) ซึ่งแปลว่า "ผู้ทรงเกียรติมาก" โดยถือเป็นสิทธิพิเศษตลอดชีพ

อ้างอิง

1. "Where Jacinda Ardern ranks among highest-paid world leaders". Newshub (ภาษาอังกฤษ). 22 April 2019. สืบค้นเมื่อ 10 February 2020.
2. "Green Party ratifies confidence and supply deal with Labour". The New Zealand Herald. 19 October 2017. สืบค้นเมื่อ 24 October 2017.
3. "The Governor-General's role in a General Election" (Press release). The Governor-General of New Zealand.
4. Moorfield, John C (บ.ก.), "Pirimia", Te Aka Online Māori Dictionary, Pearson, สืบค้นเมื่อ 16 November 2018
5. "The Right Honourable" (ภาษาอังกฤษ). Department of the Prime Minister and Cabinet. สืบค้นเมื่อ 13 October 2012.