fbpx
วิกิพีเดีย

ประตูบรันเดินบวร์ค

ประตูบรันเดินบวร์ค (เยอรมัน: Brandenburger Tor) เป็นอดีตประตูเมืองที่ถูกสร้างขึ้นใหม่ในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 18 เป็นประตูชัยที่สร้างแบบสถาปัตยกรรมฟื้นฟูคลาสสิก (Neoclassical) และปัจจุบันถือว่าเป็นสถานที่สำคัญที่เป็นที่รู้จักกันอย่างดีใน กรุงเบอร์ลิน ประเทศเยอรมนี ประตูบรันเดินบวร์คตั้งอยู่ฝั่งตะวันของใจกลางกรุงเบอร์ลินบริเวณชุมทางระหว่างถนนหลวงอุนเทอร์ เดน ลินเดน (Unter den Linden) กับถนนเอเบิร์ทชตรัสเซอ (Ebertstraße) และอยู่ทางทิศตะวันตกของจัตุรัสพาริเซอร์ (Pariser Platz) ห่างประตูออกไปทางเหนือหนึ่งบล็อก เป็นที่ตั้งของอาคารไรชส์ทาค

ประตูบรันเดินบวร์ค
Brandenburger Tor
ประตูบรันเดินบวร์ค มองทางฝั่งตะวันออกของPariser Platz
ข้อมูลทั่วไป
ประเภทประตูเมือง
สถาปัตยกรรมฟื้นฟูคลาสสิก
ที่ตั้งเบอร์ลิน, ประเทศเยอรมัน
พิกัด52°30′58.58″N 13°22′39.80″E / 52.5162722°N 13.3777222°E / 52.5162722; 13.3777222พิกัดภูมิศาสตร์: 52°30′58.58″N 13°22′39.80″E / 52.5162722°N 13.3777222°E / 52.5162722; 13.3777222
เริ่มสร้าง1788
แล้วเสร็จ1791
การออกแบบและการก่อสร้าง
สถาปนิกCarl Gotthard Langhans
ประตูบรันเดินบวร์ค

ประตูแห่งนี้เป็นอนุสรณ์ของทางเข้าสู่ถนนอุนเทอร์ เดน ลินเดน ซึ่งเป็นถนนหลวงที่มีชื่อเสียงมาจากต้นลินเดน (บางที่เรียกต้นทิเลีย หรือต้นไลม์) ซึ่งเป็นถนนที่ตรงไปสู่พระราชวังกรุงเบอร์ลิน ของกษัตริย์แห่งปรัสเซีย พระเจ้าฟรีดริช วิลเฮล์มที่ 2 แห่งปรัสเซียทรงมีรับสั่งให้สร้างประตูบรันเดินบวร์คเพื่อเป็นสัญลักษณ์ของสันติภาพ ใช้เวลาสร้างตั้งแต่ปีพุทธศักราช 2331 ถึงปี 2334 โดยนายคาร์ล ก็อทท์ฮาร์ด แลงฮานส์ แล้วได้รับความเสียหายในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ต่อมาประตูบรันเดินบวร์คก็ได้รับการบูรณะจนเสร็จสิ้นในช่วงปีพุทธศักราช 2543 ถึง 2545 โดยมูลนิธิอนุรักษ์อนุสาวรีย์เบอร์ลิน (Stiftung Denkmalschutz Berlin)

ในช่วงหลังสงครามที่ได้แบ่งประเทศเยอรมนีออกเป็นสองส่วน ประตูบรันเดินบวร์คตั้งอยู่ในเยอรมนีตะวันออก และได้แยกออกจากเยอรมนีตะวันตก ซึ่งมีกำแพงเบอร์ลินกั้นไว้ บริเวณโดยรอบประตูถือว่าเป็นจุดเด่นที่เด่นชัดที่สุดในการคุ้มครองสื่อในการเผยแพร่การเปิดผนังกำแพงในปีพุทธศักราช 2532 ตั้งแต่มีการสร้างประตู บ่อยครั้งเกิดเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์ของเยอรมนีในบริเวณประตูบรันเดินบวร์ค และวันนี้ก็ถือได้ว่าเป็นสัญลักษณ์ของความปั่นป่วนในประวัติศาสตร์ยุโรป แต่ก็เป็นสัญลักษณ์ของความเป็นเอกภาพและสันติภาพของยุโรปด้วย

การออกแบบและประวัติความเป็นมา

 
ปฏิมากรรมควอดริก้าเหนือประตูบรันเดินบวร์คยามเย็น
 
นโบเลียนขณะที่กำลังผ่านประตูบรันเดินบวร์คเพื่อฉลองชัยชนะจากสมรภูมิจีน่า-ออสเตรดท์

ปีพุทธศักราช 2231 ในรัชสมัยของพระเจ้าฟรีดริช วิลเฮล์มที่ 1 หลังผ่านเหตุการณ์สงครามสามสิบปี และก่อนการสร้างประตูบรันเดินบวร์คไม่นาน กรุงเบอร์ลินนั้นเต็มไปด้วยทางเดินเล็กๆ ภายในป้อมดาว (star fort) ที่มีประตูมากมายหลายชื่อ แต่ประตูบรันเดินบวร์คไม่ใช่ส่วนหนึ่งของป้อมปราการเก่า แต่หนึ่งใน 18 ประตูของกำแพงเข้าเมืองเบอร์ลิน (Berlin Customs Wall) ซึ่งถูกสร้างในช่วงคริสต์ทศวรรษที่ 1730 โดยสร้างทับไปกับป้อมปราการเก่าขยายไปถึงชานเมือง

