พระยาพหลโยธินรามินทรภักดี (นพ พหลโยธิน)

นายพลโท พระยาพหลโยธินรามินทรภักดี (22 เมษายน พ.ศ. 2414 - 17 พฤศจิกายน พ.ศ. 2462) นามเดิม นพ นามสกุล พหลโยธิน อดีตนายทหารและขุนนางชาวสยาม อดีตองคมนตรี อดีตสมุหเทศาภิบาลมณฑลนครราชสีมา อดีตผู้บัญชาการกองพลที่ ๔ มณฑลราชบุรี อดีตราชองครักษ์เวร อดีตราชองครักษ์พิเศษ และผู้ขอพระราชทานนามสกุล "พหลโยธิน" ซึ่งเป็นนามสกุลพระราชทานลำดับที่ 468เป็นพี่ชายต่างมารดาของ พลเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) หัวหน้า คณะราษฎร และอดีต นายกรัฐมนตรี ของไทย และเป็นบิดาของนาย แนบ พหลโยธิน หนึ่งในสมาชิกของ คณะราษฎร และอดีตรัฐมนตรี

นายพลโท พระยาพหลโยธินรามินทรภักดี (นพ พหลโยธิน) ป.ม., ท.จ.ว., ต.ช.
สมุหเทศาภิบาลมณฑลนครราชสีมา
ดำรงตำแหน่ง 12 เมษายน พ.ศ. 2456 - 8 ตุลาคม พ.ศ. 2462
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
ก่อนหน้า	พระยากำแหงสงคราม
ถัดไป	พระยาประชาศัยสรเดช
องคมนตรี
ดำรงตำแหน่ง 4 เมษายน พ.ศ. 2458 - 17 พฤศจิกายน พ.ศ. 2462
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	22 เมษายน พ.ศ. 2414
เสียชีวิต	17 พฤศจิกายน พ.ศ. 2462 (48 ปี)
บิดา	พระยาพหลพลพยุหเสนา (กิ่ม พหลโยธิน)
คู่สมรส	คุณหญิงล้วน พหลโยธินรามินทรภักดี
บุตร	1 คน
การเข้าเป็นทหาร
รับใช้	สยาม
สังกัด	กองทัพบกสยาม
ยศ	นายพลโท

ประวัติ

พลโท พระยาพหลโยธินรามินทรภักดี เกิดเมื่อวันเสาร์ เดือน ๖ ขึ้น ๔ ค่ำ ปีมะเมีย จุลศักราช ๑๒๓๓ ตรงกับวันที่ 22 เมษายน พ.ศ. 2414 เป็นบุตรชายของ พันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา (กิ่ม พหลโยธิน)ข้าหลวงเดิมใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งได้นำบุตรชายของตนเข้าถวายตัวเป็นมหาดเล็กตั้งแต่เด็ก และเข้าเรียนที่ โรงเรียนสราญรมย์ จากนั้นจึงได้เข้าเรียนหนังสือในสำนักของ พระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อย อาจารยางกูร) และ ขุนปรีชานุสาสน์

ต่อมาเมื่อมีการตั้งโรงเรียนนายร้อยทหารบกขึ้นที่วังสราญรมย์นายนพมหาดเล็กจึงได้เข้าศึกษาที่โรงเรียนนายร้อยทหารบกสราญรมย์กระทั่งจบการศึกษาและได้รับพระราชทานยศ ร้อยตรี เมื่อปี พ.ศ. 2431 จากนั้นจึงได้เจริญก้าวหน้าในราชการขึ้นเรื่อย ๆ จนมียศทหารและบรรดาศักดิ์สุดท้ายที่ พลโท พระยาพหลโยธินรามินทรภักดี

ด้านชีวิตครอบครัวสมรสกับ คุณหญิงล้วน (สกุลเดิม จารุจินดา) มีบุตรชายคนสำคัญคือนาย แนบ พหลโยธิน หนึ่งในสมาชิกของ คณะราษฎร ผู้ชักชวน พันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) ผู้เป็นอาให้เป็นหัวหน้าคณะราษฎร

พลโท พระยาพหลโยธินรามินทรภักดี ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ 17 พฤศจิกายน พ.ศ. 2462 ด้วยโรคไตพิการ สิริรวมอายุเพียง 48 ปี ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ พระราชทานโกศโถและฉัตรเบญจาตั้ง ๔ เป็นเกียรติยศ

