ราชวงศ์กอญัร

ราชวงศ์กอญัร เป็นราชวงศ์ที่ปกครองอิหร่านในปี ค.ศ. 1785-1925 โดยชาห์พระองค์แรกของราชวงศ์มีพระนามว่าพระเจ้าชาห์โมฮัมหมัด ข่าน กอญัรเสด็จขึ้นพระราชสมบัติเมื่อปี ค.ศ. 1789 ต่อมาภายหลังราชวงศ์กอญัรถูกโค่นล้มในการยึดอำนาจโดยเรซาข่านในปี ค.ศ. 1925

รัฐอันประเสริฐยิ่งแห่งเปอร์เซีย دولت علیّه ایران Dowlat-e Aliyye-ye Irān
ค.ศ. 1785–1925
ธงชาติ (1906–1925) ตราแผ่นดิน (1907–1925)
เพลงชาติ: (1873–1909) Salâm-e Shâh (ขอให้พระเจ้าชาห์จงเจริญ) (1909–1925) Salāmati-ye Dowlat-e Elliye-ye Irān (เพลงคารวะรัฐอันประเสริฐยิ่งแห่งเปอร์เซีย)
แผนที่ราชวงศ์กอญัรในยุคศตวรรษที่ 19
เมืองหลวง	เตหะราน
ภาษาทั่วไป	ภาษาเปอร์เซีย ภาษาอาเซอร์ไบจาน
การปกครอง	สมบูรณาญาสิทธิราชย์ (1789–1906) ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ (1906–1925)
ชาฮันชาห์
• 1789–1797	พระเจ้าชาห์ โมฮัมหมัด ข่าน กอญัร (พระองค์แรก)
• 1909–1925	พระเจ้าชาห์ อะห์หมัด ชาห์ กอญัร (พระองค์สุดท้าย)
นายกรัฐมนตรี
• 1906	Mirza Nasrullah Khan (คนแรก)
• 1923–1925	เรซา ปาห์ลาวี (คนสุดท้าย)
ประวัติศาสตร์
• สถาปนา	ค.ศ. 1785
• การปฏิวัติรัฐธรรมนูญ	5 สิงหาคม ค.ศ. 1906
• ปลดสภาร่างรัฐธรรมนูญ	31 ตุลาคม ค.ศ. 1925
สกุลเงิน	โตมัน (1789–1825) ควิราน (1825–1925)
ก่อนหน้า ถัดไป ราชวงศ์แซนด์ ราชวงศ์อาฟชาริยะห์ จักรวรรดิดุรรานี ราชวงศ์ปาห์ลาวี จักรวรรดิรัสเซีย
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ	อาร์มีเนีย  อาเซอร์ไบจาน  บาห์เรน  จอร์เจีย  อิหร่าน  อิรัก  รัสเซีย  เติร์กเมนิสถาน  ตุรกี  ปากีสถาน  อัฟกานิสถาน

ปฐมบท

ราชวงศ์กอญัรเป็นราชวงศ์ที่ยิ่งใหญ่ในยุคใหม่ และเป็นยุคที่นิกายชีอะห์ในอิหร่านอ่อนแอ

การก่อตั้งราชวงศ์

ดูบทความหลักที่: พระเจ้าชาห์โมฮัมหมัด ข่าน กอญัร

ราชวงศ์กอญัรใน ค.ศ. 1789 ปีที่มีพระเจ้าชาห์โมฮัมหมัด ข่าน กอญัร ขึ้นเป็นชาฮันชาห์แห่งราชวงศ์กอญัรพระองค์แรก

การบุกยึดจอร์เจีย และ ดินแดนคอเคซัส

 

การยึดกรุงTbilisi วาดโดย อัคฮา โมฮัมเม็ด ข่าน. ภาพจากBritish Library.