ประตูบรันเดินบวร์คถูกสร้างขึ้นในรัชสมัยของพระเจ้าฟรีดริช วิลเฮล์มที่ 2 เพื่อเป็นตัวแทนแห่งสันติภาพ ประตูถูกออกแบบโดยคาร์ล ก็อทท์ฮาร์ด แลงฮานส์ผู้อำนวยการสำนักงานศาลสิ่งก่อสร้าง ประตูบรันเดินบวร์คใช้เวลาก่อสร้างระหว่างปี พ.ศ. 2331 ถึง พ.ศ. 2334 เพื่อทดแทนประตูดั้งเดิมของกำแพงเข้าเมืองเบอร์ลิน ประตูนี้ประกอบไปด้วยเสาแบบดอริก 12 ต้น ด้านละ 6 ต้น และมี 5 ช่องทางเดิน ประชาชนทั่วไปอนุญาตให้เดินผ่านแต่ช่องทางเดินริมสุดของทั้งสองด้านเท่านั้น บนสุดเป็นปฏิมากรรมรูปควอดริก้า ซึ่งก็คือรถม้าลาก มีม้า 4 ตัว เป็นราชรถของวิคตอเรีย เทพแห่งชัยชนะ

 
แผนผังกำแพงเข้าเมืองเบอร์ลิน พ.ศ. 2398
 
ประตูบรันเดินบวร์คได้รับความเสียหายอย่างหนักหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 จบลงเมื่อปี พ.ศ. 2488
 
นายพลเอิร์นส์ ฟอน ฟิว

ประตูบรันเดินบวร์คออกแบบโดยมีประตูโพรไพเลีย (Propylaea) ของป้อมปราการอะโครโพลิส กรุงเอเธนส์เป็นต้นแบบ ผสมผสานกับประวัติศาสตร์สถาปัตยกรรมของเบอร์ลินในยุคคลาสสิค (ยุคแรก, บารอก, และพาลเลเดียน) และปฏิมากรรมควอดริก้าถูกแกะสลักโดยโจฮานน์ ก็อทฟริด ชาโดว์

ตั้งแต่มันถูกสร้างเสร็จ รูปแบบหลักของประตูบรันเดินบวร์คยังคงไม่มีการเปลี่ยนแปลง แม้จะเกิดการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองเป็นเช่นไรก็ตามในช่วงประวัติศาสตร์เยอรมนีหลังจากนั้น ต่อมา (พ.ศ. 2349) ปรัสเซียได้พ่ายแพ่สงครามในยุทธการที่เยนา–เอาเออร์ชเต็ท นโปเลียน โบนาปาร์ตก็เป็นบุคคลแรกที่ใช้ประตูบรันเดินบวร์คจัดขบวนแห่ฉลองชัย และได้เอาควอดริก้ากลับไปยังกรุงปารีส

หลังจากนโปเลียนแพ้สงครามในปี พ.ศ. 2357 อาณาจักรปรัสเซียเข้ายึดครองกรุงปารีสโดยนายพลเอิร์นส์ ฟอน ฟิว (Ernst Von Pfuel) และได้นำเอาควอดริก้ากลับมาบูรณะยังกรุงเบอร์ลิน ทั้งยังได้เพิ่มมงกุฎใบโอ้คให้เทพวิคตอเรีย และเพิ่มสัญลักษณ์กางเขนเหล็ก (Iron cross) ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ใหม่ที่แสดงอำนาจของปรัสเซีย และหัวหน้าไปทางทิศตะวันออกเช่นเดิมที่เคยเป็นมา โดยทั่วไปแล้วมีแค่พระราชวงศ์เท่านั้นที่อนุญาตให้ผ่านทางเดินช่องกลาง แต่กระนั้นตระกูลของฟิวและเหล่าเอกอัคราชทูตที่มาส่งสาส์นให่แก่สภาก็ได้รับอนุญาตให้ผ่านทางเดินช่องกลางด้วยเช่นกัน

เมื่อกองทัพนาซีขึ้นมามีอำนาจก็ได้ใช้ประตูแห่งนี้เป็นสัญลักษณ์ของพรรค ประตูบรันเดินบวร์ครอดพ้นจากสงครามโลกครั้งที่สองมาได้ แต่ก็ได้รับความเสียหายมากจากกระสุนและระเบิดที่เกิดขึ้นบริเวณใกล้เคียง ชิ้นส่วนโครงสร้างบางส่วนยังคงอยู่ในจัตุรัสพาริเซอร์ ส่วนที่เหลือเก็บไว้ที่สถาบันวิจิตรศิลป์ (Academy of Fine Arts) ณ กรุงเวียนนา ประเทศออสเตรีย หลังจากที่เยอรมันยอมยกธงขาวและสงครามสิ้นสุดลง คณะบริหารของเบอร์ลินตะวันออกและเบอร์ลินตะวันตกได้ร่วมกันซ่อมแซมบูรณะประตูขึ้นอีกครั้ง แต่ก็ยังเห็นรอยปะรอยซ่อมแซมอยู่นานหลายปีหลังการบูรณะ

ช่วงระหว่างปี พ.ศ. 2533 ควอดริก้าถูกย้ายออกจากประตู เป็นส่วนหนึ่งในการดำเนินการปรับปรุงโดยเจ้าหน้าที่ของเยอรมันตะวันออก หลังจากการทำลายกำแพงเบอร์ลินในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2532 และในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2533 ประเทศเยอรมนีก็รวมกันอย่างเป็นทางการ

ในวันที่ 21 ธันวาคม พ.ศ. 2543 ประตูบรันเดินบวร์คได้รับการตกแต่งฟื้นฟูใหม่โดยองค์กรเอกชน ใช้งบประมาณ 6 ล้านยูโร