ยศและบรรดาศักดิ์

• พ.ศ. 2431 ร้อยตรี
• 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2435 ร้อยโท
• 19 กันยายน พ.ศ. 2440 ร้อยเอก
• 20 กันยายน พ.ศ. 2441 หลวงศิลปสารสราวุธ ถือศักดินา ๘๐๐
• 15 สิงหาคม พ.ศ. 2442 พันตรี
• 6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2443 พระศรีณรงควิไชย ถือศักดินา ๑๐๐๐
• 14 พฤษภาคม พ.ศ. 2445 พันโท
• 15 พฤษภาคม พ.ศ. 2446 พันเอก
• 12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2446 พระยาพหลพลพยุหเสนา ถือศักดินา ๑๕๐๐
• 12 มิถุนายน พ.ศ. 2448 พลตรี
• นายหมู่ใหญ่
• 16 มิถุนายน พ.ศ. 2455 นายกองตรี
• 19 มิถุนายน พ.ศ. 2456 มหาอำมาตย์ตรี
• 8 กันยายน พ.ศ. 2456 พระยากำแหงสงคราม ราชราชภักดี พิริยะพาห ถือศักดินา ๑๐๐๐๐
• 25 ธันวาคม พ.ศ. 2459 - นายกองเอก
• 8 ตุลาคม พ.ศ. 2462 พระยาพหลโยธินรามินทรภักดี คงถือศักดินา ๑๐๐๐๐

ตำแหน่ง

• 16 มกราคม พ.ศ. 2453 ราชองครักษ์เวร
• 12 เมษายน พ.ศ. 2456 ราชองครักษ์พิเศษ
• 12 เมษายน พ.ศ. 2456 สมุหเทศาภิบาลสำเร็จราชการมณฑลนครราชสีมา
• พฤษภาคม พ.ศ. 2456 พ้นจากตำแหน่ง ผู้บัญชาการกองพลที่ ๔ มณฑลราชบุรี
• 4 เมษายน พ.ศ. 2458 องคมนตรี
• 8 ตุลาคม พ.ศ. 2462 พ้นจากตำแหน่งสมุหเทศาภิบาลมณฑลนครราชสีมา

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2456 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)
• พ.ศ. 2457 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายหน้า)
• พ.ศ. 2454 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 3 ตริตาภรณ์ช้างเผือก (ต.ช.)
• พ.ศ. 2443 –   เหรียญจักรมาลา (ร.จ.ม.)
• พ.ศ. 2454 –   เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 3 (ว.ป.ร.3)

อ้างอิง

1. ประกาศกระทรวงมุรธาธร ประกาศพระราชทานนามสกุล ครั้งที่ ๖ (หน้า ๑๒๙๘)
2. ข่าวตาย
3. ข่าวตาย
4. พระราชทานสัญญาบัตรทหาร (หน้า ๒๘๒)
5. พระราชทานสัญญาบัตร
6. พระราชทานสัญญาบัตรทหาร
7. พระราชทานสัญญาบัตรขุนนางและสัญญาบัตรทหาร
8. พระราชทานสัญญาบัตร์ทหารบก
9. พระราชทานสัญญาบัตรทหารบก
10. พระราชทานสัญญาบัตรขุนนาง
11. พระราชทานสัญญาบัตรทหารบก
12. ส่งสัญญาบัตรเสือป่าไปพระราชทาน
13. พระราชทานยศเลื่อนยศ
14. พระราชทานสัญญาบัตรบรรดาศักดิ์
15. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2459/D/2669.PDF
16. พระราชทานบรรดาศักดิ์
17. แจ้งความกระทรวงกระลาโหม
18. แจ้งความกระทรวงกระลาโหม เรื่อง ตั้งราชองครักษ์พิเศษ
19. ประกาศตั้งสมุหเทศาภิบาล
20. แจ้งความกระทรวงกระลาโหม เรื่อง ย้ายและผลัดเปลี่ยนนายทหาร
21. รายพระนามและนามซึ่งได้รับพระราชทานตราตั้งเป็นองคมนตรี (หน้า ๑๑๖)
22. ประกาศกระแสพระบรมราชโองการ เรื่อง ตั้งสมุหเทศาภิบาลมณฑลนครราชสีมา
23. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ หน้า 2438 เล่ม 30 18 มกราคม 2456
24. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า (ในงานพระราชพิธีฉัตรมงคล วันที่ ๑๑ พฤศจิกายน พุทธศักราช ๒๔๕๗) หน้า 1840 เล่ม 31 11 พฤศจิกายน 2457
25. ราชกิจจานุเบกษา, รายพระนามและนามผู้ที่ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์นพรัตนราชวราภรณ์และจุลจอมเกล้า หน้า 1856 เล่ม 31 15 พฤศจิกายน 2457
26. ราชกิจจานุเบกษา, ส่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์ไปพระราชทาน หน้า 132 เล่ม 28 23 เมษายน 130
27. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญจักรมาลา หน้า 615 เล่ม 16 ตอน 43 21 มกราคม 118
28. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ หน้า 3098 เล่ม 27 19 มีนาคม 129