ดูบทความหลักที่: ยุทธการคซานิชี

ภายหลังจากการเสด็จสวรรคตของชาห์นาเดอร์ อาณาจักร Kartli และ Kakheti ได้ปลดแอกจากการปกครองของชาวอิหร่าน และรวมตัวเป็นราชอาณาจักร Kartli-Kakheti ภายใต้การปกครองของกษัตริย์นาม Heraclius II (Erekle II) ในปี 1762 ซึ่งระหว่างปี 1747 ถึง 1795 Erekle สามารถรักษาเอกราชไว้ได้ตลอดยุคของราชวงศ์แซนด์ เนื่องจากเกิดความวุ่นวายภายในอิหร่าน ต่อมาในปี 1783 Heraclius ได้นำอาณาจักรของพระองค์เข้าเป็นรัฐในอารักขาของจักรวรรดิรัสเซียโดยสนธิสัญญา Georgievsk ในช่วงทศวรรษท้ายๆของศตวรรษที่ 18 จอร์เจียได้กลายเป็นตัวแปรสำคัญของความสัมพันธ์ระหว่างรัสเซียและอิหร่าน ไม่เหมือนในรัชสมัยของปีเตอร์มหาราช แคทเธอรีนมหาราชินี ผู้ปกครองรัสเซียในเวลาต่อมา มองจอร์เจียเป็นจุดยุทธศาสตร์สำหรับนโยบายในภูมิภาคคอเคซัสของพระนาง และใช้จอร์เจียเป็นฐานปฏิบัติการต่อต้านอิหร่านและจักรวรรดิออตโตมัน ซึ่งทั้งคู่เป็นคู่แข่งทางภูมิรัฐศาสตร์ที่มีชายแดนติดต่อกับรัสเซียโดยตรง ยิ่งไปกว่านั้น เป็นแนวคิดที่ดีหากจะมีท่าเรือเพิ่มบนชายฝั่งจอร์เจียซึ่งติดต่อทะเลดำ กองทหารรักษาการณ์ของรัสเซียจำนวนสองกองพัน พร้อมด้วยปืนใหญ่สี่กระบอก ยาตราเข้าสู่เมืองทบิลีซีในปี 1784 แต่ก็ได้ถอนทัพออก เนื่องจากการประท้วงอย่างรุนแรงของชาวจอร์เจียน เมื่อรัสเซียก่อสงครามต่อจักรวรรดิออตโตมันในปี 1787 ก็ได้เริ่มบุกจากแนวหน้าที่อื่น

สงครามกับจักรวรรดิรัสเซีย และ การผนวกดินแดน

ดูบทความหลักที่: สงครามรัสเซีย-เปอร์เซีย (ค.ศ. 1804–1813), สงครามรัสเซีย-เปอร์เซีย (ค.ศ. 1826–1828), สนธิสัญญากูลิสถาน และ สนธิสัญญาเติร์กเมนเชส์

 

A. Sharlmann "ยุทธการกวันญัร" ระหว่างสงครามรัสเซีย-เปอร์เซียครั้งที่ 1.

 

แผนที่ของอิหร่านในศตวรรษที่ 19 ตามสนธิสัญญากูลิสถาน หลังสิ้นสุดสงครามรัสเซีย-เปอร์เซีย ที่ได้ผนวกดินแดนภาคตะวันออกของจักรวรรดิรัสเซียซึ่งประกอบด้วย จอร์เจีย, ดาเกสถาน, อาร์เมเนีย, และ อาเซอร์ไบจาน.

การอพยพของมุสลิมคอเคซัส

สำหรับบทความหลักในหมวดหมู่นี้ ดูที่ Ayrums, Qarapapaqs และ Ethnic Cleansing of Circassians

 

กองพลคอสแซกเปอร์เซียที่เมืองTabriz ค.ศ. 1909

การปฏิวัติรัฐธรรมนูญ

ดูบทความหลักที่: การปฏิวัติรัฐธรรมนูญอิหร่าน

 

พระฉายาลักษณ์ของพระเจ้าชาห์นัสเซอร์ อัลดิน ชาห์ กอญัร ปรากฏบนธนบัตรราคา 1 ควิราน.

การล่มสลายของราชวงศ์

ฐานันดรศักดิ์

 

Bahram Mirza

การเมืองการปกครอง

ทหาร

สังคม

สถาปนิก

นักธุรกิจ

สิทธิสตรี

นักประพันธ์

ดนตรี

บันเทิง

อ้างอิง

1. علی‌اصغر شمیم، ایران در دوره سلطنت قاجار، ته‍ران‌: انتشارات علمی، ۱۳۷۱، ص ۲۸۷
2. Fisher et al. 1991, p. 328.
3. Mikaberidze 2011, p. 327.
4. Fisher et al. 1991, p. 327.

แหล่งข้อมูลอื่น