ในวันที่ 3 ตุลาคม พ.ศ. 2545 ครบรอบ 12 ปีของการรวมประเทศเยอรมนี ประตูบรันเดินบวร์คก็เปิดตัวครั้งใหม่ หลังจากได้รับการปรับปรุงซ่อมแซมอย่างมากมาย

ปัจจุบันประตูบรันเดินบวร์คไม่อนุญาตให้รถยนต์สัญจรผ่าน พื้นที่ส่วนใหญ่ของจัตุรัสพาริเซอร์เป็นถนนคนเดินที่ปูด้วยหิน มีถนน 17 มิถุนา (Straße des 17. Juni) ผ่านทางทิศตะวันตกของประตู ประตูบรันเดินบวร์คถือว่าเป็นรวมตัวจุดหนึ่งของเบอร์ลินที่ผู้คนนับล้านรวมตัวกันเพื่อชมการแสดงบนเวที, งานเฉลิมฉลอง, และชมดอกไม้ไฟที่จุดขึ้นตอนเที่ยงคืนของคืนวันปีใหม่

กำแพงเบอร์ลิน

 
ประตูบรันเดินบวร์คตั้งอยู่บนฝั่งตะวันออกของกำแพงเบอร์ลิน และตัวกำแพงโค้งล้ำไปทางเยอรมันตะวันตกดังภาพ

ยานพาหนะและคนเดินถนนสามารถท่องเที่ยวชมประตูบรันเดินบวร์คได้ฟรี ประตูบรันเดินบวร์คตั้งอยู่ในเยอรมนีตะวันออกในช่วงที่ยังคงมีกำแพงเบอร์ลินอยู่ 13 สิงหาคม พ.ศ. 2504 ช่องข้ามกำแพงเบอร์ลินบางส่วนถูกเปิดออกมาจากเยอรมนีตะวันออก โดยทั่วไปแล้วช่องข้ามนี้จะไม่เปิดให้ชาวเบอร์ลินตะวันออกหรือชาวเยอรมันตะวันออกข้ามไปแต่อย่างใด มันเป็นเรื่องยากมากที่พวกเขาเหล่านั้นจะขอวีซ่าเดินทางออกนอกประเทศไปไหนได้ ในวันที่ 14 ตุลาคม ชาวเยอรมันตะวันตกได้รวมตัวกันบริเวณกำแพงฝั่งตะวันตกเพื่อแสดงการต่อต้านการมีอยู่ของกำแพงเบอร์ลิน ท่ามกลางกระแสของนายกเทศมนตรีเบอร์ลินตะวันตก นายวิลลี่ แบรนด์ท ผู้ที่กลับมาจากการรณรงค์หาเสียงเลือกตั้งระดับชาติของเยอรมนีตะวันตกในช่วงรุ่งสางของวันเดียวกัน

ภายใต้ข้ออ้างที่เหล่าผู้ชุมนุมประท้วงจากเยอรมนีตะวันตกต้องการ เยอรมนีตะวันออกได้ทำการปิดด่านตรวจคนเข้าเมืองบริเวณประตูบรันเดินบวร์คในวันเดียวกัน จนกว่าจะมีการประกาศสถานการณ์ที่เป็นไปจนถึงวันที่ 22 ธันวาคม พ.ศ. 2532

กำแพงถูกสร้างเป็นทางโค้งล้ำไปทางทิศตะวันตก ตัดขาดการเข้าถึงกับเบอร์ลินตะวันตก ทางฝั่งตะวันออกมีกำแพงเล็กๆ เรียกว่า "Baby Wall" กั้นอยู่สุดทางของจัตุรัสพาริเซอร์ เป็นการจำกัดการเข้าถึงของชาวเยอรมันตะวันออกเช่นกัน

เมื่อเกิดการปฏิวัติขึ้นในปี พ.ศ. 2532 มีการทำลายกำแพงเบอร์ลิน ประตูบรันเดินบวร์คจึงกลายเป็นสัญลักษณ์ของอิสรภาพและความปรารถนาในความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันของเบอร์ลิน คนนับพันชุมนุมกันที่บริเวณกำแพงเพื่อเฉลิมฉลองการพังทลายของมันในวันที่ 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2532 ต่อมาวันที่ 22 ธันวาคมปีเดียวกัน ทางข้ามกำแพงตรงประตูบรันเดินบวร์คก็เปิดอีกครั้งโดยนายเฮลมุต โคห์ล นายกรัฐมนตรีแห่งเยอรมนีตะวันตก เมื่อเขาเดินผ่านทางข้ามก็ได้รับการต้อนรับจากนายฮานส์ โมโดรว นายกรัฐมนตรีแห่งเยอรมนีตะวันออก ส่วนการรื้อถอนกำแพงส่วนที่เหลือก็เกิดขึ้นในปีถัดไป

ประตูบรันเดินบวร์คกลายเป็นสถานที่หลักในการจัดงานเฉลิมฉลองครบรอบ 20 ปีของการล่มสลายของกำแพงเบอร์ลินหรือ "เทศกาลแห่งอิสรภาพ" (Festival of Freedom) เมื่อวันที่ 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2552 จุดสนใจของงานนี้คือการล้มกระเบื้องโฟมโดมิโนสีสันสดใสสูง 2.5 เมตรกว่า 1000 ชิ้น ที่ตั้งอยู่ตามเส้นแนวกำแพงเก่ากลางเมืองเบอร์ลิน มาบรรจบชนกันพอดีตรงประตูแห่งนี้

ประวัติศาสตร์ทางการเมืองที่ประตูบรันเดินบวร์ค

คำปราศัยของนายโรนัลด์ เรแกนที่ประตูบรันเดินบวร์คฉบับสมบูรณ์ ปราศัยเมื่อวันที่ 12 มิถุนายน พ.ศ. 2530

