fbpx
วิกิพีเดีย

พระยาอนุศาสน์จิตรกร (จันทร์ จิตรกร)

มกราคม 07, 2022

มหาเสวกตรี พระยาอนุศาสน์จิตรกร (จันทร์ จิตรกร) (23 ตุลาคม 2414 - 10 ตุลาคม 2492) เป็นต้นสกุล จิตรกร อดีตองคมนตรี เป็นผู้มีฝีมือทางด้านศิลปะ โดยเฉพาะด้านจิตรกรรม และการถ่ายภาพ จนได้เป็นช่างภาพประจำพระองค์พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยฉายพระบรมฉายาลักษณ์ และการเสด็จประพาสในวาระต่างๆ

พระยาอนุศาสน์จิตรกร
(จันทร์ จิตรกร)
เกิด23 ตุลาคม พ.ศ. 2414
ตำบลวัดราชบูรณะ อำเภอพระนคร จังหวัดพระนคร
เสียชีวิต10 ตุลาคม พ.ศ. 2492 (77 ปี)
สัญชาติสยาม
อาชีพข้าราชการในพระราชสำนัก
มีชื่อเสียงจากจิตรกรและช่างภาพ
บุตรคุณหญิงอำพัน บำรุงราชบริพาร

ประวัติ

พระยาอนุศาสน์จิตรกร เป็นต้นสกุล "จิตรกร" เป็นบิดาของ คุณหญิงอำพัน บำรุงราชบริพาร มารดาของนายสมัคร สุนทรเวช ท่านเกิดที่ตำบลวัดราชบูรณะ อำเภอพระนคร จังหวัดพระนคร เมื่อวันที่ 23 ตุลาคม พ.ศ. 2414 เข้าศึกษาวิชาการชั้นต้นที่ วัดสังเวชวิศยาราม สำนักพระอาจารย์เพชร และพระอาจารย์สังข์ และวิชาการอื่นๆ จากครูพุด ยุวะพุกกะ

พระยาอนุศาสน์จิตรกรเข้ารับราชการครั้งแรกในปี พ.ศ. 2436 โดยถวายตัวเป็นมหาดเล็กในพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงสรรพสาตรศุภกิจ ต่อมาได้รับราชการในสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ สยามมกุฎราชกุมาร เป็นที่ "หลวงบุรีนวราษฐ์" มีตำแหน่งราชการในกรมมหาดเล็ก ถือศักดินา ๖๐๐ เมื่อวันที่ 31 สิงหาคม พ.ศ. 2448เมื่อสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ ได้ขึ้นเถลิงถวัลยราชสมบัติเป็นพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวแล้ว ในปี พ.ศ. 2454 จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้หลวงบุรีนวราษฎร์ได้รับพระราชทานยศชั้นหัวหมื่นมหาดเล็ก มีบรรดาศักดิ์เป็น "พระยาอนุศาสน์จิตรกร" ตำแหน่งจางวางกรมช่างมหาดเล็ก และได้โปรดเกล้าฯ ให้เลื่อนตำแหน่งเป็นเจ้ากรมช่างมหาดเล็กในปี พ.ศ. 2459

พระยาอนุศาสน์จิตรกรได้ดำรงตำแหน่งองคมนตรีในองค์พระมหากษัตริย์ 2 รัชกาล โดยเป็นองคมนตรีรัชกาลที่ 6 เมื่อ พ.ศ. 2462 และองคมนตรีในรัชกาลที่ 7 เมื่อ พ.ศ. 2469

พระยาอนุศาสน์จิตรกรถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 10 ตุลาคม พ.ศ. 2492 เมื่ออายุได้ 78 ปี

ผลงาน

 
จิตรกรรมฝาผนังพระราชประวัติสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ตอนยุทธหัตถีที่หนองสาหร่าย ผลงานของพระยาอนุศาสน์จิตรกร ปัจจุบันอยู่ที่วัดสุวรรณดาราราม จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

