พระเจ้าชาห์ เรซา ปาห์ลาวี
พระเจ้าชาห์ เรซา ปาห์ลาวี (เปอร์เซีย: رضا شاه پهلوی; Rezā Ŝāh Pahlawi พระนามเดิม เรซา ข่าน; 15 มีนาคม ค.ศ. 1878 – 26 กรกฎาคม ค.ศ. 1944) เป็นชาห์แห่งจักรวรรดิเปอร์เซีย ตั้งแต่ 15 ธันวาคม ค.ศ. 1925 จนกระทั่งทรงถูกบังคับให้สละราชสมบัติโดยสหราชอาณาจักร-สหภาพโซเวียตภายหลังทั้งสองกองทัพได้รุกรานอิหร่าน เมื่อวันที่ 16 กันยายน ค.ศ. 1941
| พระเจ้าชาห์ เรซา ปาห์ลาวี | |
|---|---|
| พระปรมาภิไธย | ชาห์ เรซา ปาห์ลาวี |
| พระอิสริยยศ | ชาห์แห่งอิหร่าน |
| ราชวงศ์ | ราชวงศ์ปาห์ลาวี |
| ครองราชย์ | 15 ธันวาคม ค.ศ. 1925 - 16 กันยายน ค.ศ. 1941 |
| รัชกาลก่อน | พระเจ้าชาห์อะหมัด ชาห์ กอญัร |
| รัชกาลถัดไป | พระเจ้าชาห์ โมฮัมหมัด เรซา ปาห์ลาวี |
| ข้อมูลส่วนพระองค์ | |
| พระราชสมภพ | 15 มีนาคม ค.ศ. 1878 |
| สวรรคต | 26 กรกฎาคม ค.ศ. 1944 |
| พระราชบิดา | พระเจ้าอับบัส อลี ข่าน |
| พระราชมารดา | สมเด็จพระราชินีนุช-อาฟารีน อายรอมโลอู |
| พระบรมราชินี | มารายัม ซาวากูดไฮ สมเด็จพระราชินีตาจ อัล-โมลูก คาร์มา อัล-โมลูก แอสแมต ดาวลัตฮาไฮ |
| พระราชบุตร | เจ้าหญิงฮาดัมซัลดีห์ ปาห์ลาวี เจ้าหญิงชามส์ ปาห์ลาวี ชาห์โมฮัมหมัด เรซา ปาห์ลาวี เจ้าหญิงอัชราฟ ปาห์ลาวี เจ้าชายอาลี เรซา ปาห์ลาวี เจ้าชายกอห์ลัมเรซา ปาห์ลาวี เจ้าชายอับดุล เรซา ปาห์ลาวี เจ้าชายฮาหมัด เรซา เจ้าชายมามุด เรซา เจ้าหญิงฟาติมาห์ ปาห์ลาวี เจ้าชายฮามิด เรซา ปาห์ลาวี |
| ลายพระอภิไธย | |
ในปี ค.ศ. 1925 ชาห์ เรซา ได้ทำการโค่นล้มราชบัลลังก์ของพระเจ้าชาห์อะห์หมัด ชาห์ กอญัร ชาห์พระองค์สุดท้ายของราชวงศ์กอญัร และก่อตั้งราชวงศ์ปาห์ลาวีขึ้น พระองค์ทรงใช้ระบอบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญปกครองอิหร่าน จนกระทั่งถูกล้มล้างในปี ค.ศ. 1979 ในช่วงการปฏิวัติอิหร่าน พระเจ้าชาห์ เรซา ทรงเป็นผู้นำให้มีการปฏิรูปสังคม เศรษฐกิจ และการเมืองจำนวนมากในช่วงรัชสมัยของพระองค์ และท้ายที่สุดคือการวางรากฐานของรัฐอิหร่านที่ทันสมัย
พระราชมรดกของพระองค์ยังคงเป็นที่ถกเถียงกันอยู่จนถึงทุกวันนี้ ป้อมปราการของพระองค์ยืนยันว่าพระองค์เป็นแรงผลักดันให้อิหร่านเข้าไปสู่ความทันสมัย ในขณะที่ผู้คนวิพากษ์วิจารณ์ว่าการครองราชย์ของพระองค์นั้นเป็นเผด็จการและจะนำไปสู่ความล้มเหลวในที่สุด แม้ว่าพระองค์จะพยายามนำอิหร่านไปสู่ความก้าวหน้าเพียงใด ท้ายที่สุดประชาชนในชนบทก็ได้หว่านเมล็ดพันธ์ที่นำไปสู่การปฏิวัติอิหร่านในที่สุด
จนกระทั่งในวันที่ 26 กรกฎาคม ค.ศ. 1944 พระเจ้าชาห์ เรซาเสด็จสิ้นพระชนม์ในประเทศแอฟริกาใต้จากนั้นก็ไม่มีใครพบพระศพของพระองค์
จนกระทั่งในปี ค.ศ. 2018 อิหร่านได้ค้นพบซากมัมมี่ที่คาดว่าอดีตชาห์อิหร่านค้นพบโดยนักก่อสร้างที่ค้นพบด้วยความบังเอิญ เป็นพระศพของพระเจ้าชาห์ เรซา ทางการอิหร่านก็ได้ปิดข่าวเรื่องนี้เพราะเนื่องจากกระแสที่เกี่ยวกับราชวงศ์จะกลับมาอีกครั้ง
อ้างอิง
- The Columbia Encyclopedia, 6th ed.: Reza Shah
- "Reza Shah Pahlavi (shah of Iran) : Introduction – Britannica Online Encyclopedia". สืบค้นเมื่อ June 16, 2012.
- Abrahamian, History of Modern Iran, (2008), p.91
- Roger Homan, "The Origins of the Iranian Revolution," International Affairs 56/4 (Autumn 1980): 673–7.
แหล่งข้อมูลอื่น
| ก่อนหน้า | พระเจ้าชาห์ เรซา ปาห์ลาวี | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| พระเจ้าชาห์อะหมัด ชาห์ กอญัร | ชาห์แห่งอิหร่าน (15 ธันวาคม ค.ศ. 1925-16 กันยายน ค.ศ. 1941) | พระเจ้าชาห์ โมฮัมหมัด เรซา ปาห์ลาวี | ||
| พระเจ้าชาห์อะหมัด ชาห์ กอญัร | ประมุขแห่งอิหร่าน (15 ธันวาคม ค.ศ. 1925-16 กันยายน ค.ศ. 1941) | พระเจ้าชาห์ โมฮัมหมัด เรซา ปาห์ลาวี | ||
| Hassan Pirnia | นายกรัฐมนตรีอิหร่าน (1923–1925) | Mohammad-Ali Foroughi |