ธงของสหภาพโซเวียตโบกสะบัดอยู่ยอดเสาบนของประตูบรันเดินบวร์คตั้งแต่ปี พ.ศ. 2488 จนถึง พ.ศ. 2500 ต่อมาเปลี่ยนเป็นธงของเยอรมันตะวันออกแทน จนกระทั่งประเทศเยอรมนีรวมเป็นหนึ่ง ก็ได้นำเอาธงและเสาธงออกจากประตูบรันเดินบวร์ค

ในปี พ.ศ. 2506 จอห์น เอฟ. เคนเนดี ประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกาเดินทางมาบริเวณประตูบรันเดินบวร์ค โซเวียตทำการแขวนป้ายสีแดงขนาดใหญ่เพื่อป้องกันมิให้เขามองเข้ามายังเยอรมนีตะวันออก

ในคริสต์ทศวรรษที่ 1980 การสืบข่าวระหว่างเยอรมันทั้งสองฝั่งยังคงเกิดขึ้น นายริชาร์ด ฟอน ไวซ์แซคเกอร์นายกเทศมนตรีของเยอรมนีตะวันตกในขณะนั้นกล่าวว่า "ความคลางแคลงใจของชาวเยอรมันยังคงมีอยู่ตราบใดที่ประตูบรันเดินบวร์คยังถูกปิด"

ในวันที่ 12 มิถุนายน พ.ศ. 2530 โรนัลด์ เรแกน ประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา ได้ปราศัยแก่ชาวเยอรมนีตะวันตกบริเวณประตูบรันเดินบวร์ค ว่ามีความประสงค์อยากจะรื้อถอนกำแพงเบอร์ลิน โดยได้กล่าวถึงเลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์แห่งสหภาพโซเวียตมีฮาอิล กอร์บาชอฟว่า

 
งานเฉลิมฉลองครบรอบ 20 ปีการล่มสลายของกำแพงเบอร์ลินที่ประตูบรันเดินบวร์ค เมื่อวันที่ 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2552 ดำเนินงานโดยพอล ฟาน ดุ๊ก

วันที่ 25 ธันวาคม พ.ศ. 2532 เกือบสองเดือนหลังจากกำแพงเริ่มถูกทำลาย นายเลนนาร์ด เบิร์นสไตน์ วาทยกรชื่อดังชาวอเมริกัน ร่วมกับคณะซิมโฟนีเบอร์ลิน บรรเลงเพลงซิมโฟนีหมายเลข 9 ของลุดวิจ ฟาน เบโทเฟน ที่ประตูบรันเดินบวร์ค ในตอนจบของเพลงได้เปลี่ยนคำร้องของคณะประสานเสียงจาก "Joy" ที่แปลว่าความปีติยินดี เป็น "Freiheit" ที่แปลว่าอิสรภาพ เพื่อเฉลิมฉลองการล่มสลายของกำแพงเบอร์ลินและการรวมประเทศที่ใกล้ที่เกิดขึ้น

วันที่ 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2537 ประธานาธิดีสหรัฐอเมริกาบิล คลินตัน ได้ปราศัยถึงสันติภาพหลังสงครามเย็นในยุโรป ที่ประตูแห่งนี้

วันที่ 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2552 อังเกลา แมร์เคิล นายกรัฐมนตรีหญิงของเยอรมนี ร่วมด้วยนายมีฮาอิล กอร์บาชอฟ อดีตผู้นำสหภาพโซเวียต และนายเลช วาเลซาอดีตประธานาธิบดีโปแลนด์ในช่วงที่เกิดการทุบทำลายกำแพง ได้เดินทางไปยังประตูบรันเดินบวร์คเพื่อเข้าร่วมงานเฉลิมฉลองครบ 20 ปีการพังทลายกำแพงเบอร์ลิน

วันที่ 13 สิงหาคม พ.ศ. 2554 วันครบรอบ 50 ปีของการสร้างกำแพงเบอร์ลิน มีการรำลึกและไว้อาลัยแก่ผู้ที่เสียชีวิตจากความพยายามที่จะหนีไปยังฝั่งตะวันตก นายเคล้าส์ โวเวอไรท์ นายกเทศมนตรีกรุงเบอร์ลินกล่าวว่า "มันเป็นความรับผิดชอบร่วมกันที่จะระลึกถึงการที่มีชีวิตอยู่และที่จะผ่านไปยังคนรุ่นต่อไป เป็นการยืนหยัดเพื่อเสรีภาพและประชาธิปไตยเพื่อให้แน่ใจว่าความอยุติธรรมจะไม่เกิดขึ้นอีกครั้ง" ส่วนนางอังเกลา แมร์เคิล นายกรัฐมนตรีเยอรมนี ผู้ที่เกิดในส่วนที่เป็นเยอรมนีตะวันออก ได้เข้าร่วมระลึกถึงเหตุการณ์ดังกล่าวด้วย ประธานาธิบดีเยอรมนีนายคริสเตียน วูล์ฟฟ์ได้กล่าวเพิ่มเติมว่า "มันได้แสดงให้เห็นว่า เสรีภาพจะคงอยู่ยืนนานให้ตอนจบ ไม่มีกำแพงใดถาวรที่จะปิดกั้นความปรารถนาต่ออิสรภาพ"

แหล่งข้อมูลอื่น

  • ประตูบรันเดินบวร์ค
  • ประตูบรันเดินบวร์คในประวัติศาสตร์ (อังกฤษ)
  • Panorama Brandenburg Gate - ทิวทัศน์แบบพานอรามา จาก Pariser Platz
  • สุนทรพจน์ Tear this Wall ของโรนัลด์ เรแกน (อังกฤษ)
  • สุนทรพจน์ Berlin is free โดยบิล คลินตัน
  • Panorama Brandenburg Gate 1945 - ทิวทัศน์แบบพานอรามา ย้อนอดีต 60 ปีหลังสงครามโลกครั้งที่สอง

