พรรคริพับลิกัน (สหรัฐ)

พรรคริพับลิกัน (อังกฤษ: Republican Party หรือ มีชื่อเล่นว่า Grand Old Party, อักษรย่อ: GOP) เป็นพรรคการเมืองอนุรักษนิยม ซึ่งเป็นหนึ่งในสองพรรคของสหรัฐที่มีขนาดใหญ่ที่สุด (อีกพรรคหนึ่งคือ พรรคเดโมแครต) พรรคริพับลิกันถูกตั้งชื่อเพื่อสะท้อนคตินิยมทางการเมืองแบบสาธารณรัฐนิยม (republicanism) ซึ่งเป็นคตินิยมที่สำคัญในสมัยสงครามปฏิวัติอเมริกา พรรคนี้ถูกก่อตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 1854 โดยแนวร่วมผสมระหว่าง นักเคลื่อนไหวเพื่อต่อต้านสถาบันทาส, นักปฏิรูปเศรษฐกิจ, สมาชิกเก่าของพรรคเนชันแนลริพับลิกัน, สมาชิกเก่าของพรรคแผ่นดินเสรี, และพรรควิก พรรคริพับลิกันนำประเทศอเมริกาผ่านพ้นวิกฤติสงครามกลางเมือง (1861-1865) มาได้ และเป็นพรรคที่ครองอำนาจบริหารประเทศได้เป็นส่วนใหญ่ในระหว่างปี ค.ศ. 1860 - 1932 โดยหากนับตั้งแต่ ค.ศ. 1856 พรรคริพับลิกันส่งผู้สมัครลงชิงตำแหน่งประธานาธิบดีทั้งหมด 39 ครั้ง ชนะ 24 ครั้ง

พรรคริพับลิกัน
หัวหน้า	รอนน่า รอมนีย์ แมคแด
ก่อตั้ง	20 มีนาคม พ.ศ. 2397
ที่ทำการ	310 เฟิร์สทสตรีท SE วอชิงตัน ดี.ซี. 20003
อุดมการณ์	อนุรักษนิยมแบบอเมริกัน เสรีนิยมทางเศรษฐกิจ อนุรักษนิยมทางสังคม อนุรักษนิยมทางการเงิน อิสรนิยม ประชานิยม
สี	███ แดง
จุดยืน	การเงิน: กลาง-ขวา ถึง ขวา สังคม: กลาง-ขวา ถึง ขวา
วุฒิสภา	53 / 100
สภาผู้แทนราษฎร	197 / 435
จำนวนผู้ว่าราชการ	27 / 50
ที่นั่งบนอาคารรัฐสภา	1,076 / 1,972
รัฐที่นั่งสภาผู้แทนราษฎร	2,781 / 5,411
เว็บไซต์
www.gop.com
นโยบาย	อนุรักษนิยม: การเงิน ความทันสมัย สังคม
การเมืองสหรัฐ รายชื่อพรรคการเมือง การเลือกตั้ง

ประธานาธิบดีจากพรรคนี้คนล่าสุดคือ ดอนัลด์ ทรัมป์

พรรคริพับลิกันในยุคเริ่มแรก ยึดถือคตินิยมทางการเมืองแบบเสรีนิยมคลาสสิค โดยมีจุดยืนที่ปฏิเสธสถาบันทาส และสนับสนุนการปฏิรูปทางเศรษฐกิจ แต่หลังจากยุคสมัยการเมืองก้าวหน้า โดยเริ่มตั้งแต่ยุคนิวดีล (New Deal) เป็นต้นมาพรรคริพับลิกันก็เริ่มเกิดการเปลี่ยนขั้วด้านคตินิยมทางการเมืองไปทางขวามากขึ้นเรื่อย ๆ โดยกระแสอนุรักษ์นิยมได้กลบเสียงของสมาชิกเสรีนิยมริพับลิกันลงได้อย่างสิ้นเชิงนับแต่ปี ค.ศ. 1964 เป็นต้นมา และกลายมาเป็นพรรคอนุรักษ์นิยมเต็มรูปแบบในสมัยของประธานาธิปดีเรแกน

ปัจจุบันพรรครีพับลิกันถือคตินิยมทางการเมืองแบบ อนุรักษ์นิยมอเมริกา ซึ่งสนับสนุนนโยบายเศรษฐกิจที่มุ่งเก็บภาษีต่ำ, ทุนนิยมแบบตลาดเสรี, นโยบายการทหารที่เข้มแข็ง, สิทธิการมีปืน เป็นต้น นอกจากนี้พรรคริพับลิกันยังเป็นฝ่ายการเมืองที่เป็นอนุรักษ์นิยมทางสังคม โดยมุ่งจะรักษาค่านิยมดั้งเดิมแบบอเมริกัน ที่มีศูนย์กลางความเชื่อเป็นแบบจูดีโอ-คริสเตียนไว้ แม้ว่าจะได้รับการวิพากษ์วิจารณ์จากฝ่ายตรงข้ามว่าเป็นการสนับสนุนค่านิยมที่เลือกปฏิบัติกับผู้ที่มีความแตกต่าง ไม่ว่าทางชาติพันธ์, สีผิว, ภาษา, ความเชื่อทางศาสนาหรือ และ เพศสภาพก็ตาม นอกจากนี้พรรคริพับลิกันยังต่อต้านสิทธิในการทำแท้งเสรี และ นโยบายสาธารณะแบบพิพัฒนาการนิยมกับเสรีนิยมแบบสังคม

