พระเจ้ามหาธรรมราชาธิบดี

พระเจ้ามหาธรรมราชาธิบดี (พม่า: မဟာ ဓမ္မရာဇာ ဓိပတိ, ออกเสียง: [məhà dəma̰jàzà dḭpədḭ]) เป็นพระมหากษัตริย์พระองค์สุดท้ายของราชวงศ์ตองอูของพม่า ตั้งแต่ พ.ศ. 2276 ถึง พ.ศ. 2295 เมื่อพระองค์ครองราชย์ราชอาณาจักรก็เสื่อมลงอย่างรวดเร็ว และความด้อยประสบการณ์ของพระองค์ทำให้อาณาจักรเสื่อมลงอย่างรวดเร็วที่สุดในช่วงปลายราชวงศ์ตองอู และทำให้เกิดการล่มสลายของอาณาจักรในช่วงรัชสมัย 18 ปีในรัชกาลของพระองค์

พระเจ้ามหาธรรมราชาธิบดี မဟာဓမ္မရာဇာဓိပတိ
กษัตริย์แห่งพม่า
ครองราชย์	14 พฤศจิกายน ค.ศ. 1733 – 22 มีนาคม ค.ศ. 1752
ราชาภิเษก	8 มกราคม ค.ศ. 1735
ก่อนหน้า	พระเจ้าตะนินกันเหว่
ต่อไป	พระเจ้าอลองพญา
ชายา	Maha Zaneinda Dipadi Dewi Maha Yaza Dipadi Dewi Maha Dipadi Dewi
พระนามเต็ม Mahādhammarājadhipati หรือพระมหาธรรมราชาธิบดี
ราชวงศ์	ตองอู
พระราชบิดา	พระเจ้าตะนินกันเหว่
พระราชมารดา	Thiri Maha Mingala Dewi หรือพระนางสิริมหามงคลเทวี
ประสูติ	ป. 29 มีนาคม ค.ศ. 1714 วันพฤหัสบดี ป. ขึ้น 15 ค่ำ ปลายเดือน Tagu 1075 ME อังวะ
สวรรคต	13 ตุลาคม ค.ศ. 1754 (40 พรรษา) วันอาทิตย์ ขึ้น 12 ค่ำ เดือน Thadingyut 1116 ME ใกล้พะโค
ศาสนา	พุทธเถรวาท

บันทึกของเลตเว นอระธา (Letwe Nawrahta) ข้าราชสำนักคนสำคัญ กล่าวถึงเหตุการณ์ครั้งสำคัญเกี่ยวกับการเจรจาการทูตระหว่างราชสำนักอังวะกับอยุธยา ไว้ว่ามีการส่งของบรรณาการเพื่อสร้างปฏิสัมพันธ์กับราชสำนักอยุธยา และเหตุการณ์ที่ทำให้เมืองอังวะเสื่อมลง เนื่องจากเกิดสงครามจากการรุกรานโดยชาวมอญ กระทั่งเกิดทุพภิกขภัย ราชสำนักพม่าจึงพ่ายแพ้แก่พวกมอญ ในสงครามครั้งนั้นได้เข้าทำลายเมืองอังวะ เผาพระราชวัง พระคลัง ฉางหลวงให้เป็นเถ้าธุลีและมีการขนย้ายข้าวของเครื่องใช้ลงไปเมืองหงสาวดีโดยการล่องแม่น้ำ

อ้างอิง

1. Hmannan Vol. 3 2003: 364
2. วันอาทิตย์ ขึ้น 12 ค่ำ เดือน Thadingyut = 13 ตุลาคม [ตามปฎิทินเก่า: 2 ตุลาคม] 1733
3. Htin Aung 1967: 152–156
4. ชัยวัฒน์ ปะสุนะ, 2562: 164.

บรรณานุกรม

• ชัยวัฒน์ ปะสุนะ, "สงครามเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 ในจดหมายเหตุพม่า," วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ 7(2) (กรกฎาคม-ธันวาคม 2562).
• Htin Aung, Maung (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press.
• Royal Historians of Burma (c. 1680). U Hla Tin (Hla Thamein) (บ.ก.). Zatadawbon Yazawin (1960 ed.). Historical Research Directorate of the Union of Burma.
• Royal Historical Commission of Burma (1829–1832). Hmannan Yazawin (ภาษาพม่า). 1–3 (2003 ed.). Yangon: Ministry of Information, Myanmar.

ก่อนหน้า		พระเจ้ามหาธรรมราชาธิบดี		ถัดไป
พระเจ้าทนินกันเว		พระมหากษัตริย์พม่า (อาณาจักรพม่ายุคที่ 2) (พ.ศ. 2276 - พ.ศ. 2295)		พระเจ้าอลองพญา