อ้างอิง

  1. "Das Brandenburger Tor" [The Brandenburg Gate] (ภาษาเยอรมัน). Die Stiftung Denkmalschutz Berlin. สืบค้นเมื่อ 2011-05-14.
  2. Deutsches Historisches Museum
  3. Dunton, Larkin (1742). The World and Its People. Silver, Burdett. p. 188.
  4. "Berlin feiert am Brandenburger Tor ins neue Jahr 2013 (in German)". Berliner Morgenpost. 2007-03-04.
  5. "20 Jahre Mauerfall[[หมวดหมู่:บทความที่มีข้อความภาษาเยอรมัน]]". Kulturprojekte Berlin GmbH. 2009. สืบค้นเมื่อ 2009-04-09. URL–wikilink conflict (help)
  6. http://www.reaganlibrary.com/reagan/speeches/wall.asp
  7. "Remembering Reagan's "Tear Down This Wall" speech 25 years later". CBS News. 12 June 2012.
  8. "Lessons from Reagan after "Tear down this wall" speech". CBS News. 12 June 2012.
  9. http://mauer.host8.3-point.de/portal/9-november/fest-der-freiheit-zum-20-jahrestag-des-mauerfalls.html
  10. "Germany Celebrates Fall of the Berlin Wall". FoxNews. 9 November 2009. สืบค้นเมื่อ 2010-08-31.
  11. "Fall of the Berlin Wall [slides/captions]". FoxNews. 9 November 2009. สืบค้นเมื่อ 2010-08-31.
  12. "Germany marks 50th anniversary of Berlin Wall". UK Telegraph. 13 August 2011. สืบค้นเมื่อ 2011-08-13.
  13. "Germany Marks Construction of the Berlin Wall". Associated Press. 13 August 2011. สืบค้นเมื่อ 2011-08-13.
  14. "Reflecting on the Berlin Wall, 50 Years After Its Construction". History.com. 11 August 2011. สืบค้นเมื่อ 2011-08-13.