ประวัติของพรรค

พรรครีพับบลีกันตั้งขึ้นภายใต้การนำของประธานาธิบดีอับราฮัม ลินคอล์น เมื่อค.ศ. 1854 เป็นแยกตัวของนักการเมืองผู้ที่ไม่เห็นด้วยกับระบอบทาส ออกมาจากพรรควิก (Whig Party) ชื่อพรรครีพับบลีกันเป็นการตั้งชื่อเลียนแบบพรรครีพับบลีกันเก่าดั้งเดิมของสหรัฐซึ่งก่อตั้งโดยประธานาธิบดีโธมัส เจฟเฟอร์สัน การเลือกตั้งประธานาธิบดีในปีค.ศ. 1860 พรรครีพับบลีกันภายใต้การนำของอับราฮัม ลินคอล์น ได้รับชัยชนะท่วมท้นในมลรัฐทางภาคเหนือและได้เป็นประธานาธิบดี เป็นเหตุให้รัฐทางใต้ซึ่งไม่พอใจนโยบายเลิกทาสของลินคอล์นจึงแยกตัวออกไป นำไปสู่สงครามกลางเมืองอเมริกา (American Civil War) สงครามสิ้นสุดลงฝ่ายเหนือได้รับชัยชนะ ทำให้พรรครีพับบลิกันซึ่งชูนโยบายเลิกทาสประสบความสำเร็จและมีชัยชนะในการเลือกตั้งอย่างต่อเนื่องเป็นเวลาประมาณเจ็ดสิบปี ตั้งแต่ค.ศ. 1860 ถึง ค.ศ. 1933 (ยกเว้นในสมัยของประธานาธิบดีวูดโรว์ วิลสัน) ครองเสียงข้างมากทั้งในสภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภามาเกือบจะโดยตลอด เป็นแหล่งที่มาของประธานาธิบดีสหรัฐในสมัยแห่งการฟื้นฟู (Reconstruction) และสมัยแห่งความก้าวหน้า (Progressive Era) ที่สำคัญได้แก่ ยูลิสซิส เอส. แกรนต์ และธีโอดอร์ โรสเวลต์

ในช่วงแรกนั้นนโยบายของพรรครีพับบลีกันมีความเป็นเสรีนิยม ส่งเสริมความก้าวหน้าทางเศรษฐกิจและเทคโนโลยี การขยายอาณานิคม และการส่งเสริมสิทธิของชาวแอฟริกันอเมริกัน จนกระทั่งค.ศ. 1933 นายแฟรงกลิน ดี. โรสเวลต์ แห่งพรรคเดโมแครต ชูนโยบายสังคมเสรีนิยมทำให้พรรครีพับลีกันมีความนิยมที่เสื่อมลงและต้องสูญเสียอำนาจในการบริหารประเทศ รวมทั้งสูญเสียเสียงข้างมากทั้งในสภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภาให้แก่พรรคเดโมแครต ทำให้พรรครีพับบลีกันเป็นพรรคการเมืองฝ่ายค้านเสียส่วนใหญ่ในช่วงเวลาประมาณเจ็ดสิบปี ตั้งแต่ค.ศ. 1933 ถึง ค.ศ. 1994

ในช่วงสงครามเย็น แม้ว่าในรัฐสภาจะมีพรรคเดโมแครตกุมเสียงข้างมากอยู่ แต่ก็มีประธานาธิบดีจากพรรครีพับบลีกันได้รับเลือกตั้งถึงสามคน ได้แก่ ดไวต์ ดี. ไอเซนฮาวร์ ผู้นำสหรัฐเข้าสู่สงครามเกาหลี ริชาร์ด นิกสัน ผู้มีนโยบายผ่อนปรนกับสาธารณรัฐประชาชนจีนและถอนสหรัฐออกจากสงครามเวียดนาม และโรนัลด์ เรแกน ผู้นำสหรัฐในการยุติสงครามเย็น

ในค.ศ. 1994 ในสมัยของประธานาธิบดีบิล คลินตัน พรรครีพับบลีกันได้เสียงข้างมากกลับคืนมาทั้งในสภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภาเป็นครั้งแรกในรอบเจ็ดสิบปี ค.ศ. 2000 ประธานาธิบดีจอร์จ ดับเบิลยู. บุชจากพรรครีพับบลีกันชนะการเลือกตั้ง

คตินิยม และจุดยืนทางการเมือง

ดูเพิ่ม

• พรรคเดโมแครต (สหรัฐ)