พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปรีดา

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปรีดา (12 พฤษภาคม พ.ศ. 2378 - 16 กันยายน พ.ศ. 2457) (พระนามเดิม: หม่อมเจ้าปรีดา ปราโมช) เป็นพระโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมขุนวรจักรธรานุภาพ กับหม่อมพลับ ปราโมช ณ อยุธยา

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปรีดา
พระนาม	พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปรีดา
พระอิสริยยศ	พระวรวงศ์เธอ
ฐานันดร	พระองค์เจ้า
ราชวงศ์	ราชวงศ์จักรี
ข้อมูลส่วนพระองค์
ประสูติ	12 พฤษภาคม พ.ศ. 2378
สิ้นพระชนม์	16 กันยายน พ.ศ. 2457 (พระชันษา 80 ปี)
พระราชบิดา	พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมขุนวรจักรธรานุภาพ
พระมารดา	หม่อมพลับ ปราโมช ณ อยุธยา

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปรีดา ทรงดำรงตำแหน่งองคมนตรีในรัชกาลที่ 5 และบังคับการกรมช่างกระจก สืบต่อจากพระบิดา

พระองค์เจ้าปรีดา ประสูติเมื่อวันที่ 12 พฤษภาคม พ.ศ. 2378 ได้รับการสถาปนาเป็นพระองค์เจ้าในรัชกาลที่ 5 พระองค์เจ้าปรีดาทรงปรีชาสามารถในด้านการช่าง จนได้ตำแหน่งบังคับการกรมช่างกระจก ต่อจากพระบิดา และทรงสะสมเครื่องโต๊ะ เครื่องลายคราม จนทรงเชี่ยวชาญ ในสมัยนิยมเล่นเครื่องโต๊ะ ทรงได้รับการนับถือว่าเป็นอาจารย์ เรียกกันในหมู่ผู้นิยมว่า มหามุนี เป็นที่ปรึกษาแก่ผู้เล่นเครื่องโต๊ะทั่วไป พระองค์เจ้าปรีดาสิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 16 กันยายน พ.ศ. 2457 พระชันษา 80 ปี พระราชทานเพลิงพระศพ ณ วัดเทพศิรินทราวาส เมื่อวันที่ 12 เมษายน พ.ศ. 2463 ในการออกพระเมรุพระราชทานเพลิงพระศพ พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปรีดา ได้รับพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระโกศราชวงศ์ แวดล้อมด้วยเครื่องสูง 5 ชั้น เป็นพระเกียรติยศ

เมื่อคราวออกพระเมรุ หม่อมราชวงศ์ลิ้นจี่ ปราโมช ได้กราบทูลขอให้สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ทรงออกแบบพัดพระราชทาน สมเด็จในกรม จึงทรงออกแบบเป็นรูปเครื่องลายครามอย่างจีน มีกระถางกำยานตรงกลาง ทำเป็นลายว่า ปรีดา ซ้ายเป็นส้มมือ ขวาเป็นแจกันดอกบัว มีลายค้างคาว นมพัดเป็นลายหยินหยาง พิมพ์ลายบนผ้าสีชมพู

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2442 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)
•   - เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.)
• พ.ศ. 2435 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 3 ตริตาภรณ์ช้างเผือก (ต.ช.)
• พ.ศ. 2443 –   เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)
•   - เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4 ชั้นที่ 4 (ม.ป.ร.4)
•   - เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 2 (จ.ป.ร.2)

พงศาวลี

16. สมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก

8. พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช

17. สมเด็จพระราชชนนีดาวเรือง

4. พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย

9. สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี

2. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปราโมช กรมขุนวรจักรธรานุภาพ

10. พระอินทรอากร (อิน ไกรฤกษ์)

5. เจ้าจอมมารดาอัมพา ในรัชกาลที่ 2

11. คุณหญิงอินทรอากร

1. พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปรีดา

3. หม่อมพลับ ปราโมช ณ อยุธยา

อ้างอิง

1. การประชุมองคมนตรี ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 9 หน้า 319 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2435/038/319.PDF
2. ศุภวัฒย์ เกษมศรี, พลตรี หม่อมราชวงศ์, และรัชนี ทรัพย์วิจิตร. พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้าในพระราชวงศ์จักรี. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2549. 360 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-221-818-8
3. พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 16 หน้า 625 วันที่ 28 มกราคม 118
4. http://www.reurnthai.com/index.php?topic=5807.210
5. พระราชทานเหรียญจักรพรรดิมาลา ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 17 หน้า 359
6. พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 9 หน้า 350
7. http://www.reurnthai.com/index.php?topic=5807.210
8. http://www.reurnthai.com/index.php?topic=5807.210