ประต, บร, นเด, นบวร, บทความน, อาจต, องการตรวจสอบต, นฉบ, ในด, านไวยากรณ, ปแบบการเข, ยน, การเร, ยบเร, ยง, ณภาพ, หร, อการสะกด, ณสามารถช, วยพ, ฒนาบทความได, เยอรม, brandenburger, เป, นอด, ตประต, เม, องท, กสร, างข, นใหม, ในช, วงปลายคร, สต, ศตวรรษท, เป, นประต, ยท, สร. bthkhwamnixactxngkartrwcsxbtnchbb indaniwyakrn rupaebbkarekhiyn kareriyberiyng khunphaph hruxkarsakd khunsamarthchwyphthnabthkhwamidpratubrnedinbwrkh eyxrmn Brandenburger Tor epnxditpratuemuxngthithuksrangkhunihminchwngplaykhriststwrrsthi 18 epnpratuchythisrangaebbsthaptykrrmfunfukhlassik Neoclassical aelapccubnthuxwaepnsthanthisakhythiepnthiruckknxyangdiin krungebxrlin praethseyxrmni pratubrnedinbwrkhtngxyufngtawnkhxngicklangkrungebxrlinbriewnchumthangrahwangthnnhlwngxunethxr edn linedn Unter den Linden kbthnnexebirthchtrsesx Ebertstrasse aelaxyuthangthistawntkkhxngctursphariesxr Pariser Platz hangpratuxxkipthangehnuxhnungblxk epnthitngkhxngxakharirchsthakhpratubrnedinbwrkhBrandenburger Torpratubrnedinbwrkh mxngthangfngtawnxxkkhxngPariser Platzkhxmulthwippraephthpratuemuxngsthaptykrrmfunfukhlassikthitngebxrlin praethseyxrmnphikd52 30 58 58 N 13 22 39 80 E 52 5162722 N 13 3777222 E 52 5162722 13 3777222 phikdphumisastr 52 30 58 58 N 13 22 39 80 E 52 5162722 N 13 3777222 E 52 5162722 13 3777222erimsrang1788aelwesrc1791karxxkaebbaelakarkxsrangsthapnikCarl Gotthard Langhanspratubrnedinbwrkh pratuaehngniepnxnusrnkhxngthangekhasuthnnxunethxr edn linedn sungepnthnnhlwngthimichuxesiyngmacaktnlinedn bangthieriyktnthieliy hruxtnilm sungepnthnnthitrngipsuphrarachwngkrungebxrlin khxngkstriyaehngprsesiy phraecafridrich wilehlmthi 2 aehngprsesiythrngmirbsngihsrangpratubrnedinbwrkhephuxepnsylksnkhxngsntiphaph ichewlasrangtngaetpiphuththskrach 2331 thungpi 2334 odynaykharl kxththhard aelnghans aelwidrbkhwamesiyhayinchwngsngkhramolkkhrngthi 2 txmapratubrnedinbwrkhkidrbkarburnacnesrcsininchwngpiphuththskrach 2543 thung 2545 odymulnithixnurksxnusawriyebxrlin Stiftung Denkmalschutz Berlin 1 inchwnghlngsngkhramthiidaebngpraethseyxrmnixxkepnsxngswn pratubrnedinbwrkhtngxyuineyxrmnitawnxxk aelaidaeykxxkcakeyxrmnitawntk sungmikaaephngebxrlinkniw briewnodyrxbpratuthuxwaepncudednthiednchdthisudinkarkhumkhrxngsuxinkarephyaephrkarepidphnngkaaephnginpiphuththskrach 2532 tngaetmikarsrangpratu bxykhrngekidehtukarnsakhythangprawtisastrkhxngeyxrmniinbriewnpratubrnedinbwrkh aelawnnikthuxidwaepnsylksnkhxngkhwampnpwninprawtisastryuorp aetkepnsylksnkhxngkhwamepnexkphaphaelasntiphaphkhxngyuorpdwy enuxha 1 karxxkaebbaelaprawtikhwamepnma 2 kaaephngebxrlin 3 prawtisastrthangkaremuxngthipratubrnedinbwrkh 4 aehlngkhxmulxun 5 xangxingkarxxkaebbaelaprawtikhwamepnma aekikh ptimakrrmkhwxdrikaehnuxpratubrnedinbwrkhyameyn nobeliynkhnathikalngphanpratubrnedinbwrkhephuxchlxngchychnacaksmrphumicina xxsetrdth piphuththskrach 2231 inrchsmykhxngphraecafridrich wilehlmthi 1 hlngphanehtukarnsngkhramsamsibpi aelakxnkarsrangpratubrnedinbwrkhimnan krungebxrlinnnetmipdwythangedinelk phayinpxmdaw star fort thimipratumakmayhlaychux aetpratubrnedinbwrkhimichswnhnungkhxngpxmprakareka aethnungin 18 pratukhxngkaaephngekhaemuxngebxrlin Berlin Customs Wall sungthuksranginchwngkhristthswrrsthi 1730 odysrangthbipkbpxmprakarekakhyayipthungchanemuxngpratubrnedinbwrkhthuksrangkhuninrchsmykhxngphraecafridrich wilehlmthi 2 ephuxepntwaethnaehngsntiphaph pratuthukxxkaebbodykharl kxththhard aelnghansphuxanwykarsankngansalsingkxsrang pratubrnedinbwrkhichewlakxsrangrahwangpi ph s 2331 thung ph s 2334 ephuxthdaethnpratudngedimkhxngkaaephngekhaemuxngebxrlin pratuniprakxbipdwyesaaebbdxrik 12 tn danla 6 tn aelami 5 chxngthangedin prachachnthwipxnuyatihedinphanaetchxngthangedinrimsudkhxngthngsxngdanethann bnsudepnptimakrrmrupkhwxdrika sungkkhuxrthmalak mima 4 tw epnrachrthkhxngwikhtxeriy ethphaehngchychna aephnphngkaaephngekhaemuxngebxrlin ph s 2398 pratubrnedinbwrkhidrbkhwamesiyhayxyanghnkhlngsngkhramolkkhrngthi 2 cblngemuxpi ph s 2488 nayphlexirns fxn fiw pratubrnedinbwrkhxxkaebbodymipratuophripheliy Propylaea khxngpxmprakarxaokhrophlis krungexethnsepntnaebb phsmphsankbprawtisastrsthaptykrrmkhxngebxrlininyukhkhlassikh yukhaerk barxk aelaphalelediyn aelaptimakrrmkhwxdrikathukaekaslkodyochann kxthfrid chaodwtngaetmnthuksrangesrc rupaebbhlkkhxngpratubrnedinbwrkhyngkhngimmikarepliynaeplng aemcaekidkarepliynaeplngthangkaremuxngepnechnirktaminchwngprawtisastreyxrmnihlngcaknn txma ph s 2349 prsesiyidphayaephsngkhraminyuththkarthieyna exaexxrchetth nopeliyn obnapartkepnbukhkhlaerkthiichpratubrnedinbwrkhcdkhbwnaehchlxngchy 2 aelaidexakhwxdrikaklbipyngkrungparis 3 