พระมหากษัตริย์นิวซีแลนด์

พระมหากษัตริย์แห่งนิวซีแลนด์ คือระบอบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญของประเทศนิวซีแลนด์โดยมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขแห่งรัฐ โดยองค์ปัจจุบันคือสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 เป็นสมเด็จพระราชินีนาถแห่งนิวซีแลนด์ตั้งแต่ 6 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1952 ต่อจากพระราชบิดา และมีเจ้าชายชาลส์ เจ้าชายแห่งเวลส์ เป็นรัชทายาทพระองค์ปัจจุบัน

พระมหากษัตริย์แห่งนิวซีแลนด์
Kuini o Aotearoa  (มาวรี)
พระราชลัญจกรแห่งนิวซีแลนด์
อยู่ในราชสมบัติ
สมเด็จพระราชินีนาถฯ ทรงเครื่องราชอิสริยาภรณ์แห่งนิวซีแลนด์
สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 ตั้งแต่ 6 กุมภาพันธ์ 1952
รายละเอียด
พระราชอิสริยยศ	สมเด็จพระราชินีนาถ แห่งนิวซีแลนด์
รัชทายาท	เจ้าชายชาลส์ เจ้าชายแห่งเวลส์
กษัตริย์องค์แรก	สมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย
สถาปนาเมื่อ	ค.ศ. 1840

จากผลของสนธิสัญญาไวตางีที่ทำในรัชสมัยของสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรียแห่งสหราชอาณาจักร กับชาวเมารีในปีค.ศ. 1840 โดยมีผลทำให้พระมหากษัตริย์แห่งสหราชอาณาจักรกลายเป็นประมุขแห่งรัฐของนิวซีแลนด์ ต่อมาในภายหลังนิวซีแลนด์ได้ประกาศอิสรภาพจากสหราชอาณาจักรแล้ว สถาบันพระมหากษัตริย์จึงได้พัฒนามาเป็นสัญลักษณ์พิเศษของนิวซีแลนด์ โดยพระมหากษัตริย์แห่งนิวซีแลนด์นั้นในปัจจุบันถือเป็นพระมหากษัตริย์ของอีกกว่า 15 ประเทศในเครือจักรภพแห่งประชาชาติโดยในแต่ละประเทศนั้นล้วนมีเอกราชเป็นของตนเอง และมีสถาบันพระมหากษัตริย์เป็นของตนเองตามกฎหมาย ดังนั้นจึงทำให้พระมหากษัตริย์ของนิวซีแลนด์มีพระราชอิสริยยศเป็น "สมเด็จพระราชินีนาถแห่งนิวซีแลนด์" (อังกฤษ: The Queen of New Zealand, มาวรี: Kuini o Aotearoa) และทำให้พระองค์และสมาชิกในพระราชวงศ์ล้วนมีบทบาทในกิจกรรมสาธารณะต่างๆ ในนิวซีแลนด์ โดยตำแหน่งสมเด็จพระราชินีนาถ (ประมุข) เป็นสมาชิกพระราชวงศ์พระองค์เดียวที่มีบทบาททางรัฐธรรมนูญของนิวซีแลนด์

ตามรัฐธรรมนูญนั้นอำนาจบริหารทั้งหมดเป็นของพระมหากษัตริย์ ซึ่งการจะตรากฎหมายและบังคับใช้ได้นั้นจะต้องได้รับพระบรมราชานุญาตโดยมีพระบรมราชโองการเพื่อประกาศในราชกิจจานุเบกษาภายหลังจากการเห็นชอบโดยรัฐสภา อย่างไรก็ตามพระราชอำนาจนั้นเป็นไปตามบทบัญญัติในระบบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญโดยจำกัดตามรัฐธรรมนูญ พระราชอำนาจส่วนมากนั้นใช้โดยสมาชิกรัฐสภาที่มาจากการเลือกตั้ง คณะรัฐมนตรีซึ่งมาจากสมาชิกรัฐสภา ผู้พิพากษาและผู้พิจารณาคดี พระราชอำนาจอื่นๆ ของพระมหากษัตริย์ อาทิเช่น การแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีถือเป็นบทบาทสำคัญแต่ถือเป็นอำนาจจำกัดตามบทบาทของพระมหากษัตริย์

เนื่องจากพระมหากษัตริย์นั้นประทับอยู่ในสหราชอาณาจักร ส่วนใหญ่หน้าที่ตามรัฐธรรมนูญและพิธีการต่างๆ ภายในราชอาณาจักรนิวซีแลนด์นั้นจะกระทำโดยผู้แทนพระองค์ ซึ่งได้แก่ผู้สำเร็จราชการแห่งนิวซีแลนด์

ในปัจจุบันบทบาทของสถาบันพระมหากษัตริย์ในนิวซีแลนด์นั้นเป็นหัวข้อสำคัญเสมอมา โดยชาวนิวซีแลนด์บางส่วนคิดว่าจะเหมาะสมกว่าถ้านิวซีแลนด์เปลี่ยนการปกครองเป็นสาธารณรัฐโดยมีชาวนิวซีแลนด์เป็นประมุขแห่งรัฐแทน ในขณะที่ประชาชนอีกส่วนหนึ่งก็ยังสนับสนุนสถาบันพระมหากษัตริย์อยู่

อ้างอิง

1. Cabinet Office 2017, p. 3
2. Cabinet Office 2017, p. 7
3. "Changing attitudes to monarchy". NZ History. Ministry for Culture and Heritage. สืบค้นเมื่อ 24 February 2018.
4. Cook, Megan (20 June 2012). "Royal family". Te Ara: The Encyclopedia of New Zealand. สืบค้นเมื่อ 7 August 2019.