พระยาอนุศาสตร์จิตรกรเป็นช่างฝีมือในทางศิลปหลายแขนง โดยเฉพาะการเขียนภาพ ทั้งภาพปก ภาพลายเส้นประกอบเรื่อง และภาพจิตรกรรมฝาผนัง เชี่ยวชาญทางเขียนภาพที่ใช้สีผสมน้ำปูนตามแบบโบราณ ภาพสีน้ำมัน ออกแบบเครื่องแต่งกาย สร้างฉากละครเรื่องต่าง ๆ ที่พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงแสดง ภาพวาดฝาผนังในสถานที่สำคัญ ได้แก่ พระราชวังสนามจันทร์, วัดพระปฐมเจดีย์ (นครปฐม), ภาพเรื่องรามเกียรติ์ ในพระที่นั่งบรมพิมาน และระเบียงวัดพระศรีรัตนศาสดาราม, ภาพเขียนสีน้ำมัน บนกุฏิสมเด็จฯ วัดเทพศิรินทราวาส, ภาพจิตรกรรมฝาผนังวัดสุวรรณดาราราม (อยุธยา) และวัดสามแก้ว (ชุมพร) เป็นต้น

ผลงานชิ้นเอกที่คนไทยรู้จักมากที่สุด น่าจะเป็นภาพพระราชประวัติของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ในวิหารวัดสุวรรณดาราราม จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ซึ่งใช้เวลาวาดเกือบสองปีเต็ม

ในทางการถ่ายภาพ ท่านยังเป็นช่างภาพที่มีฝีมือดี เคยเป็นผู้อำนวยการร้านถ่ายรูปฉายานรสิงห์ (อยู่ตรงข้ามศาลาเฉลิมกรุงในปัจจุบัน) ร้านถ่ายรูปหลวง ได้ถ่ายภาพพระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว และภาพสถานที่ต่าง ๆ ที่พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จประพาสไว้เป็นจำนวนมาก

นอกจากนี้พระยาอนุศาสน์จิตรกรยังได้แต่งกวีนิพนธ์ไว้จำนวนหนึ่ง ตามความนิยมในแวดวงพระราชสำนักของสมเด็จพระมหาธีรราชเจ้า เช่น "นิราศตามเสด็จฯ" เมื่อคราวตามเสด็จการแปรพระราชฐาน ระหว่างเมษายน - กรกฎาคม พ.ศ. 2467

ตำแหน่ง

  • เจ้ากรมช่างมหาดเล็ก
  • 29 พฤษภาคม พ.ศ. 2460 จางวางกรมช่างมหาดเล็ก
  • 4 เมษายน พ.ศ. 2462 องคมนตรี

บรรดาศักดิ์

  • 31 สิงหาคม พ.ศ. 2448 หลวงบุรีนวราษฐ์ ถือศักดินา ๖๐๐
  • 30 ธันวาคม พ.ศ. 2453 หลวงเดชนายเวร มหาดเล็กเวรเดช ถือศักดินา ๘๐๐
  • 24 สิงหาคม พ.ศ. 2454 พระยาอนุศาสน์จิตรกร จางวางกรมช่างมหาดเล็ก ถือศักดินา ๑๖๐๐

ยศ

ยศพลเรือน

  • มหาเสวกตรี

ยศเสือป่า

  • นายหมู่โท
  • 22 มิถุนายน พ.ศ. 2457 นายหมู่เอก
  • 4 ธันวาคม พ.ศ. 2457 - นายหมวดตรี
  • นายกองตรี
  • 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2461 นายกองโท
  • 21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2463 นายกองเอก

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

อ้างอิง

  1. "ประกาศกระทรวงมุรธาธร พระราชทานนามสกุล ครั้งที่ 1" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 30: 649. 26 มิถุนายน 2456. สืบค้นเมื่อ 2 มีนาคม 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
  2. พระราชทานสัญญาบัตรขุนนาง
  3. ประกาศกรมมหาดเล็ก
  4. พระราชทานสัญญาบัตรตั้งองคมนตรี
  5. พระราชทานสัญญาบัตรขุนนาง
  6. พระราชทานสัญญาบัตรขุนนาง
  7. ตั้งตำแหน่งยศนายหมู่เสือป่า
  8. ประกาศเลื่อนยศเสือป่า (หน้า ๑๙๙๖)
  9. พระราชทานยศเสือป่า (หน้า ๓๓๒๖)
  10. พระราชทานยศนายเสือป่า
  11. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ หน้า 1034 เล่ม 30 20 สิงหาคม 130
  12. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ หน้า 2512 เล่ม 42 15 พฤศจิกายน 2468
  13. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ หน้า 3195 เล่ม 38 29 มกราคม 2464
  14. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ หน้า 2928 เล่ม 35 26 มกราคม 2461
  15. ราชกิจจานุเบกษา, รายพระนามและนามผู้รับพระราชทานตราวัลลภาภรณ์ในวันที่ ๑ เมษายน พ.ศ. ๒๔๖๒ และแถลงความชอบของผู้นั้นๆ หน้า 15 เล่ม 36 6 เมษายน 2462
  16. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานตราวชิรมาลา หน้า 588 เล่ม 29 9 มิถุนายน 131
  17. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญจักรพรรดิมาลา หน้า 2938 เล่ม 35 26 มกราคม 2461
  18. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ หน้า 2415 เล่ม 27 11 มกราคม 2453
  19. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ฝ่ายหน้า หน้า 3126 เล่ม 43 26 พฤศจิกายน 2469

แหล่งข้อมูลอื่น

  • พระยาอนุศาสน์จิตรกร. นิราศตามเสด็จ เสด็จพระราชดำเนิรประพาสราชนิเวศน์มฤคทายวัน พระพุทธศักราช ๒๔๖๗. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : มูลนิธิพระราชนิเวศน์มฤคทายวัน ในพระอุปถัมภ์สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี, ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์ (ประมาณ พ.ศ. 2548).