hlngcaknopeliynaephsngkhraminpi ph s 2357 xanackrprsesiyekhayudkhrxngkrungparisodynayphlexirns fxn fiw Ernst Von Pfuel aelaidnaexakhwxdrikaklbmaburnayngkrungebxrlin thngyngidephimmngkudiboxkhihethphwikhtxeriy aelaephimsylksnkangekhnehlk Iron cross sungepnsylksnihmthiaesdngxanackhxngprsesiy aelahwhnaipthangthistawnxxkechnedimthiekhyepnma odythwipaelwmiaekhphrarachwngsethannthixnuyatihphanthangedinchxngklang 3 aetkranntrakulkhxngfiwaelaehlaexkxkhrachthutthimasngsasnihaeksphakidrbxnuyatihphanthangedinchxngklangdwyechnknemuxkxngthphnasikhunmamixanackidichpratuaehngniepnsylksnkhxngphrrkh pratubrnedinbwrkhrxdphncaksngkhramolkkhrngthisxngmaid aetkidrbkhwamesiyhaymakcakkrasunaelaraebidthiekidkhunbriewniklekhiyng chinswnokhrngsrangbangswnyngkhngxyuinctursphariesxr swnthiehluxekbiwthisthabnwicitrsilp Academy of Fine Arts n krungewiynna praethsxxsetriy hlngcakthieyxrmnyxmykthngkhawaelasngkhramsinsudlng khnabriharkhxngebxrlintawnxxkaelaebxrlintawntkidrwmknsxmaesmburnapratukhunxikkhrng aetkyngehnrxyparxysxmaesmxyunanhlaypihlngkarburnachwngrahwangpi ph s 2533 khwxdrikathukyayxxkcakpratu epnswnhnunginkardaeninkarprbprungodyecahnathikhxngeyxrmntawnxxk hlngcakkarthalaykaaephngebxrlinineduxnphvscikayn ph s 2532 aelaineduxntulakhm ph s 2533 praethseyxrmnikrwmknxyangepnthangkarinwnthi 21 thnwakhm ph s 2543 pratubrnedinbwrkhidrbkartkaetngfunfuihmodyxngkhkrexkchn ichngbpraman 6 lanyuorinwnthi 3 tulakhm ph s 2545 khrbrxb 12 pikhxngkarrwmpraethseyxrmni pratubrnedinbwrkhkepidtwkhrngihm hlngcakidrbkarprbprungsxmaesmxyangmakmaypccubnpratubrnedinbwrkhimxnuyatihrthyntsycrphan phunthiswnihykhxngctursphariesxrepnthnnkhnedinthipudwyhin mithnn 17 mithuna Strasse des 17 Juni phanthangthistawntkkhxngpratu pratubrnedinbwrkhthuxwaepnrwmtwcudhnungkhxngebxrlinthiphukhnnblanrwmtwknephuxchmkaraesdngbnewthi nganechlimchlxng aelachmdxkimifthicudkhuntxnethiyngkhunkhxngkhunwnpiihm 4 kaaephngebxrlin aekikh pratubrnedinbwrkhtngxyubnfngtawnxxkkhxngkaaephngebxrlin aelatwkaaephngokhnglaipthangeyxrmntawntkdngphaph yanphahnaaelakhnedinthnnsamarththxngethiywchmpratubrnedinbwrkhidfri pratubrnedinbwrkhtngxyuineyxrmnitawnxxkinchwngthiyngkhngmikaaephngebxrlinxyu 13 singhakhm ph s 2504 chxngkhamkaaephngebxrlinbangswnthukepidxxkmacakeyxrmnitawnxxk odythwipaelwchxngkhamnicaimepidihchawebxrlintawnxxkhruxchaweyxrmntawnxxkkhamipaetxyangid mnepneruxngyakmakthiphwkekhaehlanncakhxwisaedinthangxxknxkpraethsipihnid inwnthi 14 tulakhm chaweyxrmntawntkidrwmtwknbriewnkaaephngfngtawntkephuxaesdngkartxtankarmixyukhxngkaaephngebxrlin thamklangkraaeskhxngnaykethsmntriebxrlintawntk naywilli aebrndth phuthiklbmacakkarrnrngkhhaesiyngeluxktngradbchatikhxngeyxrmnitawntkinchwngrungsangkhxngwnediywknphayitkhxxangthiehlaphuchumnumprathwngcakeyxrmnitawntktxngkar eyxrmnitawnxxkidthakarpiddantrwckhnekhaemuxngbriewnpratubrnedinbwrkhinwnediywkn cnkwacamikarprakassthankarnthiepnipcnthungwnthi 22 thnwakhm ph s 2532kaaephngthuksrangepnthangokhnglaipthangthistawntk tdkhadkarekhathungkbebxrlintawntk thangfngtawnxxkmikaaephngelk eriykwa Baby Wall knxyusudthangkhxngctursphariesxr epnkarcakdkarekhathungkhxngchaweyxrmntawnxxkechnknemuxekidkarptiwtikhuninpi ph s 2532 mikarthalaykaaephngebxrlin pratubrnedinbwrkhcungklayepnsylksnkhxngxisrphaphaelakhwamprarthnainkhwamepnxnhnungxnediywknkhxngebxrlin khnnbphnchumnumknthibriewnkaaephngephuxechlimchlxngkarphngthlaykhxngmninwnthi 9 phvscikayn ph s 2532 txmawnthi 22 thnwakhmpiediywkn thangkhamkaaephngtrngpratubrnedinbwrkhkepidxikkhrngodynayehlmut okhhl naykrthmntriaehngeyxrmnitawntk emuxekhaedinphanthangkhamkidrbkartxnrbcaknayhans omodrw naykrthmntriaehngeyxrmnitawnxxk swnkarruxthxnkaaephngswnthiehluxkekidkhuninpithdippratubrnedinbwrkhklayepnsthanthihlkinkarcdnganechlimchlxngkhrbrxb 20 pikhxngkarlmslaykhxngkaaephngebxrlinhrux ethskalaehngxisrphaph Festival of Freedom emuxwnthi 9 phvscikayn ph s 2552 cudsnickhxngngannikhuxkarlmkraebuxngofmodmionsisnsdissung 2 5 emtrkwa 1000 chin thitngxyutamesnaenwkaaephngekaklangemuxngebxrlin mabrrcbchnknphxditrngpratuaehngni 5 prawtisastrthangkaremuxngthipratubrnedinbwrkh aekikh elnmiediy khaprasykhxngnayornld eraeknthipratubrnedinbwrkhchbbsmburn prasyemuxwnthi 12 mithunayn ph s 2530 thngkhxngshphaphosewiytobksabdxyuyxdesabnkhxngpratubrnedinbwrkhtngaetpi ph s 2488 cnthung ph s 2500 txmaepliynepnthngkhxngeyxrmntawnxxkaethn cnkrathngpraethseyxrmnirwmepnhnung kidnaexathngaelaesathngxxkcakpratubrnedinbwrkhinpi ph s 2506 cxhn exf ekhnendi prathanathibdishrthxemrikaedinthangmabriewnpratubrnedinbwrkh osewiytthakaraekhwnpaysiaedngkhnadihyephuxpxngknmiihekhamxngekhamayngeyxrmnitawnxxkinkhristthswrrsthi 1980 karsubkhawrahwangeyxrmnthngsxngfngyngkhngekidkhun nayrichard fxn iwsaeskhekxrnaykethsmntrikhxngeyxrmnitawntkinkhnannklawwa khwamkhlangaekhlngickhxngchaweyxrmnyngkhngmixyutrabidthipratubrnedinbwrkhyngthukpid 6 inwnthi 12 mithunayn ph s 2530 ornld eraekn prathanathibdishrthxemrika idprasyaekchaweyxrmnitawntkbriewnpratubrnedinbwrkh wamikhwamprasngkhxyakcaruxthxnkaaephngebxrlin 7 8 odyidklawthungelkhathikarphrrkhkhxmmiwnistaehngshphaphosewiytmihaxil kxrbachxfwa General Secretary Gorbachev if you seek peace if you seek prosperity for the Soviet Union and Eastern Europe if you seek liberalization Come here to this gate Mr Gorbachev open this gate Mr Gorbachev tear down this wall thanelkhathikarkxrbachxf thakhunrxngkhxthungsntiphaph thakhunrxngkhxkhwamecriyrungeruxngaekshphaphosewiytaelayuorptawnxxk thakhunrxngkhxthungkarepidesri mathipratuni khunkxrbachxf epidpratuaehngni khunkxrbachxf thalaykaaephngnisa nganechlimchlxngkhrbrxb 20 pikarlmslaykhxngkaaephngebxrlinthipratubrnedinbwrkh emuxwnthi 9 phvscikayn ph s 2552 daeninnganodyphxl fan duk 9 wnthi 25 thnwakhm ph s 2532 ekuxbsxngeduxnhlngcakkaaephngerimthukthalay nayelnnard ebirnsitn wathykrchuxdngchawxemrikn rwmkbkhnasimofniebxrlin brrelngephlngsimofnihmayelkh 9 khxngludwic fan ebothefn thipratubrnedinbwrkh intxncbkhxngephlngidepliynkharxngkhxngkhnaprasanesiyngcak Joy thiaeplwakhwampitiyindi epn Freiheit thiaeplwaxisrphaph ephuxechlimchlxngkarlmslaykhxngkaaephngebxrlinaelakarrwmpraethsthiiklthiekidkhunwnthi 12 krkdakhm ph s 2537 prathanathidishrthxemrikabil khlintn idprasythungsntiphaphhlngsngkhrameyninyuorp thipratuaehngniwnthi 9 phvscikayn ph s 2552 xngekla aemrekhil naykrthmntrihyingkhxngeyxrmni rwmdwynaymihaxil kxrbachxf xditphunashphaphosewiyt aelanayelch waelsaxditprathanathibdiopaelndinchwngthiekidkarthubthalaykaaephng idedinthangipyngpratubrnedinbwrkhephuxekharwmnganechlimchlxngkhrb 20 pikarphngthlaykaaephngebxrlin 10 11 wnthi 13 singhakhm ph s 2554 wnkhrbrxb 50 pikhxngkarsrangkaaephngebxrlin mikarralukaelaiwxalyaekphuthiesiychiwitcakkhwamphyayamthicahniipyngfngtawntk nayekhlas owewxirth naykethsmntrikrungebxrlinklawwa mnepnkhwamrbphidchxbrwmknthicaralukthungkarthimichiwitxyuaelathicaphanipyngkhnruntxip epnkaryunhydephuxesriphaphaelaprachathipityephuxihaenicwakhwamxyutithrrmcaimekidkhunxikkhrng swnnangxngekla aemrekhil naykrthmntrieyxrmni phuthiekidinswnthiepneyxrmnitawnxxk idekharwmralukthungehtukarndngklawdwy prathanathibdieyxrmninaykhrisetiyn wulffidklawephimetimwa mnidaesdngihehnwa esriphaphcakhngxyuyunnanihtxncb immikaaephngidthawrthicapidknkhwamprarthnatxxisrphaph 12 13 14 aehlngkhxmulxun aekikhkhxmmxns miphaphaelasuxekiywkb pratubrnedinbwrkhpratubrnedinbwrkh pratubrnedinbwrkhinprawtisastr xngkvs Panorama Brandenburg Gate thiwthsnaebbphanxrama cak Pariser Platz sunthrphcn Tear this Wall khxngornld eraekn xngkvs sunthrphcn Berlin is free odybil khlintn Panorama Brandenburg Gate 1945 thiwthsnaebbphanxrama yxnxdit 60 pihlngsngkhramolkkhrngthisxngxangxing aekikh Das Brandenburger Tor The Brandenburg Gate phasaeyxrmn Die Stiftung Denkmalschutz Berlin subkhnemux 2011 05 14 Deutsches Historisches Museum 3 0 3 1 Dunton Larkin 1742 The World and Its People Silver Burdett p 188 Berlin feiert am Brandenburger Tor ins neue Jahr 2013 in German Berliner Morgenpost 2007 03 04 20 Jahre Mauerfall hmwdhmu bthkhwamthimikhxkhwamphasaeyxrmn Kulturprojekte Berlin GmbH 2009 subkhnemux 2009 04 09 URL wikilink conflict help http www reaganlibrary com reagan speeches wall asp Remembering Reagan s Tear Down This Wall speech 25 years later CBS News 12 June 2012 Lessons from Reagan after Tear down this wall speech CBS News 12 June 2012 http mauer host8 3 point de portal 9 november fest der freiheit zum 20 jahrestag des mauerfalls html Germany Celebrates Fall of the Berlin Wall FoxNews 9 November 2009 subkhnemux 2010 08 31 Fall of the Berlin Wall slides captions FoxNews 9 November 2009 subkhnemux 2010 08 31 Germany marks 50th anniversary of Berlin Wall UK Telegraph 13 August 2011 subkhnemux 2011 08 13 Germany Marks Construction of the Berlin Wall Associated Press 13 August 2011 subkhnemux 2011 08 13 Reflecting on the Berlin Wall 50 Years After Its Construction History com 11 August 2011 subkhnemux 2011 08 13 bthkhwamekiywkbxakhar hrux sthanthisakhyniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodyephimkhxmulekhathungcak https th wikipedia org w index php title pratubrnedinbwrkh amp oldid 9135188, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม