ปลากระเบนกิตติพงษ์
| ปลากระเบนกิตติพงษ์ | |
|---|---|
| สถานะการอนุรักษ์ | |
ใกล้สูญพันธุ์ (IUCN 3.1) | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Animalia |
| ไฟลัม: | Chordata |
| ชั้น: | Chondrichthyes |
| อันดับ: | Myliobatiformes |
| วงศ์: | Dasyatidae |
| สกุล: | Himantura |
| สปีชีส์: | H. kittipongi |
| ชื่อทวินาม | |
| Himantura kittipongi Vidthayanon & Roberts, 2005 | |
ปลากระเบนกิตติพงษ์ หรือ ปลากระเบนแม่กลอง (อังกฤษ: Kittipong's whipray; ชื่อวิทยาศาสตร์: Himantura kittipongi) ปลากระเบนน้ำจืดชนิดใหม่ของโลก อยู่ในวงศ์ปลากระเบนธง (Dasyatidae) มีรูปร่างเหมือนปลากระเบนในวงศ์นี้ทั่วไป ต่างกันที่ด้านหลังจะมีสีน้ำตาลเข้มอมเหลือง รอบวงของลำตัว หาง ช่องหายใจ ช่องเหงือกและขอบด้านล่างของตัวเป็นสีคล้ำ และจำนวนของฟันซึ่งมีลักษณะเป็นซี่เล็ก ๆ บริเวณขากรรไกรล่างมีจำนวนมากถึง 14-15 แถว ส่วนลำตัวมีขนาดใหญ่สุดประมาณ 60 เซนติเมตร ส่วนหางยาว 50-80 เซนติเมตร น้ำหนักประมาณ 3 กิโลกรัม
ปลากระเบนกิตติพงษ์ ได้ถูกจำแนกออกจากปลากระเบนขาว (H. signifer) ซึ่งเป็นปลากระเบนลักษณะคล้ายคลึงกัน จากการสังเกตของเจ้าของร้านขายปลาสวยงามแห่งหนึ่งในตลาดกลางปลาสวยงาม อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี จากนั้น กิตติพงษ์ จารุธาณินทร์ นักสำรวจปลาน้ำจืดชาวไทยที่มีชื่อเสียงได้ส่งตัวอย่างต้นแบบแรกให้แก่ ดร.ชวลิต วิทยานนท์ นักมีนวิทยาชาวไทย และ ดร.ไทสัน อาร์. โรเบิร์ตส์ แห่งสถาบันสมิธโซเนียน ได้ร่วมกันอนุกรมวิธาน และได้ให้ชื่อวิทยาศาสตร์เพื่อเป็นเกียรติแก่กิตติพงษ์
แหล่งอาศัยของปลากระเบนกิตติพงษ์ พบได้บ่อยในแม่น้ำแม่กลองในบริเวณที่เป็นน้ำจืด ตั้งแต่จังหวัดราชบุรีถึงกาญจนบุรี บริเวณหลังเขื่อนแม่กลองพบได้น้อยมาก เนื่องจากการปิดเขื่อนที่ต่อเนื่องยาวนานนับสิบปี นอกจากนี้แล้วยังพบได้บ้างในแถบลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา แต่ก็พบได้น้อยมาก และยังพบได้ที่รัฐปะหังและซาราวัก ในประเทศมาเลเซียอีกด้วย โดยชาวบ้านในจังหวัดกาญจนบุรีเรียกว่า "ปลากระเบนเหลือง" หรือ "ปลากระเบนทราย"
ปัจจุบัน ปลากระเบนกิตติพงษ์สามารถขยายพันธุ์ในที่เลี้ยงได้แล้วโดยกรมประมง
อ้างอิง
- Vidthayanon, C. & Manjaji, M. (2007). "Himantura kittipongi". IUCN Red List of Threatened Species. Version 2010.2. International Union for Conservation of Nature. สืบค้นเมื่อ August 23, 2010.CS1 maint: multiple names: authors list (link) CS1 maint: ref=harv (link)
- หน้า 102-120, กระเบนน้ำจืดแห่งชาติ. "Wild Ambition" โดย กิตติพงษ์ จารุธาณินทร์, ชวลิต วิทยานนท์. นิตยสาร Aquarium Biz ปีที่ 4 ฉบับที่ 51: กันยายน 2014
แหล่งข้อมูลอื่น
- รูปและข้อมูลปลากระเบนกิตติพงษ์
- ข่าวค้นพบปลากระเบนชนิดใหม่ในไทย