มกราคม 07, 2022
พระยาอน, ศาสน, ตรกร, นทร, ตรกร, บทความน, งต, องการเพ, มแหล, งอ, างอ, งเพ, อพ, จน, ความถ, กต, อง, ณสามารถพ, ฒนาบทความน, ได, โดยเพ, มแหล, งอ, างอ, งตามสมควร, เน, อหาท, ขาดแหล, งอ, างอ, งอาจถ, กลบออกมหาเสวกตร, ลาคม, 2414, ลาคม, 2492, เป, นต, นสก, ตรกร, อด, ตองคมน. bthkhwamniyngtxngkarephimaehlngxangxingephuxphisucnkhwamthuktxng khunsamarthphthnabthkhwamniidodyephimaehlngxangxingtamsmkhwr enuxhathikhadaehlngxangxingxacthuklbxxkmhaeswktri phrayaxnusasncitrkr cnthr citrkr 23 tulakhm 2414 10 tulakhm 2492 epntnskul citrkr 1 xditxngkhmntri epnphumifimuxthangdansilpa odyechphaadancitrkrrm aelakarthayphaph cnidepnchangphaphpracaphraxngkhphrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhw odychayphrabrmchayalksn aelakaresdcpraphasinwaratangphrayaxnusasncitrkr cnthr citrkr ekid23 tulakhm ph s 2414tablwdrachburna xaephxphrankhr cnghwdphrankhresiychiwit10 tulakhm ph s 2492 77 pi sychatisyamxachiphkharachkarinphrarachsankmichuxesiyngcakcitrkraelachangphaphbutrkhunhyingxaphn barungrachbriphar enuxha 1 prawti 2 phlngan 3 taaehnng 4 brrdaskdi 5 ys 5 1 ysphleruxn 5 2 ysesuxpa 6 ekhruxngrachxisriyaphrn 7 xangxing 8 aehlngkhxmulxunprawti aekikhphrayaxnusasncitrkr epntnskul citrkr epnbidakhxng khunhyingxaphn barungrachbriphar mardakhxngnaysmkhr sunthrewch thanekidthitablwdrachburna xaephxphrankhr cnghwdphrankhr emuxwnthi 23 tulakhm ph s 2414 ekhasuksawichakarchntnthi wdsngewchwisyaram sankphraxacaryephchr aelaphraxacarysngkh aelawichakarxun cakkhruphud yuwaphukkaphrayaxnusasncitrkrekharbrachkarkhrngaerkinpi ph s 2436 odythwaytwepnmhadelkinphraecanxngyaethx krmhlwngsrrphsatrsuphkic txmaidrbrachkarinsmedcphrabrmoxrsathirach ecafamhawchirawuth syammkudrachkumar epnthi hlwngburinwrasth mitaaehnngrachkarinkrmmhadelk thuxskdina 600 emuxwnthi 31 singhakhm ph s 2448 2 emuxsmedcphrabrmoxrsathirach idkhunethlingthwlyrachsmbtiepnphrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhwaelw inpi ph s 2454 cungthrngphrakrunaoprdekla ihhlwngburinwrasdridrbphrarachthanyschnhwhmunmhadelk mibrrdaskdiepn phrayaxnusasncitrkr taaehnngcangwangkrmchangmhadelk aelaidoprdekla iheluxntaaehnngepnecakrmchangmhadelkinpi ph s 2459phrayaxnusasncitrkriddarngtaaehnngxngkhmntriinxngkhphramhakstriy 2 rchkal odyepnxngkhmntrirchkalthi 6 emux ph s 2462 aelaxngkhmntriinrchkalthi 7 emux ph s 2469phrayaxnusasncitrkrthungaekkrrmemuxwnthi 10 tulakhm ph s 2492 emuxxayuid 78 piphlngan aekikh citrkrrmfaphnngphrarachprawtismedcphranerswrmharach txnyuththhtthithihnxngsahray phlngankhxngphrayaxnusasncitrkr pccubnxyuthiwdsuwrrndararam cnghwdphrankhrsrixyuthya phrayaxnusastrcitrkrepnchangfimuxinthangsilphlayaekhnng odyechphaakarekhiynphaph thngphaphpk phaphlayesnprakxberuxng aelaphaphcitrkrrmfaphnng echiywchaythangekhiynphaphthiichsiphsmnapuntamaebbobran phaphsinamn xxkaebbekhruxngaetngkay srangchaklakhreruxngtang thiphrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhwthrngaesdng phaphwadfaphnnginsthanthisakhy idaek phrarachwngsnamcnthr wdphrapthmecdiy nkhrpthm phapheruxngramekiyrti inphrathinngbrmphiman aelaraebiyngwdphrasrirtnsasdaram phaphekhiynsinamn bnkutismedc wdethphsirinthrawas phaphcitrkrrmfaphnngwdsuwrrndararam xyuthya aelawdsamaekw chumphr epntnphlnganchinexkthikhnithyruckmakthisud nacaepnphaphphrarachprawtikhxngsmedcphranerswrmharach inwiharwdsuwrrndararam cnghwdphrankhrsrixyuthya sungichewlawadekuxbsxngpietminthangkarthayphaph thanyngepnchangphaphthimifimuxdi ekhyepnphuxanwykarranthayrupchayanrsingh xyutrngkhamsalaechlimkrunginpccubn ranthayruphlwng idthayphaphphrabrmchayalksnphrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhw aelaphaphsthanthitang thiphrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhwesdcpraphasiwepncanwnmaknxkcakniphrayaxnusasncitrkryngidaetngkwiniphnthiwcanwnhnung tamkhwamniyminaewdwngphrarachsankkhxngsmedcphramhathirracheca echn nirastamesdc emuxkhrawtamesdckaraeprphrarachthan rahwangemsayn krkdakhm ph s 2467taaehnng aekikhecakrmchangmhadelk 29 phvsphakhm ph s 2460 cangwangkrmchangmhadelk 3 4 emsayn ph s 2462 xngkhmntri 4 brrdaskdi aekikh31 singhakhm ph s 2448 hlwngburinwrasth thuxskdina 600 30 thnwakhm ph s 2453 hlwngedchnayewr mhadelkewredch thuxskdina 800 5 24 singhakhm ph s 2454 phrayaxnusasncitrkr cangwangkrmchangmhadelk thuxskdina 1600 6 ys aekikhysphleruxn aekikh mhaeswktriysesuxpa aekikh nayhmuoth 22 mithunayn ph s 2457 nayhmuexk 7 4 thnwakhm ph s 2457 nayhmwdtri 8 naykxngtri 26 kumphaphnth ph s 2461 naykxngoth 9 21 kumphaphnth ph s 2463 naykxngexk 10 ekhruxngrachxisriyaphrn aekikhph s 2454 ekhruxngrachxisriyaphrnrtnwraphrn r w fayhna 11 ph s 2468 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtiysyingmngkudithy chnthi 1 prathmaphrnmngkudithy p m 12 ph s 2465 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxk chnthi 2 thwitiyaphrnchangephuxk th ch 13 ph s 2462 ekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla chnthi 2 thutiyculcxmekla th c fayhna 14 ph s 2462 ekhruxngrachxisriyaphrnwllphaphrn w ph fayhna 15 ph s 2455 ekhruxngrachxisriyaphrnwchirmala w m l 16 ph s 2462 ehriyyckrphrrdimala r c ph 17 ph s 2454 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 6 chnthi 3 w p r 3 18 ph s 2469 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 7 chnthi 4 p p r 4 19 xangxing aekikh prakaskrathrwngmurthathr phrarachthannamskul khrngthi 1 PDF rachkiccanuebksa 30 649 26 mithunayn 2456 subkhnemux 2 minakhm 2564 Check date values in accessdate date help phrarachthansyyabtrkhunnang prakaskrmmhadelk phrarachthansyyabtrtngxngkhmntri phrarachthansyyabtrkhunnang phrarachthansyyabtrkhunnang tngtaaehnngysnayhmuesuxpa prakaseluxnysesuxpa hna 1996 phrarachthanysesuxpa hna 3326 phrarachthanysnayesuxpa rachkiccanuebksa phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn hna 1034 elm 30 20 singhakhm 130 rachkiccanuebksa phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn hna 2512 elm 42 15 phvscikayn 2468 rachkiccanuebksa phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn hna 3195 elm 38 29 mkrakhm 2464 rachkiccanuebksa phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn hna 2928 elm 35 26 mkrakhm 2461 rachkiccanuebksa rayphranamaelanamphurbphrarachthantrawllphaphrninwnthi 1 emsayn ph s 2462 aelaaethlngkhwamchxbkhxngphunn hna 15 elm 36 6 emsayn 2462 rachkiccanuebksa phrarachthantrawchirmala hna 588 elm 29 9 mithunayn 131 rachkiccanuebksa phrarachthanehriyyckrphrrdimala hna 2938 elm 35 26 mkrakhm 2461 rachkiccanuebksa phrarachthanehriyyrtnaphrn hna 2415 elm 27 11 mkrakhm 2453 rachkiccanuebksa phrarachthanehriyyrtnaphrnfayhna hna 3126 elm 43 26 phvscikayn 2469aehlngkhxmulxun aekikhphrayaxnusasncitrkr nirastamesdc esdcphrarachdaenirpraphasrachniewsnmvkhthaywn phraphuththskrach 2467 phimphkhrngthi 2 krungethph mulnithiphrarachniewsnmvkhthaywn inphraxupthmphsmedcphraecaphkhiniethx ecafaephchrrtnrachsuda siriosphaphnnwdi impraktpithiphimph praman ph s 2548 ekhathungcak https th wikipedia org w index php title phrayaxnusasncitrkr cnthr citrkr amp oldid 9738355, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม