ภาษาอาเซอร์ไบจาน
ภาษาอาเซอรี หรือ ภาษาอาเซอร์ไบจาน เป็นภาษาราชการของประเทศอาเซอร์ไบจาน มีชื่อเรียกในภาษาของตนว่า Azərbaycan dili บางสำเนียงของภาษานี้ใช้พูดในอิหร่าน ซึ่งใช้เป็นภาษากลางระหว่างภาษาส่วนน้อยอื่นๆคือ ภาษาเคิร์ด ภาษาอาร์มีเนียและภาษาตาเลชิ มีผู้พูดภาษานี้ในสาธารณรัฐดาเกสถานในรัสเซีย จอร์เจียตะวันตกเฉียงใต้ อิหร่านภาคเหนือ และภาคตะวันออกของตุรกี
| ภาษาอาเซอร์ไบจาน | |
|---|---|
| Azərbaycan dili / Азәрбајҹан дили / آذربایجان دیلی | |
| ประเทศที่มีการพูด | อาเซอร์ไบจาน, อิหร่าน และบางส่วนของ จอร์เจีย, อิรัก, รัสเซีย, ตุรกี และยูเครน |
| จำนวนผู้พูด | 23–30 ล้านคน (ไม่พบวันที่) |
| ตระกูลภาษา | |
| สถานภาพทางการ | |
| ภาษาทางการ | ประเทศอาเซอร์ไบจาน (ท้องถิ่นเหนือ), ประเทศอิรัก (ท้องถิ่นใต้) |
| รหัสภาษา | |
| ISO 639-1 | az |
| ISO 639-2 | aze |
| ISO 639-3 | มีหลากหลาย: aze — อาเซอร์ไบจาน azj — อาเซอร์ไบจานเหนือ azb — อาเซอร์ไบจานใต้ qxq — Qashqa'i slq — Salchuq |
เป็นภาษาในกลุ่มภาษาอัลไตอิก มีผู้พูดเป็นภาษาแม่ประมาณ 23 – 30 ล้านคน โดยมีราว 16- 23 ล้านคนในอิหร่านและ 7 ล้านคนในอาเซอร์ไบจาน และ 800,000 ในที่อื่นๆ เป็นภาษากลุ่มเตอร์กิก ใกล้เคียงกับภาษาตุรกี ได้รับอิทธิพลจากภาษาเปอร์เซียและภาษาอาหรับ ผู้พูดภาษานี้พอจะเข้าใจกันได้กับผู้พูดภาษากลุ่มเตอร์กิก สาขาโอคุซอื่นๆ เช่น ภาษาตุรกี ที่ใช้พูดในตุรกี ไซปรัสและแหลมบอลข่าน รวมทั้งภาษาเติร์กเมนด้วย
ระบบเสียง
เสียงพยัญชนะ
เสียงพยัญชนะในภาษาเวียดนามมีหน่วยเสียงตามตารางทางด้านล่าง โดยอักษรทั้งหมดเป็นสัทอักษร
| ริมฝีปาก | ฟัน/ ปุ่มเหงือก | หลังปุ่มเหงือก | เพดานแข็ง | เพดานอ่อน | เส้นเสียง | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| นาสิก | m | n̪ | ||||||||||
| กัก | p | b | t̪ | d̪ | t͡ʃ | d͡ʒ | c | ɟ | k | ɡ | ||
| เสียดแทรก | f | v | s̪ | z̪ | ʃ | ʒ | ç | x | ɣ | h | ||
| เปิด | l | j | ||||||||||
| สะบัดลิ้น | ɾ | |||||||||||
เสียงสระ
ด้านหลังคือหน่วยเสียงสระของภาษาอาเซอร์ไบจานมาตรฐาน
/i, y, ɯ, u, e, œ, o, æ, ɑ/
ตัวอักษร
ภาษาอาเซอร์ไบจานเหนือในอาเซอร์ไบจานจะใช้อักษรละตินเป็นอักษรทางการ และยังคงใช้อักษรซีริลลิกในการเขียนอยู่บ้าง ส่วนภาษาอาเซอร์ไบจานใต้ในอิหร่านจะใช้อักษรอาหรับเหมือนภาษาเปอร์เซีย
| Aa | Аа | آ ا |
| Əə | Әә | ا ه |
| Bb | Бб | ب |
| Cc | Ҹҹ | ج |
| Çç | Чч | چ |
| Dd | Дд | د |
| Ee | Ее | ا ئ |
| Ff | Фф | ف |
| Gg | Ҝҝ | گ |
| Ğğ | Ғғ | غ |
| Hh | Һһ | ه ح |
| Xx | Хх | خ |
| Iı | Ыы | ئ |
| İi | Ии | ی |
| Jj | Жж | ژ |
| Kk | Кк | ک |
| Гг | ق | |
| Ll | Лл | ل |
| Mm | Мм | م |
| Nn | Нн | ن |
| Oo | Оо | و |
| Öö | Өө | و |
| Pp | Пп | پ |
| Rr | Рр | ر |
| Ss | Сс | س ص ث |
| Şş | Шш | ش |
| Tt | Тт | ت ط |
| Uu | Уу | و |
| Üü | Үү | و |
| Vv | Вв | و |
| Yy | Јј | ی |
| Zz | Зз | ز ذ ظ ض |
ในอดีตภาษาอาเซอร์ไบจานจะใช้อักษรอาหรับเพียงอย่างเดียวเท่านั้น จนเมื่อปี ค.ศ. 1929 จึงได้เริ่มใช้อักษรละตินในการบันทึกภาษาอาเซอร์ไบจานเหนือ(ซึ่งแตกต่างกับรูปแบบที่ใช้ในปัจจุบัน) และเปลี่ยนมาใช้อักษรซีริลลิกระหว่างปี ค.ศ. 1938 - 1991 และได้กลับมาใช้อักษรละตินอีกครั้งจนถึงปัจจุบัน ส่วนภาษาอาเซอร์ไบจานใต้นั้นยังคงใช้อักษรอาหรับในการบันทึกมาโดยตลอดจนถึงปัจจุบัน
