ปฐมสมโพธิ [ปะถมมะสมโพด, ปะถมสมโพด] เป็นคัมภีร์พุทธศาสนาหรือวรรณกรรมพุทธประวัติ ไม่ปรากฏหลักฐานว่าใครแต่ง แต่งเมื่อใด และแต่งที่ไหน มีบันทึกไว้หลายภาษาทั้งภาษาบาลี ภาษามอญ ภาษาเขมร และกลุ่มภาษาไท ปฐมสมโพธิฉบับที่เก่าแก่ที่สุด คือ ภาษาบาลีอักษรธรรมล้านนา แต่งขึ้นที่เมืองท่าส้อยของอาณาจักรล้านนา จารเมื่อ พ.ศ. 2013 สำนวนฉบับนี้ยังเป็นที่มาของปฐมสมโพธิภาษาไทหลายภาษา อย่างไรก็ดีฉบับที่เก่าที่สุดอาจแต่งขึ้นในพม่าหรือลังกา ซึ่งต้นฉบับได้สูญหายไปแล้ว
เนื้อเรื่องดั้งเดิมเป็นประวัติของพระสิทธัตถโพธิสัตว์ เนื้อหามีความสอดคล้องกับวรรณกรรมพุทธประวัติสายบาลีและนอกสายบาลี ในสำนวนล้านนาแบ่งออกเป็น 4 ช่วง คือ ช่วงพระโพธิสัตว์ประทับอยู่บนสวรรค์ชั้นดุสิต แล้วเสด็จมาปฏิสนธิในพระครรภ์ของพระพุทธมารดา จนถึงประสูติ ช่วงเสวยความสุขในความเป็นฆราวาสจนอภิเษกสมรส รวมเป็นระยะเวลา 29 ปี ช่วงเสด็จออกบวช แสวงหาสัจธรรม บำเพ็ญเพียร ทุกรกิริยา จนถึงตรัสรู้พระอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณ รวมเป็นระยะเวลา 6 ปี และช่วงเหตุการณ์หลังตรัสรู้พระอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณ เนื้อเรื่องจบที่การแสดงพระธัมมจักกัปปวัตตนสูตรและผลเกิดจากการแสดงธรรมนั้น
ภายหลังเนื้อเรื่องปฐมสมโพธิได้วิวัฒนาการจนกลายเป็นวรรณกรรมที่มีทั้งพุทธประวัติและพุทธศาสนประวัติ จนมีความยาวมากกว่า 1 เท่าจากของเดิม แต่เนื้อเรื่องปฐมสมโพธิภาษาบาลีสำนวนล้านนายังคงเป็นแกนปฐมสมโพธิของทุกฉบับ โดยมีเพียง 9 ปริจเฉท นักปราชญ์ด้านภาษาและวรรณกรรมกรมศิลปากรสันนิษฐานว่า สมัยอยุธยามีคัมภีร์ที่เป็นต้นเค้าให้แก่ปฐมสมโพธิ์ยุครัตนโกสินทร์มาก่อนแล้ว ชื่อ ชินมหานิทานกถา เขียนเป็นตัวอักษรขอมบนใบลาน จนในสมัยรัตนโกสินทร์สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรสได้อาศัยคัมภีร์หลักในพระไตรปิฎกและอรรถกถาเป็นต้น เทียบเคียง แต่งขึ้นมากเป็น 29 ปริจเฉท โดยใช้ชื่อว่า ปฐมสมโพธิกถา เริ่มชำระเมื่อเดือนยี่ พ.ศ. 2387 เสร็จสมบูรณ์ในวันแรม 15 ค่ำ เดือน 7 ปีมะเส็ง พ.ศ. 2388 แม้คำว่า "ปฐมสมโพธิกถา" จะมีความหมายถึง "เรื่องราวเกี่ยวแก่การตรัสรู้โดยแจ่มแจ้งและเลิศล้ำของพระพุทธเจ้าซึ่งเพิ่งจะบังเกิดผ่านพ้นไป" แต่เนื้อเรื่องไม่ได้เน้นพุทธประวัติตอนตรัสรู้
ฉบับ - ปฐมสมโพธิภาษาบาลี นำมาจากหอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก เชียงใหม่ จารปีจุลศักราช 832 (พ.ศ. 2013) ของวัดศรีบุญเรืองท่าส้อย อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่
- ปฐมสมโพธิภาษาบาลีสำนวนที่ 1 ฉบับภาษาบาลี ของวัดไหล่หิน จารปีจุลศักราช 936 (พ.ศ. 2117) จำนวน 3 ผูก 138 หน้าลาน
- ปฐมสมโพธิ เป็นผลงานการรจนาของพระสุวรรณรังษี พระภิกษุชาวเชียงใหม่ (ต่อมาดำรงตำแหน่งพระสังฆราชที่เมืองเวียงจันทน์) แต่งในปี พ.ศ. 2128 พบที่วัดพระธาตุแก่งสร้อย จังหวัดตาก
- ปฐมสมโพธิ ฉบับสำนวนภาษาล้านนา วัดขันแก้ว จังหวัดเชียงใหม่ จารปีจุลศักราช 1196–1197 (พ.ศ.2377–2378) จำนวน 7 ผูก 9 ปริจเฉท ปริวรรตโดย บำพ็ญ ระวิน จำนวน 104 หน้า
- ปฐมสมโพธิ ฉบับภาษามอญ วัดคงคาราม จังหวัดราชบุรี เป็นภาษามอญที่ได้รับอิทธิพลพม่า จารมาตั้งแต่ชาวมอญอพยพตั้งถิ๋นฐานในราชบุรี
- สำนวนสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส ทรงแปลชำระมี 29 ปริจเฉท
- ปฐมสมโพธิฉบับ 10 กันฑ์ สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (สา ปุสฺสเทโว) วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร
- ปฐมสมโพธิมหาปธานทุกกรกิริยา สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ฤทธิ์ ธมฺมสิริ) มีความเพียงพระมหาบุรุษทรงกระทําทุกรกิริยา
- ปฐมสมโพธิ 30 ปริจเฉท พระเถระ 30 รูปแต่งเทศน์ในรัชกาลที่ 5 สำนวนแต่งตามปฐมสมโพธิสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
อ้างอิง - "แปล ไทย-ไทย ราชบัณฑิตยสถาน : ความหมาย ปฐมสมโพธิ".
- พระครูสิริรัตนโสภิต (ศรีวรรณ โสวณฺณสิริ). "ปฐมสมโพธิฉบับล้านนา : การปริวรรตการชำ ระและการศึกษาวิเคราะห" (PDF). มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์.
- ↑ ณัฏฐินี พรหมเกิด. "การศึกษาเรื่องปฐมสมโพธิจากต้นฉบับมอญจากต้นฉบับวัดคงคาราม จ.ราชบุรี" (PDF). มหาวิทยาลัยศิลปากร.
- ธัชชัย กรกุม. "รูปอ้างถึงพระพุทธเจ้าในวรรณกรรมพุทธประวัติ" (PDF). มหาวิทยาลัยศิลปากร.
- เพ็ญสุภา สุขคตะ. "รูปลักษณ์ ความเชื่อ "แม่ธรณี" ในรัฐฉานและล้านนา". มติชนสุดสัปดาห์.
- "ปฐมสมโพธิกถา ปริจเฉทที่ 8-15" (PDF).
- "วันอัฏฐมีบูชา ความศรัทธาก่อนการสูญสิ้นในปฐมสมโพธิกถา". ศิลปวัฒนธรรม.
- "ปฐมสมโพธิกถา". นามานุกรมวรรณคดีไทย.
ปฐมสมโพธ, ปะถมมะสมโพด, ปะถมสมโพด, เป, นค, มภ, ทธศาสนาหร, อวรรณกรรมพ, ทธประว, ไม, ปรากฏหล, กฐานว, าใครแต, แต, งเม, อใด, และแต, งท, ไหน, นท, กไว, หลายภาษาท, งภาษาบาล, ภาษามอญ, ภาษาเขมร, และกล, มภาษาไท, ฉบ, บท, เก, าแก, ภาษาบาล, กษรธรรมล, านนา, แต, งข, นท, เม, อง. pthmsmophthi pathmmasmophd pathmsmophd 1 epnkhmphirphuththsasnahruxwrrnkrrmphuththprawti imprakthlkthanwaikhraetng aetngemuxid aelaaetngthiihn mibnthukiwhlayphasathngphasabali phasamxy phasaekhmr aelaklumphasaith pthmsmophthichbbthiekaaekthisud khux phasabalixksrthrrmlanna aetngkhunthiemuxngthasxykhxngxanackrlanna caremux ph s 2013 2 sanwnchbbniyngepnthimakhxngpthmsmophthiphasaithhlayphasa xyangirkdichbbthiekathisudxacaetngkhuninphmahruxlngka sungtnchbbidsuyhayipaelw 3 enuxeruxngdngedimepnprawtikhxngphrasiththtthophthistw enuxhamikhwamsxdkhlxngkbwrrnkrrmphuththprawtisaybaliaelanxksaybali insanwnlannaaebngxxkepn 4 chwng khux chwngphraophthistwprathbxyubnswrrkhchndusit aelwesdcmaptisnthiinphrakhrrphkhxngphraphuththmarda cnthungprasuti chwngeswykhwamsukhinkhwamepnkhrawascnxphiesksmrs rwmepnrayaewla 29 pi chwngesdcxxkbwch aeswnghascthrrm baephyephiyr thukrkiriya cnthungtrsruphraxnutrsmmasmophthiyan rwmepnrayaewla 6 pi aelachwngehtukarnhlngtrsruphraxnutrsmmasmophthiyan enuxeruxngcbthikaraesdngphrathmmckkppwttnsutraelaphlekidcakkaraesdngthrrmnnphayhlngenuxeruxngpthmsmophthiidwiwthnakarcnklayepnwrrnkrrmthimithngphuththprawtiaelaphuththsasnprawti cnmikhwamyawmakkwa 1 ethacakkhxngedim aetenuxeruxngpthmsmophthiphasabalisanwnlannayngkhngepnaeknpthmsmophthikhxngthukchbb 4 odymiephiyng 9 pricechth nkprachydanphasaaelawrrnkrrmkrmsilpakrsnnisthanwa smyxyuthyamikhmphirthiepntnekhaihaekpthmsmophthiyukhrtnoksinthrmakxnaelw chux chinmhanithanktha ekhiynepntwxksrkhxmbniblan 5 cninsmyrtnoksinthrsmedcphramhasmneca krmphraprmanuchitchionrsidxasykhmphirhlkinphraitrpidkaelaxrrthkthaepntn ethiybekhiyng aetngkhunmakepn 29 pricechth 6 7 odyichchuxwa pthmsmophthiktha erimcharaemuxeduxnyi ph s 2387 esrcsmburninwnaerm 15 kha eduxn 7 pimaesng ph s 2388 aemkhawa pthmsmophthiktha camikhwamhmaythung eruxngrawekiywaekkartrsruodyaecmaecngaelaelislakhxngphraphuththecasungephingcabngekidphanphnip aetenuxeruxngimidennphuththprawtitxntrsru 8 chbb aekikhpthmsmophthiphasabali namacakhxsmudaehngchatirchmngkhlaphiesk echiyngihm carpiculskrach 832 ph s 2013 khxngwdsribuyeruxngthasxy xaephxemuxngechiyngihm cnghwdechiyngihm pthmsmophthiphasabalisanwnthi 1 chbbphasabali khxngwdihlhin carpiculskrach 936 ph s 2117 canwn 3 phuk 138 hnalan pthmsmophthi epnphlngankarrcnakhxngphrasuwrrnrngsi phraphiksuchawechiyngihm txmadarngtaaehnngphrasngkhrachthiemuxngewiyngcnthn aetnginpi ph s 2128 phbthiwdphrathatuaekngsrxy cnghwdtak pthmsmophthi chbbsanwnphasalanna wdkhnaekw cnghwdechiyngihm carpiculskrach 1196 1197 ph s 2377 2378 canwn 7 phuk 9 pricechth priwrrtody baphy rawin canwn 104 hna pthmsmophthi chbbphasamxy wdkhngkharam cnghwdrachburi epnphasamxythiidrbxiththiphlphma carmatngaetchawmxyxphyphtngthinthaninrachburi 3 sanwnsmedcphramhasmneca krmphraprmanuchitchionrs thrngaeplcharami 29 pricechth pthmsmophthichbb 10 knth smedcphraxriywngsakhtyan sa pus sethow wdrachpradisthsthitmhasimaramrachwrwihar pthmsmophthimhapthanthukkrkiriya smedcphraphuththokhsacary vththi thm msiri mikhwamephiyngphramhaburusthrngkrathathukrkiriya pthmsmophthi 30 pricechth phraethra 30 rupaetngethsninrchkalthi 5 sanwnaetngtampthmsmophthismedcphramhasmneca krmphraprmanuchitchionrsxangxing aekikh aepl ithy ithy rachbnthitysthan khwamhmay pthmsmophthi phrakhrusirirtnosphit sriwrrn oswn nsiri pthmsmophthichbblanna karpriwrrtkarcha raaelakarsuksawiekhraah PDF mhawithyalyrachphtburirmy 3 0 3 1 ntthini phrhmekid karsuksaeruxngpthmsmophthicaktnchbbmxycaktnchbbwdkhngkharam c rachburi PDF mhawithyalysilpakr thchchy krkum rupxangthungphraphuththecainwrrnkrrmphuththprawti PDF mhawithyalysilpakr ephysupha sukhkhta ruplksn khwamechux aemthrni inrthchanaelalanna mtichnsudspdah pthmsmophthiktha pricechththi 8 15 PDF wnxtthmibucha khwamsrththakxnkarsuysininpthmsmophthiktha silpwthnthrrm pthmsmophthiktha namanukrmwrrnkhdiithy ekhathungcak https th wikipedia org w index php title pthmsmophthi amp oldid 9631569, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม